Saturday, May 11, 2013

အေ၀းေရာက္ရခုိင္သူ၊သားတုိ႔ အဖရခုိင္ျပည္သုိ႔အျမန္ျပန္လာဖုိ႔အခ်ိန္တန္ျပီ

ရခိုင္သားတိနားေထာင္ၾကည့္ကတ္ပါ

ေရေသာက္ခ်က္ၾကီးက ၾကမ္းလြန္းပါတယ္...amazing

အမိေျမ အေျခခ်ေရး ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ အသင့္ျဖစ္ေန


အမိေျမ အေျခခ်ေရး ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ အသင့္ျဖစ္ေန 
-----------------------------------------
ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ (AA) သည္ အမိေျမ အတြင္း အေျခခ်ရန္  ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရး ပါတီ RNDP က သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ထံ တင္ျပ ေတာင္းဆို ထားသည့္ အေပၚ (AA) တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ႀကိဳဆိုၾကေၾကာင္း ရခိုင္ တပ္မေတာ္ ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္ႏိုင္က ယေန႔ ေျပာၾကား ခဲ့ပါသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ရခိုင္ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ အရ RNDP ပါတီက ေတာင္းဆို ေနတယ္လို႔ဘဲ ျမင္ပါတယ္။ အစိုးရ နဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အရ ႏွစ္ဖက္ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးၿပီး သေဘာ တူညီခ်က္နဲ႔ အေျခခ်ခြင့္ ရဖို႔ လိုတယ္ဗ်။ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္က ရကၡိဳင့္ လူမ်ိဳးေတြ အတြက္ အကာအကြယ္ ေပးဖို႔ အစဥ္သင့္ ႐ိွေနပါတယ္။” ဟု ဆိုပါသည္။

ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ (AA) သည္ လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း၌အေျခခ်လၽွက္ ႐ိွသည္။ ဤသို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ နယ္စပ္၌ အေျခခ်ခြင့္ ရ႐ိွရန္ ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလ ၅ ရက္ေန႕တြင္  ေနျပည္ေတာ္၌က်င္းပေသာ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ေတြ႔ဆုံပြဲတြင္ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရး ပါတီ RNDP မွ တင္ျပ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။

ယင္းေတာင္းဆိုခ်က္ကို သမၼတဖက္မွ လက္ခံပါက လုပ္ငန္း အဆင္ေျပ ေခ်ာေမႊ႔ေစရန္ အစိုးရႏွင့္ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္တို႔ အၾကား ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြး သြားရန္ လိုအပ္ သည္ဟု RNDP ဥကၠဌ ဦးေအးေမာင္က ေတာင္းဆို ထားေၾကာင္း ေမလ ၈ ရက္ ေန႔ထုတ္ The Myanmar Post တြင္ ေဖာ္ျပ ထားပါသည္။

ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္သည္ ရခိုင္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ထဲမွ တစ္ခု ျဖစ္ၿပီး အင္အား ႏွစ္ေထာင္ နီးပါးခန္႔ ႐ိွသည္ဟု ေဒါက္တာ ေအးေမာင္က ဆိုပါသည္။

RNDP ပါတီသည္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည့္ ပါတီျဖစ္သလို ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အတြက္ ျပည္ တြင္း၌ လႈပ္႐ွားေနသည့္ ပါတီ ျဖစ္သည္။ ဤကဲ့သို႔ အမိေျမ အေျခခ်ႏိုင္ေရးအတြက္ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္အား အဆိုျပဳေပးခဲ့သည့္ အေပၚ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ အားရ ေက်နပ္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။

“RNDP ပါတီရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈအေပၚ က်ေနာ္တို႔ အေလးထားၿပီး ေဆာင္႐ြက္မွာပါ။ အေျခအေနအရ က်ေနာ္တို႕ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အေျခခ် ေနရတာပါ။ တကယ္ေတာ့ အစိုးရရဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရသည္ျဖစ္ေစ မရသည္ျဖစ္ေစ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္က ရခိုင္ ျပည္နယ္မွာဘဲ အေျခခ်ရမွာပါ။” ဟု ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္က ဆိုပါသည္။

ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္သည္ မည္သည့္ ရခိုင္ ပါတီ လက္ေအာက္၌ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ သြားမည္ ဆိုသည္ကိုလည္း ေလာေလာဆယ္၌မဆုံးျဖတ္ ရေသးေၾကာင္း ဆိုပါသည္။

ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္သည္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ စတင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး၄င္းတို႔၏ ရည္႐ြက္ခ်က္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားခဲ့ရသည့္ ရကၡိဳင့္ အမ်ိဳးႏြယ္တို႕၏ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ႏွင့္ ကိုယ့္ကံၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီး ပိုင္ခြင့္မ်ားျပန္လည္ ရ႐ိွေရး တို႔ပင္ျဖစ္သည္။

Ref: ေရႊဟသၤာ သတင္းဌာန

------------------------------
-----------
ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ (AA) သည္ အမိေျမ အတြင္း အေျခခ်ရန္ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရး ပါတီ RNDP က သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ထံ တင္ျပ ေတာင္းဆို ထားသည့္ အေပၚ (AA) တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ႀကိဳဆိုၾကေၾကာင္း ရခိုင္ တပ္မေတာ္ ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္ႏိုင္က ယေန႔ ေျပာၾကား ခဲ့ပါသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ရခိုင္ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ အရ RNDP ပါတီက ေတာင္းဆို ေနတယ္လို႔ဘဲ ျမင္ပါတယ္။ အစိုးရ နဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အရ ႏွစ္ဖက္ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးၿပီး သေဘာ တူညီခ်က္နဲ႔ အေျခခ်ခြင့္ ရဖို႔ လိုတယ္ဗ်။ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္က ရကၡိဳင့္ လူမ်ိဳးေတြ အတြက္ အကာအကြယ္ ေပးဖို႔ အစဥ္သင့္ ႐ိွေနပါတယ္။” ဟု ဆိုပါသည္။

ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ (AA) သည္ လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း၌အေျခခ်လၽွက္ ႐ိွသည္။ ဤသို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ နယ္စပ္၌ အေျခခ်ခြင့္ ရ႐ိွရန္ ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလ ၅ ရက္ေန႕တြင္ ေနျပည္ေတာ္၌က်င္းပေသာ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ေတြ႔ဆုံပြဲတြင္ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရး ပါတီ RNDP မွ တင္ျပ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။

ယင္းေတာင္းဆိုခ်က္ကို သမၼတဖက္မွ လက္ခံပါက လုပ္ငန္း အဆင္ေျပ ေခ်ာေမႊ႔ေစရန္ အစိုးရႏွင့္ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္တို႔ အၾကား ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြး သြားရန္ လိုအပ္ သည္ဟု RNDP ဥကၠဌ ဦးေအးေမာင္က ေတာင္းဆို ထားေၾကာင္း ေမလ ၈ ရက္ ေန႔ထုတ္ The Myanmar Post တြင္ ေဖာ္ျပ ထားပါသည္။

ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္သည္ ရခိုင္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ထဲမွ တစ္ခု ျဖစ္ၿပီး အင္အား ႏွစ္ေထာင္ နီးပါးခန္႔ ႐ိွသည္ဟု ေဒါက္တာ ေအးေမာင္က ဆိုပါသည္။

RNDP ပါတီသည္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည့္ ပါတီျဖစ္သလို ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အတြက္ ျပည္ တြင္း၌ လႈပ္႐ွားေနသည့္ ပါတီ ျဖစ္သည္။ ဤကဲ့သို႔ အမိေျမ အေျခခ်ႏိုင္ေရးအတြက္ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္အား အဆိုျပဳေပးခဲ့သည့္ အေပၚ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ အားရ ေက်နပ္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။

“RNDP ပါတီရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈအေပၚ က်ေနာ္တို႔ အေလးထားၿပီး ေဆာင္႐ြက္မွာပါ။ အေျခအေနအရ က်ေနာ္တို႕ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အေျခခ် ေနရတာပါ။ တကယ္ေတာ့ အစိုးရရဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရသည္ျဖစ္ေစ မရသည္ျဖစ္ေစ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္က ရခိုင္ ျပည္နယ္မွာဘဲ အေျခခ်ရမွာပါ။” ဟု ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္က ဆိုပါသည္။

ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္သည္ မည္သည့္ ရခိုင္ ပါတီ လက္ေအာက္၌ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ သြားမည္ ဆိုသည္ကိုလည္း ေလာေလာဆယ္၌မဆုံးျဖတ္ ရေသးေၾကာင္း ဆိုပါသည္။

ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္သည္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ စတင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး၄င္းတို႔၏ ရည္႐ြက္ခ်က္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားခဲ့ရသည့္ ရကၡိဳင့္ အမ်ိဳးႏြယ္တို႕၏ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ႏွင့္ ကိုယ့္ကံၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီး ပိုင္ခြင့္မ်ားျပန္လည္ ရ႐ိွေရး တို႔ပင္ျဖစ္သည္။

Ref: ေရႊဟသၤာ သတင္းဌာန

ရခုိင္သမုိင္းေလ႔လာလုိေသာ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ရခိုင္ျပည္ သမိုင္းအက်ဥ္း


ရခုိင္သမုိင္းေလ႔လာလုိေသာ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္
ရခိုင္ျပည္ သမိုင္းအက်ဥ္း

    
အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပုိင္ ရခုိင္ဘုရင့္ႏုိင္ငံေတာ္
(ဘီစီ- ၃၃၂၅ မွ ေအဒီ- ၁၇၈၄)

ပထမ ဓည၀တီေခတ္ (ဘီစီ- ၃၃၂၅ မွ ဘီစီ-၁၅၀၇)
ဒုတိယ ဓည၀တီေခတ္ (ဘီစီ- ၁၅၀၇ မွ ဘီစီ- ၅၈၀)
တတိယ ဓည၀တီေခတ္ (ဘီစီ- ၅၈၀ မွ ေအဒီ- ၃၂၆)

ေ၀သာလီ ေက်ာက္ေလွကားေခတ္ (ေအဒီ- ၃၂၇ မွ ေအဒီ ၈၁၈)

ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ (ေအဒီ- ၈၁၈ မွ ၁၄၃၀)
- ပဥၥာၿမိဳ႕ (ေအဒီ ၈၁၈ မွ ေအဒီ- ၁၁၀၃)
- ပထမပရိန္ၿမိဳ႕ (ေအဒီ- ၁၁၀၃ မွ ေအဒီ- ၁၁၂၃)
- ဒုတိယပရိန္ၿမိဳ႕ (ေအဒီ- ၁၁၂၃ မွ ေအဒီ- ၁၂၅၀)
- ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ (ေအဒီ- ၁၂၅၀ မွ ေအဒီ- ၁၄၀၄)

အင္း၀ဘုရင္ မင္းေခါင္ သိမ္းပုိက္၍ ရခုိင္ဘုရင္ မင္းေစာမြန္ အေနာက္ဘဂၤလားျပည္ သူရတန္ဘုရင္ထံ ခုိလႈံစဥ္ကာလ (ေအဒီ- ၁၄၀၄ မွ ေအဒီ ၁၄၂၉)

ေျမာက္ဦးေခတ္ (ေအဒီ- ၁၄၃၀ မွ ေအဒီ- ၁၇၈၄)
- ပထမေျမာက္ဦးေခတ္ (ေအဒီ- ၁၄၃၀ မွ ေအဒီ ၁၅၃၁)
- ဒုတိယေျမာက္ဦးေခတ္ (ေအဒီ- ၁၅၃၁ မွ ေအဒီ ၁၆၃၈)
- တတိယေျမာက္ဦးေခတ္ (ေအဒီ- ၁၆၃၈ မွ ေအဒီ ၁၇၈၄)

အခ်ဳပ္အျခာအာဏာက်ဆုံးၿပီး ရခုိင္တစ္မ်ိဳးသားလုံး သူ႔ကြ်န္ဘ၀ေရာက္ ရခုိင္ျပည္
(ေအဒီ- ၁၇၈၄ မွ ယေန႔အခ်ိန္ထိ)

ဗမာပေဒသရာဇ္ေခတ္ (၁၇၈၄ - ၁၈၂၆)
အဂၤလိပ္ကုိလုိနီေခတ္ (၁၈၂၆ - ၁၉၄၂)
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေခတ္ (၁၉၄၂- ၁၉၄၅)
တစ္ဖန္ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီေခတ္ (၁၉၄၅- ၁၉၄၈)
ဗမာလူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒီ၊ စစ္အဏာရွင္အစုိးရအဆက္ဆက္ႏွင့္ လက္ရွိအရပ္သားအေရၿခဳံ စစ္အစုိးရ (၁၉၄၈- ယေန႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ)

ရခိုင္သမိုင္းတြင္ ဓညဝတီ၊ ေဝသာလီ၊ ေလးၿမိဳ႕ႏွင့္ ေျမာက္ဦးေခတ္ဟူ၍ မင္းဆက္ေခတ္ (၄) ေခတ္ရွိခဲ့သည္။ မင္းဆက္(၄) ဆက္သည္ ႏွစ္ေပါင္း (၅,ဝဝဝ) ေက်ာ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာဘုရင္မ်ား လာေရာက္တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ခဲ့ခ်ိန္ (၁၇၈၄) ခုႏွစ္အထိ ရခိုင္ျပည္သည္ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ တည္ရွိခဲ့သည္။ ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း (၄ဝ) အၾကာ၊ (၁၈၂၄) ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်တို႔က ရခိုင္ျပည္ကို သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္၊ အေရွ႕အိႏၵိယကုမၸဏီက ၿဗိတိသွ်-အိႏၵိယ၏ ျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ (၁၉၄၂-၄၅) ခုႏွစ္အတြင္း ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကသိမ္းပိုက္ၿပီး၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရခိုင္ ျပည္ နယ္ေျမသည္ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးေခတ္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အစိတ္ အပိုင္း တစ္ရပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ (၁၉၄၈) ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ရခိုင္ျပည္သည္ ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ကိုယ္ ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရွိေရး သေဘာထားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ အဓိပၸါယ္ရွိရွိ ပါဝင္ေရး ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈကာ၊ စိတ္လို လက္ရ ဖိႏွိပ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေအာက္သို႔ က်ေရာက္ခဲ့ရသည္။
ဓညဝတီေခတ္

ေရွးဦးရခိုင္ဘုရင္မ်ားသည္ ဂဂၤါျမစ္ဝွမ္းမွ အင္ဒို-အာရီယန္ လူမ်ဳိးႏြယ္မ်ားျဖစ္သည္ဟု ရခုိင္သမုိင္းပညာရွင္မ်ားက ကဆုိၾကသည္။ ပထမဦးဆံုးေသာ ရခိုင္ဘုရင္သည္ ဘီစီ (၃၃၂၅) ခုႏွစ္တြင္ ပထမ ဓညဝတီၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ မာရယုမင္း ျဖစ္သည္ဟု သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားဆုိၾကသည္။ ကံရာဇာႀကီးမင္းက ဘီစီ (၅၈ဝ) ခုႏွစ္အထိ မင္းေနျပည္ေတာ္အျဖစ္ တည္ရွိခဲ့ေသာ ဒုတိယ ဓညဝတီၿမိဳ႕ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ တတိယ ဓညဝတီၿမိဳ႕သည္ ရခိုင္ျပည္၏ လက္ရွိၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၏ ေျမာက္ဘက္ ကီလိုမီတာ (၈ဝ) အကြာတြင္ တည္ရွိခဲ့ၿပီး၊ ဘီစီ (၅၈ဝ) မွ ေအဒီ (၃၂၆) ခုႏွစ္အထိ တည္တံ့ခဲ့သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ ေရွးအက်ဆံုး လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ အခ်က္အခ်ာ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶေဂါတမ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဓညဝတီတိုင္းသို႔ ႂကြခ်ီေတာ္မူလာခဲ့ၿပီး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို ထြန္းကား ေစခဲ့သျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာသည္ ရခိုင္နယ္ေျမ၏ အဓိကဘာသာတရားအျဖစ္ တည္တံ့လွ်က္ရွိသည္။ ဤ ကာလအတြင္းမွာ (ေအဒီ ၁၅ဝ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္) ေက်ာ္ၾကားေသာ မဟာျမတ္မုနိ ရုပ္ပြားေတာ္ကိုလည္း သြန္းေလာင္းပူေဇာ္ခဲ့ၾကသည္။
ေဝသာလီေခတ္

ဓည၀တီေခတ္ ကုန္ဆုံးေသာအခါ၌ ေ၀သာလီေခတ္ စတင္ခဲ့ေလသည္။ ေ၀သာလီ ေက်ာက္ေလွကားၿမိဳ႕ေနရာကား ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေျမာက္ဖက္ ၉ မုိင္ခန္႔ေ၀းေသာအရပ္တြင္ တည္ရွိသည္။ ေ၀သာလီယဥ္ေက်းမႈသည္ ေအဒီ ၉ ရာစု (ေအဒီ (၃၂၇- ၈၁၈) အထိ ထြန္းကားခဲ့သည္။ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ေဟာင္း တည္ေနရာမွလည္းေကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္အရပ္ရပ္ ေဒသမ်ားမွ လည္းေကာင္း ယေန႔တုိင္ေအာင္ ေ၀သာလီေခတ္သုံးဒဂၤါးမ်ား၊ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ေရးထုိးထားေသာေက်ာက္စာ၊ ေခါင္းေလာင္းစာ၊ ေၾကးနီျပား စသည္တုိ႔ကို ယခုတုိင္ေတြ႔ရွိေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ေဝသာလီသည္ ျမန္မာျပည္ရွိ အျခားေသာ ယဥ္ေက်းမႈအုပ္စုမ်ားက ေငြေၾကး အသံုးမျပဳမီ ႏွစ္ေပါင္း (၁,ဝဝဝ)ခန္႔ နီးပါးကတည္းက ေငြေၾကးအသံုးျပဳခဲ့ေသာ ပထမဦးဆံုး ရခိုင္ဘုရင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္ ထင္ရွားၿပီး ျမန္မာျပည္တစ္ဝွမ္းလံုးရွိ ေရွးအက်ဆံုး ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕လည္းျဖစ္သည္။

ေ၀သာလီေခတ္ကုိ စုိးစံခဲ့ေသာ မင္းမ်ားအေၾကာင္းကုိ အခုိင္အမာ သက္ေသထူလွ်က္ ယေန႔တုိင္ေအာင္ တည္ရွိေနေသာ ေက်ာက္စာမွာ ၿမိဳ႕ေဟာင္းၿမိဳ႕ (ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕)ရွိ ရွစ္ေသာင္းဘုရားရင္ျပင္တြင္ တံခါးမုခ္တုိင္အျဖစ္ စုိက္ထူထားေသာ အာနႏၵစျႏၵားမင္း ေက်ာက္စာပင္ျဖစ္သည္။ ေဝသာလီဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္မွာ ပင္လယ္ရပ္ျခား ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဖြံ႔ၿဖိဳး ထြန္းကားခဲ့ၿပီး၊ အာရပ္ႏွင့္ ပါရွန္ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္မ်ားအျပင္ သည့္ထက္ေဝးလံသည့္တစ္ျခားကမၻာ့တုိင္းျပည္မ်ားႏွင့္လည္း ကုန္စည္မ်ား ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ တင္ပို႔ႏုိင္ခဲ့သည္။
ေလးၿမိဳ႕ေခတ္

ေလးၿမိဳ႕ေခတ္သည္ စမၸ၀က္ၿမိဳ႕၊ ပရိန္ၿမိဳ႕၊ ၿခိတ္ၿမိဳ႕၊ ေတာင္ငူေနရဥၥရာၿမိဳ႕ႏွင့္ ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕မ်ားျဖင့္ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ တစ္ေလွ်ာက္တြင္တည္ေဆာက္ၿပီး ေအဒီ (၈၁၈) မွ (၁၄၃၀) အထိ ထြန္းကားခဲ့သည္။ (၁၄ဝ၆) ခုႏွစ္တြင္ ထိုစဥ္အခါက မင္းေနျပည္ေတာ္ျဖစ္ေသာ ဒုတိယေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ကို ျမန္မာတို႔က က်ဴးေက်ာ္ခဲ့ရာ၊ ရာဇဝင္၌ မင္းေစာမြန္သည္ ဘဂၤလားသို႔ ထြက္ေျပးခိုလႈံခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ (၁၄၂၉) ခုႏွစ္တြင္ ဘဂၤလားေစာ္ဘြား၏ အကူအညီျဖင့္ မင္းေစာမြန္သည္ တပ္တစ္တပ္ကိုကြပ္ကဲလွ်က္ ရခိုင္သို႔ျပန္လာၿပီး၊ ရခိုင္တုိ႔၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ျပန္လည္ ရယူခဲ့သည္။ ရခိုင္ႏွင့္ ဘဂၤလား ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္တို႔၏ ရင္းႏွီးေသာ ဆက္ဆံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေထာက္အထား မရွိ ေသာေၾကာင့္ ဤျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေသခ်ာေသာ အခ်က္ကား ရခိုင္သို႔ မင္းေစာမြန္ ျပန္လာၿပီး၊ မၾကာခင္မွာပင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေျမာက္ဦးသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး၊ ရခိုင္သမိုင္း၏ အထြန္းေျပာင္ဆံုးေခတ္သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။
ေျမာက္ဦးေခတ္

Mrauk-U Arakan from Schouten Voyages 1967ေအဒီ (၁၄၃ဝ-၁၅၃ဝ) ကာလသည္ ေျမာက္ဦးေခတ္၏ ပထမေရႊေခတ္ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာစမွတ္ျပဳၾကသည္။ မင္းေစာမြန္ ၏ ညီေတာ္ နရႏူသည္ (၁၄၃၃) ခုႏွစ္တြင္ နန္းတက္သည္။ နန္းတက္ၿပီး၊ မၾကာမီမွာပင္ အင္း၀ဘုရင္ မင္းေခါင္ႏွင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ဤသေဘာတူညီခ်က္အရ ဤသေဘာတူစာခ်ဳပ္အရ ရခိုင္ရိုးမေတာင္တန္းအတိုင္း ေအာက္ဘက္ ငဝန္ျမစ္၊ ပုသိမ္ျမစ္ႏွင့္ ထိုမွတဖန္ ေအာက္ဘက္ မုတၱမပင္လယ္အထိ ႏွစ္ျပည္ေထာင္ကို ပိုင္းျခားခဲ့ၿပီး၊ ဟိုင္းႀကီးကြၽန္း၊ ဘုရားအငူ၊ နဂရီအငူတို႔ကိုလည္း ရခိုင္နယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီေခတ္တိုင္ေအာင္ပင္ တည္တံ့ခဲ့သည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္၏ ဒုတိယေရႊေခတ္သည္ ေအဒီ (၁၅၃ဝ) မွ (၁၆၂ဝ) ခုႏွစ္အထိ ၾကာခဲ့သည္။ (၁၆) ရာစု အေစာပိုင္း၊ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတြင္ အ႒မေျမာက္ ဟင္နရီဘုရင္၏ ဘိသိက္ခံပြဲကာလတြင္ ရခိုင္ဘုရင္မင္းဗာႀကီး အုပ္စိုးေသာ ရခိုင္အင္ပါယာႏိုင္ငံေတာ္သည္ စည္ပင္ဝေျပာခဲ့သည္။ ရခိုင္သည္ ေခတ္မီတပ္မေတာ္ႏွင့္ ေခတ္မီကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ကြန္ရက္ေၾကာင့္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။ ဤတပ္မေတာ္ႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ကြန္ရက္တို႔သည္ ကမၻာတစ္လႊားသို႔ ေပါက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး၊ ေပၚတူဂီႏွင့္ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံတို႔ အထိပင္ ေျခဆန္႔ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုေခတ္ ေျမာက္ဦးတုိင္းႏိုင္ငံသည္ သံတမန္ဆက္ဆံေရးကိုလည္း အလားတူပင္ ကမၻာအႏွံ႔ျဖန္႔က်က္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး အထူးသျဖင့္ အိႏၵိယ၊ သီဟိုဠ္ (သီရိလကၤာ)၊ ျမန္မာ၊ မြန္၊ ဆိုင္းယမ္း (ထိုင္းႏိုင္ငံ)၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဂ်ာဗား၊ ဂ်ပန္၊ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ သံတမန္ ဆက္ဆံႏုိင္ခဲ့သည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ ေခတ္သစ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ အေနာက္ဘဂၤလားျပည္၏ နယ္ေျမမ်ားအတြက္ ရခိုင္ဘုရင္မ်ား၊ မဂို ဧကရာဇ္မ်ား၊ အာဖဂန္ဘုရင္မ်ားႏွင့္ ဘဂၤလားေစာ္ဘြားမ်ား တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အျငင္းပြားခဲ့ၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္က စစ္တေကာင္းၿမိဳ႕သည္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးအတြက္ အဓိကအခ်က္အခ်ာက်ေသာ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ပင္ျဖစ္သည္။ ဤအျငင္းပြားမႈမ်ား ပတ္သက္၍ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ား က်န္ရစ္ျခင္းမရွိခဲ့ေခ်။ သိသာထင္ရွားေသာ အခ်က္ကား မင္းဘာဘုရင္ (၁၅၃၁-၁၅၅၃) လက္ထက္တြင္ ရခိုင္နယ္ေျမအတြင္းသို႔ အလွ်င္အျမန္တိုး၍ ဝင္ေရာက္ လာေသာ (ထို႔အျပင္ ၾသဇာအာဏာ တိုး၍ ျဖန္႔က်က္လာေသာ) ေပၚတူဂီတို႔ႏွင့္ ရင္းႏွီးေသာ ဆက္ဆံေရးကုိ တည္ ေဆာက္ခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဤဆက္ဆံေရးေၾကာင့္ ရခိုင္၏ ၾကည္းတပ္ႏွင့္ ေရတပ္သည္ အင္အားႀကီးထြားလာခဲ့ကာ၊ ထို ၾကည္းတပ္၊ ေရတပ္တို႔ျဖင့္ နယ္ေျမေဒသတြင္းရွိ ထီးၿပိဳင္နန္းၿပိဳင္ဘုရင္မ်ားကို ၾသဇာသက္ေရာက္ေစခဲ့ၿပီး၊ စစ္တေကာင္းကိုလည္း သိမ္း ပိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္။

