ဘဂၤလာေဒခ်္႕က ဗုဒၶဘာသာ မိသားစု ၁၄ စု ျမန္မာျပည္တြင္ ခိုလံုခြင့္ေတာင္း

သတင္း http://www.narinjara.com/burmese/

ဘဂၤလာေဒခ်္႕ႏိုင္ငံ စစ္တေကာင္း ေတာင္တန္းနယ္ ဘင္ဒရိုဘင္ ခရိုင္မွ ဗုဒၶဘာသာမိသားစု (၁၄) စုသည္ ေမာင္ေတာ ျမိဳ႕နယ္ ေျမာက္ပိုင္မွ ၀င္ေရာက္လာျပီး ခိုလံုခြင့္ေတာင္းခံခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

စစ္တေကာင္းေတာင္တန္းနယ္မွ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ေစ်း၀ယ္ေနၾကစဥ္။

သူတို႕ကို ယခုအခါ ေမာင္ေတာျမိဳ႕နယ္ ေျမာက္ပိုင္း နစက အမွတ္ (၁) နယ္ေျမမွ ေမာင္ေတာျမိဳ႕ ေပၚသို႕ ေခၚယူလာျပီး ဗဟုိေက်ာင္းတြင္ ေနရာခ်ထားေပးထားသည္ဟု အမည္မေဖၚလိုသူ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူ တစ္ဦးက နိရဥၥရာသို႕ ေျပာသည္။
“ အခု ေလာေလာဆယ္ေတာ့ သူတို႕ကို ေမာင္းေတာျမိဳ႕က ဗဟုိေက်ာင္းမွာ ေနရာခ်ထားပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာကေတာ့ စားေရး ေနေရးထိုင္ေရး အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္ေပးထားပါတယ္။ မိသားစုက ၁၄ စု၊ လူက စုစုေပါင္း ၅၂ ဦး ပါ၀င္ပါတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။
အဆိုပါ မိသားစု ၁၄ စုသည္ ဘဂၤလာေဒခ်္႕ နယ္စပ္မွ တဆင့္ ေမာင္ေတာျမိဳ႕နယ္ ေျမာက္ပိုင္းသို႕ ၀င္ေရာက္လာျပီး နီးစပ္ရာ နစက တပ္စခန္းမ်ားတြင္ ခိုလံုခြင့္ေတာင္းခံခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
“ ပထမ မိသားစု (၈) စုမွာ လူေပါင္း ၃၀ ပါ၀င္ျပီး  ဒီဇဘၤာလ ၂၀ ရက္ေန႕က ေမာင္ေတာျမိဳ႕ နစက က်ီးကန္းျပင္ ဌာနခ်ဳပ္ကို ေရာက္ပါတယ္။  ေနာက္ထပ္ မိသားစု (၆) စုမွာေတာ့ မိသားစု အဖြဲ႕၀င္ ၂၂ ဦး ပါ၀င္ျပီး ဒီဇဘၤာလ ၂၁ ရက္ေန႕က ေရာက္ရွိလာပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။
ယခုကဲ့သို႕ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ထိ တင္ျပထားျပီး ႏိုင္ငံေတာ္မွ အေၾကာင္းျပန္ျပီးမွ မည္သုိ႕ ေဆာင္ရြက္မည္ကို သိရွိရမည္ဟု ဆိုသည္။
၀င္ေရာက္လာသူ အုပ္စုႏွစ္စုတြင္ ပထမ အုပ္စုမွာ ကံ့ေကာ္ေခ်ာင္းမွဟု ေျပာဆိုေၾကာင္း သူက ေျပာၾကားသည္။ သုိ႕ေသာ္လည္း ဘဂၤလာေဒခ်္႕ႏိုင္ငံတြင္ ကံ့ေကာ္ေခ်ာင္းဟု မရွိဘဲ ကံ့ေကာ္၀ဟုသာရွိသည္ဟု သိရသည္။
မည္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ထြက္ေျပး ခိုလံုလာသည္ကို သိရွိႏိုင္ရန္ အတြက္ ထြက္ေျပးလာသူ မိသားစုမ်ားႏွင့္ နိရဥၥရာက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရန္ ၾကိဳးစား ေဆာင္ရြက္ေနပါသည္။   narinjara

ခိုင္ ခ်စ္ သြီး ဓည၀တီ

ဒီဇင္ဘာ(၃၁)ကြ်န္ေတာ္မဲ့ပိတ္လို႔မရတဲေန႔

“ရခိုင္ျပည္အတြက္ ငါရုိ ့တိတာ၀န္”
မ်က္ႏွာကို မွန္ထဲမွာ ၾကည့္မိေရအခ်ိန္တိုင္း ငါစြာ ကြ်န္တေယာက္ရာမႏွန္းဂုလို ့ ရက္ျပတ္အတြက္ေပၚသတိရနီမိေရ။
ငါ့မွာတိုင္းျပည္မဟိ။ ငါ့မွာ ကိုယ့္ကံၾကမၼာကို ကိုယ္ဖန္တီးပိုင္ခြင့္မဟိ။ ငါ့အမင္ဘာသာစကားနန္ ့ စာသင္ပီးေရ ေက်ာင္း မဟိ။
ငါ့မွာ ငါ့ကို အကာအကြယ္ပီးဖို ့ အစိုးရမဟိ။ ရခိုင္ပစပို႔တ္ကို ကိုင္ျပီးေက ရခိုင္ႏိုင္ငံသားေ၀းလို ့ လက္မေထာင္ ပနာ ရခိုင္ေအာင္လံေတာ္ကုိလႊင့္ထူလို ့ ကမၻာၾကီးကို ပတ္လားခြင့္ ငါ့မွာမဟိ။
ကမၻာ့ရြာထက္မွာ ငါတခုခု ျဖစ္ေက ဒုကၡေရာက္ေက ခ်က္ခ်င္းအကူအညီပီးႏိုင္ေရ ရခို္င္သံရုံး မဟိ။ ကုလသမဂၢ ကမၻာ့အိုလံပစ္ ေအပိုင္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ ့ အစည္းတိ အားကစားျပိဳင္ပြဲတိမွာ ရခိုင္ဆိုေရ ဆိုင္းဘုတ္ကို ကိုင္ပနာ ရခိုင္ကို ကိုယ္စားျပဳလို ့ ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္ ရခိုင့္ အရည္အခ်င္းကို ျပခြင့္ ငါ့မွာ မဟိ။
ရခိုင္တံဆိပ္ခတ္ထားေရ ေဖးသာကိုကိုင္ပနာ ကမၻာၾကီးနန္ ့ အယင္ခါပိုင္ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ခြင့္ ငါ့မွာမဟိ။

ငါ့ဘ၀က ေမ်ာက္ႏွင္ခံထားရေရ ယာသွ်င္ဘ၀။
သူေတာင္းစားပိုင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ပန္းဖူးမဟိေရ လမ္းမထက္မွာ အလားအျပန္ တေယာက္ကေလ့ ငါ့ကို လူလို ့မသတ္မွတ္ မေလးစား။ ငါ့သီက်လားခေကေတာင္ ခြီးတေကာင္ပိုင္ ျမီျမွပ္ခံလားရဖို ့ အျဖစ္မ်ိဳး တေယာက္ကေလ့ ငါ့ကို သတိရလီကတ္ဖို ့မဟုတ္။
ေမာ္ကြန္းထိုး သမိုင္းတင္ကတ္ဖို ့ မဟုတ္။
ဇာျဖစ္လို ့ေလးဆိုေက ငါ့မွာတိုင္းျပည္ကမဟိ ႏိုင္ငံမဟိ။
ငါ ဇာပင္လုပ္လုပ္ ဇာေလာက္ပင္ထူးခြ်န္ခြ်န္ ငါ့မွာ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္မဟိေရအတြက္ ငါ့ၾကိဳးစားမွဳကို ငါ့ရင္ဖတ္ႏွလုံးသားနန္ ့ျပည့္ျပည့္၀၀ ဂုဏ္ယူေက်နပ္ေတ ခံစား ခ်က္ပီတိ တခါေလ့ျဖစ္လာဖို ့မဟုတ္။
ကိုယ့္ထမင္းကို ကိုယ္စားပနာ လူမ်ားႏြားကို လားေက်ာင္းပီးရေရ အျဖစ္မ်ိဳးရာ ျဖစ္နီလီဖို ့။
ငါ့ႏွာေခါင္းနန္ ့ငါ အသက္မရွုမရေရဘ၀ လူတေယာက္ျဖစ္ျခင္း၏အႏွစ္သာရနန္ ့ လုံး၀မညီညြတ္။ ငါစြာ လူနန္ ့ တူေကေလ့ လူကားမဟုတ္။
လူ ့ေဘာင္ေလာကၾကီးထဲမွာ ငါက ေခတ္သစ္ကြ်န္တေယာက္ရာ။

ငါ့အမိ ငါ့အဖ ငါ့အဘိုးငါ့အေဘာင္ ငါ့အဖီးငါ့အဇူ မ်ိဳးရုိးစိုဥ္ဆက္ တသက္လုံးပိုင္ဆိုင္လာကတ္ေတျမီ အဂုငါ့မပိုင္ဗ်ာယ္။ ငါ့ညီမ ငါ့ေအးမ တိေလ့ တခုပိုင္လည္း လုံျခဳံမွဳမဟိ။
ငါ့ေဆြမ်ိဳး သူငယ္ခ်င္း အသိုင္းအ၀ိုင္းတိ အားလုံးေလ့ အဂုဆိုေက ႏိုင္ငံတကာ ကြ်န္ဘ၀နန္ ့ ကုန္းရီစုတ္ပါေအာင္ အလုပ္လုပ္ပနာ ရလာေရ တျပားတခ်ပ္ကို မ၀ရီစာစားလို ့ အသက္ရွင္ နီကတ္ရေရ ဘ၀။
တခုအာမခံခ်က္ေလ့ မဟိ။ ႏြားျပီးရာမွာ ဖ်ာဆိုးရြင့္ေရပိုင္ အေမာင္ ေတာင္မွန္း ေျမာက္မွန္း မသိေရ ဘ၀။ အဓိက က ငါရုိ ့မွာ တိုင္းျပည္မဟိလို ့ေအပိုင္ျဖစ္နီကတ္ရစြာ။

ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံ ဟိခါမွရာ ရခိုင္ဆိုစြာ လြတ္လပ္ေတ လူမ်ိဳး၊ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေတ သမိုင္းေၾကာင္းနန္ ့ ကမၻာ့အလယ္မွာ လူရာ၀င္ခေရ လူမ်ိဳး၊ စာပီယိုင္ေက်းမွဳထြန္းကားပနာ တရားမွ်တျခင္းနန္ ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တန္ဖိုးထား ခေရလူမ်ိဳး လို ့ လက္မေထာင္ပနာ ေျပာခြင့္ဟိလာဖို ့။
ေအနိကာလမွာ ေဒစကားလုံးတိကို လားေျပာခီေက ရီစရာ ဟာသ၀ထုေခ်တပုဒ္ကို လားေျပာေရပိုင္ လူတိဘားမွာ အဟားခံနိန္ရေရ အျဖစ္မ်ိဳး ျမီၾကီးလက္ခတ္မလြဲ ၾကဳံလာရကတ္ဖို ့စြာဗ်ာယ္။
ေအခ်င့္ထက္ လူ ့ဂုဏ္သိကၡာက် လူ ့တန္ဖိုးမဟိလူျဖစ္ျခင္းအႏွစ္သာရမဲ့စြာ မဟိဗ်ာယ္လို ့ ထင္ေရ။

ရခိုင္ျပည္က တႏွစ္ကို အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေထာင္နန္ ့ခ်ီပနာ ရနိန္ေရ အခ်ိန္မွာ စားစရာမဟိလို ့ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္သီလားခကတ္ေတ ရခိုင္မိသားစုတိ၊ စာမသင္ႏိုင္ေရ အေခ်တိ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတိမွာ တပုံၾကီး၊ လယ္တိကို အသိမ္းခံရလို ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္တိမွာ ကြ်န္ျဖစ္နိန္ကတ္ရေရ ရခိုင္လယ္သမားတိ၊ ဘုရားကေအာက္က ေမ်ာက္က အထက္မွာ ဆိုေရပိုင္ ရခိုင္စာတတ္၀န္ထမ္းတိ အထက္မွာ တလုံးေလ့မတတ္ လူစိတ္မဟိေရ ဗမာစစ္ဗိုလ္တိက ထိုင္လို ့၊ အရက္၀ယ္ ၾကက္ဖမ္း ရွိတန္းထြက္ေက သီ ဆိုေရနိန္ရာမွာ အလုပ္မဟိလို ့ ဗမာစစ္တပ္ထဲကို၀င္ခါမွ ကြ်န္ျဖစ္နိန္ကတ္ရေရ ရခိုင္စစ္သားတိ၊ ေဒပိုင္ ေထာင့္ေပါင္းစုံက စနစ္တက်သြီးစုပ္ႏွိပ္စက္ခံနိန္ရေရ ငရဲဘုံဘ၀က ရခိုင္တိလြတ္ေျမာက္ဖို ့နန္ ့ ေဒျပႆနာတိအားလုံးကို ေျဖရွင္းပီးႏိုင္ဖို ့တခုတည္းရာဟိေရ အေျဖက သီးျခား လြတ္လပ္ေတရခိုင္ရုိ ့ျပည္ကို ျပန္ပနာထူေထာင္ေရး ပင္ျဖစ္ေတ။
ေဒပိုင္သီးျခားလြတ္လပ္ေတ ရခိုင္ျပည္ကို ျပန္ပနာ ထူေထာင္ဖို႔ဇာခ်င့္တိလိုအပ္ဖို ့လဲ။ အရင္ဆုံးလိုအပ္ခ်က္က “ရခိုင္ျပည္ ေဒ ၂၁ ရာစုမွာ သီးျခားလြတ္လပ္ေတတိုင္းျပည္ျဖစ္လာရဖို ့ ဆိုေရ ယုံၾကည္မွဳပန္းတိုင္ဟိရဖို႔။”
ေအ ယုံၾကည္မွဳကို အမ်ိဳးသားေရးတာ၀န္တခုလို ့ သတ္မွတ္ပနာ အသက္မသီသိမ့္ေရ ကာလပတ္လုံး ႏွလုံးသားထဲမွာ စြဲစြဲ
ျမဲျမဲမွတ္ပနာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ထမ္းေဆာင္လားကတ္ရဖို႔။
ေအခ်င့္စြာ အဂၤလိပ္ပိုင္ ေျပာရဖို႔ဆိုေက Goal တခုျဖစ္ ေတ။ ယင္းအတြက္နန္႔ ေဒယုံၾကည္ျခင္းပန္းဖူးကို အေရာက္လားဖို႔ အဂၤလိပ္ပိုင္ Means လုပ္ေဆာင္ခ်က္ လိုအပ္ေတ။
သီအိုရီနန္ ့လက္တြိ ထပ္တူက်ခါမွရာ ပန္းဖူးကို ေရာက္ႏိုင္ဖို႔။ စနစ္က်ေရ အလုပ္နန္ ့ အင္အားျဖစ္လာဖို ့ ရခိုင္ သားလူဦးေရေပါင္း ၄ သန္းေလာက္ဟိစြာထဲက တစ္ရာခိုင္ႏွိဳင္းျဖစ္ေတ ေလးေသာင္း (၄၀၀၀၀) ေလာက္ရာ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္၀င္စားပနာ တိုင္းျပည္နန္ ့လူမ်ိဳးအတြက္ အသက္ပီးစြန္ ့လႊတ္၀ံ့ေက ရခိုင္ျပည္ကို ထူေထာင္လို ့ ရပါ ဗ်ာယ္။

ေဒေလးေသာင္းထဲက ရခိုင္သူရဲေကာင္းတိစြာ ပထမဆုံး အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးဦးေသွ်ာင္အဖြဲ ့ခ်ဴပ္ကို ထူေထာင္ရပါဖို႔။ Institutionalization လို ့ေခၚေရ လူမွဳအေဆာက္အအုံတည္ေဆာက္ေရးအပိုင္းကို ဦးစားပီးပနာ ပရုိဖက္ရွင္းနယ္ ႏိုင္ငံေရးကြန္ကရက္ၾကီးျဖစ္လာေအာင္ လုပ္လားကတ္ရပါဖို႔။ ေဒအဖြဲ ့ခ်ဴပ္ၾကီးကို အျခီခံပနာ ရခိုင္အစိုးရကို ဖြဲ ့ စည္း လားကတ္ရပါဖို႔။
ေဒနိန္ရာမွာ ရခိုင္အစိုးရကိုဖြဲ႔ဖို႔ ၀န္ၾကီးအမတ္အရည္အခ်င္းနန္ ့ျပည့္စုံေရအနည္းဆုံးအေယာက္ ၁၅၀ လိုအပ္လာပါဖို႔။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အတြက္ ဥပေဒျပဳအမတ္အေယာက္ ၁၀၀ ျဖစ္ျပီးေက အထက္လႊတ္ေတာ္အတြက္ အေယာက္ ၅၀ ျဖစ္ပါေရ။
ယျပီးေက ေဒရခိုင္အစိုးရလက္ေအာက္မွာ ရခိုင္စစ္တပ္ကို ထူေထာင္လားကတ္ရပါဖို႔။ ရခိုင္စာပီကို မသုံးမနိန္ရဆိုေရ မူကိုခ်ပနာ စာပီ ဖြံ႔ ျဖိဳးလာေရးကိုလုပ္ေဆာင္လားရပါဖို႔။ ရခိုင္အစိုးရ တရား၀င္ရုံးသုံး စာေရ ရခိုင္စာ ျဖစ္ရပါဖို႔။

အေရးၾကီးဆုံးက ေအ ရခိုင္ကယ္တင္ရွင္ေလးေသာင္းစြာ အခ်င္းခ်င္းတေယာက္ကိုတေယာက္နစ္နာေအာင္အမ်ိဳးသား
အက်ိဳးစီးပြါးပ်က္စီးစီေရ တခုလုပ္ရပ္ကိုေလ့ မက်ဴးလြန္ရ ဆိုေရ ဂတိသစၥာစာခ်ဴပ္ကို လိုက္နာက်င့္သုံးကတ္ရပါဖို႔။
ေအ ေလးေသာင္းစြာကိုယ္ပိုင္အသိစိတ္နန္ ့ဇာဘ၀ဇာအဆင့္အတန္းဇာပတ္၀န္းက်င္နန္ ့ဇာနိန္ရာကိုပင္ေရာက္ေရာက္ မိမိကိုယ္ကိုေတာ္လွန္ေရး ဆိုေရ ကိုယ့္ဘ၀တိုးတက္ရာတိုးတက္ေၾကာင္းကို ရွာေဖြစိုင္းစားကတ္ရဖို႔။ တရက္မွာ အနည္းဆုံး စာ ေလးနာရီဖတ္ရဖို႔။
ငါ့ဘ၀နန္ ့ငါ့ခႏၶာကို ငါ့တိုင္းျပည္ထူေထာင္ေရး ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္က ပိုင္ေရလို ့စိတ္မွာ မွတ္ပနာ အျခီခံႏိုင္ငံေရးအသိတရားနန္ ့ျခီလွမ္းမွန္မွန္လားေက ေဒ ၂၁ ရာစုမွာ ရခိုင္သားတိခ်စ္ေတ ရခိုင္လူမ်ိဳး အတြက္ ရခိုင္ျပည္ေရ သီးျခားလြတ္လပ္ေတ တိုင္းျပည္တခုျဖစ္လာဖို႔စြာ က်ိန္းသီနိန္ပါေရ။ ။ ။

