၀ါးနဲ႔ပ်ဥ္သားေတြ ေရာေႏွာၿပီးေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ လူေနအိမ္ေတြေတာ့ အလည္ဗဟိုက ေစ်းတန္းႀကီးကို ပတ္ပတ္လည္လည္ ၀ိုင္းရံလို႕ ထားပါတယ္။ လူေနအိမ္ ႏွစ္ရာ၀န္းက်င္ေလာက္ ရွိေပမဲ့ အမ်ားစုကေတာ့ ဆိုင္တန္းေတြျဖစ္ၿပီး ခရီးသည္ေတြနဲ႔ ကုန္သည္ေတြက အဆက္မျပတ္ ၀င္ထြက္သြားလာတဲ့အတြက္ၿမိဳ႕မက်ရြာမက်လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ရြာေလးရဲ႕ေဘးတဘက္တခ်က္စီမွာေတာ့ ေလွကားထစ္ပမာ လယ္ကြက္ေလးေတြရွိၿပီးစိမ္းစိုတဲ့ သစ္ပင္၊၀ါးပင္ႀကီးေတြက ရြာေလးကိုေနာက္ခံထားပါတယ္။ အဲ့ဒီရြာေလးက ကယား(ကရင္နီ)ျပည္ ရွားေတာၿမိဳ႕နယ္ထဲက နန္းအြမ္ ဆိုတဲ့ရြာေလးပါ။
လူစည္ကားခဲ့ဖူးတဲ့ နန္းအြမ္ရြာေလးဟာ ၁၉၉၅ခုႏွစ္ ကရင္နီအမ်ိဳးသားတိုးတက္ေရးပါတီ KNPP နဲ႔ စစ္အစိုးရတုိ႔အၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈပ်က္ျပယ္သြားခ်ိန္ စစ္ဆင္ေရးတို႔ေၾကာင့္ တရြာလံုး ျပာက်သြားခဲ့ရပါတယ္။

စစ္ဆင္ေရးတို႔ေၾကာင့္  အိုးအိမ္ေတြစြန္႔လြတ္၊ လူေတြရာနဲ႔ေထာင္ခ်ီၿပီး လြတ္ေျမာက္ရာ ေတာထဲကို ထြက္ေျပး ပုန္းေရွာင္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ အသက္ရွင္ လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ေန႔ေရာညပါ ေျပးလႊားေနခဲ့ၾကရတဲ့ မိသားစုအေျမာက္အမ်ားထဲက ပိုၿပီးဒုကၡ ေရာက္ေနခဲ့တဲ့သူက ကရင္နီရဲေဘာ္ ဇနီးျဖစ္တဲ့ အသက္(၄၅) နွစ္အရြယ္ ေဒၚေမလႈိင္ပါဘဲ။ ခန္ပြန္းသည္က စစ္တိုက္ေနရေတာ့ သူမအနားမွာ မရွိဘူးေလ။ ဇြန္လႈိင္လ မိုးတြင္းျဖစ္တာမို႔ မိုးေတြစိုစိုရႊဲရႊဲနဲ႔ ၁ လသား သမီးငယ္ေလး ကိုလြယ္ၿပီး ေတာလွ်ိဳေတာင္ၾကားေတြထဲ မွာ ေျပးလႊား ေနခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ေလးကို ေဒၚေမလႈိင္ မေမ့ႏိုင္ပါဘူး။
"က်မေယာက်ာၤးကေတာ့ တုိက္ပဲြထဲမွာရွိေတာ့ စိတ္လည္းပူ စုိးလည္းစိုးရိမ္တာေပါ႔ေနာ္… ၿပီးေတာ႔က်မမွာ ေယာက်ာၤးရွိၿပီး ေယာက်ာၤးကုိ အားမကုိးရေတာ႔ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ စိတ္ထိခုိက္သြားတာေပါ႔။ က်မအတြက္ ေႏြးေထြးမႈေတြ မရွိေတာ႔ဘူး အားကုိးရာမဲ့သလုိ ခံစားရတယ္"
သူမစကားမဆံုးေသးေပမဲ့ အျဖစ္ကခါးသီးလြန္းတာမို႔ သူမမ်က္ရည္ေတြ၀ဲလာပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီး ေဒၚေမလႈိင္က... "ေယာက်ာၤးအနားမွာ မရွိတဲ႔က်မတုိ႔လုိ္ လူမ်ိဳးကပုိဆုိ္းတာေပါ႔….. သူမ်ားေတြ က်မတုိ႔အိပ္ဖုိ႔အတြက္ ကာဗာ (cover) က်ဥ္းေသးေသးေလးေတြ တူးေပးတယ္။ အိပ္ဖုိ႔အတြက္ေပါ႔။ ဒါေပမယ့္ မအိပ္ရဲဘူးဒီအတိုင္းပဲ ထုိင္ေနရတာေပါ႔…. ရန္သူဘယ္ေတာ့ ထပ္လားမလဲဆုိတာကို ရင္တထိတ္ထိတ္နဲ႔ ေစာင္႔ၾကည္႔ေနရတာ..."