ရခိုင္သမိုင္းပညာရွင္မ်ား၏ အဆိုအရ၊ (၁၅၃၂) ခုႏွစ္အေရာက္တြင္ ရခိုင္ျပည္ နယ္နိမိတ္သည္ ယေန႔ေခတ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္ေျမ တစ္ခုလံုးကို ျဖတ္လွ်က္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ အေနာက္ဘဂၤလားနယ္ရွိ ကာလကတၱားအထိ က်ယ္ျပန္႔ခဲ့သည္။ ၁၇ ရာစုအေရာက္တြင္ ရခုိင့္ ဘုရင့္ႏုိင္ငံေတာ္သည္ မဂုိအင္ပါယာႏွင့္ နယ္စပ္တင္းမာမႈမ်ားျဖစ္ကာ စစ္မက္ျဖစ္ပြားသည့္ အဆင့္သုိ႔ေရာက္ရွိၿပီး ရခိုင့္အင္ပါယာႀကီးမွာလည္း ယိမ္းယိုင္စ ျပဳလာခဲ့သည္။ အေရွ႕ဘဂၤလားျပည္၏ နယ္ေျမအမ်ားစုမွာ မဂုိဘုရင္ လက္ေအာက္သုိ႔ လံုးဝက်ေရာက္သြားခဲ့ၿပီး ၄င္းႏွင့္ မေရွးမေႏွာင္းမွာပင္ အင္းဝမင္း တန္ခုိးႀကီးလာသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္၏ နယ္နိမိတ္မ်ားျဖစ္ေသာ ပဲခူးႏွင့္ ယခုျမန္မာႏုိင္ငံေအာက္ပုိင္းနယ္ေျမမ်ားကုိလည္း လက္လြတ္ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္။

၁၇၈၀ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ရခုိင့္နန္းတြင္းေရး ရႈပ္ေထြးမႈမ်ားေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရး ၿပိဳကြဲကာ ႏုိင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားျဖစ္ပြားလာခဲ့ၿပီး တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စနစ္ပ်က္ျပားလာခဲ့သည္။ ဗမာဘုရင္ ဘုိးေတာ္ေမာင္ဝုိင္း ဦးစီးေသာ ဗမာ့တပ္မေတာ္သည္ ထုိအခ်ိန္ကုိ အခြင့္ေကာင္း ယူ၍ ၁၇၈၄ စက္တင္ဘာလတြင္ စစ္ေၾကာျငာျခင္းမျပဳဘဲ ရခိုင့္ႏုိင္ငံေတာ္အား က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခိုက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ ရခိုင့္အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တစ္ခုလံုး လံုးဝ ဆိတ္သုဥ္းခဲ့ရေလသည္။

ရခုိင္လူ႔အခြင္႔အေရးနဲ႔ ဖြ႔ံျဖဳ်ိးတုိးတက္ေရးအဖြဲ႔မွ
ကူးယူေဖာ္ျပသည္။



အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပုိင္ ရခုိင္ဘုရင့္ႏုိင္ငံေတာ္
(ဘီစီ- ၃၃၂၅ မွ ေအဒီ- ၁၇၈၄)

ပထမ ဓည၀တီေခတ္ (ဘီစီ- ၃၃၂၅ မွ ဘီစီ-၁၅၀၇)
ဒုတိယ ဓည၀တီေခတ္ (ဘီစီ- ၁၅၀၇ မွ ဘီစီ- ၅၈၀)
တတိယ ဓည၀တီေခတ္ (ဘီစီ- ၅၈၀ မွ ေအဒီ- ၃၂၆)

ေ၀သာလီ ေက်ာက္ေလွကားေခတ္ (ေအဒီ- ၃၂၇ မွ ေအဒီ ၈၁၈)

ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ (ေအဒီ- ၈၁၈ မွ ၁၄၃၀)
- ပဥၥာၿမိဳ႕ (ေအဒီ ၈၁၈ မွ ေအဒီ- ၁၁၀၃)
- ပထမပရိန္ၿမိဳ႕ (ေအဒီ- ၁၁၀၃ မွ ေအဒီ- ၁၁၂၃)
- ဒုတိယပရိန္ၿမိဳ႕ (ေအဒီ- ၁၁၂၃ မွ ေအဒီ- ၁၂၅၀)
- ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ (ေအဒီ- ၁၂၅၀ မွ ေအဒီ- ၁၄၀၄)

အင္း၀ဘုရင္ မင္းေခါင္ သိမ္းပုိက္၍ ရခုိင္ဘုရင္ မင္းေစာမြန္ အေနာက္ဘဂၤလားျပည္ သူရတန္ဘုရင္ထံ ခုိလႈံစဥ္ကာလ (ေအဒီ- ၁၄၀၄ မွ ေအဒီ ၁၄၂၉)

ေျမာက္ဦးေခတ္ (ေအဒီ- ၁၄၃၀ မွ ေအဒီ- ၁၇၈၄)
- ပထမေျမာက္ဦးေခတ္ (ေအဒီ- ၁၄၃၀ မွ ေအဒီ ၁၅၃၁)
- ဒုတိယေျမာက္ဦးေခတ္ (ေအဒီ- ၁၅၃၁ မွ ေအဒီ ၁၆၃၈)
- တတိယေျမာက္ဦးေခတ္ (ေအဒီ- ၁၆၃၈ မွ ေအဒီ ၁၇၈၄)

အခ်ဳပ္အျခာအာဏာက်ဆုံးၿပီး ရခုိင္တစ္မ်ိဳးသားလုံး သူ႔ကြ်န္ဘ၀ေရာက္ ရခုိင္ျပည္
(ေအဒီ- ၁၇၈၄ မွ ယေန႔အခ်ိန္ထိ)

ဗမာပေဒသရာဇ္ေခတ္ (၁၇၈၄ - ၁၈၂၆)
အဂၤလိပ္ကုိလုိနီေခတ္ (၁၈၂၆ - ၁၉၄၂)
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေခတ္ (၁၉၄၂- ၁၉၄၅)
တစ္ဖန္ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီေခတ္ (၁၉၄၅- ၁၉၄၈)
ဗမာလူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒီ၊ စစ္အဏာရွင္အစုိးရအဆက္ဆက္ႏွင့္ လက္ရွိအရပ္သားအေရၿခဳံ စစ္အစုိးရ (၁၉၄၈- ယေန႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ)

ရခိုင္သမိုင္းတြင္ ဓညဝတီ၊ ေဝသာလီ၊ ေလးၿမိဳ႕ႏွင့္ ေျမာက္ဦးေခတ္ဟူ၍ မင္းဆက္ေခတ္ (၄) ေခတ္ရွိခဲ့သည္။ မင္းဆက္(၄) ဆက္သည္ ႏွစ္ေပါင္း (၅,ဝဝဝ) ေက်ာ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာဘုရင္မ်ား လာေရာက္တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ခဲ့ခ်ိန္ (၁၇၈၄) ခုႏွစ္အထိ ရခိုင္ျပည္သည္ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ တည္ရွိခဲ့သည္။ ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း (၄ဝ) အၾကာ၊ (၁၈၂၄) ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်တို႔က ရခိုင္ျပည္ကို သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္၊ အေရွ႕အိႏၵိယကုမၸဏီက ၿဗိတိသွ်-အိႏၵိယ၏ ျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ (၁၉၄၂-၄၅) ခုႏွစ္အတြင္း ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကသိမ္းပိုက္ၿပီး၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရခိုင္ ျပည္ နယ္ေျမသည္ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးေခတ္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အစိတ္ အပိုင္း တစ္ရပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ (၁၉၄၈) ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ရခိုင္ျပည္သည္ ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ကိုယ္ ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရွိေရး သေဘာထားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ အဓိပၸါယ္ရွိရွိ ပါဝင္ေရး ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈကာ၊ စိတ္လို လက္ရ ဖိႏွိပ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေအာက္သို႔ က်ေရာက္ခဲ့ရသည္။
ဓညဝတီေခတ္

ေရွးဦးရခိုင္ဘုရင္မ်ားသည္ ဂဂၤါျမစ္ဝွမ္းမွ အင္ဒို-အာရီယန္ လူမ်ဳိးႏြယ္မ်ားျဖစ္သည္ဟု ရခုိင္သမုိင္းပညာရွင္မ်ားက ကဆုိၾကသည္။ ပထမဦးဆံုးေသာ ရခိုင္ဘုရင္သည္ ဘီစီ (၃၃၂၅) ခုႏွစ္တြင္ ပထမ ဓညဝတီၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ မာရယုမင္း ျဖစ္သည္ဟု သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားဆုိၾကသည္။ ကံရာဇာႀကီးမင္းက ဘီစီ (၅၈ဝ) ခုႏွစ္အထိ မင္းေနျပည္ေတာ္အျဖစ္ တည္ရွိခဲ့ေသာ ဒုတိယ ဓညဝတီၿမိဳ႕ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ တတိယ ဓညဝတီၿမိဳ႕သည္ ရခိုင္ျပည္၏ လက္ရွိၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၏ ေျမာက္ဘက္ ကီလိုမီတာ (၈ဝ) အကြာတြင္ တည္ရွိခဲ့ၿပီး၊ ဘီစီ (၅၈ဝ) မွ ေအဒီ (၃၂၆) ခုႏွစ္အထိ တည္တံ့ခဲ့သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ ေရွးအက်ဆံုး လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ အခ်က္အခ်ာ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶေဂါတမ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဓညဝတီတိုင္းသို႔ ႂကြခ်ီေတာ္မူလာခဲ့ၿပီး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို ထြန္းကား ေစခဲ့သျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာသည္ ရခိုင္နယ္ေျမ၏ အဓိကဘာသာတရားအျဖစ္ တည္တံ့လွ်က္ရွိသည္။ ဤ ကာလအတြင္းမွာ (ေအဒီ ၁၅ဝ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္) ေက်ာ္ၾကားေသာ မဟာျမတ္မုနိ ရုပ္ပြားေတာ္ကိုလည္း သြန္းေလာင္းပူေဇာ္ခဲ့ၾကသည္။
ေဝသာလီေခတ္

ဓည၀တီေခတ္ ကုန္ဆုံးေသာအခါ၌ ေ၀သာလီေခတ္ စတင္ခဲ့ေလသည္။ ေ၀သာလီ ေက်ာက္ေလွကားၿမိဳ႕ေနရာကား ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေျမာက္ဖက္ ၉ မုိင္ခန္႔ေ၀းေသာအရပ္တြင္ တည္ရွိသည္။ ေ၀သာလီယဥ္ေက်းမႈသည္ ေအဒီ ၉ ရာစု (ေအဒီ (၃၂၇- ၈၁၈) အထိ ထြန္းကားခဲ့သည္။ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ေဟာင္း တည္ေနရာမွလည္းေကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္အရပ္ရပ္ ေဒသမ်ားမွ လည္းေကာင္း ယေန႔တုိင္ေအာင္ ေ၀သာလီေခတ္သုံးဒဂၤါးမ်ား၊ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ေရးထုိးထားေသာေက်ာက္စာ၊ ေခါင္းေလာင္းစာ၊ ေၾကးနီျပား စသည္တုိ႔ကို ယခုတုိင္ေတြ႔ရွိေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ေဝသာလီသည္ ျမန္မာျပည္ရွိ အျခားေသာ ယဥ္ေက်းမႈအုပ္စုမ်ားက ေငြေၾကး အသံုးမျပဳမီ ႏွစ္ေပါင္း (၁,ဝဝဝ)ခန္႔ နီးပါးကတည္းက ေငြေၾကးအသံုးျပဳခဲ့ေသာ ပထမဦးဆံုး ရခိုင္ဘုရင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္ ထင္ရွားၿပီး ျမန္မာျပည္တစ္ဝွမ္းလံုးရွိ ေရွးအက်ဆံုး ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕လည္းျဖစ္သည္။

ေ၀သာလီေခတ္ကုိ စုိးစံခဲ့ေသာ မင္းမ်ားအေၾကာင္းကုိ အခုိင္အမာ သက္ေသထူလွ်က္ ယေန႔တုိင္ေအာင္ တည္ရွိေနေသာ ေက်ာက္စာမွာ ၿမိဳ႕ေဟာင္းၿမိဳ႕ (ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕)ရွိ ရွစ္ေသာင္းဘုရားရင္ျပင္တြင္ တံခါးမုခ္တုိင္အျဖစ္ စုိက္ထူထားေသာ အာနႏၵစျႏၵားမင္း ေက်ာက္စာပင္ျဖစ္သည္။ ေဝသာလီဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္မွာ ပင္လယ္ရပ္ျခား ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဖြံ႔ၿဖိဳး ထြန္းကားခဲ့ၿပီး၊ အာရပ္ႏွင့္ ပါရွန္ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္မ်ားအျပင္ သည့္ထက္ေဝးလံသည့္တစ္ျခားကမၻာ့တုိင္းျပည္မ်ားႏွင့္လည္း ကုန္စည္မ်ား ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ တင္ပို႔ႏုိင္ခဲ့သည္။
ေလးၿမိဳ႕ေခတ္

ေလးၿမိဳ႕ေခတ္သည္ စမၸ၀က္ၿမိဳ႕၊ ပရိန္ၿမိဳ႕၊ ၿခိတ္ၿမိဳ႕၊ ေတာင္ငူေနရဥၥရာၿမိဳ႕ႏွင့္ ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕မ်ားျဖင့္ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ တစ္ေလွ်ာက္တြင္တည္ေဆာက္ၿပီး ေအဒီ (၈၁၈) မွ (၁၄၃၀) အထိ ထြန္းကားခဲ့သည္။ (၁၄ဝ၆) ခုႏွစ္တြင္ ထိုစဥ္အခါက မင္းေနျပည္ေတာ္ျဖစ္ေသာ ဒုတိယေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ကို ျမန္မာတို႔က က်ဴးေက်ာ္ခဲ့ရာ၊ ရာဇဝင္၌ မင္းေစာမြန္သည္ ဘဂၤလားသို႔ ထြက္ေျပးခိုလႈံခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ (၁၄၂၉) ခုႏွစ္တြင္ ဘဂၤလားေစာ္ဘြား၏ အကူအညီျဖင့္ မင္းေစာမြန္သည္ တပ္တစ္တပ္ကိုကြပ္ကဲလွ်က္ ရခိုင္သို႔ျပန္လာၿပီး၊ ရခိုင္တုိ႔၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ျပန္လည္ ရယူခဲ့သည္။ ရခိုင္ႏွင့္ ဘဂၤလား ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္တို႔၏ ရင္းႏွီးေသာ ဆက္ဆံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေထာက္အထား မရွိ ေသာေၾကာင့္ ဤျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေသခ်ာေသာ အခ်က္ကား ရခိုင္သို႔ မင္းေစာမြန္ ျပန္လာၿပီး၊ မၾကာခင္မွာပင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေျမာက္ဦးသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး၊ ရခိုင္သမိုင္း၏ အထြန္းေျပာင္ဆံုးေခတ္သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။
ေျမာက္ဦးေခတ္

Mrauk-U Arakan from Schouten Voyages 1967ေအဒီ (၁၄၃ဝ-၁၅၃ဝ) ကာလသည္ ေျမာက္ဦးေခတ္၏ ပထမေရႊေခတ္ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာစမွတ္ျပဳၾကသည္။ မင္းေစာမြန္ ၏ ညီေတာ္ နရႏူသည္ (၁၄၃၃) ခုႏွစ္တြင္ နန္းတက္သည္။ နန္းတက္ၿပီး၊ မၾကာမီမွာပင္ အင္း၀ဘုရင္ မင္းေခါင္ႏွင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ဤသေဘာတူညီခ်က္အရ ဤသေဘာတူစာခ်ဳပ္အရ ရခိုင္ရိုးမေတာင္တန္းအတိုင္း ေအာက္ဘက္ ငဝန္ျမစ္၊ ပုသိမ္ျမစ္ႏွင့္ ထိုမွတဖန္ ေအာက္ဘက္ မုတၱမပင္လယ္အထိ ႏွစ္ျပည္ေထာင္ကို ပိုင္းျခားခဲ့ၿပီး၊ ဟိုင္းႀကီးကြၽန္း၊ ဘုရားအငူ၊ နဂရီအငူတို႔ကိုလည္း ရခိုင္နယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီေခတ္တိုင္ေအာင္ပင္ တည္တံ့ခဲ့သည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္၏ ဒုတိယေရႊေခတ္သည္ ေအဒီ (၁၅၃ဝ) မွ (၁၆၂ဝ) ခုႏွစ္အထိ ၾကာခဲ့သည္။ (၁၆) ရာစု အေစာပိုင္း၊ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတြင္ အ႒မေျမာက္ ဟင္နရီဘုရင္၏ ဘိသိက္ခံပြဲကာလတြင္ ရခိုင္ဘုရင္မင္းဗာႀကီး အုပ္စိုးေသာ ရခိုင္အင္ပါယာႏိုင္ငံေတာ္သည္ စည္ပင္ဝေျပာခဲ့သည္။ ရခိုင္သည္ ေခတ္မီတပ္မေတာ္ႏွင့္ ေခတ္မီကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ကြန္ရက္ေၾကာင့္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။ ဤတပ္မေတာ္ႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ကြန္ရက္တို႔သည္ ကမၻာတစ္လႊားသို႔ ေပါက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး၊ ေပၚတူဂီႏွင့္ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံတို႔ အထိပင္ ေျခဆန္႔ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုေခတ္ ေျမာက္ဦးတုိင္းႏိုင္ငံသည္ သံတမန္ဆက္ဆံေရးကိုလည္း အလားတူပင္ ကမၻာအႏွံ႔ျဖန္႔က်က္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး အထူးသျဖင့္ အိႏၵိယ၊ သီဟိုဠ္ (သီရိလကၤာ)၊ ျမန္မာ၊ မြန္၊ ဆိုင္းယမ္း (ထိုင္းႏိုင္ငံ)၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဂ်ာဗား၊ ဂ်ပန္၊ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ သံတမန္ ဆက္ဆံႏုိင္ခဲ့သည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ ေခတ္သစ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ အေနာက္ဘဂၤလားျပည္၏ နယ္ေျမမ်ားအတြက္ ရခိုင္ဘုရင္မ်ား၊ မဂို ဧကရာဇ္မ်ား၊ အာဖဂန္ဘုရင္မ်ားႏွင့္ ဘဂၤလားေစာ္ဘြားမ်ား တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အျငင္းပြားခဲ့ၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္က စစ္တေကာင္းၿမိဳ႕သည္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးအတြက္ အဓိကအခ်က္အခ်ာက်ေသာ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ပင္ျဖစ္သည္။ ဤအျငင္းပြားမႈမ်ား ပတ္သက္၍ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ား က်န္ရစ္ျခင္းမရွိခဲ့ေခ်။ သိသာထင္ရွားေသာ အခ်က္ကား မင္းဘာဘုရင္ (၁၅၃၁-၁၅၅၃) လက္ထက္တြင္ ရခိုင္နယ္ေျမအတြင္းသို႔ အလွ်င္အျမန္တိုး၍ ဝင္ေရာက္ လာေသာ (ထို႔အျပင္ ၾသဇာအာဏာ တိုး၍ ျဖန္႔က်က္လာေသာ) ေပၚတူဂီတို႔ႏွင့္ ရင္းႏွီးေသာ ဆက္ဆံေရးကုိ တည္ ေဆာက္ခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဤဆက္ဆံေရးေၾကာင့္ ရခိုင္၏ ၾကည္းတပ္ႏွင့္ ေရတပ္သည္ အင္အားႀကီးထြားလာခဲ့ကာ၊ ထို ၾကည္းတပ္၊ ေရတပ္တို႔ျဖင့္ နယ္ေျမေဒသတြင္းရွိ ထီးၿပိဳင္နန္းၿပိဳင္ဘုရင္မ်ားကို ၾသဇာသက္ေရာက္ေစခဲ့ၿပီး၊ စစ္တေကာင္းကိုလည္း သိမ္း ပိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္။

ရခိုင္သမိုင္းပညာရွင္မ်ား၏ အဆိုအရ၊ (၁၅၃၂) ခုႏွစ္အေရာက္တြင္ ရခိုင္ျပည္ နယ္နိမိတ္သည္ ယေန႔ေခတ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္ေျမ တစ္ခုလံုးကို ျဖတ္လွ်က္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ အေနာက္ဘဂၤလားနယ္ရွိ ကာလကတၱားအထိ က်ယ္ျပန္႔ခဲ့သည္။ ၁၇ ရာစုအေရာက္တြင္ ရခုိင့္ ဘုရင့္ႏုိင္ငံေတာ္သည္ မဂုိအင္ပါယာႏွင့္ နယ္စပ္တင္းမာမႈမ်ားျဖစ္ကာ စစ္မက္ျဖစ္ပြားသည့္ အဆင့္သုိ႔ေရာက္ရွိၿပီး ရခိုင့္အင္ပါယာႀကီးမွာလည္း ယိမ္းယိုင္စ ျပဳလာခဲ့သည္။ အေရွ႕ဘဂၤလားျပည္၏ နယ္ေျမအမ်ားစုမွာ မဂုိဘုရင္ လက္ေအာက္သုိ႔ လံုးဝက်ေရာက္သြားခဲ့ၿပီး ၄င္းႏွင့္ မေရွးမေႏွာင္းမွာပင္ အင္းဝမင္း တန္ခုိးႀကီးလာသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္၏ နယ္နိမိတ္မ်ားျဖစ္ေသာ ပဲခူးႏွင့္ ယခုျမန္မာႏုိင္ငံေအာက္ပုိင္းနယ္ေျမမ်ားကုိလည္း လက္လြတ္ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္။

၁၇၈၀ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ရခုိင့္နန္းတြင္းေရး ရႈပ္ေထြးမႈမ်ားေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရး ၿပိဳကြဲကာ ႏုိင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားျဖစ္ပြားလာခဲ့ၿပီး တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စနစ္ပ်က္ျပားလာခဲ့သည္။ ဗမာဘုရင္ ဘုိးေတာ္ေမာင္ဝုိင္း ဦးစီးေသာ ဗမာ့တပ္မေတာ္သည္ ထုိအခ်ိန္ကုိ အခြင့္ေကာင္း ယူ၍ ၁၇၈၄ စက္တင္ဘာလတြင္ စစ္ေၾကာျငာျခင္းမျပဳဘဲ ရခိုင့္ႏုိင္ငံေတာ္အား က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခိုက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ ရခိုင့္အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တစ္ခုလံုး လံုးဝ ဆိတ္သုဥ္းခဲ့ရေလသည္။

ရခုိင္လူ႔အခြင္႔အေရးနဲ႔ ဖြ႔ံျဖဳ်ိးတုိးတက္ေရးအဖြဲ႔မွ
ကူးယူေဖာ္ျပသည္။

ရခိုင္ၿပည္သူအတြက္ရခိုင္တပ္မေတာ္.