အနာဂတ္လွိဳင္းဆိုဒ္မွ ကူယူထားပါသည္။

အဆိပ္သင့္မည့္ ေရႊ

Written by ေကာင္းေက်ာ္ဇံ    Saturday, 08 December 2012 18:43

မ်က္ေမွာက္ကမာၻ၌ ေရနံႏွင့္သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ လိုအပ္မႈျမင့္မားလာခဲ့သည္။ ကမာၻ႔သမိုင္းစဥ္တစ္ေလွ်ာက္တြင္လည္း ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားသည္ သူတို႔နိုင္ငံတိုးတက္ေရး၊ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အသာရရိွေရးအတြက္ စစ္ပဲြမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ၾကသည္။ ႏိုင္ငံ၏ စြမ္းအင္သယံဇာတမ်ားသည္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရးတို႔တြင္ ႀကီးမားေသာ အခန္းက႑က ပါဝင္ေနသည္။စြမ္းအင္သယံဇာတသည္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေရး၊ ဖဲြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးတို႔အတြက္ အဓိကက်သည္။ "သံုးတတ္လွ်င္ေဆး၊ မသံုးတတ္လွ်င္ေဘး" ဆိုသလို သယံဇာတသည္ တိုင္းျပည္ အက်ိဳးအတြက္ အသံုးျပတတ္လွ်င္ ရတနာတစ္ပါးျဖစ္ၿပီး ျပည္သူအား ဖိႏိွပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳလွ်င္ မီးေသြးခဲတစ္ခဲမွ်ေလာက္ပင္ တန္ဖိုးမရိွေပ။ တိုင္းျပည္၏ သယံဇာတပံုႀကီးတြင္ခြထိုင္ၿပီး ျပည္သူကို အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္ႏွင္းဖိႏိွပ္၊ အျခားႏိုင္ငံမ်ားကိုရန္ေစာင္၊ ေဝဖန္တင္ျပလာသူမ်ားအား အက်ဥ္းေထာင္ထဲသို႔ပို႔ခဲ့ေသာ အာဏာရွင္မ်ား ကမာၻႀကီးတြင္ စိုးမိုးခဲ့သည္မ်ားကိုလည္း ျမန္မာလူထုတစ္ တစ္ရပ္လံုး မ်က္ဝါးထင္ထင္ ေတြ႔ရိွခဲ့ရၿပီးျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္မ်ားစြာကျပဳတ္က်သြားခဲ့ေသာ အီရတ္ႏိုင္ငံအာဏာရွင္အစိုးရ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္ႏွင့္ မၾကာခင္က ဘဝနိဂံုးခ်ဳပ္သြားခဲ့သည့္ လ်စ္ဗ်ားႏိုင္ငံ အာဏာရွင္ ကဒါဖီတို႔သည္ "ေရနံ"ႏွင့္ သယံဇာတကိုျပည္သူအက်ိဳးအတြက္ အသံုးမျပဳဘဲ မိမိတို႔အာဏာတည္ၿမဲေရးအတြက္ ျပည္သူလူထုအား ဖိႏိွပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ရာတြင္အသံုးျပဳခဲ့သည္။ အာဏာရွင္မ်ားလက္ထဲတြင္ သယံဇာတ ပစၥည္းမ်ား လက္ဝယ္ရိွေနျခင္းသည္ ျပည္သူ၊ ျပည္သားမ်ားအတြက္ က်ိန္စာသဖြယ္ ျဖစ္ေနၾကရသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံမွသိန္းစိန္အစိုးရသည္လည္း ျပည္သူလူထုအား ဖိႏိွပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မည့္ယႏၲရားတစ္ခုလံုး ေကာင္းမြန္စြာ ဆက္လက္လည္ပတ္ႏိုင္ေရး၊ သူတို႔အာဏာသက္ဆိုးရည္ႏိုင္ေရးတို႔အတြက္ ရခိုင္ ျပည္ရိွ "ေရႊ" သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ရတနာသိုကႏွင့္ တျခားစီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရိွသည္။ ထိုသဘာဝဓါတ္ေငြ႔သိုက္ႏွင့္ အျခားစီမံကိန္းတို႔သည္ သူတို႔အတြက္ ရတနာျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည္သူအတြက္ ငရဲမီးျဖစ္ေနေပသည္။

ျမန္မာျပည္သူမ်ားကို မငဲ့ကြက္ေသာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသည္လည္း အရပ္ဝတ္စစ္အဏာရွင္မ်ားႏွင့္လာၿပီး ေစ်းစကားေနၾကသည္။ "ကိုယ့္အက်ိဴးလို၍ သူ႔အက်ိဳးႏွင့္ညိွ"ဆိုသလို ကိုယ့္အက်ိဳးမ်ားျဖစ္ေသာ တိုင္းျပည္အာဏာကို အသက္ထက္ဆံုး ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္ေရး၊ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ ေကာင္းစားႏိုင္ေရးအတြက္ ျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုး ခံးစားပိုင္ခြင့္ရိွေသာ ရခိုင္ျပည္ရိွ "ေရႊ" သဘာဝဓာတ္ေငြ႔အား တ႐ုတ္ကို ေရာင္းခ်ရန္အတြက္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ မေကြးတိုင္း၊ မႏၲေလးတိုင္းႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္မ်ားကိုျဖတ္၍ တ႐ုတ္ျပည္ ယူနန္ျပည္နယ္အထိ ပိုက္လိုင္းမ်ားတည္ေဆာက္ေနၿပီး ျဖစ္သည္။ သူတို႔လိုခ်င္ရာရသြားေသာ တ႐ုတ္တို႔ကလည္း အရပ္ဝတ္စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ ျပည္သူအေပၚက်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ အမွားမ်ားကို ျပည္ဖံုးကားခ်ပ္ခ်လိုက္႐ံုသာမက ႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာတြင္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားအား ကာကြယ္ေျပာဆိုေပးေနၾကသည္။ "ျပည္သူ႔ဘ႑ာေရးျဖင့္ လက္နက္ဝယ္၊ ထိုလက္နက္ျဖင့္ ျပည္သူကိုသတ္" ဆိုသည့္ အာဏာရွင္မ်ား အၿမဲရြက္ဆိုေနေသာ ဂါထာေတာ္အတိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လိႈင္မွာ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံသို႔သြား၍ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာ သံေရးတမန္ေရး ခင္းလိုက္ေသးသည္္။ ထို႔အျပင္ "တပ္မေတာ္အင္အားရိွမွ တိုင္ျပည္အင္းအားရိွမည္"ဟုဆိုကာ ျပည္ပရန္ကိုကာကြယ္ေနသည့္အလား ျပည္သူလူထုမ်ားျဖစ္သည့္ ကခ်င္ေဒသကို ထိုးစစ္ဆင္ေနသည္။

ယခုအခိ်န္အခါ အရပ္ဝတ္စစ္အာဏာရွင္မ်ားရပ္တည္ေနႏိုင္ျခင္း၊ ဆက္လက္ရပ္တည္ႏိုင္မည့္ အေၾကာင္းအရင္းဇစ္ျမစ္သည္"ေရႊ"ဂတ္(စ္)စီမံကိန္းျဖစ္သည္။ "ေရႊ"ဂတ္(စ္)စီမံကိန္းအား အရပ္သား အေရၿခံဳထားသည့္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားေအာင္ျမင္စြာ ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္လွ်င္ ထိုမွရရိွေသာ ဝင္ေငြျဖင့္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သက္ဆိုးရွည္စြာအုပ္ခ်ဳပ္သြားႏိုင္လိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ အရပ္သားအစိုးရတစ္ပိုင္း စစ္အာဏာရွင္မ်ား သက္ဆိုးရွည္ေစမည့္"ေရႊ"ဂတ္(စ္)ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အနာဂတ္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနေပသည္။ ယခုလက္ရိွအခိ်န္တြင္ အရပ္ဝတ္တစ္ပိုင္း အာဏာရွင္အစိုးရမွ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနသည့္"ေရႊ"ဂတ္(စ္)ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္းအား ျမန္မာလူထုတစ္ရပ္လံုးမွ မိမိတို႔ ရသင့္ရထိုက္သည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကိုရရိွရန္ မႀကိဳးစားဘဲ ဒီအတိုင္း လက္ပိုက္ၾကည့္ေနၾကမည္ဆိုပါက ေနာင္လာေနာင္သားမ်ားအတြက္ တာဝန္မေက်သူမ်ား ျဖစ္ၾကေပလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား ခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာ ျပည္သူျပည္သားမ်ားပီပီ စစ္မွန္သည့္ ဒီမိုကေရစီေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာမ်ားႏွင့္ တျခားရသင့္ရထိုက္သည့္ အခြင့္အေရးဆိုင္ရာမ်ားကို ရရိွရန္ အားလံုးပူးေပါင္း တိုက္ပဲြဝင္သြားၾကပါဟု တိုက္တြန္းႏိုးေဆာ္လိုက္ရပါသည္။  arakan times

ရခုိင္သား နိမ့္က်လာ ႏွင့္ ရခုိင္သား ႏွိမ့္ခ် ခံထားရလာ

..................................................................