ေျပးရင္းလႊားရင္း ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေဒၚေမလႈိင္ မိသားစု ကရင္နီအမွတ္-၁ ဒုကၡသည္စခန္းကို ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ အခုဆို ဒုကၡသည္စခန္းဟာ ေဒၚေမလႈိင္အတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်မႈရွိတဲ့ ေနရာေလးပါ။
စခန္းထဲမွာ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီးရွိေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြနည္းတူ ဆန္၊ ဆီ၊ ဆား၊ အေျခခံက်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႔ လံုၿခံဳမႈေတြရရွိၾကေပမဲ့လို႔ ရဲေဘာ္မိသားစုဘ၀မွာ အပို၀င္ေငြဆိုတာမရွိပါဘူး။
အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ အသက္ကိုစြန္႔ၿပီး အလုပ္အေကြ်းျပဳတယ္ဆိုတဲ့ သူမရဲ႕ခင္ပြန္းသည္ ရဲေဘာ္လည္း လစာမရွိတဲ့အတြက္ မိသားစုအတြက္ ဘာမွမေထာက္ပံ့ႏိုင္ပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ ေဒၚေမလႈိင္အားမေလ်ာ့ပါဘူး။ ၁၉၉၇ ကေန ၂၀၀၃ခုႏွစ္အထိ ကရင္နီပညာေရးမွာ ၃ တန္း ၄ တန္း ကရင္နီဘာသာျပ ေက်ာင္းဆရာမအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အထိစခန္းထဲက ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ကက္သလစ္အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔ COERR အဖြဲ႔မွာ လူမႈေရးလုပ္ငန္းကိစၥေတြ ၀င္ေရာက္ကူညီလုပ္ေဆာင္ ခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၉ မွယေန႔အထိမွာေတာ့ ကရင္နီအမ်ိဳးသမီးအစည္းအရံုး KNWO မွာအလုပ္ေကြ်းျပဳၿပီး မိသားစုအတြက္ ရုန္းကန္ေနရပါတယ္။ KNWO ရဲ့အစီအစဥ္ ငါးခုထဲကအမ်ိဳးသမီးႏွင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း စီမံကိန္းမွာ တာ၀န္ခံအျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ေနပါၿပီ။
ေဒၚေမလႈိင္လိုဘဲ ကရင္နီဒုကၡသည္စခန္းမွာ ရဲေဘာ္မိသားစုေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနပါတယ္။ သူတို႔တေတြမွာရွိတဲ့ အခက္အခဲနဲ႔ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ဘ၀အေတြ႔အႀကံဳေတြက ေဒၚေမလႈိင္နဲ႔ အၿပိဳင္အဆိုင္ပါဘဲ။ တခ်ိဳ႕ကခင္ပြန္းျဖစ္သူေတြ ေရွ႕တန္းမွာက်ဆံုးသြားၿပီး မုဆိုးမဘ၀ ေရာက္သူေရာက္နဲ ့ဖခင္မဲ့သားသမီးအျဖစ္ ေရာက္ေနတဲ့ မိသားစုေတြ ရွိေနပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ကစစ္တိုက္ရင္း က်ဆံုးသြားတဲ့ရဲေဘာ္တဦးရဲ့ မယားျဖစ္သူတဦးက သူမရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ အခက္အခက္ကို အခုလိုေျပာျပပါတယ္။
"ေနာက္ဘက္ကမ္းမွာေနတုန္းက အိမ္ရွိတယ္။ဒါေပမယ့္ ေယာက်ာၤးဆံုးၿပီးေတာ႔ က်မနဲ႔ကေလးကို ဖမ္းေခၚ သြားၾကတယ္။ ျပန္လႊြတ္ လာေတာ့က်မ ဒီဘက္ကုိထြက္လာခဲ႔တယ္…. ဒီေရာက္ေတာ့ အိမ္မရွိဘူးေပါ႔။ အိမ္တုိ႔ဘာတုိ႔က အခက္ခဲရွိတာေပါ႔။ စားစရာကေတာ့ သူမ်ားဂိုေဒါင္က ဆန္ထုတ္ေပးေတာ့ ဟင္းဖုိးပဲရွာရတာေပါ႔"
ရဲေဘာ္မယားျဖစ္ရတဲ့ဘ၀ၾကမ္းကို ျဖတ္သန္းလာခဲ့တဲ့ ေဒၚေမလႈိင္ သူမရဲ႕သားသမီးေတြကို သြန္သင္ဆံုးမတဲ့အခါမွာ အၿမဲတမ္းပါလာေလ့ရွိတဲ့ စကားေလးတခြန္းက… "ဘဝမွာဘာမဆို ႀကိဳးစားရတယ္"တဲ့… သူမဆိုလိုရင္းမွာ… ရဲေဘာ္ခင္ပြန္းသည္ေတြက မိသားစုေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို မျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ေပမဲ့ စိတ္ဆင္းရဲ၊ စိတ္ထိခိုက္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုဘာမွ ထမလုပ္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ ခါးတီးတဲ့ဘ၀ၾကမ္းႀကီးထဲကေန ဘယ္ေတာ့မွ လႊတ္ေျမာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာပါဘဲ။