ရခိုင္ျပည္ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ဂ်ပန္က ေရးဆြဲလ်က္ရွိၿပီး ၂၀၁၃ ေမလကုန္ စတင္မည္


ရခိုင္ျပည္ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ဂ်ပန္က ေရးဆြဲလ်က္ရွိၿပီး ၂၀၁၃ ေမလကုန္ စတင္မည္

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴတြင္ တည္ေဆာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ေရးဆြဲလ်က္ရွိၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလကုန္ စတင္ေဆာင္ရြက္ေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ့ဆိပ္ကမ္း အာဏာပိုင္မွ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိႀကီး တစ္ဦးက ေျပာသည္။

လက္ရွိကာလ၌ အဆိုပါ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း Master Plan ကို ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ JDI(Japan Development Institute) မွ ေရးဆြဲလ်က္ရွိရာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလကုန္တြင္ တင္ျပမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ စီမံကိန္း၏ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ေနာက္ဆံုးထား တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။

"ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ Master Plan ကို JDI က ေရးဆြဲေနတာ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဒီလကုန္အၿပီး ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ဥကၠ႒ကို တင္ျပမွာပါ။ ဥကၠ႒ကတစ္ဆင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ံုးကို ဆက္လက္တင္ျပသြားၾကမွာပါ။ ၿပီးမွ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြကို သိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္" ဟု ျမန္မာ့ဆိပ္ကမ္း အာဏာပိုင္မွ အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီး တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အဆိုပါ စီမံကိန္း၏ ပထမအဆင့္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ပထမအဆင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ၿပီးစီးႏုိင္ရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴတြင္ တည္ေဆာက္မည့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း၌ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္မည့္ မီးရထားလမ္း စီမံကိန္းလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာနမွ သိရွိရသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္အျပင္ စစ္ေတြစက္မႈရပ္ကြက္ႏွင့္ ပုဏၰားကြၽန္း စက္မႈဇုန္တို႔ကိုပါ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ထုတ္ျပန္သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ စီမံကိန္း ရည္မွန္းခ်က္မ်ား၊ လ်ာထားခ်က္မ်ား၊ ေရြးခ်ယ္ထားမႈ၊ ဦးစားေပး အစီအစဥ္ႏွင့္ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား တင္ျပသည့္ အစီရင္ခံစာအရ သိရသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး လယ္ယာက႑၊ စက္မႈက႑၊ ၀န္ေဆာင္မႈက႑ႏွင့္ စုစုေပါင္း ျပည္တြင္းအသားတင္ ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ တန္ဖိုးမ်ားကို ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္း ရာခိုင္ႏႈန္းအလိုက္ တိုးတက္ေဆာင္ရြက္မည့္ အစီအစဥ္မ်ားကိုလည္း ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

စက္မႈက႑ႏွင့္အတူ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားက႑ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကိုလည္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ရာ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ လွ်ပ္စစ္က႑မွ ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈတန္ဖိုး ၂ ဒသမ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ၃ ဒသမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ လမ္းမ်ားအဆင့္ ျမႇင့္တင္ႏုိင္ေရးကိုလည္း ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ဖိတ္ေခၚ၍ အက်ဳိးတူပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ အစီရင္ခံစာအရ သိရွိရသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ေက်းလက္ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလ်ာ့က်ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ရွစ္ရပ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္အတြက္ အႏွစ္ (၂၀) စီမံကိန္းမ်ား ေရးဆြဲထားေၾကာင္း၊ အဆိုပါ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအရ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္အလိုက္ ဘ႑ာေငြ လုိအပ္မႈ အေျခအေနမွာ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ က်ပ္ ၁၁၀ ဒသမ ၅၇ ဘီလ်ံ၊ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ က်ပ္ ၁၁၃ ဒသမ ၆၃ ဘီလ်ံ၊ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ က်ပ္ ၁၄၇ ဒသမ ၆၃ ဘီလ်ံထိ ရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။


ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴတြင္ တည္ေဆာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ေရးဆြဲလ်က္ရွိၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလကုန္ စတင္ေဆာင္ရြက္ေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ့ဆိပ္ကမ္း အာဏာပိုင္မွ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိႀကီး တစ္ဦးက ေျပာသည္။

လက္ရွိကာလ၌ အဆိုပါ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း Master Plan ကို ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ JDI(Japan Development Institute) မွ ေရးဆြဲလ်က္ရွိရာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလကုန္တြင္ တင္ျပမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ စီမံကိန္း၏ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ေနာက္ဆံုးထား တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။

"ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ Master Plan ကို JDI က ေရးဆြဲေနတာ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဒီလကုန္အၿပီး ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ဥကၠ႒ကို တင္ျပမွာပါ။ ဥကၠ႒ကတစ္ဆင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ံုးကို ဆက္လက္တင္ျပသြားၾကမွာပါ။ ၿပီးမွ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြကို သိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္" ဟု ျမန္မာ့ဆိပ္ကမ္း အာဏာပိုင္မွ အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီး တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အဆိုပါ စီမံကိန္း၏ ပထမအဆင့္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ပထမအဆင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ၿပီးစီးႏုိင္ရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴတြင္ တည္ေဆာက္မည့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း၌ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္မည့္ မီးရထားလမ္း စီမံကိန္းလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာနမွ သိရွိရသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္အျပင္ စစ္ေတြစက္မႈရပ္ကြက္ႏွင့္ ပုဏၰားကြၽန္း စက္မႈဇုန္တို႔ကိုပါ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ထုတ္ျပန္သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ စီမံကိန္း ရည္မွန္းခ်က္မ်ား၊ လ်ာထားခ်က္မ်ား၊ ေရြးခ်ယ္ထားမႈ၊ ဦးစားေပး အစီအစဥ္ႏွင့္ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား တင္ျပသည့္ အစီရင္ခံစာအရ သိရသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး လယ္ယာက႑၊ စက္မႈက႑၊ ၀န္ေဆာင္မႈက႑ႏွင့္ စုစုေပါင္း ျပည္တြင္းအသားတင္ ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ တန္ဖိုးမ်ားကို ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္း ရာခိုင္ႏႈန္းအလိုက္ တိုးတက္ေဆာင္ရြက္မည့္ အစီအစဥ္မ်ားကိုလည္း ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

စက္မႈက႑ႏွင့္အတူ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားက႑ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကိုလည္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ရာ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ လွ်ပ္စစ္က႑မွ ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈတန္ဖိုး ၂ ဒသမ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ၃ ဒသမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ လမ္းမ်ားအဆင့္ ျမႇင့္တင္ႏုိင္ေရးကိုလည္း ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ဖိတ္ေခၚ၍ အက်ဳိးတူပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ အစီရင္ခံစာအရ သိရွိရသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ေက်းလက္ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလ်ာ့က်ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ရွစ္ရပ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္အတြက္ အႏွစ္ (၂၀) စီမံကိန္းမ်ား ေရးဆြဲထားေၾကာင္း၊ အဆိုပါ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအရ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္အလိုက္ ဘ႑ာေငြ လုိအပ္မႈ အေျခအေနမွာ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ က်ပ္ ၁၁၀ ဒသမ ၅၇ ဘီလ်ံ၊ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ က်ပ္ ၁၁၃ ဒသမ ၆၃ ဘီလ်ံ၊ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ က်ပ္ ၁၄၇ ဒသမ ၆၃ ဘီလ်ံထိ ရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။  FACEBOOK

ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ၃ ရက္အတြင္း ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း ဝင္ေရာက္လာဖြယ္ ခန္႔မွန္း

အီးေမးလ္ပုိ႔ရန္ ပရင့္ထုတ္ရန္ PDF ဖုိင္ရယူရန္

ရန္ကုန္ (မဇၥ်ိမ)။   ။ အိႏိၵယသမုဒၵရာႏွင့္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ မုန္တိုင္းႏွစ္ခုအနက္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ မုန္တိုင္းသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုန္းတြင္းပိုင္းသို႔ ၃ ရက္အတြင္း ဝင္ေရာက္လာရန္ အလားအလာမ်ား ရွိေနသည္ဟု မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒ ပညာရွင္မ်ားက ေျပာသည္။

လက္ရွိတြင္ မုန္တိုင္းသည္ အိႏိၵယေျမာက္ဘက္ (အေနာက္ေျမာက္ဘက္)သို႔ ဦးတည္ေနျပီး ၁၂ နာရီအတြင္း တြင္ အင္အားေကာင္းလာကာ ဆိုင္ကလုန္းအျဖစ္သို႕ေျပာင္းလဲျပီး ေျမာက္ဘက္သို႔ ဦးတည္ႏုိင္သည္ဟု မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒဦးစီးဌာနမွ ဒုညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးခ်စ္ေက်ာ္ က ေျပာသည္။

“ေျမာက္ဘက္ကို ဦးတည္သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ကို ဦးတည္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေမလ ၁၃ ရက္ ေက်ာ္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကို ဦးတည္လာႏုိင္မယ့္ အေနအထား ရွိပါတယ္။ ဦးတည္လာမယ္ ဆိုေပမယ့္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာ နယ္စပ္ဘက္လို႔ပဲ သခ်ၤာပံုစံနည္းအရ
ေဖာ္ျပေနပါတယ္” ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ထိုခန္႔မွန္းခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ ဌာနမ်ားသို႔ သတင္းေပးပို႔ထားျပီး မုန္တိုင္းအေျခအေနအေျပာင္း အလဲမ်ားအား ၃ နာရီတၾကိမ္ႏႈန္းျဖင့္ သတင္းမ်ား ထုတ္ျပန္ေနမည္ဟု ဆိုသည္။

မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒပညာရွင္ ဦးထြန္းလြင္ကမူ ထိုမိုန္တိုင္းမွာ ၄ ရက္ၾကာလွ်င္ ရခိုင္ နယ္စပ္သို႔
ေရာက္ရွိလာႏိုင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းသည္။

“က်ေနာ့္ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ဆိုရင္ေတာ့ ၁၅ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းေလာက္မွာ ဝင္လာႏုိင္တယ္။ ေမာင္ေတာနဲ႔ စစ္တေကာင္းဘက္ကိုေပါ့။ ျမန္မာျပည္အထဲဘက္ကိုေတာ့ အရမ္းၾကီး တိိတိက်က် မေရာက္ပါဘူး။ အခုက ေလတိုက္ႏႈန္းေတာ့ နည္းေနေသးတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ မုန္တိုင္းနာမည္ကို မေဖာ္ျပၾကေသးဘူး။ မုန္တိုင္းက အပူပိုင္းမုန္တိုင္း (Tropical Cyclone 01B13) ပါ။ က်ေနာ္တို႔ မုန္တိုင္းေျပာင္းလဲႏႈန္းကို သတင္း ဆက္တိုက္ ထုတ္ျပန္ေနမွာပါ” ဟု မဇိၥ်မကို ေျပာသည္။

မုန္တိုင္းသည္ ႏွစ္ခုျဖစ္ေပၚေနျပီး အိႏၵိယပင္လယ္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ မုန္တိုင္းအား ဂ်မာလာဟု အမည္ေပးထားျပီး ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ မုန္တိုင္းမွာမူ အမည္ အတိအက်
ေပးထားျခင္းမရွိဟု ၂၀၀၈ နာဂစ္ မုန္တိုင္းကို တိက်စြာ မွန္းေပးႏုိင္ခဲ့ေသာ www.wunder-ground.com တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

အဂၤါေန႔ည သန္းေခါင္ေက်ာ္ (19:00 GMT on 14 May)၊ ဗုဒၶဟူးေန႔ (ေမလ ၁၅ ရက္ေန႔) နံနက္ ၁ နာရီခြဲ အခ်ိန္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕ အနီးသို႔ တနာရီလွ်င္ မိုင္ ၁၀၀ ေက်ာ္ႏႈန္းျဖင့္ ဝင္ေရာက္လာႏုိင္သည္ဟု ၎ဝဘ္ဆိုက္က ခန္႔မွန္းထားသည္။ ယင္းေဖာ္ျပခ်က္မ်ားထဲမွ ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားအရ ဂ်မာလာ မုန္တိုင္းမွာမူ သီရီလကၤာႏုိင္ငံသို႔ ဦးတည္ႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။

ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ျဖစ္ေပၚေနေသာ မုန္တိုင္းသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဦးဆံုး ျဖစ္ေပၚေသာ မုန္တိုင္းဟု ဦးထြန္းလြင္၏ မိုးေလဝသ ဝဘ္ဆိုက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ မုန္တိုင္း ဝင္ေရာက္လာႏုိင္ဖြယ္ရွိ
ေသာ ေမာင္ေတာႏွင့္ စစ္တေကာင္းျမိဳ႕မ်ား၏ ကုန္းတြင္းသို႔ တိုက္ခတ္မည္ ဆိုလွ်င္ ေလတိုက္ႏႈန္းမွာ တနာရီလွ်င္ ၇၅ မွ ၁၀၅ မိုင္ႏႈန္းျဖင့္ တိုက္ခတ္ႏုိင္ျပီး မုန္တိုင္းဒီေရ အျမင့္ ၃ ေပမွ ၅ ေပထိ ျမင့္တတ္ လာႏုိင္သည္ဟု ၎ ဝဘ္ဆိုက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွ အစျပဳျဖစ္ေပၚကာ ျမန္မာႏိုင္ငံကုန္းတြင္းပိုင္းသို႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂ ရက္ေန႔ႏွင့္ ၃ ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္တိုက္ခတ္ခဲ့သည့္ နာဂစ္အမည္ရွိ မုန္တိုင္းသည္ အလြန္အားေကာင္းေသာ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းအျဖစ္ တနာရီ ေလတိုက္ႏႈန္း ၁၃၀ ဝန္းက်င္ခန္႔ တိုက္ခတ္သြားခဲ့သည္။     mizzimaburmese.com

ဒုကၡသည္ ၇ ဦးကို အစိုးရ နယ္ျခားေစာင့္တပ္မွ ဖမ္းဆီးသြား

ndak-border-guard-force-1
နယ္ျခားေစာင့္တပ္ (ယခင္ NDA-K) မ်ားကို ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕တြင္ အစိုးရ၀န္ထန္းမ်ား ၾကိဳဆိုေနပုံ။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဝိုင္းေမာ္ျမိဳ႕နယ္ ခ်ီေဖြ-ေလာေခါင္ဇံုနယ္ ျမန္မာ-တ႐ုတ္နယ္စပ္ မွတ္တိုင္အမွတ္ (၆) ဖရဲ (Hpare) စစ္ေျပးဒုကၡသည္စခန္းမွ ဒုကၡသည္ ၇ ဦးကို ေမလ ၈ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ပန္ဝါအထူး နယ္ျခားေစာင့္တပ္ (Border Guard Force) မွ ဖမ္းဆီးသြားေၾကာင္းသိရသည္။
ဖမ္းဆီးသြားေသာ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ ဦး ယိန္းေဆာင္၊ ဦး ဂ်ဴံးေဘာမ္၊ ဦး ယိန္းခ်န္း၊ ဦးယိန္းတိန္းခ်န္း၊ ေဒၚေဆာင္ေဘာမ္စဲ၊ ဦး ယိန္းတိန္းႏုတ္ႏွင့္ ဦး ေဘာမ္တိန္း တို႔ျဖစ္ျပီး ၎တို႔ကို ပန္ဝါအထူးျပည္သူ႔စစ္ (BGF) လေဂြခ်န္းယိန္း ႏွင့္ ဖရဲ (Hpare) ေဘာမ္ယိန္းေဘာမ္တို႔ ဖမ္းဆီးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
စစ္ေျပးဒုကၡသည္စခန္းမွ ၇ ဦးသည္ မွတ္တိုင္အမွတ္ (၈) ဖီေမွာ္ (Hpyi Maw) ရြာအနီးသို႔ ဝါးခုတ္ ေန႔စားသြားခ်ိန္ ပန္ဝါအထူးျပည္သူ႔စစ္ (BGF) မ်ားသည္ တရုတ္ျပည္ဘက္မွဖမ္းျပီး ပန္ဝါဘက္သို႔ ဖမ္းသြားေၾကာင္း အမည္မေဖာ္လိုသူ စစ္ဗိုလ္ၾကီးတဦး KNG ကခ်င္သတင္းဌာ သို႔ေျပာသည္။
“ဒုကၡသည္ေတြက တရုတ္ျပည္သို႔သြားျပီး ပိုက္ဆံရွာတာ။ ေန႔တိုင္းသြားတဲ့သူေတြရွိတယ္။ အိမ္ျပီးသြားတဲ့ သူေတြလဲရွိတယ္။ ဖရဲ စစ္ပြဲ မျဖစ္တာ ၄ လ ေလာက္ရွိျပီ ဆိုေတာ့ သူတို႔အျပင္ထြက္ျပီးေတာ့ ပိုက္ဆံရွာမယ္ ဆိုျပီး ခြင့္ေတာင္းေတာ့ ခြင့္ျပဳထားတယ္။ သူတို႔က ရြာလဲျပန္လာတယ္ ဒုကၡသည္ စခန္းမွာ လဲျပန္လာၾကတယ္။ ဝင္ဝင္ထြက္ထြက္အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။”
လေဂြ (Lagwi) ရြာသားမ်ားသည္ BGF ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ တြင္ရွိျပီး၊ ဖရဲ (Hpare)တြင္ရွိေသာ ရြာသားမ်ားသည္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႔ (KIA) လူအျဖစ္သတ္မွတ္ျပီး လေဂြေက်းရြာသားမ်ားသည္ BGF မ်ားေရွ႕တြင္ မ်က္ႏွာသာရရွိရန္ ဖမ္းဆီးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း KIA ဗိုလ္မွဴး တဦးသံုးသပ္သည္။
ျပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ေမလႏွင့္ ၾသဂုတ္လတြင္ ဖရဲ (Hpare)ရြာသား ၃ ဦးကို တရုတ္ျပည္ စုခ်ီ (Suji)ရြာမွ BGF ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔မွ ၎ ၃ ဦးကို KIO လူအျဖစ္စြပ္စြဲျပီး ဖမ္းဆီးခဲ့ျပီး ယခုခ်ိန္ထိ ပန္ဝါတြင္ ျမန္မာအစိုးရျမိဳ႕နယ္ခြဲရုံး တြင္ ဖမ္းဆီးထားေၾကာင္းသိရသည္။
၂၀၁၂ ၾသဂုတ္လတြင္ KIA စစ္ေျပးဒုကၡသည္ စခန္း အမွတ္တိုင္ (၆) ဖရဲ (Hpare) စစ္ေျပးစခန္းရွိ ဒုကၡသည္မ်ားကို ဦး စခုန္တိန္႔ယိန္း (BGF သို႔ တပ္ေျပာင္းေသာ ယခင္ ကခ်င္ဒီမိုကေရစီသစ္တပ္မေတာ္ NDA-K ေခါင္းေဆာင္) ကိုယ္တိုင္လာေရာက္ေခၚေသာ္လည္း ၎ဒုကၡသည္မ်ား လိုက္သြားျခင္း မရွိျခင္းေၾကာင္း သိရသည္။
ဒုကၡသည္စခန္းေတြ ဒုကၡသည္ ၉၇၀  ေက်ာ္ရွိျပီး စစ္ပြဲရပ္ဆိုင္းေနခ်ိန္ စခန္းအနီးရွိ တရုတ္ျပည္ စုဂ်ီေက်းရြာသုိ႔ ေန႔စား သြားလုပ္ေၾကာင္းသိရသည္။
၎ဒုကၡသည္စခန္းကို ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) မွ အစားအေသာက္မ်ား အဓိက ကူညီေပးပါသည္။   http://kachinnews.com

ညီမေလး … သီတာေထြးတစ္ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ


ညီမေလး … သီတာေထြးတစ္ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ
============================
ေမ … ၂၈
အေနာက္ေတာင္႐ိုးမွာ
ေသာကမ်က္ရည္မိုးေတြ
အၫႈိးတႀကီးရြာေနခဲ့တယ္ ။

ညီမေလးေရ
မင္းေရတိမ္နစ္ရတဲ့သတင္း
တို႔ရင္ကို ျပင္းျပင္း၀င္ေဆာင့္
အသည္းထဲ … အေသြးထဲမွာ
နင့္ေနေအာင္ကို ေအာင့္တယ္ ။

ကယ္ပါ …. ကူပါ
တစာစာေအာ္ခဲ့ရတဲ့မင္းဟာ
မိစာၦဘီလူး … ကာမ႐ူးေတြကို
ေနာက္ဆံုးေသာထြက္သက္အထိ
အ႐ံႈးမေပး … ဒူးမေထာက္
တို႔လူမ်ိဳးရဲ႕ အရွက္ကို
မင္းသစၥာေဖာက္မသြားဘူးဆိုတာ
မင္းလက္ထဲမွာ ဆြဲဆုပ္ထားတဲ့
ျမက္ပင္အက်ိဳးအေၾကေတြက သက္ေသျပေနတယ္ ။

ညီမေလးေရ ….
မင္းအရွက္ … မင္းအသက္နဲ႔
ငါတို႔ရဲ႕အနာဂတ္ေတြကို
ဓားၿမိၿမိတစ္လက္နဲ႔
ထိထိမိမိအေထာက္ခံထားရၿပီဆိုတာ
သက္ေသျပသြားခဲ့တယ္ ။

ညီမေလးေရ
ဘာသာစကားေတြ ဘယ္လိုပဲကြဲကြဲ
ယဥ္ေက်းမႈေတြ ဘယ္လိုပဲကြာကြာ
အမိႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးရဲ႕အရိပ္ေအာက္မွာ
တို႔ဟာ … ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ေမာင္ႏွမေတြပဲေလ
မင္းငိုလိုက္တဲ့ မ်က္ရည္ဟာ
သံလြင္ .. စစ္ေတာင္း
ခ်င္းတြင္း နဲ႔ ဧရာ၀တီမွာ
ေမ်ာပါစီးဆင္း ….
ေသြးခ်င္းခ်င္းနဲ႔
မ်က္ရည္ျမစ္လဲ ျဖစ္ခဲ့ၿပီ ။

ညီမေလးေရ …
တစ္ႏွစ္တင္းတင္းျပည့္ခဲ့ၿပီ
မုတ္သုံမိုးေျပး
ေလႏုေအးထဲမွာ
မင္းေပးခဲ့တဲ့ စည္းလံုးျခင္းဂီတနဲ႔အတူ
အမ်ိဳးသားေရးေတးေတြ …
တတိုင္းျပည္လံုး ပ်ံ႕လြင့္ …..
မင္း နားစြင့္ၾကည့္လွည့္ပါ ။

ေမ … ၂၈
အေနာက္ေတာင္႐ိုးမွာ
ေသာကမ်က္ရည္မိုးေတြ
အၫႈိးတႀကီးရြာေနခဲ့တယ္ … … ။

(ညီမေလး … သီတာေထြးတစ္ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ)

မိုးစက္နီ
ဧၿပီ ၂၀၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္။ (copy from Marn Htan Myo)..