ကြ်န္ေတာ္ရုိ႔ တိစြာ ရခုိင္ျပည္ၾကီးကုိ ဇာပုိင္ေကာင္းေအာင္တည္ေဆာင္ဖုိ႔ အနာဂါတ္ရခုိင္ျပည္ၾကီးကုိ သာယာေအာင္ ဇာပုိင္လုပ္ကတ္ဖုိ႔ အဘက္ဘက္ ကစဥ္းစားနိန္ကတ္တယ္.. အဂု ဆုိေက
မ်ဳိးဆက္သစ္လုိ႔ေျပာလုိ႔ရေရ ကြ်န္ေတာ္ရုိ႔ လက္ထဲကုိ ရခုိင္ျပည္ေရာက္ရွိလာပါရာ... ေယခါ လူငယ္အမ်ားစု စြာ ရခုိင္သား၊သူ ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ၾကီး တိစြာ နိမ့္က်ေရ ဆုိေရ အျမင္စြာ ျမင္လာကတ္ေတ..
ယင္းအျမင္စြာ ရခုိင္ျပည္အနာဂတ္အတြက္ ကေကာင္းဆုိး၀ါးေရ အျမင္တစ္ခု ျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္ပါလတ္ပါရာ.. ရခုိင္သား၊သူ ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ၾကီးကုိ ႏွိမ့္က်ေရ အျမင္ရွိလာေက ရခုိင္သား၊သူ ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ၾကီး
ထက္သာလြန္ေရ ႏုိင္ငံျခားသား ႏုိင္ငံျခားတုိင္းျပည္တိကုိ အားက်လာကတ္ပါေရ.. အားက်လာခါ သူရုိ႔ ပါးက အျမင္၊ သူရုိ႔ပါးက အေတြးအေခၚ ႏွင့္ သူရုိ႔ ယဥ္ေက်းမူတိကုိ အတုယူမွန္းမသိ ယူလာျပီးေက
ရခုိင္သားတိ ကုိယ္ပုိင္ ယဥ္ေက်းမူ၊ ကို္ယ္ပိုင္ ရပ္တည္ခ်က္တိစြာ ေပ်ာက္ဆုံးပါလတ္ေက အနာဂါတ္ ရခုိင္ျပည္ၾကီးအတြက္ အင္အားတိေပ်ာက္ဆုံးလားဖုိ႔လမ္းစျဖစ္ပါလတ္ပါရာ...

ဇာေၾကာင့္ ရခုိင္သား၊သူ ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ၾကီး နိမ့္က်ေရ အေတြးအေခၚတိ ရွင္သာလာကတ္ေလ ရခုိင္ျပည္ၾကီး လက္ရွိခံစားနိမ္ရေရ ဒုက္ခ တိတိက်က် ဆန္းစစ္မူ အားနည္းျပီးေက ၊
ရခုိင္ျပည္ၾကီး မွာ လႊမ္းမုိးခေရ အတိတ္ဆုိး သမို္င္းတိ ႏွင့္ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ စိတ္ပုိင္ဆုိင္းရာ က်ဆင္းလာမူ ႏွင့္ ကုိယ္ရုိ႔ တိ ပုိင္ဆုိင္ထားမူ တိကုိ ေလ့လာ မူအားနည္းလုိ႔ျဖစ္ပါေရ...

ရခုိင္သူ၊သား ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ၾကီးက် နိမ့္က်နိန္စြာ မဟုတ္ပါ ႏွိမ့္ခ်ခံထားရစြာျဖစ္ေတ ဆုိစြာကုိ ျမင္စီခ်င္ပါေရ.. ႏွိမ့္ခ်ခံထားရလုိ႔ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ က်ဆင္းမူရာျဖစ္ေတ..
ရခုိင္သူ၊သား တိ နိမ့္က် နိန္လုိ႔ အဂုပုိင္ ဒုက္ခ တိေရာက္နိန္စြာမဟုတ္ဆုိစြာကုိ သေဘာေပါက္ဖုိ႔လုိပါေရ...

နိမ့္က်ေရ လူမ်ဳိးဆုိစြာ အခြင့္အလမ္းဇာေလာက္ပင္ပီးပီး ဆင္းရဲဒုက္ခက ရုန္းမထြက္ကတ္ ျမင့္ျမတ္ေအာင္မၾကဳိးစားကတ္စြာကုိ နိမ့္က်ေရလူမ်ဳိးလုိ႔ရာသတ္မွတ္ႏဳိင္ျပီးေက

ႏွိမ့္ခ်ခံထားရေရလူမ်ဳိးဆုိစြာ အခြင့္အလမ္း ပိတ္ေလွာင္မူခံရေရလူ၊ ကုိယ္ရုိ႔ အခြင့္အေရးကုိ အားၾကီးလူတိက ယူထားေရ၊ ၾကဳိးစားမူတိအတြက္ ထြက္ေပါက္တိက ပိတ္ေလွာင္ခံထားရေရ ဆုိေက ယင္းယွင့္စြာ ႏွိမ့္ခ်ခံထားရေရလူမ်ဳိးပါ...

မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္ေခ်တိ ေဒခ်င့္ႏွစ္ခုကုိ မကြဲျပားေက ကုိယ္ရုိ႔ လုပ္နိန္ကတ္စြာ က သဲထဲ ရီသြန္ပုိင္ ျဖစ္ရုံမက ရခုိင္ျပည္ၾကီး အနာဂါတ္အတြက္ ေမွးမွိန္ႏုိင္ေရ အေတြးအေခၚတိ ေနာက္လာကတ္ဖုိ႔ မ်ဳိးဆက္သစ္တိကုိ လက္ဆင့္ကမ္းပုိင္ျဖစ္လားကတ္ဖုိ႔ စြာကုိ ကေကာင္းစုိးရိမ္ပါေရ...

ရီသူရဲေကာင္း  facebook

Kokhing Khing shared ၾကက္ဖ ၾကီး's photo.

ဒီ မေအေပးကုိ ေရေဝးျမန္ျမန္ပုိ ့မွျဖစ္မယ္ .....

Kokhing Khing shared ၾကက္ဖ ၾကီး's photo.

ဒီ မေအေပးကုိ ေရေဝးျမန္ျမန္ပုိ ့မွျဖစ္မယ္ ..... facebook

ABSDF ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ေဆြးေႏြး

2012-12-20

ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသား မ်ား ဒီမိုကရက္တစ္တပ္ဦး (ABSDF) ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဒီကေန႔ ဒီဇင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႔က UNA ေခၚ ညီညြတ္ေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား မဟာမိတ္အဖြဲ႔က ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

Photo: RFA

absdf-una-meeting

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေခတၱ အလည္ေရာက္ရိွေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္တပ္ဦး ABSDF ဥကၠဌ ဦးသံခဲ ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႕ဟာ ညီညြတ္ေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား မဟာမိတ္အဖြဲ႔ UNA မွ တာဝန္ရိွသူေတြနဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ၉ မိုင္မွာရိွ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠဌ ဦးခြန္ထြန္းဦး ေနအိမ္မွာ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး လက္ရိွ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခေနေတြကို အျပန္လွန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။
တကယ္လို႔ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ား အဖဲြ႕နဲ႔ ABSDF တို႔ ပူးတဲြက်င္းပဖို႔ ေျပာဆိုေနတဲ့ ပါတီေပါင္းစံု ညီလာခံတခုျဖစ္လာရင္ UNA အေနနဲ႔လည္း အဖြဲ႔ဝင္ ပါတီေတြရဲ႕ သေဘာထားကိုရယူၿပီး တက္ေရာက္သင့္ မသင့္ ဆံုးျဖတ္သြားမယ္လို႔ UNA ဥကၠဌ ဦးခြန္ထြန္းဦးက RFA ကို ေျပာပါတယ္။
ABSDF ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ၈၈မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားအဖဲြ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြ မေန႔က ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးစဥ္က အင္အားစုေပါင္းစံု ပါဝင္တဲ့ ညီလာခံတစ္ရပ္ကို လာမယ့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေနာက္ဆံုးထား က်င္းပႏုိင္ေအာင္ ပူးေပါင္းႀကိဳးစားၾကဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကတာပါ။
ဒါေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္ဟာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အခ်ိန္နဲ႔ အလြန္နီးကပ္ေနတဲ့ အတြက္ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေတြ၊ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ အတြက္ အဆင္ေျပမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဦးခြန္ထြန္းဦးက ေျပာပါတယ္။
ဒီကေန႔ က်င္းပတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲကို ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ SNLD ၊ ဇိုမီးဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ မြန္ဒီမိုကေရစီပါတီ၊ ရွမ္းျပည္ကိုးကန္႔ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ အစရိွတဲ့ UNA အဖြဲ႔ဝင္တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက တာဝန္ရိွသူေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။                        RFA

မသီတာေထြး အေရးေၾကာင့္ ရြာကိုမလာရဟု တားျမစ္ ပိတ္ပင္ခံထားရသူ ရြာျပန္လာ၍ ေထာင္ (၁) ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံရ

ေမာင္ရမၼာ
ရခိုင္ျပည္နယ္ ရမ္းျဗဲျမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္နီေမာ္ စံျပေက်းရြာတြင္ မသီတာေထြး ေသဆံုးျပီးေနာက္ လံုေဆာ္မူမ်ား ျပဳလုပ္သည့္ စြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ ရြာသုိ႕ ျပန္မလာရဟု ခံ၀န္ခ်က္ျဖင့္ ရဲက ရြာထဲမွ ႏွင္ထုတ္ခံထားရသူ တစ္ဦး ရြာျပန္လာသျဖင့္ ရမ္းျဗဲျမိဳ႕နယ္ တရားရံုးက ေထာင္ (၁) ႏွစ္ ခ်လိုက္သည္ဟု သိရသည္။

မသီတာေထြး တို႕ေန ရပ္ ေက်ာက္နီေမာ္ ေက်းရြာ။

သူ႕မွာ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးပါတီ၀င္တစ္ဦး ျဖစ္သူ ေက်ာက္နီေမာ္ေက်းရြာမွ  ဦးေမာင္ဖိုးဦး၏ သား ကိုလွသြယ္ အသက္ (၃၈) ႏွစ္ ျဖစ္သည္။
ကိုလွသြယ္အား ခံ၀န္ခ်က္ ကတိေဖါက္ဖ်က္မႈျဖင့္ ရမ္းျဗဲတရားရံုးက ယေန႕ ဒီဇဘၤာလ ၂၀ ရက္ ယေန႕တြင္ ေထာင္ဒဏ္ (၁) ႏွစ္ ခ်မွတ္လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။
“ ကိုလွသြယ္ကို ဖမ္းရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက သူ႕ကို ေက်ာက္နီေမာ္မွာ လႈံေဆာ္မႈ ျပဳလုပ္သူ ျဖစ္တယ္ဆိုျပီး ေက်ာက္နီေမာ္ ကို မလာဖို႕ ရဲဆီမွာ ၀န္ခံကတိ ျပဳလုပ္ျပီး လက္မွတ္ ေရးထိုးထားရပါတယ္။ မေန႕က သူက ေက်ာက္နီေမာ္ကို လာတဲ့ အတြက္ ၀န္ခံကတိကို ေဖါက္ဖ်က္တယ္ဆိုျပီး ေက်ာက္နီေမာ္ရဲက ဖမ္းဆီးပါတယ္။ ဖမ္းျပီး ခ်က္ခ်င္း ရမ္းျဗဲျမိဳ႕နယ္ တရားရံုးကို ပို႕ပါတယ္။ တရားရံုးက ၀န္ကတိ ေဖါက္ဖ်က္မႈနဲ႕ ဒီေန႕ ေန႕လည္ ၁၂ နာရီခြဲအခ်ိန္မွာ ေထာင္တစ္ႏွစ္ ခ်မွတ္လိုက္ပါ တယ္” ဟု ရမ္းျဗဲေဒသခံ တစ္ဦးက နိရဥၥရာသို႕ ေျပာသည္။
ကိုလွသြယ္မွာ ေဒသ အေျခအေန ေအးခ်မ္းေနျပီ ျဖစ္သျဖင့္ ျပန္လာျခင္း ျဖစ္ျပီး ယခုကဲ့သို႕ ေထာင္ခ်မည္ဟု မထင္ခဲ့ေၾကာင့္ ရမ္းျဗဲေဒသခံက ဆက္ေျပာသည္။
“ ကိုလွသြယ္ကို ရြာအျပန္ လမ္းမွာ ရဲက ဖမ္းဆီးျပီး ရမ္းျဗဲကို ယူလာပါတယ္။ ရဲက ကိုလွသြယ္ကို ေရွ႕ေန ငွားမလားလို႕ ေမးေတာ့ ကိုလွသြယ္ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္တာက တေၾကာင္း၊ ေထာင္က်လိမ့္မယ္လို႕ မထင္တာက တေၾကာင္းေၾကာင့္ ေရွ႕ေန မငွား ဘူးလို႕ ျပန္ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရဲက သူ႕ကို တရားရံုးသို႕ တိုက္ရိုက္ပို႕ျပီး ခုလို အမူကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ယေန႕ တရားရံုးတြင္ စစ္ေဆးရာတြင္ ကိုလွသြယ္က မိမိမွာ  ျပည္ခိုင္ျဖိဳး ပါတီ၀င္တေယာက္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ပါတီ ကိစၥအျပင္ ဗိုလ္မွဴးေက်ာ္ခိုင္ ေက်ာက္နီေမာ္ကို လာရန္ရွိသည့္ အတြက္ သြားေရာက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ထြက္ဆို ခဲ့ေသာ္လည္း ခံ၀န္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖါက္သည္ဟု ဆိုကာ ရမ္းျဗဲျမိဳ႕နယ္ တရားသူၾကီး ဦးမ်ိဳးေအာင္က ေထာင္ဒဏ္ တစ္ႏွစ္ အမိန္႕ ခ်မွတ္လိုက္သည္ဟု တစ္ျခား ရဲသား တစ္ဦးကလည္း အတည္ျပဳ  ေျပာၾကားသည္။
ယခုကဲ့သို႕ တစံုတရာ အမူကို ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ေဆးေမးျမန္း မရွိသည့္ အျပင္ အယူခံ၀င္ခြင့္ မရဘဲ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္သည့္အေပၚ အဆိုပါ ရမ္းျဗဲေဒသ ခံက သူ၏ အျမင္ကို ယခုကဲ့သို႕ ေျပာသည္။
“ အခု ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတက ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေရးအခင္းမွာ ပါတီေတြက လူေတြ တိုက္ရိုက္ ပါ၀င္ ပတ္သက္ ေနတယ္လို႕ ေျပာထားတဲ့အေပၚမွာ သူတို႕ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးပါတီက ပါတီ၀င္ေတြကိုလဲ ခုလို ပါ၀င္ပတ္သက္လာရင္ ေထာင္ခ်တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳး လုပ္ျပ လိုက္တာလို႕ ျမင္ပါတယ္။ ဒါမွ  ေနာက္ထပ္ တျခား ပါတီက လူေတြကို အေရးယူႏိုင္မွာကိုး။ တစ္ျခား ပါတီ၀င္ေတြကို ဘယ္လို လုပ္လာမလဲဆိုတာကိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။
ကိုလွသြယ္ကို ရမ္းျဗဲတရားရံုးမွာ ေန႕လည္ ၁၂ နာရီခြဲတြင္ ေထာင္ဒဏ္ တစ္ႏွစ္ ခ်မွတ္လိုက္ျပီးေနာက္ ေန႕လည္ ၂နာရီခြဲတြင္ ေက်ာက္ျဖဴ အက်ဥ္းေထာင္သို႕ ယူေဆာင္သြားေၾကာင္း သိရသည္။  narinjara

အမင္သား၏လြမ္းဆြတ္သံ

အို အမင္
သဇင္တိလည္း ၀ီ၀ီဆာလို႔ ပြင့္နီေရ
အမင္ၿမီမွာ လီေခ်သြတ္သြတ္ တိုက္နီယင့္
သဇင္ရိပ္ေအာက္ အမင္ဇာလုပ္နီပါလဲ --။

အို အမင္
အမင္သားေခ် လွပေရသဇင္တိနန္႔
အီးျမေရ အမင္အရိပ္ေအာက္ကို
အၿမဲတမ္း အတြက္ရနီပါေရ --။

အို အမင္
သားနန္႔အမင္ရို႔ ဘ၀တိစြာ
အသက္ရွင္လွ်က္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့နီကတ္ေတ
ေယဇူးနန္႔ အမင္၏သား ေအာင္ျမင္မႈနန္႔ လာဖို႔နိကို
အမင္အိုက သဇင္ရိပ္ခိုလို႔
ေစာင့္ႀကိဳႏိုင္ပါခန္႔သိမ့္လား --။

အို အမင္
အခုပိုင္ မလွပေရ ကံၾကမၼာ
ယုတ္မာရက္စက္ေတ အဖိႏွိပ္ခံဘ၀တိ
လြတ္ေျမာက္လာဖို႔ နိကို
ႀကိဳးစားယင္းနန္႔ အခုဘ၀ မဆံုျဖစ္ေကလည္း
ေနာင္သံသရာ ဘ၀ကနီၿပီး
နားလည္ခြင့္လႊတ္ ပီးပါလီ --။

ခိုင္နီလ (လျခမ္းၿမီ)

ႏြီအလြမ္း (၀တၳဳတို)

ႏြီရာသီကိုေရာက္လာပ်ာယ္။ အပူသွ်ိန္က အာကာကို အေငြ႕ပ်ံတက္နီသည္။ ေမာင္နီတေယာက္ အိမ္ရွိ သရက္ပင္ေအာက္ ႀကိမ္ကုလားထိုင္မွာ ထိုင္နီသည္။ အာကာမွာ တိမ္မဟိ။ အယင္ကႏြီရက္တိႏွင့္မျခား အလွပလွ။ ေက်ာင္းပိတ္ခ်ိန္ျဖစ္လို႕ ကေလေခ်တိ စြန္တင္နီကတ္သည္။ စြန္အခ်င္းခ်င္းသိမ္းနီကတ္စြာကို ေမာင္နီျမင္ရေရအခါ သူအေခ်က ျဖစ္ခရေရဘ၀ကို ေအာက္မိမိသည္။ ယင္းအခ်ိန္မွာ အိမ္ေနာက္ေဖးအုန္းပင္က ဥၾသတြန္သံကိုလည္း ၾကားနီရသည္။ ေအပိုင္ႏြီရာသီတိ ကန္ကမကန္ ေမာင္နီဘ၀မွာ ေက်ာ္ျဖတ္ဖူးသည္။ အခုအခ်ိန္မွာ ေမာင္နီသည္ စြန္တင္ခေရေမာင္နီမဟုတ္ပ်ာယ္။ အဖိုးသွ်င္ေမာင္နီျဖစ္နီပ်ာယ္။