အခုဆို KNPP နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရတို႔အၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖၚေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားၾကတာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၇ ရက္ေန႔ ကေန ယေန႔ထိ ဆိုရင္ျဖင့္ တႏွစ္၀န္းက်င္ေတာင္ ရွိသြားပါၿပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ စစ္အစိုးရလက္ထက္က KNPP နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ၾကေပမယ့္လို႔ သံုးလ အၾကာမွာ ျပန္လည္ပ်က္ပ်ယ္ခဲ့ၿပီး တိုက္ပြဲေတြျပန္ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။
အပစ္အခတ္ရပ္ သေဘာ တူၿပီးေနာက္ပိုင္း ျပန္ပ်က္ပ်ယ္သြားတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးေရာက္ရင္ အပစ္အခတ္ရပ္မလုပ္ဘဲ ေနတဲ့အေျခအေနထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပိုမိုဆိုးရြားလာႏိုင္ပါတယ္။
လူေတြရဲ႕အသက္ ေပါင္းမ်ားစြာဆံုးရႈံးျခင္း ခံရသလို အျပစ္မဲ့ကေလးငယ္ေတြ ဒုကၡေရာက္ၾကရပါတယ္။ ေဒၚေမလႈိင္တို႔ ဒီအေတြ႔အႀကံဳကို ေကာင္းေကာင္းရထားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္အခု ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ႀကိဳးပမ္းေနၾကတဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအေပၚ ရဲေဘာ္မယားျဖစ္တဲ့ ေဒၚေမလႈိင္က...  "ဒီအနွစ္၂၀ ေက်ာ္အတြင္းမွာ တုိ္က္ပြဲေပါင္းမ်ားစြာ အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ႔တယ္။ ဒီေန႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ၿပီးတဲ႔အထိေပါ႔။ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ခုိင္မာတဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ စစ္မွန္တဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးတည္ႏိုင္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင္႔ပါတယ္"
ရဲေဘာ္ေတြရဲ႕ သားမယားေတြဟာ သာမန္ျပည္သူလူထုေတြလိုပါဘဲ။ သာယာတဲ့ မိသားစု၊ ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့မိသားစုဘ၀ကို သူတို႔လဲ ပိုင္ဆိုင္ခ်င္ၾကတာပါဘဲ။ ခင္ပြန္းသည္က ေသနတ္ကိုင္ထားလို႔ မိသားစုေတြရဲ႕အေျခအေနက သာမန္ျပည္သူေတြထက္ သာရမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ေနသေဘာထားနဲ႔ အယူအဆေတြ သူတို႔မွာမရွိၾကပါဘူး။
ေဒၚေမလႈိင္ကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကရင္ျဖင့္ ျပာက်သြားခဲ့ရတဲ့ ၿမိဳ႕မက်၊ ရြာမက်ဆိုတဲ့သူမရဲ့ နန္းအြန္ရြာေဟာင္းေလးကို တခ်ိန္က လူသူစည္စည္ကားကားနဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ၀င္ထြက္သြားလာေနထိုင္ၾကတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးကို ျပန္ရခ်င္ပါတယ္။
ေဒၚေမလႈိင္ေနာက္ဆံုး ေျပာသြားတဲ့စကားေလးတခြန္းကေတာ့…" အမ်ားျပည္သူလိုလား ေတာင္းတေနၾကတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ကမာၻေလးမွာ မိသားစုနဲ႔ စံုစံုလင္လင္ ေနရတဲ႔အခ်ိန္ဟာ အေပ်ာ္ဆံုးပဲ…" တဲ့…   ktimes