============================
ေမ … ၂၈
အေနာက္ေတာင္႐ိုးမွာ
ေသာကမ်က္ရည္မိုးေတြ
အၫႈိးတႀကီးရြာေနခဲ့တယ္ ။

ညီမေလးေရ
မင္းေရတိမ္နစ္ရတဲ့သတင္း
တို႔ရင္ကို ျပင္းျပင္း၀င္ေဆာင့္
အသည္းထဲ … အေသြးထဲမွာ
နင့္ေနေအာင္ကို ေအာင့္တယ္ ။

ကယ္ပါ …. ကူပါ
တစာစာေအာ္ခဲ့ရတဲ့မင္းဟာ
မိစာၦဘီလူး … ကာမ႐ူးေတြကို
ေနာက္ဆံုးေသာထြက္သက္အထိ
အ႐ံႈးမေပး … ဒူးမေထာက္
တို႔လူမ်ိဳးရဲ႕ အရွက္ကို
မင္းသစၥာေဖာက္မသြားဘူးဆိုတာ
မင္းလက္ထဲမွာ ဆြဲဆုပ္ထားတဲ့
ျမက္ပင္အက်ိဳးအေၾကေတြက သက္ေသျပေနတယ္ ။

ညီမေလးေရ ….
မင္းအရွက္ … မင္းအသက္နဲ႔
ငါတို႔ရဲ႕အနာဂတ္ေတြကို
ဓားၿမိၿမိတစ္လက္နဲ႔
ထိထိမိမိအေထာက္ခံထားရၿပီဆိုတာ
သက္ေသျပသြားခဲ့တယ္ ။

ညီမေလးေရ
ဘာသာစကားေတြ ဘယ္လိုပဲကြဲကြဲ
ယဥ္ေက်းမႈေတြ ဘယ္လိုပဲကြာကြာ
အမိႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးရဲ႕အရိပ္ေအာက္မွာ
တို႔ဟာ … ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ေမာင္ႏွမေတြပဲေလ
မင္းငိုလိုက္တဲ့ မ်က္ရည္ဟာ
သံလြင္ .. စစ္ေတာင္း
ခ်င္းတြင္း နဲ႔ ဧရာ၀တီမွာ
ေမ်ာပါစီးဆင္း ….
ေသြးခ်င္းခ်င္းနဲ႔
မ်က္ရည္ျမစ္လဲ ျဖစ္ခဲ့ၿပီ ။

ညီမေလးေရ …
တစ္ႏွစ္တင္းတင္းျပည့္ခဲ့ၿပီ
မုတ္သုံမိုးေျပး
ေလႏုေအးထဲမွာ
မင္းေပးခဲ့တဲ့ စည္းလံုးျခင္းဂီတနဲ႔အတူ
အမ်ိဳးသားေရးေတးေတြ …
တတိုင္းျပည္လံုး ပ်ံ႕လြင့္ …..
မင္း နားစြင့္ၾကည့္လွည့္ပါ ။

ေမ … ၂၈
အေနာက္ေတာင္႐ိုးမွာ
ေသာကမ်က္ရည္မိုးေတြ
အၫႈိးတႀကီးရြာေနခဲ့တယ္ … … ။

(ညီမေလး … သီတာေထြးတစ္ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ)

မိုးစက္နီ
ဧၿပီ ၂၀၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္။ (copy from Marn Htan Myo)..

Thursday, May 9, 2013

ေခတ္အဆက္ဆက္ ရိုးနိုင္ဖို့မဟုတ္ရယ္ေတးၿခင္းေခ်ပါ ေဒေတးၿခင္းကိုနားေထာင္နိန္ရယ္အခ်ိန္မွာ အသဲအအူတိအၿပင္တနားေခ်ထုပ္ထားပိုင္ခံစားရပါရယ္ (အခင္ဦးေမာင္သိန္း)ဆိုထားရယ္( ကစၦပနဒီ )ေတးၿခင္းေခ်ပါ အခါတစ္ရာေလာက္နားေထာင္းေကလဲ့ရိုးဖို့မထင္ပါ

Benghazi အေမရိကန္သံ႐ံုး တိုက္ခိုက္ခံရမႈ စစ္ကူေတာင္းေပမဲ့ မရခဲ့

ေအာက္လႊတ္ေတာ္ၾကားနားပြဲမွာ အေမရိကန္ သံတမန္ Gregory Hicks ေျပာၾကားေနစဥ္ (၈ ေမ ၂၀၁၃)ေအာက္လႊတ္ေတာ္ၾကားနားပြဲမွာ အေမရိကန္ သံတမန္ Gregory Hicks ေျပာၾကားေနစဥ္ (၈ ေမ ၂၀၁၃)

  • ဘန္ဂါဇီတိုက္ခိုက္မႈ လႊတ္ေတာ္ၾကားနာ
TEXT SIZE
ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္တုန္းက လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံ Benghazi ၿမိဳ႕မွာ အေမရိကန္ေကာင္စစ္၀န္႐ံုး တိုက္ခိုက္ခံရစဥ္အတြင္း သူ႔အေနနဲ႔ စစ္ေရး အေထာက္အကူရဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္လို႔ အဲ့ဒီအခ်ိန္က ေကာင္စစ္၀န္႐ံုးမွာ ဒုတိယအႀကီးအကဲအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သူက ေျပာလိုက္ပါတယ္။

အ့ဲဒီအခ်ိန္ အနီးစပ္ဆံုး စစ္စခန္းကေတာ့ အီတလီမွာရိွတဲ့ အေမရိကန္ ေလတပ္စခန္း ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အကူအညီရဖို႔ အေတာ္ေလး အလွမ္းေ၀း ခဲ့တယ္္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hillary Clinton) အပါအ၀င္ ၀ါရွင္တန္မွာရိွတဲ့ အေမရိကန္ အရာရိွေတြကိုေရာ လစ္ဗ်ား တာ၀န္ရိွသူေတြကိုပါ သူ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆက္သြယ္ခဲ့တယ္လို႔ ေကာင္စစ္၀န္႐ံုးရဲ႕ ဒုတိယ အႀကီးအကဲ လုပ္ခဲ့သူ အေမရိကန္ သံတမန္ ဂရစ္ဂိုရီ ဟစ္ (Gregory Hicks) က ေျပာတာပါ။

Benghazi ေကာင္စစ္၀န္႐ံုး တိုက္ခိုက္ခံရမႈမွာ စစ္ဘက္အကူအညီ ရႏိုင္မလားဆိုတာကိုလည္း သူ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး အရာရိွေတြကို ေမးခဲ့တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အီတလီမွာရိွတဲ့ ေလတပ္စခန္းကေန အေမရိကန္ စစ္ေလယာဥ္ေတြ လစ္ဗ်ားကို လာဖို႔ဆိုရင္ ႏွစ္နာရီ သံုးနာရီေလာက္ အခ်ိန္ယူရလိမ့္မယ္လို႔ သူကို ျပန္တုံ႔ျပန္တဲ့အေၾကာင္း ဟစ္ (Hicks) က ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ စစ္ေလယာဥ္ေတြကို ေ၀ဟင္ထဲ ဆီျဖည့္ေပးမယ့္ ဆီျဖည့္ေလယာဥ္လည္း မရိွဘူးလို႔ တုံ႔ျပန္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဟစ္ (Hicks) နဲ႔ အျခား ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အရာရိွႏွစ္ဦးဟာ မေန႔တုန္းက ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ၾကားနာပဲြမွာ အစစ္ေဆးခံခဲ့ၾကတာပါ။

လစ္ဗ်ားဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး ခရစ္စတိုဖာ စတီဗန္စ္ (Christopher Stevens) နဲ႔ အျခား အေမရိကန္ သံတမန္သံုးဦး ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ အဲ့ဒီ တိုက္ခိုက္ခံရမႈ ကိစၥကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ၾကားနာပဲြလုပ္ခဲ့တာပါ။ အစၥလာမ္ဘာသာကို ဆန္႔က်င္ထားတဲ့ ဗီြဒီယိုေၾကာင့္ ဆႏၵျပမႈေတြျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ အဲ့ဒီ ဆႏၵျပမႈေတြကေန တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္လာတာလို႔ အေမရိကန္႐ုပ္သံကို ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး ဆူဇန္ ႐ုိက္စ္ (Susan Rice) က ေျပာခဲ့တာၾကားရေတာ့ သူတုံ႔လႈပ္ အံ့အားသင့္မိတယ္လို႔ ဟစ္ (Hicks) က ေျပာပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဒီတိုက္ခိုက္မႈဟာ ဆႏၵျပမႈေတြနဲ႔ မဆက္စပ္ဘူးလို႔ ဟစ္ (Hicks) က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ သံအမတ္ႀကီး ဆူဇန္ ႐ိုက္စ္ (Susan Rice) ရဲ႕ မွတ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္မို႔လို႔၊ သမၼတ အိုဘားမားအစိုးရဟာ ဒီတိုက္ခိုက္မႈျဖစ္စဥ္ အေသးစိတ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အမ်ားျပည္သူကို လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားခဲ့တယ္လို႔ ရီပတ္ပလစ္ကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက စြပ္စဲြၾကပါတယ္။  

ေ၀ဖန္မႈေတြမွာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ဟီလာရီ ကလင္တန္ကို ရည္ရြယ္ၿပီး အဓိကထား ေ၀ဖန္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကရက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကေတာ့ မစၥစ္ကလင္တန္ကို တမင္တကာ နာမည္ပ်က္ေအာင္ ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္တာျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကို ေ၀ဖန္ပါတယ္။

မစၥစ္ကလင္တန္ဟာ အခုလာမယ့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ သမၼတေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ ရည္မွန္းထားတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ ကိုယ္စားလွယ္တဦး ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့လည္း ဒီမိုကရက္အမတ္ေတြက ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။  VOA

႐ွမ္းျပည္တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ႐ြာသားေတြ တ႐ုတ္နယ္စပ္ ထြက္ေျပး

ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSA တပ္ဖြဲ႔ ေရွ႕တန္း တပ္စခန္းတခုတြင္ ေတြ႔ရစဥ္။ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSA တပ္ဖြဲ႔ ေရွ႕တန္း တပ္စခန္းတခုတြင္ ေတြ႔ရစဥ္။
 
TEXT SIZE
ႏုိင္ကြန္းအိန္
ျမန္မာအစိုးရနဲ႕အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ ရရွိထားတဲ့ ေတာင္ပိုင္း ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ေခၚ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္တည္ေထာင္ေရးေကာင္စီတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ နမ့္ခမ္းျမိဳ႕နယ္ထဲက တပ္စခမ္းတခုကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကေန ဒီကေန႕နံက္မွာ ၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္တာေၾကာင့္ ႏွစ္ဘက္တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးခဲ့တယ္လို႕ ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ အရာရွိေတြကေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အခုျဖစ္တဲ့တိုက္ပြဲမွာ ထိခိုက္က်ဆုံးမႈ မ်ားျပားေန ခဲ့သလို ရာနဲ႕ခ်ီတဲ့ ေဒသခံ ရြာသားအေနနဲ႕ တရုတ္ျပည္ဖက္ ကို စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ အျဖစ္ တိမ္းေရွာင္ေနၾကရတဲ့ အေျခအေနေတြကိုေတာ့ ထိုင္းအေျခစိုက္ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ နိုင္ကြန္းအိန္ကေန အခုလိုသတင္းေပးပို႕ထားပါတယ္။

တဖက္နဲ႕တဖက္ စစ္ေရး တင္းမာေနတဲ့ ျမန္မာ အစိုးရတပ္နဲ႕ ေတာင္ပိုင္း ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ေခၚ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ တည္ေထာင္ေရးေကာင္စီ တပ္ဖြဲ႕တို႕ဟာ ရွမ္းျပည္နယ္ နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕နယ္ထဲက ဒီကေန႕နံက္မွာ တိုက္ပြဲျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြါးခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ပိုင္းရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္အေျခခ်တဲ့ ေနာင္းမတပ္စခမ္းကို ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္ကေန စတင္ တိုက္ခိုက္လာတယ္ လို႕လဲ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူဗိုလ္မွဴးစိုင္းေလာင္ဆိုင္ကေျပာပါတယ္။

"တိုက္ပြဲကဒီမနက္(၄)နာရီခြဲမွာဆိုရင္ မူဆယ္နမ့္ခမ္း အေျခစိုက္ခလရ တပ္ရင္း(၁၄၅) ကေန အင္အား(၁၀၀)ေက်ာ္နဲ႕ လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႕အတူ ကြ်န္ေတာ္တို႕နမ့္ခမ္းျမိဳ႕နယ္ ေနာင္းမေက်းရြာေရႊလီေျမာက္ဖက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ေဒသေတြကို လက္နက္ၾကီးေတြနဲ႕ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ခဲ့ပါတယ္။ အခုထက္ထိ ကြ်န္ေတာ္ ဖုန္းေျပာေနတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ တဖက္နဲ႕တဖက္အျပန္အလွန္ ပစ္ခတ္ေနတုန္းပါဘဲ။ သူတို႕ကကြ်န္ေတာ္တိုကတပ္စခမ္းထဲ၀င္လာေတာ့ ၀င္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ တပ္ထဲမွာေနရာယူထားတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕တပ္သားေတြက ျပန္လည္ပစ္ခတ္လိုက္ၾကေတာ့ သူတို႕မွာ ျပန္လည္ အထိနာတဲ့ပုံစံမ်ိဳးရွိပါတယ္။"

အခုျဖစ္ပြါးတဲ့တိုက္ပြဲမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္က ထိခိုက္က်ဆုံးမႈမ်ားေနသလို ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ဘက္က တဦး က်ဆုံးျပီး ထိခိုက္မွဳအေရအတြက္ကိုေတာ့ အတည္မျပဳနိုင္ေသးဘူးလို႕လဲ ဗိုလ္မွဴးစိုင္းေလာင္ဆိုင္ကေျပာပါတယ္။
အခုျဖစ္ပြါးတဲ့တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္က ထိခိုက္မွဳေတြကိုေတာ့ နမ့္ခမ္းျမိဳ႕ေဒသခံတဦးက အခုလိုေျပာပါတယ္။

"အစိုးရဘက္က (၉)ေယာက္ေသသြားတယ္။ (၈)ေယာက္က ျမိဳ႕ေပၚ နမ့္ခမ္းေဆးရံုေရာက္ေနတာအေရးေပၚ ေသြးလိုေနတုန္း။ လိုတဲ့ေသြးကိုက်ေတာ့ သူတို႕ဆီမွာေသြးလွဴရွင္ဖြဲ႕ထားတာအသင္းရွိတယ္။ ပါရမီ ဆိုတဲ့အဖြဲ႕ကို လာေတာင္းတယ္ေသြး။ "

ဒီလိုတိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရတဲ့အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရရဲ့ ျပန္ၾကားေရးဌာနကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ေပမဲ့ ဆက္သြယ္လို႔မရခဲ့ပါဘူး။
ဒီလုိျဖစ္ပြါးတဲ့ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕ တဘက္ကမ္းမွာ ရွိတဲ့  ေနာင္မေက်းရြာ အုပ္စု ဝမ္တာေဟး၊ ဟိုဆိုင္း၊ ဝမ္ကြန္ စတဲ့ေက်းရြာက ေဒသခံ ၅၀၀ ေက်ာ္ဟာ တ႐ုတ္ျပည္ ေနာင္ေတာဝ္းဘက္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနၾကရပါတယ္။

အခုလိုစစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ တရုတ္ျပည္ဘက္ကိုတိမ္းေရွာင္လာမွဳေၾကာင့္ တရုတ္ဘက္ကေနလုံျခံဳေရးတိုးျမင့္ ခ်ထားတယ္လို႕လည္း အဆိုပါ နမ့္ခမ္းေဒသခံကဘဲ ဆက္ေျပာပါတယ္။

"ထြက္ေျပးတဲ့ရြာေတြကေတာ့ ေရႊလီျမစ္တဖက္ကမ္းက်ေတာ့ တရုတ္ျပည္ထဲ ၀င္သြားတယ္။ ဒီဖက္ျမန္မာျခမ္း က်ေတာ့ ေဇယ်သုခ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ လာျပီးေတာ့ ခိုလွံဳေနၾကတာေတြ႕ရတယ္။ ခုမနက္ဘဲ ထြက္ေျပးလာေတာ့ စား၀တ္ ေနေရးလဲ အမ်ိဳးေတြရွိတဲ့အိမ္မွာလာေနၾကတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ သြားတည္းေနၾကတယ္ဗ်။ ဟိုဘက္တရုတ္ ကမ္းက်ေတာ့ ေလး ငါးရာ(၄၀၀၊ ၅၀၀)ေလာက္ရွိတယ္။ ခုနကဗံုးတလုံး လဲ တရုတ္ဖက္က်သြားတာသိရတယ္။ ရြာသားတေယာက္ထိတယ္။ တေယာက္ေသတယ္ဗ်။ တရုတ္ျပည္ဘက္က်ေတာ့ထြက္ေျပးေနတယ္။ အခုလဲကူတို႕ ဆိပ္ေတြအားလုံးလဲပိတ္ထားတယ္။ သြားလာခြင့္မေပးဘူး။ အားလုံးပိတ္ထားတယ္။ တရုတ္ဖက္ျခမ္းလဲ လုံျခံဳေရး ခ်ထားတယ္။"

တကယ္ေတာ့ အခုလိုစစ္ေရးတင္းမာလာရတာဟာ ဧျပီလကုန္ပိုင္းက အရပ္၀တ္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး(၄)ဦး ေပ်ာက္ ဆုံးေနမႈနဲ႕ပက္သက္ျပီး  ျမန္မာ စစ္တပ္ကေန ေတာင္ပိုင္းရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္လက္ခ်က္လို႕စြပ္စြဲထားသလို ေမလ (၅)ရက္ေန႕က ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ရဲ႕ဒင္းခါး ဆိုတဲ့တပ္စခန္းကို ၀င္ေရာက္ရွာေဖြျပီး စခမ္းကိုမီးရွိဳ႕ဖ်က္စီးရာကေန ႀကီးထြားလာတာပါ။
အခုလို တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးေနတဲ့ အေျခအေနမွာဘဲ ဦးသ္န္းေဇာ္ေခါင္းေဆာင္ တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖၚေဆာင္ေရး ေကာ္မီတီအဖြဲ႕ဟာ  ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္းက လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖို႔ ရွိေနတယ္လို႕လဲ ရွမ္းျပည္နယ္ ၀န္ၾကီးစိုင္းအိုက္ေပါင္းကေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အျပင္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္အေရး ကိစၥေတြကိုလဲ ေဆြးေႏြးသြားမယ္လို႕လဲ သတင္းေတြ ေပၚထြက္ေနပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖၚေဆာင္ေရး ေကာ္မီတီေတြအေနနဲ႕ ျျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ေဆာင္ရာမွာ ခက္ခဲတဲ့ အေနအထားေတြေၾကာင့္ အခ်ိန္ယူေဆာင္ရြက္ သြားရမယ္လို႔လည္း  ျငိမ္းခ်မ္းေရးအက်ိဳးေဆာင္
ဦးလွေမာင္ေရႊ ကေျပာပါတယ္။

"ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ေတြမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕နိုင္ငံလို လက္နက္ကိုင္ အင္အားေတြ အမ်ားၾကီးနဲ႕ တျပိဳင္ထဲ လုပ္လုပ္ရတဲ့ နိုင္ငံမ်ိဳးရွိ တယ္လို႕ကြ်န္ေတာ္ မၾကားမိဘူး။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ေတာ့ ေရွ႕တိုးေနာက္ဆုတ္ေတာ့ ရွိေကာင္းလဲရွိမယ္။ ဒါေပမဲ့ေသခ်ာ တာကေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကေတာ့ ဆက္သြားေနမယ္။ ဒီလိုဘဲ တိုးတက္မွဳနဲ႕ဆုတ္ယုတ္မွဳကလဲရွိေကာင္းရွိနိုင္မယ္။ ဒါေပမဲ့ျခံဳလိုက္ရင္ တိုးတက္မွဳရွိရင္ ဆက္သြားဖို႕ပါဘဲ။ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ဆက္လုပ္ေနရမယ္။ အခ်ိန္ယူအမ်ားၾကီး ဆက္လုပ္ေနရမယ္။

ေတာင္ပိုင္းရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ေခၚ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ တည္ေထာင္ေရး ေကာင္စီအဖြဲ႕ဟာ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖၚေဆာင္ေရးေကာ္ မီတီေတြ နဲ႕အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ျပီးျဖစ္ေပမဲ့လဲ ေဒသတြင္းမွာေတာ့ ျမန္မာ တပ္မေတာ္ အေနနဲ႕ နယ္ေျမစိုးမိုးေရးအတြက္ ထိုးစစ္ဆင္မွဳရွိေနသလို တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးေနဆဲ လို႔လည္း ေတာင္ပိုင္းရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဗိုလ္မွဴးစိုင္းေလာင္ဆိုင္ကေျပာပါတယ္။VOA

ရခုိင္ျပည္နယ္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ား ရခုိင္ေဒသသို႔ ျပန္ရန္ လုိအပ္


ရခုိင္ျပည္နယ္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ား ရခုိင္ေဒသသို႔ ျပန္ရန္ လုိအပ္ 

ရန္ကုန္၊ေမ ၈။

ရခုိင္ျပည္နယ္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ား ရခုိင္ေဒသသို႔ ျပန္ရန္ လုိအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ကရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေတာ္ဝင္ႏွင္းဆီတြင္ ယေန႔ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ရခိုင္လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အဖြဲ႔ႏွင့္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားအင္အားစုမ်ား ေတြ႔ဆံုပြဲတြင္ ေျပာၾကားသည္။

“ရခိုင္ဟာ သယံဇာတေတြ၊လယ္ေျမေတြ ေပါမ်ားတယ္။အခုခ်ိန္မွာလယ္စိုက္ဖို႔လည္း အဆင္သင့္မျဖစ္ဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြက စိုက္ၿပီးသားလယ္ေတြလည္း ေကာင္းေကာင္း မရိတ္သိမ္းလိုက္ရဘူး။ဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒါေတြကို ဘယ္လိုေက်ာ္လႊားၾကမလဲ။ ဒါေတြကို ေက်ာ္လႊားဖို႔ စြမ္းရည္ ျမင့္တဲ့လူေတြ လိုေနပါၿပီ။ ဘယ္ေလာက္ပဲ စြမ္းရည္ ျမင့္ေနပါေစ။ လူေတြ ကြဲျပားေနရင္လည္း အပိုပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အားလံုး စုစုစည္းစည္းရွိဖို႔ လိုပါတယ္ ” ဟု ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။

ယခုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္၌လူဦးေရသန္း၆၀ ရွိသည့္အနက္ ရခိုင္လူမ်ဳိးစုဦးေရမွာ ၃ သန္းခန္႔သာရွိၿပီးရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ လြန္စြာနည္းေနေၾကာင္း၊ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း အမွန္တကယ္ေနထုိင္သူမွာ ၂သန္းေက်ာ္ သာရွိေၾကာင္းသိရသည္။

“ျမန္မာအစ ပ်ဴကဆိုၿပီးခု ပ်ဴလူမ်ဳိးဆိုတာ မရွိေတာ့ဘူး။ တစ္ခ်ိန္တုန္းကရခိုင္ ဘယ္လို ေရႊထီးေဆာင္းခဲ့လဲ။ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေစာင့္ေရွာက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ဆိုတာ စာအုပ္ထဲမွာပဲ က်န္ခဲ့မွာ။ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ ျပည္သူျပည္သားေတြကို ရခိုင္ျပည္ႀကီးက အၿမဲတမ္းေႏြးေထြးစြာ ႀကိဳဆိုေနပါတယ္” ဟု ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ကေျပာၾကားသည္။

ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားအေနျဖင့္ မိမိလူမ်ဳိးကို ထိန္းသိမ္းရမည္ျဖစ္ၿပီးမိမိအရပ္ေဒသကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည္ဟု ဆိုရာတြင္လည္း ဥပေဒႏွင့္အညီသာ ေစာင့္ေရွာက္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး ဥပေဒအကာအကြယ္ေအာက္တြင္ လိမၼာပါးနပ္စြာ ေစာင့္ေရွာက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ရည္မြန္


ရန္ကုန္၊ေမ ၈။

ရခုိင္ျပည္နယ္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ား ရခုိင္ေဒသသို႔ ျပန္ရန္ လုိအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ကရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေတာ္ဝင္ႏွင္းဆီတြင္ ယေန႔ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ရခိုင္လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အဖြဲ႔ႏွင့္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားအင္အားစုမ်ား ေတြ႔ဆံုပြဲတြင္ ေျပာၾကားသည္။