တခ်ိဳ႕ေသာႏီြရက္မ်ားကဆိုလွ်င္ ေမာင္နီသည္ လူငယ္ဘ၀ကို ပိုင္ဆိုင္ဖူးသည္။ လူငယ္ပီပီ တက္တက္ႄကြႄကြ။ စိတ္ယင္လက္ယင္ဟိသည္။ အပင္တက္၊ ရီကူး၊ သူငယ္ခ်င္းတိႏွင့္ ေပ်ာ္ခသည္။ ေမာင္နီမွာ ေကာ့နီေရမ်က္ေတာင္၊ ေက်ာ့နီေရဆံပင္၊ ခိုင္ေရသြား ဟိခဖူးသည္။ တခါတရီ သူငယ္ခ်င္းတိဆံုလို႕ သရက္သီးငါးပိဆားရည္စားခ်င္ေက ရွိဆံုးက အပင္တက္စြာ ေမာင္နီ။

ယင္းခ်င့္တိကို စိုင္းစားေက ေမာင္နီသည္ အခုအခ်ိန္မွာ ယိုင္တိယိုင္တိုင္လားနီရေရသူ႕ဘ၀ကို သနားမိသည္။ အခုအခ်ိန္မွာ ျဖဴနီေရသူ႕ဆံပင္၊ မႈန္နီေရသူ႕မ်က္စိကို ပြတ္ၾကည့္နီမိသည္။ တခါတရီ ကုိယ့္စြာကိုေတာင္ မယံုခ်င္။ ဟုတ္ပါေရ ေအခ်င့္စြာ ေမာင္နီမွေမာင္နီအစစ္။ အက္ဒီဆန္ကိုအားက်ဖူးေရ ေမာင္နီ၊ ဟိုခ်ီမိန္းကို ေလးစားဖူးေရေမာင္နီ။ ေအပိုင္ ၾသတြန္ေရႏြီရက္တိမွာ ခရီးရွည္လားခဖူးသည္။ ဘုရားလည္းဖူး၊ လိပ္ဥလည္းတူးယက္ပင္းေလ။ ျမစ္ကမ္းေယာင္ဘုတ္စီးယင္းပ်ံနီကတ္ေတ ဆိုက္ေဘးရီးယားငွက္တိကိုၾကည့္ပ်ာယ္ လြတ္လပ္မႈကိုခံစားဖူးခသည္။ ငွက္တိပိုင္ အာကာမွာအေတာင္ေပါက္လို႕ ပ်ံပစ္လိုက္ခ်င္သည္။ လက္ဟိဘ၀ႏွင့္ မေရာင့္ရဲႏုိင္ခ။ ေမာင္နီခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈတိ၊ ေဘာင္တိ၊ အကြပ္တိကို ရြံပါလတ္သည္။ ယင္းခ်င့္စြာ ေမာင္နီလူပ်ိဳေပါက္စဘ၀ကေလ။

ေမာင္နီအသက္ႏွစ္ဆယ္ေလာက္မွာ မိသားစုႏွင့္ ကဲြလားခရသည္။ လံုးခ်င္းက်န္မႈရသကုိ ခံစားခရသည္။ ေအခ်င့္ကုိ ေ၀ဒနာတခုလို႕ သူသတ္မွတ္ေတအခ်ိန္ကပင္ အရက္ႏွင့္ဆီးလိပ္ကို စေသာက္တတ္လာသည္။ ေမာင္နီခႏၶာကိုယ္ထဲကသြီးတိေရ သူ႕ကို စကားလံုးမဟိေရ ဘာသာတမ်ိဳးႏွင့္ မိတ္ဆက္လာသည္။ ေမာင္နီမွာ ေျပာစရာစကားမဟိ။ အရက္ႏွင့္ဆီးလိပ္ကို ဖိလို႕ေသာက္ၾကည့္မိသည္။ သာယာေရသံစိုင္ၾကားမွာ လက္ပိုက္ကူးၾကည့္မိသည္။ သူ႐ို႕ကမဟုတ္၊ မဟုတ္ဟုျငင္းသည္။ ယေက သူ႐ို႕ ပဇာကို အလိုဟိပါေရလဲ။ ေမာင္နီျပန္မိန္းေကလဲ ့မၾကားကြန္ေဆာင္နီကတ္သည္။ ေနာက္ဆံုး ေမာင္နီသေဘာေပါက္လာသည္။ သူ႐ို႕တိ ေတာင္းဆိုနီစြာက ေမာင္နီအတြက္ ဘ၀အေဖာ္။ ယင္းပိုင္ႏွင့္ အသက္ႏွစ္ဆယ့္ငါးမွာ ေမာင္နီမယားရသည္။

ေမာင္နီမယားရေရအခ်ိန္မွာလည္း ေအပိုင္ႏြီခါေလ။ အိမ္ရွိက ရြက္ႄကြီပင္ကိုၾကည့္ယင္း လင္မယားႏွစ္ေယာက္ ရွိျဖစ္ေနာက္ေၾကာင္းေျပာပ်ာယ္ ေပ်ာ္ရသည္။ အိမ္သွ်င္မမ်က္ႏွာကိုၾကည့္ပ်ာယ္ ေတးျခင္းဆိုလို႔ ေပ်ာ္ခသည္။ ယင္းအခ်ိန္မွာ လြတ္လပ္မႈအရသာကို ေျပာင္းျပန္ခံစားလာမိသည္။ အယင္က ဥၾသတြန္စြာကို ဇာႏွင့္လည္းႏႈိင္းမရဆိုေရေမာင္နီ အခု သူ႕မယားအသံက ငွက္ျမည္သံထက္ သာယာနီျပန္သည္။ ေမာင္နီအသက္ႀကီးပါလတ္ပ်ာယ္မနားေယ။

သူ႐ို႕လင္မယားႏွစ္ေယာက္ ပထမဆံုးသားကိုရေရအခါ ဘေဇာင္ေပ်ာ္လဲမသိ။ သူ႕ကုိ ဘာဘာလို႕စေခၚေရအခ်ိန္စြာ ႏြီရာသီေလ။ ယင္းအခ်ိန္မွာ ရာသီေလးလလံုး ဥၾသအသံကို သူနားမစိုက္ခ။ ငွက္ကေတာ့ အိမ္ေနာက္ေဖးအုန္းပင္ထက္မွာ ျမည္ၿမဲျမည္လီဖို႕ရာ။ ေမာင္နီ လူပ်ိဳခရီးထြက္ခါက အိမ္ကိုျပန္မလာခ်င္ခ။ ရက္တိကို သေဘာက္ဖ်ာပိုင္ ျဖန္႕ထားခ်င္ခသည္။ အခု သားမယားႏွင့္ခဲြနီရေက အိမ္ျပန္ဖို႕က်ည္းတြက္နီမိသည္။ ေမာင္နီမွာ ေနာက္ထပ္သားတေယာက္၊ သမီးတေယာက္ရသည္။ သူ႐ို႕တိမႀကီးခင္ လင္မယားႏွစ္ေယာက္ အယင္ကပိုင္ သစ္ရြက္လႈပ္စြာကိုၾကည့္လို႕ ကဗ်ာမဆန္ႏိုင္ပ်ာယ္။ လယ္ျပင္မွာ စြန္တင္ဖို႕လားခေရသားအတြက္ စိတ္ပူရ၊ သားႏွစ္ေယာက္ေနာင္ရီးအတြက္ စိုင္းစားရ၊ ဘ၀ကာလတခုကို ျဖတ္သန္းရျပန္သည္။ ခရီးထြက္လားခေရသားႀကီး အခ်ိန္တန္လို႕ အိမ္ျပန္ေရာက္မလာေက မမပီပီစိတ္ပူတတ္ေတ အိမ္ကမယားကို ေခ်ာ့ရသည္။ အဲေလ သူလည္း ေမာင္နီအေခ်ခါပိုင္ အိမ္ျပန္ဖို႕ကို ႀကိဳးအရွည္ႀကီးမသန္ႏွင့္ လံထားလီဖို႕။ လြတ္လပ္မႈကိုရွာၿပီး သြီးကေတာင္းဆိုခ်က္ကို ျငင္းႏိုင္လီဖို႕မဟုတ္။ ယင္းပိုင္ သိတတ္ေတအခ်ိန္မွာ ေမာင္နီအသက္ သင့္ေအာင္ေခ်ႀကီးနီပ်ာယ္။

သူ႕ဘ၀ကို ခြန္အားႏွင့္ ႐ုန္းခသည္။ ႏုိင္ဖို႕က်ည္း ေမွ်ာ္လင့္ခသည္။ အခုအသက္ ခုႏွစ္ဆယ္ေက်ာက္ေရအထိ သူ႕ဘ၀မွာ ေအာင္ျမင္မႈတိ ဟိခေရပိုင္၊ မေအာင္စြာတိလည္း တပံု။ ေနာက္မွ ဘ၀ဆိုစြာ ေအခ်င့္ပါကားလို႕ နားလည္လာၿပီး အဟိကိုအဟိအတိုင္း ပကတိကို ပကတိအတိုင္းျမင္လာသည္။ သားသမီးတိလည္း အေတာင္စံုလို႕ လီဟုန္စီးပ်ာယ္ ပ်ံလားခကတ္သည္။ သူ႐ို႕လည္း ေမာင္နီျဖတ္ခေရႏီြရက္တိကုိ အသိုက္အအံုေဆာက္ၿပီး ပ်ံသန္းနီကတ္ပ်ာယ္။ တနိနိတခ်ိန္ခ်ိန္မွာ သူ႐ို႕ဘ၀ကိုသူ႐ို႕ စိုင္းစားလာကတ္လိမ့္မည္။ ယင္းအခ်ိန္မွာ သူ႐ို႕တိ ပဇာလုပ္ကတ္ဖို႕လဲ ေမာင္နီမသိ။