“ရခိုင္ဟာ သယံဇာတေတြ၊လယ္ေျမေတြ ေပါမ်ားတယ္။အခုခ်ိန္မွာလယ္စိုက္ဖို႔လည္း အဆင္သင့္မျဖစ္ဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြက စိုက္ၿပီးသားလယ္ေတြလည္း ေကာင္းေကာင္း မရိတ္သိမ္းလိုက္ရဘူး။ဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒါေတြကို ဘယ္လိုေက်ာ္လႊားၾကမလဲ။ ဒါေတြကို ေက်ာ္လႊားဖို႔ စြမ္းရည္ ျမင့္တဲ့လူေတြ လိုေနပါၿပီ။ ဘယ္ေလာက္ပဲ စြမ္းရည္ ျမင့္ေနပါေစ။ လူေတြ ကြဲျပားေနရင္လည္း အပိုပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အားလံုး စုစုစည္းစည္းရွိဖို႔ လိုပါတယ္ ” ဟု ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။

ယခုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္၌လူဦးေရသန္း၆၀ ရွိသည့္အနက္ ရခိုင္လူမ်ဳိးစုဦးေရမွာ ၃ သန္းခန္႔သာရွိၿပီးရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ လြန္စြာနည္းေနေၾကာင္း၊ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း အမွန္တကယ္ေနထုိင္သူမွာ ၂သန္းေက်ာ္ သာရွိေၾကာင္းသိရသည္။

“ျမန္မာအစ ပ်ဴကဆိုၿပီးခု ပ်ဴလူမ်ဳိးဆိုတာ မရွိေတာ့ဘူး။ တစ္ခ်ိန္တုန္းကရခိုင္ ဘယ္လို ေရႊထီးေဆာင္းခဲ့လဲ။ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေစာင့္ေရွာက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ဆိုတာ စာအုပ္ထဲမွာပဲ က်န္ခဲ့မွာ။ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ ျပည္သူျပည္သားေတြကို ရခိုင္ျပည္ႀကီးက အၿမဲတမ္းေႏြးေထြးစြာ ႀကိဳဆိုေနပါတယ္” ဟု ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ကေျပာၾကားသည္။

ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားအေနျဖင့္ မိမိလူမ်ဳိးကို ထိန္းသိမ္းရမည္ျဖစ္ၿပီးမိမိအရပ္ေဒသကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည္ဟု ဆိုရာတြင္လည္း ဥပေဒႏွင့္အညီသာ ေစာင့္ေရွာက္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး ဥပေဒအကာအကြယ္ေအာက္တြင္ လိမၼာပါးနပ္စြာ ေစာင့္ေရွာက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ရည္မြန္

ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား လူ႔အခြင့္ေရးမ်ား အျပည့္ဝရရွိရန္ AHRDO ကူညီမည္


ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား လူ႔အခြင့္ေရးမ်ား အျပည့္ဝရရွိရန္ AHRDO ကူညီမည္

ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ လူ႔အခြင့္ေရးႏွင့္ ပါတ္သက္၍ Organisation ရခိုင္လူ႔အခြင့္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအဖြဲ႔ (AHRDO) Arakan Human Rights and Development မွ ကူညီေထာက္ပံ့ ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းအဖြဲ႔မွ အမႈေဆာင္ ဒါရိုက္တာ ဦးေအာင္မင္းဦး က ေျပာၾကားသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ လယ္သမားမ်ား လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္းခံရျခင္း ၊ေရႊဓာတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္း ရပိုင္ခြင့္မ်ားနွင့္ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈမ်ားအား ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား အစိုးရစီမံကိန္း တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ျပီး ရသင့္ေသာ အခြင့္ေရးမ်ားကို အျပည့္အ၀ ရရွိရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း HRDO ဒါရိုက္တာ ဦးေအာင္မင္းဦး က မဇၥ်ိမသို႔ ေျပာၾကားသည္။

၎က “ HRDO အေနနဲ႕ လယ္ေျမသိမ္းတာေတြ ကို အဓိကထားကူညီေပးသြားမွာပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္မ်ား ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာတ ေတြေပါတယ္ ။ ေနာက္ျပီးအစိုးရ စိမံကိန္းေတြအတြက္ သုေသတန ျပဳလုပ္မႈေတြ ကြင္းဆင္းျပီး လုပ္ေဆာင္ေပးသြားမွာပါ " ဟု ဆက္လက္ရွင္းျပသည္။

HRDO မွ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္ေရးမ်ား ရရွိရန္အတြက္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားဒိမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဴပ္နွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း မည္ကဲ့သို႔ လုပ္ကိုင္သြားမည္ကို မသိရွိရေသးေၾကာင္း ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဴပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္ က ဆိုသည္။

ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဴပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္ က “ လူ႕အခြင့္ေရး က ရခိုင္ျပည္မွာတင္ မဟုတ္ပါဘူး ။ ျမန္မာျပည္ အႏွံ႕မွာခံစားေနရၾကတာ။ ခြ်တ္ျခံဳက်ေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြက္ ဒိလို ကူညီေပးတာ ေကာင္းပါတယ္ " ဟု ရွင္းျပသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူ႕အခြင့္ေရး ႏွင့္ ပါတ္သက္ျပီး အျပည့္၀ ရရွိရန္အတြက္ ဥပေဒေဘာင္ထဲမွ ေဆာင္ရြက္ သြားရန္ လိုျပီး ျပည္နယ္ တြင္ေနထိုင္ၾကေသာ ျပည္သူ ျပည္သားမ်ား တူညီစြာ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ ရန္လို အပ္ေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ၾကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ က မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာၾကားသည္ ။

ရခိုင္လူ႕အခြင့္ေရး ႏွင့္ ဖြ႕ံျဖိဳးတိုးတက္ေရး အဖြဲ႕ (AHRDO )ArakanHuman Rights and Development Organisation ကို ရခိုင္ျပည္နယ္လံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ႏွင့္ လူငယ္မ်ားဆိုင္ရာ အစည္းရံုးတို႔မွ ဦးေဆာင္၍ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ ၂၀၁၁ ေအာက္တိုဘာလတြင္ စတင္ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း AHRDO ေၾကျငာခ်က္ အရသိရွိရသည္။ 

Mizzima News

ဓါတ္ပံု= google  နိရၥရာသတင္း ( ဘန္ေကာက္ ျမန္မာသံရံုးေရွ႕ ဆႏၵျပေနႀကသည့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား)


ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ လူ႔အခြင့္ေရးႏွင့္ ပါတ္သက္၍ Organisation ရခိုင္လူ႔အခြင့္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအဖြဲ႔ (AHRDO) Arakan Human Rights and Development မွ ကူညီေထာက္ပံ့ ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းအဖြဲ႔မွ အမႈေဆာင္ ဒါရိုက္တာ ဦးေအာင္မင္းဦး က ေျပာၾကားသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ လယ္သမားမ်ား လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္းခံရျခင္း ၊ေရႊဓာတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္း ရပိုင္ခြင့္မ်ားနွင့္ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈမ်ားအား ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား အစိုးရစီမံကိန္း တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ျပီး ရသင့္ေသာ အခြင့္ေရးမ်ားကို အျပည့္အ၀ ရရွိရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း HRDO ဒါရိုက္တာ ဦးေအာင္မင္းဦး က မဇၥ်ိမသို႔ ေျပာၾကားသည္။

၎က “ HRDO အေနနဲ႕ လယ္ေျမသိမ္းတာေတြ ကို အဓိကထားကူညီေပးသြားမွာပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္မ်ား ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာတ ေတြေပါတယ္ ။ ေနာက္ျပီးအစိုးရ စိမံကိန္းေတြအတြက္ သုေသတန ျပဳလုပ္မႈေတြ ကြင္းဆင္းျပီး လုပ္ေဆာင္ေပးသြားမွာပါ " ဟု ဆက္လက္ရွင္းျပသည္။

HRDO မွ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္ေရးမ်ား ရရွိရန္အတြက္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားဒိမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဴပ္နွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း မည္ကဲ့သို႔ လုပ္ကိုင္သြားမည္ကို မသိရွိရေသးေၾကာင္း ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဴပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္ က ဆိုသည္။

ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဴပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္ က “ လူ႕အခြင့္ေရး က ရခိုင္ျပည္မွာတင္ မဟုတ္ပါဘူး ။ ျမန္မာျပည္ အႏွံ႕မွာခံစားေနရၾကတာ။ ခြ်တ္ျခံဳက်ေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြက္ ဒိလို ကူညီေပးတာ ေကာင္းပါတယ္ " ဟု ရွင္းျပသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူ႕အခြင့္ေရး ႏွင့္ ပါတ္သက္ျပီး အျပည့္၀ ရရွိရန္အတြက္ ဥပေဒေဘာင္ထဲမွ ေဆာင္ရြက္ သြားရန္ လိုျပီး ျပည္နယ္ တြင္ေနထိုင္ၾကေသာ ျပည္သူ ျပည္သားမ်ား တူညီစြာ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ ရန္လို အပ္ေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ၾကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ က မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာၾကားသည္ ။

ရခိုင္လူ႕အခြင့္ေရး ႏွင့္ ဖြ႕ံျဖိဳးတိုးတက္ေရး အဖြဲ႕ (AHRDO )ArakanHuman Rights and Development Organisation ကို ရခိုင္ျပည္နယ္လံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ႏွင့္ လူငယ္မ်ားဆိုင္ရာ အစည္းရံုးတို႔မွ ဦးေဆာင္၍ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ ၂၀၁၁ ေအာက္တိုဘာလတြင္ စတင္ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း AHRDO ေၾကျငာခ်က္ အရသိရွိရသည္။

Mizzima News

ဓါတ္ပံု= google နိရၥရာသတင္း ( ဘန္ေကာက္ ျမန္မာသံရံုးေရွ႕ ဆႏၵျပေနႀကသည့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား)

Wednesday, May 8, 2013

ရခိုင္ေအာင္လံေတာ္လကၤာ


 ==============
ၾကားပိမ့္ဗိုလ္လူ၊ အံ့ခ်ိမ့္မူေလာ့
ေသာင္းယူဇနာ၊ ၿမီမ်က္ႏွာထက္
ေျမာက္မွာအာသံ၊ ေတာင္ရံသီဟိုဠ္
ေနာက္ကိုလွည့္လည္၊ မရြံျပည္ႏွင့္
ဥတည္ပိုင္ျခင္း၊ ပင္လယ္ဆင္းေအာင္
စိုးမင္းတကာ၊ ဦးညြတ္ရာသည္
သာယာရြက္ေဆာင္၊ ရန္တိုင္းေအာင္သည္
ဘုန္းေခါင္ဓမၼရာဇာ၊ ဥကၠာမုခ္ခ်ိဳး
သမုတ္႐ိုးလွ်င္၊ စံစိုးေသာခါ
ရကၡာပူရ၊ ဓညၿမိဳ႕ႀကီး
တိုင္းလံုးထီးကို၊ ၿပီးစီးခန္႕ရည္
ရီႊနန္းတည္၍၊ ေအာင္စည္ညံညံ
ဘိသိက္ခံကာ၊ ေက်ာ္သံသတင္း
ေသာင္းလံုးခ်င္းမ်၊ ျမင္းလည္းသိႏၶ၀
နာဂဆဒၵါန္၊ ရန္မာန္ပါယ္လွယ့္
ျခေသၤ့ေကသရီ
ေအာင္နီေအာင္ျဖဴ၊ ပဥၥ႐ူကို
ၾကည္ျဖဴႏွစ္သက္၊ နတ္႐ို႕ဆက္က
ဘုန္းက်က္သေရ၊ မိုးႏွယ္စြယ္၏
ရီႊေငြရတနာ၊ ပေဒသာသီး
ၿပီးစီးစီတတ္၊ နတ္သမတ
ေစာင့္သီလႏွင့္၊ ဣႏၵ၀ဇီရာ
အလကၤာရ၊ အစျဖန္႔ခ်ီ
သီရိဓဇ၊ ခ်ိဳျမသာယာ
ေနာက္ပိုက္မွာလည္း၊ မဟာသုဓမၼ
ရာဇဂု႐ု၊ ႐ံုးကာစု၍
မ်က္႐ႈခတ္ႏွိပ္၊ ရႊီတံဆိပ္ကို
စိပ္စိပ္ၾကည္ႏူး၊ ရႊီနန္းဦး၌
ရႊင္ျမဴးၾကည္ျဖဴ၊ လႉေတာ္မူက
နတ္လူတကာ၊ ေကာင္းခ်ိမ့္ညာလွ်က္
သာယာျမတ္ႏိုး၊ မိတၲာၿဖိဳး၍
ရီမိုဃ္းမွန္စြာ၊ ၿမီၾသဇာလည္း
ရသာျပည့္ႏွက္၊ ေအာင္ဆုဆက္၍
ရာသက္တည္ေၾကာင္း၊ မ်ိဳးသစ္ေလာင္းသည္
႐ိုက္ေသွ်ာင္းပဲ့တင္ၿခိမ့္ၿခိမ့္တည္း။ ။

စိန္တင္ၿမိဳ႕စားအမတ္ပညာဟိ (သီရိမာလႅာ မိပန္းရံ) ရြီးဖဲြ႔သည္။

ဘဝကုိ အဆုံးျဖတ္ေပးေသာ ေစဒနာ

၈၈ အဖြဲ႔ကို ဟိုပန္ၿမိဳ႕က ေပးမဝင္

သတင္း


Hits:1,377
    
လား႐ိႈးျမိဳ႕ခံမ်ားက ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကို ၾကိဳဆိုစဥ္ (ဓာတ္ပံု- 88 Generation Students Facebook မွ)
ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္းသို႕ လတ္တေလာ ခရီးထြက္ေနေသာ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕သည္ ေမလ ၇ ရက္ေန႕ လား႐ိႈးမွ သံလြင္ျမစ္အေရွ႕ျခမ္း ၀ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသရွိ ဟိုပန္ျမိဳ႕သို႕ သြားရာ ျမိဳ႕ခံမ်ားက ၀င္ေရာက္ ခြင့္မျပဳခဲ့၍ လမ္းတဝက္ သီႏီၷျမိဳ႕မွ ျပန္လွည့္ခဲ့ရသည္။
ဧရာဝတီမွ ရရွိေသာသတင္းမ်ားအရ လား႐ိႈးမွ ယမန္ေန႕ မနက္ ခရီးထြက္လာေသာ ဦးမင္းကိုႏိုင္၊ ဦးကိုကိုၾကီး၊ ဦးမင္းေဇယ်ာ၊ ဦးျပဳံးခ်ိဳတို႕ ဦးစီးသည့္ အဖြဲ႕ကို ဟိုပန္ၿမိဳ႕မွ ပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရး တာ၀န္ခံတို႔မွ သီႏၷီတြင္ လာေရာက္ဆီးၾကိဳျပီး  ဟိုပန္ၿမိဳ႕အ၀င္အေျခအေနသည္ ရုတ္ခ်ည္းေျပာင္းလဲသြားခဲ့ေၾကာင္း၊ ျမိဳ႕ခံ ဦးခြန္စိန္ဦးစီးသည့္အဖြဲ႕က ေတာင္ေပၚရြာမ်ားမွ ရြာသားမ်ားကို ကား ၁၇ စီးျဖင့္ ေခၚလာၿပီး ဟိုပန္ၿမိဳ႕အ၀င္ တံတားတြင္ ခ်ထားေၾကာင္း၊ လူအင္အား ၄၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ရွိေၾကာင္း၊ ပြဲက်င္းပခြင့္ျပဳထားသည့္ ျပည္သူ႔ရဲမ်ားက အခမ္းအနားက်င္းပမည့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္သာ လံုၿခံဳေရး တာ၀န္ယူေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး လာေရာက္မည့္သူတို႔အတြက္ လံုၿခံဳေရးကို ပြဲစီစဥ္သူမ်ား အာမခံ တာ၀န္ယူေပးႏိုင္ရန္မွာ မလြယ္ကူေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လားရွိဳးသို႔ ျပန္လွည့္လာေၾကာင္း သိရသည္။
“ေျပာစရာကလည္း မ်ားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပြဲက်င္းပဖို႔က အစကတည္းက လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တာ အားလံုးလုပ္ၿပီးသြားၿပီ။ ေဒသခံက အစ သေဘာတူတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပြဲက်င္းပမယ့္ေန႕ေရာက္မွ ဘာျဖစ္မွန္း မသိဘူး။ သူတို႔ဘက္က လံုၿခံဳေရးမေပးႏိုင္ဘူးဆိုေတာ့ ေဒသခံေတြအတြက္ စိုးရိမ္စိတ္ေၾကာင့္ သီႏၷီၿမိဳ႕ကေန
လားရွိဳးကို ျပန္လွည့္ခဲ့ပါတယ္” ဟု ဦးျပဳံးခ်ိဳက ဧရာဝတီကို ဖုန္းမွတဆင့္ ေျပာသည္။
အဆိုပါ ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး လားရွိဳးၿမိဳ႕အေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ ဦးေမာင္ေမာင္သန္းက “ ဟိုပန္ၿမိဳ႕က ၀ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသဆိုေတာ့ သူတို ႔လုပ္ရက္ေတြကို သိမွာစိုးလို႔ ၿမိဳ႕အ၀င္မခံ ခိုင္းတာလည္း ျဖစ္မွာပါ။ ၿပီးေတာ့  ဟိုပန္က ရွမ္းျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ဟုိပန္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဆာင္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက တရား၀င္လုပ္ကြက္ မဟုတ္တာေတြကို သိသြားမွာ ေၾကာက္လုိ႔ေပါ့။ အဲ့က အရမ္းျပႆနာမ်ားတယ္” ဟု ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္းသည္ လား႐ိႈးၿမိဳ႕၊ ဟိုပန္ၿမိဳ႕၊ သီေပါၿမိဳ႕၊ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕ႏွင့္ နမ့္ဆမ္ၿမိိဳ႕တို႕တြင္ နယ္ေျမခံ လူထုႏွင့္ ေတြ႕ဆံုပြဲမ်ား ျပဳလုပ္သြားရန္ စီစဥ္ထားကာ  ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ခရီးသြားေနၾကသည္။
၂ဝဝ၈ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ရိွ ဟိုပန္၊ မိုင္းေမာ၊ ပန္ဝိုင္၊ နားဖန္၊ မက္မန္း၊ ပန္ဆန္း(ပန္ခမ္း) ၿမိဳ႕နယ္ ၆ ျမိဳ႕နယ္ကို ခရိုင္ ႏွစ္ခရိုင္ ဖြဲ႕ၿပီး “ဝ” ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တိုင္း အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။a.irrawaddy.org

KIA ႏွင့္ အစိုးရ တပ္မ်ား အဆက္မျပတ္ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားေန

  • Written by  အာဲပိုန္
KIA စစ္သားမ်ားပံု KIA စစ္သားမ်ားပံု ဓါတ္ပံု - (အင္တာနက္)
ကခ်င္ျပည္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ KIA ႏွင့္ အစိုးရ တပ္ဖြဲ႔ မ်ားသည္ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြား လာေနေၾကာင္း KIO ႏို္င္ငံျခားေရး ဒုတိယ တာ၀န္ခံ ဂ်ိန္းလြန္းေတာင္က ဆိုပါသည္။
အဓိက တိုက္ပြဲ ေနရာ ေတြကေတာ့ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း၊ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႔နယ္ ထဲက KIA တပ္မဟာ (၄)ေနရာ၊ ၿပီးေတာ့ ေမခ ေမလိခ ျမစ္ဆံုရဲ့ ေအာက္ပိုင္းက ဧရာ၀တီျမစ္ရဲ့ အေနာက္ဖက္က မိုးညွင္းျမိဳ႔နယ္မွာ လွဳပ္ရွား ေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ တပ္မဟာ (၂) နယ္ေျမ ထဲမွာေပါ့ ေန႔တိုင္း လိုလို ျဖစ္လာေနတာ ရွိပါတယ္။” ဟုဆိုပါသည္။
 ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ကြတ္ခိုင္၊ မူဆယ္ႏွင့္ နမ္းဖက္ကာရွိ KIA တပ္မဟာ (၄) ဧရိယာျဖစ္ပြားေသာ တိုက္ပြဲမ်ားမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လ (၁၁) ရက္ေန႔တြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံ ေရႊလီၿမိဳ႔ KIA ႏွင့္ အစိုးရတို႔ ေဆြးေႏြးပြဲ ေနာက္ပိုင္း ရင္ဆိုင္ တိုက္ပြဲမ်ား တျဖည္းျဖည္း မ်ားျပား လာသည္ဟု ဆိုပါသည္။
အစိုးရ တပ္ဖြဲ႔ မ်ားသည္ KIA အား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲျခင္း မဟုတ္သည့္ အတြက္ ေဒသအလိုက္ စစ္ဆင္ေရးမ်ားကို ဆက္လက္ စစ္ဆင္ေနခဲ့ပါသည္။
ေမလ (၆) ရက္ေန႔ နံက္ (၈) နာရီခြဲတြင္ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း မူဆယ္ခရိုင္ မြန္းဂူေဒသ KIA တပ္မဟာ ၄ ၊ တပ္ရင္း (၃၈) တပ္ဖြဲ႔ႏွင့္ အစိုးရ ခလရ (၁၂၅) တပ္ဖြဲ႔တို႔ ရင္ဆိုင္ တိုက္ခိုက္ ခဲ့ၾကပါသည္။
ေမလ (၄) ရက္ေန႔ ညေန (၃) နာရီတြင္လည္း ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႔ အေရွ ႔ဖက္ ဂိန္မိန္ေဒသလွဳပ္ရွားေနေသာ KIA တပ္မဟာ (၄) လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း (၁၇) ႏွင့္ ခလရ (၁၂၇) တို႔ ရင္ဆိုင္ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြား ခဲ့ပါသည္။
ေမလ (၂) ရက္ေန႔ ေန႔လည္ ၁ နာရီ ၄၅ မိနစ္ ခန္႔တြင္လည္း  KIA တပ္မဟာ ၄ ၊ တပ္ရင္း (၃၈) ႏွင့္ အစိုးရ ခလရ (၁၂၅) တို႔ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြား ခဲ့ ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ညေန (၇)နာရီ မိနစ္ (၄၀) တြင္လည္း ေကာင္းဆာႏွင့္ ဖိုက္ေကာက္ တ၀ိုက္ရွိ အစိုးရ ခမရ (၂၄၂) တပ္ဖြဲ႔ႏွင့္ ထပ္မံ ျဖစ္ပြား ခဲ့ပါသည္။
အလားတူ ေမလ (၅) ရက္ေန႔ တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေမခႏွင့္ ေမလိခ ျမစ္ဆံု ေအာက္ပိုင္းရွိ မိုးညွင္း ၿမိဳ ႔နယ္တြင္ KIA တပ္မဟာ (၂) မွ တပ္ရင္း (၅) တပ္ဖြဲ႔ႏွင့္ အစိုးရ ခလရ (၉၃) တို႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြား ခဲ့ပါသည္။ ဤတပ္ဖြဲ႔မ်ားသည္ ျပီးခဲ့သည့္ ေမလ (၃) ရက္ေန႔ ကတည္းက တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြား လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ေမလ (၇) ရက္ေန႔ နံက္ (၂) နာရီတြင္လည္း လိုင္ဇာၿမိဳ ႔ အနီးရွိ လဂ်ားယန္ပြိဳင့္ (၇၇၁) မွလည္း လက္နက္ႀကီး (၃) ခ်က္ ပစ္ခတ္ ခဲ့ပါသည္။
ဤတိုက္ပြဲမ်ားသည္ KIA ႏွင့္ အစိုးရတို႔၏ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲ မ်ားကို မထိခိုက္ ေစေသာ္လည္း ေဆြးေႏြးမွဳႏွင့္ ေနရာ သတ္မွတ္ေရးတြင္ အခက္အခဲ ျဖစ္လာႏိုင္စရာ ရွိေနသည္ဟု ဆိုပါသည္။ KIA ႏွင့္ အစိုးရတို႔သည္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး အတြက္ (၁၃) ႀကိမ္မွ် ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး ခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔အထိ ေျပလည္မွဳ မရရွိခဲ့ေပ။
အစိုးရသည္ KIA အပါ၀င္ အျခား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲ ထားေသာ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ယခု ေမလ အတြင္းေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေန သည္ဟု ဆိုပါသည္။ အစိုးရသည္ KIA ႏွင့္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္ လိုလားေနေသာ္လည္း KIA သည္ ၾကားခံ အဖြဲ႔အစည္း ပါ၀င္ျခင္း မရွိပါ က ေဆြးေႏြး လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု အတိအလင္း ထုတ္ေဖၚေျပာၾကား ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။.phophtawnews.org

လူ့အခြင့္ေရးလွူပ္ရွားၾကေသာ ႏြားအဖြဲ့သားမ်ားသိေစရန္

Tuesday, May 7, 2013

ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္မွ ေၿပာၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္း

ရခိုင္ျပည္မွာ ဘဂၤါလီေခၚေတာကုလားေတြရဲ့ ရခုိင္လူမ်ဳိးကို မေသမခ်င္း ရိုက္သတ္တာ ခံခဲ့ရတဲ့ လူမဆန္ယုတ္မာတဲ့ ကုလားမ်ားရဲ့ ကိုယ္တိုင္ရိုက္ထားတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင္

ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕မွ သတ္မွတ္က်င္းပေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႕


ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕မွ သတ္မွတ္က်င္းပေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႕
-------------------------------
ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏံွ႔အျပားတြင္ လူမ်ိဳးတိုင္းလိုလို အမ်ိဳးသားေန႔မ်ားကို ယခုအခါ ဂုဏ္ယူ၀င့္ၾကြားစြာ က်င္းပလာၾကသည္။ ကၽြန္ဳပ္တို႔ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကပင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔ကို က်င္းပရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ဖူးပါသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္ မျပဳသည့္အျပင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ မည္သည့္အခြင့္အေရးကိုမွ် လံုး၀ခြင့္မျပဳခဲ့ေပ။ ယင္းအခ်ိန္အခါက ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း (ရခိုင္၊ ျမန္မာ ပ႑ိတ္) ႏွင့္တကြ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေကာင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားက မည္သည့္ေန႔ကို ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္ အသံုးျပဳသင့္သည္ကို အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးညိွႏိႈင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကၿပီး ႏွစ္စဥ္ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔ကို ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္ က်င္းပရန္ႏွင့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔ သေကၤတအျဖစ္ ဗ်ာလ္လရုပ္ကို အသံုးျပဳရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါသည္။
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သည္ ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားလံုး၏ ဘူမိနက္သန္ နန္းစိုက္ရာ ေနရာျဖစ္သည္။ ထိုေနရာကို ရခိုင္ဘုရင္ မင္းေစာမြန္က ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ရခိုင္ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕မွ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕တည္ေနရာသို႔ နန္းၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေျပာင္းေရႊ႕စဥ္ မိန္လဂ္၊ မိန္စန္းႏွင့္ တည္ပါက သူ၏ အသက္ရွည္ၿပီး၊ တိုင္းျပည္အသက္တိုမည္။ ကန္လဂ္၊ ကန္စန္းႏွင့္ တည္ပါက သူ၏ အသက္တိုၿပီး တိုင္းျပည္အသက္ရွည္မည္ဟု ပုေရာဟိတ္မ်ားက ဆိုလာေသာခါ မိမိအသက္တိုၿပီး တိုင္းျပည္အသက္ရွည္ရန္ကိုသာ ရည္ရြယ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ မင္းေစာမြန္သည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရး ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ ကမၻာ တည္သေရြ႕ တည္တန္႔ေစေရးကို သံဓိဌာန္ခ်မွတ္ၿပီး မိမိ၏ဘ၀ႏွင့္အသက္ကို အရင္းတည္ကာ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ပါသည္။ ထိုေန႔သည္ ေျမာက္ဦးနန္းၿမိဳ႕ေတာ္၏ ပႏၷက္ခ်သည့္ေန႔ သကၠရာဇ္ ၇၉၂ ခု (၁၄၃၀ ခုႏွစ္) ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔ ျဖစ္ပါသည္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ဗ်ာလ္လရုပ္ကို လာဘ္ေကာင္အျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ဘုရားပုထိုးေစတီေက်ာင္းကန္မ်ားတြင္ ဗ်ာလ္လရုပ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေကၤတအျဖစ္ထားကာ ဘုရားရိပ္ တရားရိပ္တြင္ ေပ်ာ္ပါးျမဴးထူးသည့္ ဟန္ရိွေနသည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားလံုးအတြက္ လိုအပ္လာပါက တိုက္ခိုက္ေရး ဗ်ာလ္လအျဖစ္ ေရွးရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔က သံုးခဲ့သည္ဟု ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း (ရခိုင္၊ ျမန္မာ ပ႑ိတ္) က ကၽြန္ဳပ္တို႔ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အား လမ္းညႊန္ခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔၏ ပင္ကိုယ္အေရာင္ျဖစ္သည့္ အနီႏွင့္ အျဖဴ ေရာင္ေပၚတြင္ ဗ်ာလ္လရုပ္အားေရးထိုးကာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔ သေကၤတအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ ဆံုးျဖတ္ပါသည္။
´´ေစာမြန္ျပင္ျပဳ၊ မင္းဘာတည္ေက ရႊီေျမာက္ဦး´´ ဟု စာဆိုႏွင့္အညီ ရခိုင္ဘုရင္မင္းဘာႀကီးလက္ထက္တြင္ သွ်င္ျမ၀ါသည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွင့္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ ကမၻာတည္သေရြ႕ တည္တံ့ေစရန္ အသက္ကို စေတးခဲ့သည္ မဟုတ္တံုေလာ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကာ ယေန႔ထိ ရွင္သန္ေနဆဲ၊ ရခိုင္လူမ်ိဳးလည္း တည္တံ့ေနဆဲ။
ငါတို႔ျပည္ကို ငါတို႔အသက္ဆက္ၾကပါစို႕။
အို......ရခိုင္သူ၊ ရခိုင္သားအေပါင္းတို႔
ကၽြန္ဳပ္တို႔အားလံုး မင္းေစာမြန္ႏွင့္ ရခိုင္အာဇာနည္ သွ်င္ျမ၀ါတို႔
ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔မႈ၊ အနစ္နာခံမႈတို႔ကို အေလးအျမတ္ထားၾကေလာ..........................
ရခိုင္ျပည္ႏွင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတည္တံ့ေရးကို အားျပဳၾကေလာ......................
အဖရခိုင္ျပည္အက်ိဳးအတြက္
သင္တို႔၏ စိတ္ႏွင့္ကိုယ္ကို သဲတစ္မႈန္၊ ျမဴတစ္မႈန္အျဖစ္ အားစိုက္ၾကေလာ...............................
လံု႕လျပဳၾကေလာ၊ ညီညြတ္ၾကေလာ............................
ယခုလာမည့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေတာ္ (၁) ရက္ေန႔ကို
၅၈၃ ႏွစ္ေျမာက္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္
တစ္မ်ိဳးသားလံုး အေလးအနက္ထားၾကေလာဟု တိုက္တြန္းလိုက္ပါသည္။

ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္
၁-၃-၂၀၁၃
အာရကန္လိႈ္င္းသံအမွတ္ (၆) ပါ ေဆာင္းပါးကို ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။
မိတ္ေဆြဖတ္ၿပီး တျခားရခိုင္သူ၊ ရခိုင္သားမ်ားထံသို႔ ျဖန္႔ေ၀ေပးပါ။ မိတ္ေဆြ၏ အႀကံဥာဏ္မ်ား၊ ေ၀ဖန္လႊာမ်ားကို လည္း ႀကိဳဆိုပါသည္။
ဦးဦးေက်ာ္သိန္း
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းေရးမွဴး
ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္။

ဤေဆာင္းပါးသည္ ယခု ရခိုင္ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး၏ အမ်ိဳးသားေန႕သတ္မွတ္ေရးအတြက္ တစ္ဖက္တလမ္းမွ အေထာက္အကူးျပဳရန္ ျပန္လည္ တင္ျပေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။

-
ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏံွ႔အျပားတြင္ လူမ်ိဳးတိုင္းလိုလို အမ်ိဳးသားေန႔မ်ားကို ယခုအခါ ဂုဏ္ယူ၀င့္ၾကြားစြာ က်င္းပလာၾကသည္။ ကၽြန္ဳပ္တို႔ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကပင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔ကို က်င္းပရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ဖူးပါသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္ မျပဳသည့္အျပင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ မည္သည့္အခြင့္အေရးကိုမွ် လံုး၀ခြင့္မျပဳခဲ့ေပ။ ယင္းအခ်ိန္အခါက ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း (ရခိုင္၊ ျမန္မာ ပ႑ိတ္) ႏွင့္တကြ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေကာင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားက မည္သည့္ေန႔ကို ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္ အသံုးျပဳသင့္သည္ကို အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးညိွႏိႈင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကၿပီး ႏွစ္စဥ္ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔ကို ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္ က်င္းပရန္ႏွင့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔ သေကၤတအျဖစ္ ဗ်ာလ္လရုပ္ကို အသံုးျပဳရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါသည္။
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သည္ ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားလံုး၏ ဘူမိနက္သန္ နန္းစိုက္ရာ ေနရာျဖစ္သည္။ ထိုေနရာကို ရခိုင္ဘုရင္ မင္းေစာမြန္က ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ရခိုင္ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕မွ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕တည္ေနရာသို႔ နန္းၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေျပာင္းေရႊ႕စဥ္ မိန္လဂ္၊ မိန္စန္းႏွင့္ တည္ပါက သူ၏ အသက္ရွည္ၿပီး၊ တိုင္းျပည္အသက္တိုမည္။ ကန္လဂ္၊ ကန္စန္းႏွင့္ တည္ပါက သူ၏ အသက္တိုၿပီး တိုင္းျပည္အသက္ရွည္မည္ဟု ပုေရာဟိတ္မ်ားက ဆိုလာေသာခါ မိမိအသက္တိုၿပီး တိုင္းျပည္အသက္ရွည္ရန္ကိုသာ ရည္ရြယ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ မင္းေစာမြန္သည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရး ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ ကမၻာ တည္သေရြ႕ တည္တန္႔ေစေရးကို သံဓိဌာန္ခ်မွတ္ၿပီး မိမိ၏ဘ၀ႏွင့္အသက္ကို အရင္းတည္ကာ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ပါသည္။ ထိုေန႔သည္ ေျမာက္ဦးနန္းၿမိဳ႕ေတာ္၏ ပႏၷက္ခ်သည့္ေန႔ သကၠရာဇ္ ၇၉၂ ခု (၁၄၃၀ ခုႏွစ္) ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔ ျဖစ္ပါသည္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ဗ်ာလ္လရုပ္ကို လာဘ္ေကာင္အျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ဘုရားပုထိုးေစတီေက်ာင္းကန္မ်ားတြင္ ဗ်ာလ္လရုပ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေကၤတအျဖစ္ထားကာ ဘုရားရိပ္ တရားရိပ္တြင္ ေပ်ာ္ပါးျမဴးထူးသည့္ ဟန္ရိွေနသည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားလံုးအတြက္ လိုအပ္လာပါက တိုက္ခိုက္ေရး ဗ်ာလ္လအျဖစ္ ေရွးရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔က သံုးခဲ့သည္ဟု ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း (ရခိုင္၊ ျမန္မာ ပ႑ိတ္) က ကၽြန္ဳပ္တို႔ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အား လမ္းညႊန္ခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔၏ ပင္ကိုယ္အေရာင္ျဖစ္သည့္ အနီႏွင့္ အျဖဴ ေရာင္ေပၚတြင္ ဗ်ာလ္လရုပ္အားေရးထိုးကာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔ သေကၤတအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ ဆံုးျဖတ္ပါသည္။
´´ေစာမြန္ျပင္ျပဳ၊ မင္းဘာတည္ေက ရႊီေျမာက္ဦး´´ ဟု စာဆိုႏွင့္အညီ ရခိုင္ဘုရင္မင္းဘာႀကီးလက္ထက္တြင္ သွ်င္ျမ၀ါသည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွင့္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ ကမၻာတည္သေရြ႕ တည္တံ့ေစရန္ အသက္ကို စေတးခဲ့သည္ မဟုတ္တံုေလာ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကာ ယေန႔ထိ ရွင္သန္ေနဆဲ၊ ရခိုင္လူမ်ိဳးလည္း တည္တံ့ေနဆဲ။
ငါတို႔ျပည္ကို ငါတို႔အသက္ဆက္ၾကပါစို႕။
အို......ရခိုင္သူ၊ ရခိုင္သားအေပါင္းတို႔
ကၽြန္ဳပ္တို႔အားလံုး မင္းေစာမြန္ႏွင့္ ရခိုင္အာဇာနည္ သွ်င္ျမ၀ါတို႔
ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔မႈ၊ အနစ္နာခံမႈတို႔ကို အေလးအျမတ္ထားၾကေလာ..........................
ရခိုင္ျပည္ႏွင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတည္တံ့ေရးကို အားျပဳၾကေလာ......................
အဖရခိုင္ျပည္အက်ိဳးအတြက္
သင္တို႔၏ စိတ္ႏွင့္ကိုယ္ကို သဲတစ္မႈန္၊ ျမဴတစ္မႈန္အျဖစ္ အားစိုက္ၾကေလာ...............................
လံု႕လျပဳၾကေလာ၊ ညီညြတ္ၾကေလာ............................
ယခုလာမည့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေတာ္ (၁) ရက္ေန႔ကို
၅၈၃ ႏွစ္ေျမာက္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္
တစ္မ်ိဳးသားလံုး အေလးအနက္ထားၾကေလာဟု တိုက္တြန္းလိုက္ပါသည္။

ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္
၁-၃-၂၀၁၃
အာရကန္လိႈ္င္းသံအမွတ္ (၆) ပါ ေဆာင္းပါးကို ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။
မိတ္ေဆြဖတ္ၿပီး တျခားရခိုင္သူ၊ ရခိုင္သားမ်ားထံသို႔ ျဖန္႔ေ၀ေပးပါ။ မိတ္ေဆြ၏ အႀကံဥာဏ္မ်ား၊ ေ၀ဖန္လႊာမ်ားကို လည္း ႀကိဳဆိုပါသည္။
ဦးဦးေက်ာ္သိန္း
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းေရးမွဴး
ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္။

ဤေဆာင္းပါးသည္ ယခု ရခိုင္ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး၏ အမ်ိဳးသားေန႕သတ္မွတ္ေရးအတြက္ တစ္ဖက္တလမ္းမွ အေထာက္အကူးျပဳရန္ ျပန္လည္ တင္ျပေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။   

သတၱ၀ါေတြကုိ သတ္ျဖတ္ေနတဲ့ ပလတ္စတစ္


သတၱ၀ါေတြကုိ သတ္ျဖတ္ေနတဲ့ ပလတ္စတစ္

ပင္လယ္ေတြ ဟာ ပလတ္စတစ္ စြပ္ျပဳတ္နဲ႔ တူေနပါတယ္။ ပင္လယ္ ေရထဲမွာ လူေတြ အသံုးျပဳ ထားတဲ့ ပလတ္စတစ္ ေတြဟာ သာမန္ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ႏုိင္တဲ့ ပလတ္စတစ္ အစိတ္အပုိင္း အက်ိဳးအပဲ့ ေလးေတြ အမ်ားႀကီး ေမ်ာပါ ေနပါတယ္။ ၄င္း ပလတ္စတစ္ အမႈန္အမႊား ေလးေတြက သတၱ၀ါ ေတြရဲ႕ အသက္ အႏၲရာယ္ ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ ေနၿပီး က်န္းမာေရး ကုိလည္း ဆုိး၀ါးစြာ ထိခိုက္ ေစပါတယ္။

၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ ေလာက္က စၿပီး ပလတ္စတစ္ ဟာ လူတို႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္ ေနထုိင္မႈ ဘ၀မွာ ပါ၀င္ ပတ္သက္ လာခဲ့ပါတယ္။ ကမၻာ့ ေနရာ အႏွံ႕အျပား ပလတ္စတစ္ ကို အသံုးျပဳ ၾကၿပီး ႏွစ္စဥ္ ပလတ္စတစ္ တန္ခ်ိန္ ၂၆၀ သန္းခန္႔ အသံုးျပဳ ေနပါတယ္။ ပင္လယ္ သမုဒၵရာ ေတြထဲက အမႈိက္သ႐ုိက္ ေတြရဲ႕ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကေန ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ခန္႔ဟာ ပလတ္စတစ္ အမႈိက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ပလတ္စတစ္ ေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္း ရာဂဏန္း ကေန ေထာင္ကဏန္း အထိ မပ်က္စီးဘဲ တည္ရွိေနႏုိင္ ပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ အမႈိက္ေတြ ဟာ သဘာ၀ သားရဲ တိရစၧာန္မ်ား ၊ လူမ်ားနဲ႔ သဘာ၀ ၀န္းက်င္ ကုိ ထိခိုက္ ေစပါတယ္။ သမုဒၵရာ ေတြထဲက တန္ခ်ိန္ သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိေနတဲ့ ပလတ္စတစ္ အိတ္ ၊ ပလတ္စတစ္ ဘူးခြံ ေတြဟာ ၿပိဳကဲြ ေၾကမြၿပီး ေရထဲကုိ အဆိပ္ အေတာက္ ေတြအျဖစ္ ထုတ္လႊတ္ၿပီး ေရေန သတၱ၀ါ ေတြနဲ႔ လူသားေတြကုိ ေဘးအႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေျမျပင္ ေတြေပၚမွာ ျပန္႔က်ဲေနတဲ့ ပလတ္စတစ္ ေတြက အဆိပ္ အေတာက္ ေတြဟာ ေျမျပင္ ထဲကုိ စိမ့္၀င္ ေစပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ ပစၥည္း ေတြထဲမွာ ထည့္ထားတဲ့ ဓာတုပစၥည္း ေတြဟာ လူသား ေတြရဲ႕ ေဂဟစနစ္ ကုိ ယုိယြင္း ပ်က္စီး ေစတဲ့ အႏၲရာယ္ ကုိ ေပးစြမ္း ပါတယ္။

ပလတ္စတစ္ အစအန ေတြကုိ မ်ိဳခ်မိတဲ့ သတၱ၀ါ ေလးေတြဟာ လည္း ဆုိ႔နင့္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ အေကာင္ေရ မ်ားစြာ ေသဆံုး ေနရပါတယ္။ ေသဆံုး ေနတဲ့ ေ၀လငါး ေတြ ၊ မိေခ်ာင္းေတြ ၊ ငွက္ေတြရဲ႕ အစာအိမ္ လမ္းေၾကာင္း ထဲမွာ ပလတ္စတစ္ စေတြကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ ရပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ သံုးစဲြမႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ စားသံုးသူ မ်ားဘက္က စဥ္းစား ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုတ္လုပ္သူ မ်ားအေနနဲ႔ ကေတာ့ ပလတ္စတစ္ ထဲကုိ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳ ရတဲ့ ဓာတု ပစၥည္းေတြ ေရြးခ်ယ္တဲ့ အခါ ေဘးအႏၲရာယ္ နည္းပါးတဲ့ ဓာတုပစၥည္း မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ သင့္ပါတယ္။

R ေလးလံုးစနစ္

(၁) Refuse ( ျငင္းပယ္ပါ ) ။ တစ္ခါသံုး ေရသန္႔ဘူး ၊ ပလတ္စတစ္ အိတ္ ၊ အေအးစုပ္ပုိက္ ၊ ခြက္ေတြကို အသံုးမျပဳ ပါႏွင့္ ။
(၂) Reduce ( ေလွ်ာ့ခ်သံုးစဲြပါ ) ။ မလုိအပ္လွ်င္ ပလတ္စတစ္ အိတ္ကုိ မသံုးပါႏွင့္ ၊ ဥပမာ - ေစ်းသြားလွ်င္ ျခင္းယူပါ ၊ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ မ်ားကို ပလတ္စတစ္ အိတ္ မလုိဘဲ ျခင္းထဲ တုိက္႐ုိက္ ထည့္ႏုိင္ ပါတယ္။ စြန္႔ပစ္ရမည့္ တစ္ခါသံုး အစိတ္အပိုင္း အနည္းဆံုး လူသံုးကုန္ ပစၥည္းကုိ ေရြးခ်ယ္ပါ။
(၃) Reuse ( ျပန္လည္ သံုးစဲြပါ ) ။ အဆိပ္ အေတာက္ မျဖစ္သည့္ စတီး ၊ ဖန္ စသည့္ ထည့္စရာမ်ား သံုးစဲြပါ။
(၄) Recycle ( တစ္ဖန္ ျပန္လည္ သံုးစဲြပါ ) ။ Recycle လုပ္ျခင္းဟာ ေနာက္ဆံုး ေရြးခ်ယ္ရမယ့္ နည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ လည္းဆုိေတာ့ ပလတ္စတစ္ ေတြ အမ်ားစုက Recycle လုပ္ဖုိ႔ အဆင္မေျပ ပါဘူး။

( ခုိင္မြန္ေက်ာ္ )

ျမ၀တီ


ပင္လယ္ေတြ ဟာ ပလတ္စတစ္ စြပ္ျပဳတ္နဲ႔ တူေနပါတယ္။ ပင္လယ္ ေရထဲမွာ လူေတြ အသံုးျပဳ ထားတဲ့ ပလတ္စတစ္ ေတြဟာ သာမန္ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ႏုိင္တဲ့ ပလတ္စတစ္ အစိတ္အပုိင္း အက်ိဳးအပဲ့ ေလးေတြ အမ်ားႀကီး ေမ်ာပါ ေနပါတယ္။ ၄င္း ပလတ္စတစ္ အမႈန္အမႊား ေလးေတြက သတၱ၀ါ ေတြရဲ႕ အသက္ အႏၲရာယ္ ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ ေနၿပီး က်န္းမာေရး ကုိလည္း ဆုိး၀ါးစြာ ထိခိုက္ ေစပါတယ္။

၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ ေလာက္က စၿပီး ပလတ္စတစ္ ဟာ လူတို႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္ ေနထုိင္မႈ ဘ၀မွာ ပါ၀င္ ပတ္သက္ လာခဲ့ပါတယ္။ ကမၻာ့ ေနရာ အႏွံ႕အျပား ပလတ္စတစ္ ကို အသံုးျပဳ ၾကၿပီး ႏွစ္စဥ္ ပလတ္စတစ္ တန္ခ်ိန္ ၂၆၀ သန္းခန္႔ အသံုးျပဳ ေနပါတယ္။ ပင္လယ္ သမုဒၵရာ ေတြထဲက အမႈိက္သ႐ုိက္ ေတြရဲ႕ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကေန ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ခန္႔ဟာ ပလတ္စတစ္ အမႈိက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ပလတ္စတစ္ ေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္း ရာဂဏန္း ကေန ေထာင္ကဏန္း အထိ မပ်က္စီးဘဲ တည္ရွိေနႏုိင္ ပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ အမႈိက္ေတြ ဟာ သဘာ၀ သားရဲ တိရစၧာန္မ်ား ၊ လူမ်ားနဲ႔ သဘာ၀ ၀န္းက်င္ ကုိ ထိခိုက္ ေစပါတယ္။ သမုဒၵရာ ေတြထဲက တန္ခ်ိန္ သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိေနတဲ့ ပလတ္စတစ္ အိတ္ ၊ ပလတ္စတစ္ ဘူးခြံ ေတြဟာ ၿပိဳကဲြ ေၾကမြၿပီး ေရထဲကုိ အဆိပ္ အေတာက္ ေတြအျဖစ္ ထုတ္လႊတ္ၿပီး ေရေန သတၱ၀ါ ေတြနဲ႔ လူသားေတြကုိ ေဘးအႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေျမျပင္ ေတြေပၚမွာ ျပန္႔က်ဲေနတဲ့ ပလတ္စတစ္ ေတြက အဆိပ္ အေတာက္ ေတြဟာ ေျမျပင္ ထဲကုိ စိမ့္၀င္ ေစပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ ပစၥည္း ေတြထဲမွာ ထည့္ထားတဲ့ ဓာတုပစၥည္း ေတြဟာ လူသား ေတြရဲ႕ ေဂဟစနစ္ ကုိ ယုိယြင္း ပ်က္စီး ေစတဲ့ အႏၲရာယ္ ကုိ ေပးစြမ္း ပါတယ္။

ပလတ္စတစ္ အစအန ေတြကုိ မ်ိဳခ်မိတဲ့ သတၱ၀ါ ေလးေတြဟာ လည္း ဆုိ႔နင့္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ အေကာင္ေရ မ်ားစြာ ေသဆံုး ေနရပါတယ္။ ေသဆံုး ေနတဲ့ ေ၀လငါး ေတြ ၊ မိေခ်ာင္းေတြ ၊ ငွက္ေတြရဲ႕ အစာအိမ္ လမ္းေၾကာင္း ထဲမွာ ပလတ္စတစ္ စေတြကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ ရပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ သံုးစဲြမႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ စားသံုးသူ မ်ားဘက္က စဥ္းစား ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုတ္လုပ္သူ မ်ားအေနနဲ႔ ကေတာ့ ပလတ္စတစ္ ထဲကုိ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳ ရတဲ့ ဓာတု ပစၥည္းေတြ ေရြးခ်ယ္တဲ့ အခါ ေဘးအႏၲရာယ္ နည္းပါးတဲ့ ဓာတုပစၥည္း မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ သင့္ပါတယ္။

R ေလးလံုးစနစ္

(၁) Refuse ( ျငင္းပယ္ပါ ) ။ တစ္ခါသံုး ေရသန္႔ဘူး ၊ ပလတ္စတစ္ အိတ္ ၊ အေအးစုပ္ပုိက္ ၊ ခြက္ေတြကို အသံုးမျပဳ ပါႏွင့္ ။
(၂) Reduce ( ေလွ်ာ့ခ်သံုးစဲြပါ ) ။ မလုိအပ္လွ်င္ ပလတ္စတစ္ အိတ္ကုိ မသံုးပါႏွင့္ ၊ ဥပမာ - ေစ်းသြားလွ်င္ ျခင္းယူပါ ၊ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ မ်ားကို ပလတ္စတစ္ အိတ္ မလုိဘဲ ျခင္းထဲ တုိက္႐ုိက္ ထည့္ႏုိင္ ပါတယ္။ စြန္႔ပစ္ရမည့္ တစ္ခါသံုး အစိတ္အပိုင္း အနည္းဆံုး လူသံုးကုန္ ပစၥည္းကုိ ေရြးခ်ယ္ပါ။
(၃) Reuse ( ျပန္လည္ သံုးစဲြပါ ) ။ အဆိပ္ အေတာက္ မျဖစ္သည့္ စတီး ၊ ဖန္ စသည့္ ထည့္စရာမ်ား သံုးစဲြပါ။
(၄) Recycle ( တစ္ဖန္ ျပန္လည္ သံုးစဲြပါ ) ။ Recycle လုပ္ျခင္းဟာ ေနာက္ဆံုး ေရြးခ်ယ္ရမယ့္ နည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ လည္းဆုိေတာ့ ပလတ္စတစ္ ေတြ အမ်ားစုက Recycle လုပ္ဖုိ႔ အဆင္မေျပ ပါဘူး။

( ခုိင္မြန္ေက်ာ္ )

ျမ၀တီ       FACEBOOK

ကင္ဆာေရာဂါႏွင့္ သေဘၤာရြက္ ........(ကုိယ္ကိုယ္တုိင္ မခံစားရလည္း ခံစားေနရေသာ မိမိပတ္၀န္းက်င္ကို မွ်ေ၀ေပးျခင္းျဖင့္ ကုသုိလ္ယူႀကပါစုိ႔...)