လုပ္စရာမဟိေရ ေအပိုင္၀ါၾကီးတလံုးအတြက္ ႏီြတရက္မကုန္ႏုိင္ပါ။ မွန္သားေရာင္အာကာျပင္မွာ မိုးရိပ္တိကင္းစင္လို႔ ရင္ထဲမွာတမ်ိဳးႀကီး။ အခ်ိန္တန္လို႔ အိမ္ျပန္ကတ္ေတ ငွက္တိလည္း အာကာထဲမွာတ၀ဲ၀ဲ။ ကုလားထိုင္ေဘးက ၀ါးရင္းတုတ္ကိုေကာက္ၿပီး ရပ္ေစာက္ရပ္လိုက္သည္။ အစအဆံုးမဟိေရ သံသရာေဘာ္လံုးထဲမွာ အဆံုးသတ္ေတ တိုက္တလံုးကို ေမာင္နီေဆာက္ရခန္႔သိမ့္။ ။

ေမာင္ေမာင္ (စစ္ေတြ)

သုေတသီ

သုေတသီဟု
ပညတ္ျပဳေသာ
ဗဟုသုတ
လြန္ႄကြယ္၀ေသာ ဆရာ --။

ကမၻာ့သမိုင္း
ျဖစ္စဥ္တိုင္းကို
ပိုင္းျခားေ၀ဖန္
တိက်မွန္ေသာ ဆရာ --။

ျမန္မာရာဇ၀င္
က်မ္းစံုလင္ကို
ရင္သတ္မိေမာ
ေဟာေျပာႏိုင္ေသာ ဆရာ --။

ပိဋကတ္သံုးဖံု
အလံုးစံုကို
အာဂံုေဆာင္လွ်က္
ႏႈတ္က်က္ရေသာ ဆရာ --။

ရခိုင္သမိုင္း ရခိုင္စာက်
ေလ့လာႀကိဳးကုတ္
ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ရန္
သူက မိကြန္ေဆာင္နီ၏ --။

ဟက္ကရီက်မသား
၀မ္းဖားဖား
ကားရီကားရား
၀က္ပိုင္ေယွာင္စား
၀က္ပိုင္ေယွာင္လား --။

ဘဲြ႔လံုးထီးထီး
ထန္းသီးလံုးပိုင္ေယွာင္ႀကီး
ဓျပဳတ္သီးပိုင္ေယွာင္ႀကီး
(လီးလိုက္ေတပင္) ထမ္းလို႔မပါ
ကာလနာ --။

ေမာင္ေဂါက္ (ရခိုင္ျပည္)

က၀ိအေမာ္ ခိုင္မဟာပညာေက်ာ္

ရခိုင္ျပည္ႀကီး လြတ္လပ္ရီးတြက္
အသက္ကိုပီး သြီးေခ်ာင္းစီးေလာ့
လက္သီးလက္ေမာင္း ေျဖာင္းေျဖာင္းဆန္႔တန္း
လမ္းေကာင္းညႊန္ေျပာ သူေဆာ္ၾသ၏ --။

အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာမွာ
ကြယ္ကာမေပ်ာက္ တိမ္းမေမွာက္ေအာင္
ဂုဏ္ေရာင္ဘုန္းမီး ညီးညီးေတာက္ေအာင္
အာေပါက္ေအာင္ေျပာ သူေဆာ္ၾသ၏ --။

သို႔ပါေသာ္ျငား
သူေဆာ္ၾသစာ ကဗ်ာမွာကား
ျမန္မာပိုင္ေယွာင္ျဖစ္နီသတည္း --။

သူမ်ားနေခါင္းႏွင့္ အသက္လွ်ဴ
သူမ်ားလွ်ာႏွင့္ အငွားယက္ေက
မရွက္လားေ၀း သူငယ္ခ်င္း --။

ျမင္လိုက္ေကပင္ အံလိုက္ခ်င္သည္
ရင္မွာ နလံုးပ်ိဳ႕ေသာေၾကာင့္ --။


(၀ရင္းတုတ္)

(သမိုင္းေၾကာင္းကိုေလ့လာစီခ်င္သည္)

ရခိုင္ကမ္းေျမာင္ေဒသသည္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာင္ႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ဟိိျပီး၊ ပင္လယ္လိႈင္းႀကီးလိႈင္းငယ္ရို႕သည္ ကမ္းေသာင္နဖူးသို႔ တဘုန္းဘုန္းရိုက္ခတ္လ်က္ဟိသည္။ ရခိုင္ကုန္းတြင္းေဒသတြင္ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္ အလြန္ေပါမ်ားျပီး ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားသည္ ပင္လယ္ထဲသို႔ စီး၀င္သည္။ ေျမာက္ပိုင္းရိွ (နတ္ျမစ္၊ မယူျမစ္၊ ကုလားတန္ျမစ္၊ ေလးျမိဳ႕ျမစ္) မ်ားတြင္ ျမစ္လက္တက္ေပါင္းမ်ားစြာဟိသည္။ ေတာင္ဘက္၌ ျမစ္တို၊ ေခ်ာင္းတိုမ်ားသည္ အရွိမွအေနာက္သို႔ စီးဆင္းသည္။

ထင္ရွားေသာျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားမွာ (ဒလက္ေခ်ာင္း၊ အမ္းေခ်ာင္း၊ မအီေခ်ာင္း၊ လမူးေခ်ာင္း၊ ဆားျပင္ေခ်ာင္း၊ တန္းလြဲေခ်ာင္း၊ ေတာင္ကုတ္ေခ်ာင္း၊ သေဌးေခ်ာင္း၊ ျပည့္ေခ်ာင္း၊ သံတြဲျမစ္၊ က်ိန္တလီေခ်ာင္းႏွင့္ ဂြေခ်ာင္း) ရို႕ျဖစ္သည္။ ရခိုင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားတြင္ ျဖားရီအတက္အက်ဟိသည္။ ျဖားအတက္တြင္ ပင္လယ္ငါးမ်ားသည္ ကုန္းတြင္း ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားသို႔ ဒိုးယိုေပါက္၀င္ေရာက္၍ ရခိုင္ျပည္တြင္ သားငါးပုဇြန္အလြန္ေပါမ်ားသည္။

ရႈတိုင္းသာစြ ရခိုင္ၿမီ

ကဗ်ာဆရာရို႕က ရခိုင္ေဒသကို “ရိုးမေတာင္ဆိုင္း၊ ပင္လယ္၀ိုင္း၍၊ ရႈတိုင္းသာစြ၊ ရခိုင္ၿမီ” ဟူ၍လည္းေကာင္း။ “ၿမီျပင္က်ယ္၀င္း၊ လယ္ယာခင္းႏွင့္၊ အင္းအိုင္ျမစ္ေခ်ာင္း၊ ပင္လယ္ေၾကာင္းႏွင့္” ဟူ၍လည္းေကာင္း။ “က်ယ္ျပန္႔လွစြာ၊ ကၽြန္းဦးၿမီမွာ၊ သၿပီခလို႔၊ ေရာင္ျမ၀ီ၀ီ၊ ေအာင္ျခင္းညံ၍၊ ေအာင္သံက်ဴးလို႔၊ ဇမၺဳဒီမွာ၊ သညီေ၀ါဟာ၊ ေထာပနာႏွင့္၊ ႀသဘာေသာင္းေသာင္း၊ သတင္းေပၚ၍၊ နင္းေက်ာ္ဘိေက၊ သရီေခ်ာင္းတြင္၊ မင္းေကာင္းႀကိမ္ဖန္၊ ဗဟိုရ္ညံ၍၊ စည္သံရိုက္ဟီး၊ ေရႊနန္းေဆာင္ျဖင့္၊ ေျပာင္ေျပာင္ညီးေက၊ ၿမိဳ႕ႀကီးဓညာ” စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း စာဖြဲ႕ဆိုထားၾကပါသည္။

ငါးမ်ားရခိုင္အေခၚ

ဤရီဤၿမီႏွင့္အတူ ရွိပေ၀သဏီကပင္ ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ ရခိုင္သားမ်ားႏွင့္အတူ ဒိုးတူေပါင္ဖက္ နီထိုင္လာခသူမ်ားဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။ ရခိုင္မ်ားသည္ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္ ပင္လယ္၀ိုင္းလွ်က္ မြီးဖြားလာၾကသူမ်ားျဖစ္ရာ တနည္းအားျဖင့္ ရခိုင္ငါးမ်ိဳးစံုႏွင့္အတူ ၀ိုင္းရံၾကီးျပင္းလာသူမ်ားပင္ မဟုတ္ပါလား။ ရခိုင္ငါးမ်ားတြင္ ကိုယ္စီကိုယ္စီ ရခိုင္အေခၚနာမ ဟိၿပီးသားျဖစ္ပါသည္။