ကင္ဆာေရာဂါႏွင့္ သေဘၤာရြက္ ........(ကုိယ္ကိုယ္တုိင္ မခံစားရလည္း ခံစားေနရေသာ မိမိပတ္၀န္းက်င္ကို မွ်ေ၀ေပးျခင္းျဖင့္ ကုသုိလ္ယူႀကပါစုိ႔...)

လြန္ခ႔ဲတ႔ဲ ၅ လေက်ာ္ေလာက္က ကြ်န္ေတာ္တို႔ဌာနကို ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္ ဆရာေတာ္တစ္ပါး ေရာက္လာ တယ္။ ဆရာေတာ္က ကင္ဆာရေနလို႔ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကင္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားရ႔ဲ ညႊန္ၾကားခ်က္လည္းပါလာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ဆရာေတာ္ကို ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကင္ဖို႔စီစဥ္ေတာ႔ ဆရာေတာ္က လက္မခံဘူး။ ျပန္ၾကြသြားတယ္။ အ႔ဲဒီလိုေနလာရာက ၃-လေက်ာ္ေလာက္ အၾကာမွာ အဲဒီဆရာေတာ္ ျပန္ၾကြလာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္သူေရာဂါကို စစ္ေဆးၾကည္႔တ႔ဲအခါ ကင္ဆာေရာ ဂါ ေပ်ာက္ကင္းေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္းအ႔ံၾသမဆုးံျဖစ္သြားတယ္။

ဒါန႔ဲ ‘ဆရာေတာ္ဒီၾကားထဲ ဘာေဆးေတြ ေသာက္လဲလို႔ ေမးၾကည္႔တယ္။ ဆရာေတာ္က သေဘၤာ ရြက္အစိမ္းေတြကိုပဲ အရည္ညွစ္ေသာက္တယ္’ လို႔ေျပာျပတယ္။

သည့္ေနာက္ ဆရာေတာ္လည္း ၀မ္းသာအားရ ျပန္ၾကြသြားတာပဲ။ ဆရာေတာ္ရ႔ဲ ကင္ဆာေရာဂါဟာ သေဘၤာရြက္ အစိမ္းေၾကာင္႔ ေပ်ာက္တယ္ထင္တာပဲ၊ အတိအက်ေတာ႔ မေျပာနိုင္ဘူး။ ေဆးသိပၸံသေဘာအရ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ သေဘၤာရြက္ေၾကာင္႔ ကင္ဆာေပ်ာက္တယ္ဆိုေပမ႔ဲ အားလုံးေပ်ာက္လိမ္႔မယ္လို႔ ေကာက္ ခ်က္ခ် မေျပာနိုင္ဘူးဆရာ။ ကင္ဆာအမ်ိဳးအစားန႔ဲ ကင္ဆာလူနာေပါင္းမ်ားစြာကို စမ္းသပ္ ၾကည္႔ျပီး ေပ်ာက္မွ အတည္ျပဳေျပာနိုင္မွာပါ။ ထူးျခားတာကေတာ႔ အမွန္ပဲဆရာ” ဟူ၍ ဆရာ၀န္ၾကီးေဒါက္တာ တင္ေအာင္က ေျပာျပခ႔ဲသည္။ ကြ်န္ေတာ္လည္း ထိုစဥ္ကပင္ သေဘၤာရြက္ စိမ္းအာနိသင္ကို သတိျပဳမိသည္။ ၁၅-နွစ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ ဆရာ၀န္ၾကီး ေဒါက္တာတင္ေအာင္သည္ ကြယ္လြန္ သြားရွာသည္။

ကၽႊန္ေတာ္လည္းကင္ဆာေရာဂါနွင္႔ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္း သူ၏ေျပာျပခ်က္ ကို ေမ႔ေမ႔ေပ်ာက္ ေပ်ာက္ ပင္ရွိခ႔ဲသည္။ ဤသို႔ရွိရာမွ မၾကာမီက ရန္ကုန္ျမိဳ႔မဟာသိမ္ေတာ္ၾကီး ဆရာေတာ္ၾကီး အဂၢမဟာပ႑ိတ ဘဒၵႏၱကုမာရက လက္ကမ္းစာေစာင္ ကေလးတစ္ေစာင္ကို ျမတ္မဂၤလာတြင္ လိုသလို အသုးံျပဳနိုင္ရန္ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာ ဦးဥာဏ္လင္းေအာင္မွတဆင္႔ ကြ်န္ေတာ္႔ကို ေပးလိုက္သည္။ ဤလက္ကမ္း စာေစာင္တြင္ “ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေစေသာသေဘၤာရြက္” ဟူေသာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ပါလာ သည္။ ေရးသားတင္ျပသူမွာ ေဒါက္တာခင္ေရႊ ( တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္) ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။

ကၽႊန္ေတာ္ဖတ္ရူေလ႔လာၾကည္႔ရာ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ေစေသာ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္း စုံစုံ လင္လင္ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ဤတြင္ကြယ္လြန္သူဆရာ၀န္ၾကီၤး ေဒါက္တာ တင္ေအာင္၏ ကင္ဆာေရာဂါနွင္႔ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္းေျပာၾကားခ်က္ကို သတိရကာ အမ်ားျပည္ သူတို႔ ဖတ္ရူနိုင္ရန္ ထပ္ဆင္႔တင္ျပပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္သည္ ဆရာ၀န္လည္းမဟုတ္ပါ။ ေဆးဆရာ လည္းမဟုတ္ပါ။ ေဆးျမီးတို အေၾကာင္းေရးသားသူလည္း မဟုတ္ပါ။ သို႔ရာတြင္ ဤျဖစ္ရပ္၊ ဤ ေဆာင္းပါးတို႔သည္ ကင္ဆာ ေရာ ဂါေ၀ဒနာရွင္တို႔အတြက္ တစ္စုံတစ္ခုေသာ အတိုင္းအတာအထိ အက်ိဳးျပဳနိုင္ လိမ္႔မည္ဟုထင္ျမင္ကာ မူရင္းအတိုင္း ကုသိုလ္ျပဳ တင္ျပအပ္ပါသည္။

ေဒါက္တာခင္ေရႊ (တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္) ဘာသာျပန္တင္ျပေသာ ေဆာင္းပါးအျပည္႔အစုံ မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။ “သေဘၤာပင္ကို အပူပိုင္း အေမရိကန္နိုင္ငံတြင္ စ-တင္စိုက္ပ်ိဳးေနၾက သည္။ လက္တင္ဘာသာအားျဖင္႔ ( Carica Papaya ) ဟုေခၚျပီး ၾသစေၾတးလ်နွင္႔ နယူးဇီလန္ တြင္ ေပါေပါဟု ေခၚဆိုသည္။ ေျမာက္အေမရိကရွိ လက္တင္ဘာသာအားျဖင္႔ ( Asi-mina Tirbola ) နွင္႔ရွိေသာ အပင္နွင္႔မတူေခ်။ ၎ကိုလည္း ေပါေပါဟုေခၚဆိုသည္။ နွစ္ပင္စလုံး ေဆးဖက္၀င္ပါသည္။ သေဘၤာရြက္အရည္သည္ ၾသစေၾတးလ်နိုင္ငံ ေရႊကမ္းေျခရွိလူမ်ားအား ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေစပါသည္။

စာေရးဆရာ ( Harold Tieze )က ၎စာအုပ္တြင္ မည္သို႔မည္ပုံ အဆီထုတ္မည္နွင္႔ ကင္ဆာေပ်ာက္ ကင္းသူတို႔၏ ဇာတ္လမ္းတို႔ကို အတိအက် ေရးသားထားသည္။ ဤစာအုပ္တြင္ ေရႊကမ္းေျခလက္ ကမ္းစာေစာင္တြင္ပါရွိေသာ ေအာက္ပါ အစီရင္ခံစာကိုေဖာ္ျပပါမည္။ “ေပါေပါသည္ ကင္ဆာေပ်ာက္ သစ္သီးျဖစ္သည္။ ဥယ်ာဥ္မူးတို႔သည္ ကင္ဆာေရာဂါရွင္တို႔၏ သေဘၤာရြက္အလွဴခံမူကို အားေပး ၾကသည္။ လြန္ခ႔ဲေသာ ၁၄- နွစ္က ဤအရပ္ေနသူသည္ ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေၾကာင္း အရြက္၏ ဂုဏ္သတၱိကိုထုတ္ေဖာ္ပါသည္။ ၎ကိစၥကိုေျခရာခံလိုက္ရာ သူနာျပဳေဆာင္ ေရာက္သြားပါသည္။ မစၥတာစတန္ရွယ္တန္သည္ ျပဳတ္ထားေသာ သေဘၤာရြက္သတၱဳရည္ကို ေသာက္ျခင္းျဖင္႔ ပိန္းၾကာ ရြက္ေပၚ ေရမတင္သက႔ဲသို႔ ကင္ဆာေရာဂါ ေရွာေရွာရွဴရွဴ ေပ်ာက္သြားသည္။

အေမရိကန္၌ သုေသသနလုပ္ရာတြင္ သိပၸံဆိုင္ရာ အေထာက္အထား ရရွိပါသည္။ ၎သုေသသန၌ သေဘၤာပင္မွ ဓာတုပစၥည္းတစ္ခုကို ထုတ္ႏုတ္ရာ ကင္ဆာေရာဂါ အဆတစ္ေသာင္းခန္႔ ထက္ျမက္ သြားပါသည္။ မစၥတာရွယ္တန္က ဤေတြ႔ရွိမူသည္ ကၽြႏ္ုပ္ကို ေသာက္သုံးရန္ အၾကံေပးခ႔ဲပါသည္။ ကၽြႏွ္ပ္ ႏွစ္လ စမ္းေသာက္ၾကည္႔သည္။ ကၽြႏ္ုပ္သည္ တီဘီေရာဂါကို ဓါတ္မွန္ျဖင္႔အဆုတ္ စစ္ေဆးခ႔ဲ သည္။ ဆရာ၀န္တို႔က ကင္ဆာေပ်ာက္ျပီဟု ေျပာပါသည္။ ထိုႏွင္႔ ကၽြႏု္ပ္က အထူးကုတို႔အား ေျပာ ၾကားရာ ၎တို႔က မယုံၾကည္ႀကေခ်။ ေနာက္ဆုးံ ေခါင္းကုတ္ျပီး ကၽြႏွ္ပ္က ကင္ဆာေရာဂါအတြက္ သေဘၤာ ရြက္ကို ျပဳတ္ေသာက္ခ႔ဲေၾကာင္း ေထာက္ခံခ်က္ေရးခ႔ဲသည္။ ၁၉၆၂-ခုနွစ္ ကင္ဆာသည္ ဘယ္ေတာ႔ မွ ျပန္လည္မျဖစ္ေပၚခ႔ဲပါ။ ရွယ္တန္၏ဇနီး သည္ကင္ဆာေပ်ာက္ေၾကာင္း ေဆးျမီးတိုတို႔ကို အျခားေ၀ဒနာ သည္တို႔အားျဖန္႔ေ၀ေပးရာ ၁၆-ေယာက္ ေပ်ာက္ကင္းခ်မ္းသာပါသည္။

သေဘၤာရြက္ႏွင့္ရိုးတံတို႔ကိုမေသာက္ခင္ ႏွစ္ႏွစ္ရီၾကာဒယ္အိုးထဲတြင္ ျပဳတ္ထားရပါသည္။သို႔ေသာ္ ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ ထားပါက ၃၊၄ရက္ ခံပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ပုပ္သြားမည္။ ေနာက္လူတစ္ေယာက္က ၁၉၇၈-ခု စာေစာင္ပါအတိုင္း ဖတ္ျပီး သေဘၤာရြက္တို႔ကိုေဆးလုပ္ကာ ကင္ဆာေရာဂါသည္တို႔အား ေပးခ႔ဲပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ယခင္ ကင္ဆာေရာဂါေတြ႔ရွိမူေၾကာင္႔ ေသမည္႔လူတို႔သည္ ယခုအခါ အသက္ရွင္ေနၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ သေဘၤာရြက္ကုထုံးသည္ ကင္ဆာကို တကယ္ေပ်ာက္ ကင္းပါသည္။ (ေဆးျမီးတို) သေဘၤာရြက္အလတ္စားတို႔ကို ေဆးေၾကာျပီး ေဂၚဖီက႔ဲသို႔ ေတာက္ ေတာက္စဥ္းကာ ဒယ္အိုးထဲတြင္ေရႏွစ္လီတာျဖင္႔ ျပဳတ္ပါ။ အဖုံး ဖြင္႔ပါ။ ၄-ခြက္ ၂-ခြက္တင္ ျပဳတ္ပါ။ ထို႔ေနာက္စစ္ျပီး ဖန္ပုလင္းထဲတြင္ထည္႔ထားပါ။ ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ထည္႔လ်ွင္ ၃-၄-ရက္ ခံမည္။ အကယ္၍ ေနာက္ က်သြားပါက စြန္႔ပစ္လိုက္ပါ။ စားပြဲဇြန္းသုံးဇြန္း(သို႔) ၅၀ မီလီမီတာကို ၁ရက္ သုးံၾကိမ္တိုက္ပါ။ ဤသေဘၤာရြက္ ကုထုံးဇာတ္လမ္းသည္ အျခားေဆးဖက္၀င္ကုထုံးမ်ားထက္ ပိုမို ဆန္းျပားသည္။

R.J.W မွ ေအာက္ပါအတိုင္း စာတစ္ေစာင္ေရးသားသည္။ ကင္ဆာေရာဂါျဖင္႔ ေသလုဆဲဆဲ ျဖစ္ေနေသာ လူနာမ်ားအား သေဘၤာရြက္ျပဳတ္ရည္နွင္႔ ကုရပါသည္။ ေရွးဦးစြာ အသက္ ၄၀-ရွိ ငွက္ေပ်ာေတာင္ သူတစ္ေယာက္တြင္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာေရာဂါ ျပန္႔ပြားမူကို မရပ္တန္႔နိုင္ခ႔ဲေခ်။ ကြ်ႏု္ပ္က ေတာစာ မ်ား၊လတ္ဆတ္ေသာဂ်ဳံျဖဴမ်ား၊ သၾကားမ်ား၊ ထိန္းေဆးမပါေသာ အစားအစာမ်ားစားရန္ ေျပာၾကားျပီး သေဘၤာရြက္တစ္ဆုပ္က် ဒယ္အိုးထဲတြင္ထည္႔ျပဳတ္ကာ ေသာက္ေစသည္။ ထိုေတာင္ သူသည္ ၅-ပါတ္ ေသာက္လိုက္ရာ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းသြားသည္။ အရြက္တို႔ကို အေျခာက္ လွန္း၊ အမွုန္႔ ေထာင္းပါကပိုမိုစြမ္းပါသည္။ ၾကြက္မ်ားတြင္ စမ္းသပ္ၾကည္႔ရာ ေအာင္ျမင္ပါသည္။ သေဘၤာရြက္မ်ားကို ထုေထာင္း၍ ၾကြက္မ်ားကိုေဆးထိုးၾကည္႔ရာ ၾကြက္ရွိကင္ဆာအက်ိတ္မ်ား ေပ်ာက္ ကုန္ပါသည္။ သေဘၤာရိုးတံတြင္ Acetogenin ဓာတုပစၥည္း ပါ၀င္ရာ ၎သည္ ဆဲလ္အတြင္းရွိ ATP ထုတ္လုပ္မူ မ်ားကိုမ်ွတေစပါသည္။

ဤသို႔အားျဖင္႔ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားျဖင္႔ ေသြးေၾကာမ်ားရွင္သန္မွဳတို႔ကို Acetogenin ဖ်က္ဆီး ပစ္ပါ သည္။ သေဘၤာရြက္သတၱဳရည္တြင္ Acetogenin အပါအ၀င္ ဓာတုပစၥည္း ၁၀၀ ပါ၀င္ပါသည္။ ၎တို႔သည္ ခႏၶာကိုယ္ဆဲလ္မ်ားကို ဓာတ္က်ဆင္းမွဳတြင္ ပ့ံပိုးကူညီပါသည္။ ၁၉၇၆-ခု၊ ေဒါက္တာ မက္လလင္း၊ ပါက်ဴးတကၠသိုလ္ပါေမာကၡသည္ အမ်ိဳးသားကင္ဆာသိပၸံမွ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ေၾကာင္႔ ထိုေဆးပင္၏ ကင္ဆာထိေရာက္မွဳကို စမ္းသပ္ခ႔ဲသည္။ အပင္ ၃၅၀၀-တြင္ အစြမ္းထက္ပစၥည္း ၅၀-ေတြ႔ပါသည္။ ၎အနက္ Acetogenin သည္ အလြန္အစြမ္းထက္ျပီးသန္ေကာင္မ်ား ၊ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ား၊ မွဳိမ်ားနွင္႔ ကင္ဆာဆဲလ္တို႔ကို တိုက္ဖ်က္ပါသည္။ ထ႔ိုျပင္ လူနာအား ေဆးေၾကာင္႔ ဒုကၡမျဖစ္ေစပါ။

အထူးသျဖင္႔ သေဘၤာရြက္သည္ ကင္ဆာက်ိတ္တို႔ကို ထူးကဲစြာ ေခ်ဖ်က္ေပးပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဓာတု နွင္႔ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကုထုံးတို႔တြင္ ပ႔ံပိုးမွဳအျဖစ္ သေဘၤာရြက္ကိုသုံးၾကပါသည္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မရွိပါ။ ထို႔အတြက္ေၾကာင္႔ သေဘၤာရြက္သည္ ျမစ္ခ်င္းျပီးေဆးတစ္လက္ျဖစ္ရာ ၎နွင္႔အလား တူေဆးအမည္မွာ ရဲယိုရြက္၊ ရဲယိုသီး၊ ခုခံအားက်ဆင္းမွဳ ကယ္တင္ရွင္တို႔ျဖစ္ၾကျပီး အစာအိမ္နွင္႔ အူလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာတို႔ကို တိုက္ဖ်က္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သေဘၤာရြက္ေဆးကို KC-H (သို႔) COQ10 COENZYNE 10 က႔ဲသို႔ေသာ္ လည္ပင္းက်ိတ္ဆြေဆးျပားျဖင့္ ပူးတြဲအသုံးျပဳနိုင္သည္။ Laetrine ေဆးကိုမွီ၀ဲေသာ ကင္ဆာေရာဂါရွင္တို႔သည္ သေဘၤာရြက္ႏွင္႔နာနတ္သီးကို စားေပးရပါမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အယ္ဇိုင္းဓာတ္တို႔သည္ ကင္ဆာဆဲလ္တို႔ကို ဖယ္ရွားေပးသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ အေစ႔အတြင္းရွိ B-17 သည္ အလုပ္လုပ္နိုင္သည္။

တုပ္ေကြးေရာဂါနွင္႔ပတ္သက္၍ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးမွ သိရွိရသည္မွာ ၎၏ေသြးသြင္းမူသည္ ၁၅-လီတာရွိျပီး အင္အားခ်ည္႔န႔ဲေနပါသည္။ ဖခင္ျဖစ္သူသည္ စိတ္ပူျပီးေဆးျမီးတိုကို လိုက္ရွာရာ သေဘၤာ ရြက္အရည္ကိုသာလ်ွင္ မွီ၀ဲေၾကာင္း၊ ၎ေသြးသြင္းမူကို ၂၀ လီတာတြင္ ေသြးဥငယ္အေရတြက္ ၄၅.၅ ရွိေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ သေဘၤာရြက္ေဆးကို မီွ၀ဲျပီးေနာက္ ေသြးအဆင္႔ ၁၃၅-အထိ ျမင္႔တက္သြား ေၾကာင္း ၊ ဆရာ၀န္တို႔ေတာင္မွ အ႔ံအားသင့္ျပီး ကေလးကို ေဆးရုံမွဆင္းေစသည္။ ထိုသတင္းသည္ တစ္ျမိဳ႔လုံး ပ်႔ံႏွံံ႔သြားပါသည္။ ၎တို႔၏ ေဆးျမီးတိုအရ သေဘၤာရြက္ႏွစ္ရြက္ကို ေဆးေၾကာထုေထာင္း စစ္ခ်ရမည္။ ထိုအခါ အရြက္တစ္ရြက္လ်ွင္ စားပြဲဇြန္း ၁-ရမည္။ တစ္ေန႔လ်ွင္ ၂-ဇြန္းမွီ၀ဲပါ။ ျပဳတ္ျခင္း၊ အပူေပးျခင္း မျပဳလုပ္ပါႏွင္႔။ ေဆးအာနိသင္ျပယ္တတ္သည္။ အရြက္ဖြားဖြားကိုေရြးပါ။ အလြန္ခါးသျဖင္႔ နွာေခါင္းပိတ္ျပီး မ်ိဳရမည္။

ေနာက္ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္မွာ အသက္ ၃၂-နွစ္ရွိေသာ ကၽႊန္ေတာ္႔သူငယ္ခ်င္းတြင္ လြန္ခ႔ဲေသာနွစ္က တုပ္ေကြးျဖစ္ျပီး ေဆးရုံတင္ရသည္။ ဆရာ၀န္ကတုပ္ေကြး ေပ်ာက္ျခင္း မရွိေၾကာင္းေျပာျပပါသည္။ မိမိခုခံအားကိုသာ ျမင္႔ေပးရန္ေျပာသည္။ ထိုလူနာတြင္ ေသြးနွစ္ခါသြင္းျပီး ဘုရားဆီတြင္ ဆုေတာင္း ေနရ သည္။ ၎၏ ေသြးဥတို႔သည္ ၂၈၀၀၁ သို႔ ၃-ရက္အတြင္းက်သြားသည္။ ထိုအခါ ေယာကၡမ ျဖစ္သူက သေဘၤာရြက္ရည္တိုက္ျပီး ကုသရာ ေသြးမ်ားျပန္လည္ျမင္႔တက္ျပီး ၃-ရက္အတြင္း ပိန္းၾကာရြက္ တြင္ ေရမတင္သက႔ဲသို႔ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းျခင္းသို႔ ေရာက္၏။ ထူးျခားသည္မွာ သေဘၤာ ရြက္သည္ တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္သူအား အပူျငိမ္းေစကာ ေအးျမမွဳကိုေပးပါသည္။ လည္ေခ်ာင္း ေရာဂါျဖစ္ပါက သေဘၤာရြက္ကို မီွ၀ဲသင္႔သည္။ ထုိ႔္ေၾကာင္႔ အိုသူေတာ္ေကာင္းအေပါင္းတို႔ သေဘၤာ ရြက္ကို ေမႊစက္ထဲ သို႔ထည္႔ျပီး ညွစ္၍ သုံးေဆာင္ၾကပါေလ။
ေဒါက္တာခင္ေရႊ
(တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္)

Thaung Tan


လြန္ခ႔ဲတ႔ဲ ၅ လေက်ာ္ေလာက္က ကြ်န္ေတာ္တို႔ဌာနကို ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္ ဆရာေတာ္တစ္ပါး ေရာက္လာ တယ္။ ဆရာေတာ္က ကင္ဆာရေနလို႔ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကင္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားရ႔ဲ ညႊန္ၾကားခ်က္လည္းပါလာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ဆရာေတာ္ကို ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကင္ဖို႔စီစဥ္ေတာ႔ ဆရာေတာ္က လက္မခံဘူး။ ျပန္ၾကြသြားတယ္။ အ႔ဲဒီလိုေနလာရာက ၃-လေက်ာ္ေလာက္ အၾကာမွာ အဲဒီဆရာေတာ္ ျပန္ၾကြလာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္သူေရာဂါကို စစ္ေဆးၾကည္႔တ႔ဲအခါ ကင္ဆာေရာ ဂါ ေပ်ာက္ကင္းေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္းအ႔ံၾသမဆုးံျဖစ္သြားတယ္။

ဒါန႔ဲ ‘ဆရာေတာ္ဒီၾကားထဲ ဘာေဆးေတြ ေသာက္လဲလို႔ ေမးၾကည္႔တယ္။ ဆရာေတာ္က သေဘၤာ ရြက္အစိမ္းေတြကိုပဲ အရည္ညွစ္ေသာက္တယ္’ လို႔ေျပာျပတယ္။

သည့္ေနာက္ ဆရာေတာ္လည္း ၀မ္းသာအားရ ျပန္ၾကြသြားတာပဲ။ ဆရာေတာ္ရ႔ဲ ကင္ဆာေရာဂါဟာ သေဘၤာရြက္ အစိမ္းေၾကာင္႔ ေပ်ာက္တယ္ထင္တာပဲ၊ အတိအက်ေတာ႔ မေျပာနိုင္ဘူး။ ေဆးသိပၸံသေဘာအရ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ သေဘၤာရြက္ေၾကာင္႔ ကင္ဆာေပ်ာက္တယ္ဆိုေပမ႔ဲ အားလုံးေပ်ာက္လိမ္႔မယ္လို႔ ေကာက္ ခ်က္ခ် မေျပာနိုင္ဘူးဆရာ။ ကင္ဆာအမ်ိဳးအစားန႔ဲ ကင္ဆာလူနာေပါင္းမ်ားစြာကို စမ္းသပ္ ၾကည္႔ျပီး ေပ်ာက္မွ အတည္ျပဳေျပာနိုင္မွာပါ။ ထူးျခားတာကေတာ႔ အမွန္ပဲဆရာ” ဟူ၍ ဆရာ၀န္ၾကီးေဒါက္တာ တင္ေအာင္က ေျပာျပခ႔ဲသည္။ ကြ်န္ေတာ္လည္း ထိုစဥ္ကပင္ သေဘၤာရြက္ စိမ္းအာနိသင္ကို သတိျပဳမိသည္။ ၁၅-နွစ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ ဆရာ၀န္ၾကီး ေဒါက္တာတင္ေအာင္သည္ ကြယ္လြန္ သြားရွာသည္။

ကၽႊန္ေတာ္လည္းကင္ဆာေရာဂါနွင္႔ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္း သူ၏ေျပာျပခ်က္ ကို ေမ႔ေမ႔ေပ်ာက္ ေပ်ာက္ ပင္ရွိခ႔ဲသည္။ ဤသို႔ရွိရာမွ မၾကာမီက ရန္ကုန္ျမိဳ႔မဟာသိမ္ေတာ္ၾကီး ဆရာေတာ္ၾကီး အဂၢမဟာပ႑ိတ ဘဒၵႏၱကုမာရက လက္ကမ္းစာေစာင္ ကေလးတစ္ေစာင္ကို ျမတ္မဂၤလာတြင္ လိုသလို အသုးံျပဳနိုင္ရန္ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာ ဦးဥာဏ္လင္းေအာင္မွတဆင္႔ ကြ်န္ေတာ္႔ကို ေပးလိုက္သည္။ ဤလက္ကမ္း စာေစာင္တြင္ “ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေစေသာသေဘၤာရြက္” ဟူေသာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ပါလာ သည္။ ေရးသားတင္ျပသူမွာ ေဒါက္တာခင္ေရႊ ( တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္) ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။

ကၽႊန္ေတာ္ဖတ္ရူေလ႔လာၾကည္႔ရာ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ေစေသာ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္း စုံစုံ လင္လင္ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ဤတြင္ကြယ္လြန္သူဆရာ၀န္ၾကီၤး ေဒါက္တာ တင္ေအာင္၏ ကင္ဆာေရာဂါနွင္႔ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္းေျပာၾကားခ်က္ကို သတိရကာ အမ်ားျပည္ သူတို႔ ဖတ္ရူနိုင္ရန္ ထပ္ဆင္႔တင္ျပပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္သည္ ဆရာ၀န္လည္းမဟုတ္ပါ။ ေဆးဆရာ လည္းမဟုတ္ပါ။ ေဆးျမီးတို အေၾကာင္းေရးသားသူလည္း မဟုတ္ပါ။ သို႔ရာတြင္ ဤျဖစ္ရပ္၊ ဤ ေဆာင္းပါးတို႔သည္ ကင္ဆာ ေရာ ဂါေ၀ဒနာရွင္တို႔အတြက္ တစ္စုံတစ္ခုေသာ အတိုင္းအတာအထိ အက်ိဳးျပဳနိုင္ လိမ္႔မည္ဟုထင္ျမင္ကာ မူရင္းအတိုင္း ကုသိုလ္ျပဳ တင္ျပအပ္ပါသည္။

ေဒါက္တာခင္ေရႊ (တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္) ဘာသာျပန္တင္ျပေသာ ေဆာင္းပါးအျပည္႔အစုံ မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။ “သေဘၤာပင္ကို အပူပိုင္း အေမရိကန္နိုင္ငံတြင္ စ-တင္စိုက္ပ်ိဳးေနၾက သည္။ လက္တင္ဘာသာအားျဖင္႔ ( Carica Papaya ) ဟုေခၚျပီး ၾသစေၾတးလ်နွင္႔ နယူးဇီလန္ တြင္ ေပါေပါဟု ေခၚဆိုသည္။ ေျမာက္အေမရိကရွိ လက္တင္ဘာသာအားျဖင္႔ ( Asi-mina Tirbola ) နွင္႔ရွိေသာ အပင္နွင္႔မတူေခ်။ ၎ကိုလည္း ေပါေပါဟုေခၚဆိုသည္။ နွစ္ပင္စလုံး ေဆးဖက္၀င္ပါသည္။ သေဘၤာရြက္အရည္သည္ ၾသစေၾတးလ်နိုင္ငံ ေရႊကမ္းေျခရွိလူမ်ားအား ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေစပါသည္။

စာေရးဆရာ ( Harold Tieze )က ၎စာအုပ္တြင္ မည္သို႔မည္ပုံ အဆီထုတ္မည္နွင္႔ ကင္ဆာေပ်ာက္ ကင္းသူတို႔၏ ဇာတ္လမ္းတို႔ကို အတိအက် ေရးသားထားသည္။ ဤစာအုပ္တြင္ ေရႊကမ္းေျခလက္ ကမ္းစာေစာင္တြင္ပါရွိေသာ ေအာက္ပါ အစီရင္ခံစာကိုေဖာ္ျပပါမည္။ “ေပါေပါသည္ ကင္ဆာေပ်ာက္ သစ္သီးျဖစ္သည္။ ဥယ်ာဥ္မူးတို႔သည္ ကင္ဆာေရာဂါရွင္တို႔၏ သေဘၤာရြက္အလွဴခံမူကို အားေပး ၾကသည္။ လြန္ခ႔ဲေသာ ၁၄- နွစ္က ဤအရပ္ေနသူသည္ ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေၾကာင္း အရြက္၏ ဂုဏ္သတၱိကိုထုတ္ေဖာ္ပါသည္။ ၎ကိစၥကိုေျခရာခံလိုက္ရာ သူနာျပဳေဆာင္ ေရာက္သြားပါသည္။ မစၥတာစတန္ရွယ္တန္သည္ ျပဳတ္ထားေသာ သေဘၤာရြက္သတၱဳရည္ကို ေသာက္ျခင္းျဖင္႔ ပိန္းၾကာ ရြက္ေပၚ ေရမတင္သက႔ဲသို႔ ကင္ဆာေရာဂါ ေရွာေရွာရွဴရွဴ ေပ်ာက္သြားသည္။

အေမရိကန္၌ သုေသသနလုပ္ရာတြင္ သိပၸံဆိုင္ရာ အေထာက္အထား ရရွိပါသည္။ ၎သုေသသန၌ သေဘၤာပင္မွ ဓာတုပစၥည္းတစ္ခုကို ထုတ္ႏုတ္ရာ ကင္ဆာေရာဂါ အဆတစ္ေသာင္းခန္႔ ထက္ျမက္ သြားပါသည္။ မစၥတာရွယ္တန္က ဤေတြ႔ရွိမူသည္ ကၽြႏ္ုပ္ကို ေသာက္သုံးရန္ အၾကံေပးခ႔ဲပါသည္။ ကၽြႏွ္ပ္ ႏွစ္လ စမ္းေသာက္ၾကည္႔သည္။ ကၽြႏ္ုပ္သည္ တီဘီေရာဂါကို ဓါတ္မွန္ျဖင္႔အဆုတ္ စစ္ေဆးခ႔ဲ သည္။ ဆရာ၀န္တို႔က ကင္ဆာေပ်ာက္ျပီဟု ေျပာပါသည္။ ထိုႏွင္႔ ကၽြႏု္ပ္က အထူးကုတို႔အား ေျပာ ၾကားရာ ၎တို႔က မယုံၾကည္ႀကေခ်။ ေနာက္ဆုးံ ေခါင္းကုတ္ျပီး ကၽြႏွ္ပ္က ကင္ဆာေရာဂါအတြက္ သေဘၤာ ရြက္ကို ျပဳတ္ေသာက္ခ႔ဲေၾကာင္း ေထာက္ခံခ်က္ေရးခ႔ဲသည္။ ၁၉၆၂-ခုနွစ္ ကင္ဆာသည္ ဘယ္ေတာ႔ မွ ျပန္လည္မျဖစ္ေပၚခ႔ဲပါ။ ရွယ္တန္၏ဇနီး သည္ကင္ဆာေပ်ာက္ေၾကာင္း ေဆးျမီးတိုတို႔ကို အျခားေ၀ဒနာ သည္တို႔အားျဖန္႔ေ၀ေပးရာ ၁၆-ေယာက္ ေပ်ာက္ကင္းခ်မ္းသာပါသည္။

သေဘၤာရြက္ႏွင့္ရိုးတံတို႔ကိုမေသာက္ခင္ ႏွစ္ႏွစ္ရီၾကာဒယ္အိုးထဲတြင္ ျပဳတ္ထားရပါသည္။သို႔ေသာ္ ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ ထားပါက ၃၊၄ရက္ ခံပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ပုပ္သြားမည္။ ေနာက္လူတစ္ေယာက္က ၁၉၇၈-ခု စာေစာင္ပါအတိုင္း ဖတ္ျပီး သေဘၤာရြက္တို႔ကိုေဆးလုပ္ကာ ကင္ဆာေရာဂါသည္တို႔အား ေပးခ႔ဲပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ယခင္ ကင္ဆာေရာဂါေတြ႔ရွိမူေၾကာင္႔ ေသမည္႔လူတို႔သည္ ယခုအခါ အသက္ရွင္ေနၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ သေဘၤာရြက္ကုထုံးသည္ ကင္ဆာကို တကယ္ေပ်ာက္ ကင္းပါသည္။ (ေဆးျမီးတို) သေဘၤာရြက္အလတ္စားတို႔ကို ေဆးေၾကာျပီး ေဂၚဖီက႔ဲသို႔ ေတာက္ ေတာက္စဥ္းကာ ဒယ္အိုးထဲတြင္ေရႏွစ္လီတာျဖင္႔ ျပဳတ္ပါ။ အဖုံး ဖြင္႔ပါ။ ၄-ခြက္ ၂-ခြက္တင္ ျပဳတ္ပါ။ ထို႔ေနာက္စစ္ျပီး ဖန္ပုလင္းထဲတြင္ထည္႔ထားပါ။ ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ထည္႔လ်ွင္ ၃-၄-ရက္ ခံမည္။ အကယ္၍ ေနာက္ က်သြားပါက စြန္႔ပစ္လိုက္ပါ။ စားပြဲဇြန္းသုံးဇြန္း(သို႔) ၅၀ မီလီမီတာကို ၁ရက္ သုးံၾကိမ္တိုက္ပါ။ ဤသေဘၤာရြက္ ကုထုံးဇာတ္လမ္းသည္ အျခားေဆးဖက္၀င္ကုထုံးမ်ားထက္ ပိုမို ဆန္းျပားသည္။

R.J.W မွ ေအာက္ပါအတိုင္း စာတစ္ေစာင္ေရးသားသည္။ ကင္ဆာေရာဂါျဖင္႔ ေသလုဆဲဆဲ ျဖစ္ေနေသာ လူနာမ်ားအား သေဘၤာရြက္ျပဳတ္ရည္နွင္႔ ကုရပါသည္။ ေရွးဦးစြာ အသက္ ၄၀-ရွိ ငွက္ေပ်ာေတာင္ သူတစ္ေယာက္တြင္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာေရာဂါ ျပန္႔ပြားမူကို မရပ္တန္႔နိုင္ခ႔ဲေခ်။ ကြ်ႏု္ပ္က ေတာစာ မ်ား၊လတ္ဆတ္ေသာဂ်ဳံျဖဴမ်ား၊ သၾကားမ်ား၊ ထိန္းေဆးမပါေသာ အစားအစာမ်ားစားရန္ ေျပာၾကားျပီး သေဘၤာရြက္တစ္ဆုပ္က် ဒယ္အိုးထဲတြင္ထည္႔ျပဳတ္ကာ ေသာက္ေစသည္။ ထိုေတာင္ သူသည္ ၅-ပါတ္ ေသာက္လိုက္ရာ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းသြားသည္။ အရြက္တို႔ကို အေျခာက္ လွန္း၊ အမွုန္႔ ေထာင္းပါကပိုမိုစြမ္းပါသည္။ ၾကြက္မ်ားတြင္ စမ္းသပ္ၾကည္႔ရာ ေအာင္ျမင္ပါသည္။ သေဘၤာရြက္မ်ားကို ထုေထာင္း၍ ၾကြက္မ်ားကိုေဆးထိုးၾကည္႔ရာ ၾကြက္ရွိကင္ဆာအက်ိတ္မ်ား ေပ်ာက္ ကုန္ပါသည္။ သေဘၤာရိုးတံတြင္ Acetogenin ဓာတုပစၥည္း ပါ၀င္ရာ ၎သည္ ဆဲလ္အတြင္းရွိ ATP ထုတ္လုပ္မူ မ်ားကိုမ်ွတေစပါသည္။

ဤသို႔အားျဖင္႔ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားျဖင္႔ ေသြးေၾကာမ်ားရွင္သန္မွဳတို႔ကို Acetogenin ဖ်က္ဆီး ပစ္ပါ သည္။ သေဘၤာရြက္သတၱဳရည္တြင္ Acetogenin အပါအ၀င္ ဓာတုပစၥည္း ၁၀၀ ပါ၀င္ပါသည္။ ၎တို႔သည္ ခႏၶာကိုယ္ဆဲလ္မ်ားကို ဓာတ္က်ဆင္းမွဳတြင္ ပ့ံပိုးကူညီပါသည္။ ၁၉၇၆-ခု၊ ေဒါက္တာ မက္လလင္း၊ ပါက်ဴးတကၠသိုလ္ပါေမာကၡသည္ အမ်ိဳးသားကင္ဆာသိပၸံမွ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ေၾကာင္႔ ထိုေဆးပင္၏ ကင္ဆာထိေရာက္မွဳကို စမ္းသပ္ခ႔ဲသည္။ အပင္ ၃၅၀၀-တြင္ အစြမ္းထက္ပစၥည္း ၅၀-ေတြ႔ပါသည္။ ၎အနက္ Acetogenin သည္ အလြန္အစြမ္းထက္ျပီးသန္ေကာင္မ်ား ၊ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ား၊ မွဳိမ်ားနွင္႔ ကင္ဆာဆဲလ္တို႔ကို တိုက္ဖ်က္ပါသည္။ ထ႔ိုျပင္ လူနာအား ေဆးေၾကာင္႔ ဒုကၡမျဖစ္ေစပါ။

အထူးသျဖင္႔ သေဘၤာရြက္သည္ ကင္ဆာက်ိတ္တို႔ကို ထူးကဲစြာ ေခ်ဖ်က္ေပးပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဓာတု နွင္႔ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကုထုံးတို႔တြင္ ပ႔ံပိုးမွဳအျဖစ္ သေဘၤာရြက္ကိုသုံးၾကပါသည္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မရွိပါ။ ထို႔အတြက္ေၾကာင္႔ သေဘၤာရြက္သည္ ျမစ္ခ်င္းျပီးေဆးတစ္လက္ျဖစ္ရာ ၎နွင္႔အလား တူေဆးအမည္မွာ ရဲယိုရြက္၊ ရဲယိုသီး၊ ခုခံအားက်ဆင္းမွဳ ကယ္တင္ရွင္တို႔ျဖစ္ၾကျပီး အစာအိမ္နွင္႔ အူလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာတို႔ကို တိုက္ဖ်က္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သေဘၤာရြက္ေဆးကို KC-H (သို႔) COQ10 COENZYNE 10 က႔ဲသို႔ေသာ္ လည္ပင္းက်ိတ္ဆြေဆးျပားျဖင့္ ပူးတြဲအသုံးျပဳနိုင္သည္။ Laetrine ေဆးကိုမွီ၀ဲေသာ ကင္ဆာေရာဂါရွင္တို႔သည္ သေဘၤာရြက္ႏွင္႔နာနတ္သီးကို စားေပးရပါမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အယ္ဇိုင္းဓာတ္တို႔သည္ ကင္ဆာဆဲလ္တို႔ကို ဖယ္ရွားေပးသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ အေစ႔အတြင္းရွိ B-17 သည္ အလုပ္လုပ္နိုင္သည္။

တုပ္ေကြးေရာဂါနွင္႔ပတ္သက္၍ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးမွ သိရွိရသည္မွာ ၎၏ေသြးသြင္းမူသည္ ၁၅-လီတာရွိျပီး အင္အားခ်ည္႔န႔ဲေနပါသည္။ ဖခင္ျဖစ္သူသည္ စိတ္ပူျပီးေဆးျမီးတိုကို လိုက္ရွာရာ သေဘၤာ ရြက္အရည္ကိုသာလ်ွင္ မွီ၀ဲေၾကာင္း၊ ၎ေသြးသြင္းမူကို ၂၀ လီတာတြင္ ေသြးဥငယ္အေရတြက္ ၄၅.၅ ရွိေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ သေဘၤာရြက္ေဆးကို မီွ၀ဲျပီးေနာက္ ေသြးအဆင္႔ ၁၃၅-အထိ ျမင္႔တက္သြား ေၾကာင္း ၊ ဆရာ၀န္တို႔ေတာင္မွ အ႔ံအားသင့္ျပီး ကေလးကို ေဆးရုံမွဆင္းေစသည္။ ထိုသတင္းသည္ တစ္ျမိဳ႔လုံး ပ်႔ံႏွံံ႔သြားပါသည္။ ၎တို႔၏ ေဆးျမီးတိုအရ သေဘၤာရြက္ႏွစ္ရြက္ကို ေဆးေၾကာထုေထာင္း စစ္ခ်ရမည္။ ထိုအခါ အရြက္တစ္ရြက္လ်ွင္ စားပြဲဇြန္း ၁-ရမည္။ တစ္ေန႔လ်ွင္ ၂-ဇြန္းမွီ၀ဲပါ။ ျပဳတ္ျခင္း၊ အပူေပးျခင္း မျပဳလုပ္ပါႏွင္႔။ ေဆးအာနိသင္ျပယ္တတ္သည္။ အရြက္ဖြားဖြားကိုေရြးပါ။ အလြန္ခါးသျဖင္႔ နွာေခါင္းပိတ္ျပီး မ်ိဳရမည္။

ေနာက္ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္မွာ အသက္ ၃၂-နွစ္ရွိေသာ ကၽႊန္ေတာ္႔သူငယ္ခ်င္းတြင္ လြန္ခ႔ဲေသာနွစ္က တုပ္ေကြးျဖစ္ျပီး ေဆးရုံတင္ရသည္။ ဆရာ၀န္ကတုပ္ေကြး ေပ်ာက္ျခင္း မရွိေၾကာင္းေျပာျပပါသည္။ မိမိခုခံအားကိုသာ ျမင္႔ေပးရန္ေျပာသည္။ ထိုလူနာတြင္ ေသြးနွစ္ခါသြင္းျပီး ဘုရားဆီတြင္ ဆုေတာင္း ေနရ သည္။ ၎၏ ေသြးဥတို႔သည္ ၂၈၀၀၁ သို႔ ၃-ရက္အတြင္းက်သြားသည္။ ထိုအခါ ေယာကၡမ ျဖစ္သူက သေဘၤာရြက္ရည္တိုက္ျပီး ကုသရာ ေသြးမ်ားျပန္လည္ျမင္႔တက္ျပီး ၃-ရက္အတြင္း ပိန္းၾကာရြက္ တြင္ ေရမတင္သက႔ဲသို႔ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းျခင္းသို႔ ေရာက္၏။ ထူးျခားသည္မွာ သေဘၤာ ရြက္သည္ တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္သူအား အပူျငိမ္းေစကာ ေအးျမမွဳကိုေပးပါသည္။ လည္ေခ်ာင္း ေရာဂါျဖစ္ပါက သေဘၤာရြက္ကို မီွ၀ဲသင္႔သည္။ ထုိ႔္ေၾကာင္႔ အိုသူေတာ္ေကာင္းအေပါင္းတို႔ သေဘၤာ ရြက္ကို ေမႊစက္ထဲ သို႔ထည္႔ျပီး ညွစ္၍ သုံးေဆာင္ၾကပါေလ။
ေဒါက္တာခင္ေရႊ
(တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္)

Thaung Tan      FACEBOOK