ငါးသရြဲမင္းက်ား၊ ဘီသွ်ပ္တရာ၊ ငါးေခြးပနီ၊ ပင္လယ္ငါးခူ၊ ငါးသလဲထိုး၊ သင္ေပါင္းထိုး (ေခၚ) သေဘၤာထိုး၊ ငါးေတာက္တူ၊ ငါးခ်ိဳင့္ၾကား၊ ငါးပတုန္၊ ေဒါင့္ဒနာ၊ ငါးရင္းကုန္း၊ ရုဇနား၊ ငါးကန္႔ဗ်ိဳင္၊ ငါးကုန္းညိဳ၊ မ်က္ဆံက်ယ္၊ ငါးဒါးလြယ္၊ ငါးပသြင္၊ စံလွေမ၊ ငါးဒလာ၊ ငါးသရြဲ၊ ငါးစရိုင္း၊ ငါးႏုသန္း၊ ငါးနံ႔သာ၊ ငါးစလံုး၊ ငါး၀မ္းပူ၊ ငါးရစ္မ၊ ငါးပယံု၊ ငါးကန္သား၊ ငါးသေပြ၊ ၀ါမရွီ၊ ငါးလ၀ါ၊ ငါးပါးသွ်င္း၊ ငါးနီတူ၊ ဗရဲဂါး၊ မွ်ိဳင္ေသွ်၊ စြန္ေသွ်၊ဖက္ေသွ်၊ ခသွ်ာ၊ အာဖာ၊ ဘာသွ်ား၊ ငါးဆူ၊ ငါး၀ ၊ ရိုးရည္၊ ငါးညိဳ႔၊ ရီခူ၊ ရီေမ်ာက္၊ ရီၾကက္၊ ေဒါင္းေျပာက္၊ ပဂ်င္း စသည့္ ငါးအမည္မ်ားမွာ ရခိုင္သံပီသလွပါသည္။

အျခားရခိုင္ငါးမ်ားမွာ ငါးသတစ္၊ လက္ခြာ၊ ငါးတန္၊ ငါးျမင္း၊ ငမန္း၊ လိပ္ေက်ာက္၊ ျပင္သာလိပ္၊ ငါးရံ႕၊ ငါးခူ၊ ငါးျပီ၊ ငါးရက္ ၊ ငါးစြယ္၊ ငါးေၾကး၊ ငါးဖယ္၊ ငါးခံုး၊ ဂဏန္း၊ ၾကက္ဖားပုစြန္၊ ရီလားပုစြန္၊ ေရႊပုစြန္၊ ေက်ာက္ပုစြန္၊ ပုစြန္တက္၊ ပုစြန္စိတ္ စသည္ျဖင့္ အသီးသီးဟိသည္။

ရခိုင္ေဒသဥတုရာသီ

ရခိုင္ေဒသသည္ လီျပင္းၿပီး မိုၾကီးေသာေဒသျဖစ္သည္။ ႏွစ္စဥ္ မိုးရီခ်ိန္လကၼ (၂၀၀) ေက်ာ္ ရြာသည္။ ေဒသအေခၚ (ရမ္းေပါက္လီ၊ ဆင္ေခါင္းလီ၊ ကတၱရန္လီ) ရို႕မွာ ရခိုင္ပင္လယ္လီမ်ားျဖစ္သည္။ ႏြီေခါင္ေခါင္ လဆန္းလဆုတ္ ျဖားသီရက္မ်ားမွာေတာင္ ရခိုင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားသည္ သိသိသာသာ ရီေလ်ာ့က်လားေလ့မဟိပါ။ မိုးတြင္းခါဆိုလွ်င္ “၀ါဆို၀ါေခါင္၊ ရီေဖာင္ေဖာင္” ဆိုေရပိုင္ ရခိုင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားသည္ ရီၿဖိဳးလွ်က္ဟိပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ ရခိုင္ရီကိုႀကိိဳက္ၿပီး ရခိုင္ရီတြင္ေပ်ာ္သည္။ ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ ရခိုင္ရီျမီသဘာ၀ႏွင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကိုခြဲခြာ၍ အျခားတပါးသို႔ လားခ်င္လိုစိတ္ဟိမည္မထင္ပါ။ ၀ိသမေလာဘသားမ်ား မေထာက္မညွာ ဖမ္းဆီးယူလားသည့္အခါမွသာ ပါေတာ္မူဘ၀သို႔ ေရာက္လားမည္ျဖစ္ပါသည္။

ပတ္၀န္းက်င္ကို ႏွံ႔ႏွံ႔စပ္စပ္သိ

ရွိရခိုင္မ်ားသည္ မိမိရို႕ပတ္၀န္းက်င္ဟိ ရခိုင္ငါးမ်ားအေၾကာင္းကို ႏွံ႔ႏွံ႔စပ္စပ္ သိထားဟန္တူပါသည္။ ရခိုင္သားမ်ား၏ဓေလ့စရိုက္ႏွင့္ျဖစ္စဥ္မ်ားကိုလည္း ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ အတြင္းသိျမင္ထားသူမ်ားျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ နိစဥ္လူမႈကိစၥမ်ား၌ ရခိုင္သားမ်ားႏွင့္ ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ အကၽြမ္းတ၀င္ တြိဆံုၿမဲျဖစ္သည္။ ရွိေခတ္ဦးကပင္ ရခိုင္သားဘ၀၌ ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ တစင္းထင္ဟပ္နီေၾကာင္းတြိရပါသည္။

ရခိုင္သမိုင္းအရ ၀ါသုေဒ၀မင္းေနာက္ ျဗဟၼဏရာဇာမင္းဆက္၌ ဘီစီ (၃၃၂၅) မတိုင္မီွကာလက ကစၦပနဒီျမစ္၏အရွိဘက္ (၉၉) ျမိဳ႕။ အေနာက္ဘက္ (၉၉) ျမိဳ႕ တည္ဟိခသည္။ အရွိဘက္ျမိဳ႕မ်ားအနက္ (ငါးရန္႔ေခ်ာင္းျမိဳ႕) ႏွင့္ အေနာက္ဘက္ျမိဳ႕မ်ားအနက္ (ငါးတန္သရဲျမိဳ႕) ဟူ၍ ရခိုင္ငါးနာမည္မ်ားႏွင့္ မွည့္ေခၚထားသည္ကို တြိရပါသည္။

ဒဂၤါးမွာခတ္ႏွိပ္ထား

ရခိုင္ဒဂၤါးသမိုင္းကိုေလ့လာလွ်င္ အမည္ထိုးပါဟိေသာ အေစာဆံုးဒဂၤါးမွာ ေဒ၀စျႏၵဒဂၤါး ျဖစ္ပါသည္။ ခန္႔မွန္းသကၠရာဇ္ ေအဒီ (၃) ရာစုႏွင့္ (၄) ရာစု စဦးပိုင္းေလာက္က သြန္းလုပ္ခေသာ စာထိုးမပါ ပတုန္း (အျမီး) ပါဟိသည့္ ပင္လယ္ခရုပံု ခပ္ႏွိပ္ထားသည့္ဒဂၤါးအခ်ိဳ႕မွာ ႏိုင္ငံျခားျပတိုက္မ်ား၌ ဟိပါသည္။ ယင္းဒဂၤါးမ်ားကို စျႏၵားမင္းမ်ားသြန္းလုပ္ခၿပီး၊ ရွိအက်ဆံုးျဖစ္မည္ဟု ပါေမာကၡသုေတသီ ဆရာႀကီးဦးစံသာေအာင္က ခန္႔မွန္းထားခပါသည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ ႏွယ္ႏွယ္ရရမဟုတ္။ ရခိုင္သမိုင္းႏွင့္အတူ ဖြားေတာ္ဖြားဖက္ျဖစ္သည္ကို တြိရသည္။

ယိုင္းသာျခင္း

ရခိုင္ အဘုေခ်သားေခ်ာ့ ယိုင္းသာျခင္းမ်ား၌ “အမ်ည္မ်ည္၊ မိႈဟင္းခူးေဇာင္လားကတ္မည္၊ မိႈဟင္းလဲခူး၊ စူးလဲစူး၊ အစူးလည္းထြင္၊ အိမ္ကိုလည္းေရာက္၊ အထြဋ္တင္၊ ငယ္လင္စားဖို႔၊ ေမ်ာက္လက္ညိႈး၊ ကုလားပုစြန္၊ ညွီနံ႔နံ႔ႏွင့္၊ အကၽြန္မစား၊ ေရႊလင္ပန္းမွာ၊ ၾကင္းလို႔ထား” ဟူ၍တမ်ိဳး။ “နင့္ဘားဘာ လူယဥ္ေက်းက ေလာင္းတစင္းႏွင့္ လားလတ္ေတ၊ သားငါးရွာဖို႔လားလတ္ေတ၊ နင့္ဘားဘာလာေက၊ ပုစြန္တုတ္ကို အီးေယာင္ျပဳတ္လို႔ ေကၽြးပါ့မည္” ဟူ၍တဖံု ေလ့လာတြိသိရပါသည္။

ငါးႏွင့္ႏြယ္သည့္ နာမည္မွဲ႔ေခၚ

ရခိုင္သမက္တက္ ထိမ္းျမားမဂၤလာပြဲမ်ားတြင္ ခ်က္ျပီးသား ပုစြန္တုတ္္ႏွစ္ေကာင္၊ ဘဲဥႏွစ္လံုးစသည္ရို႕ ပါ၀င္ပါသည္။ ရခိုင္နာမည္တခ်ိဳ႕တြင္ ငါးႏွင့္ႏြယ္ေသာ၊ (ယက္သဲေအာင္၊ ေခ်ာင္းနားေအာင္၊ ငါးလံုးေခ်၊ ဖားေခ်၊ စံလွေမ) စသည့္ေ၀ါဟာရနာမမ်ားကို တြိရပါသည္။ ကနိ ရခိုင္ျပည္ကၽြန္းရြာနာမည္မ်ားတြင္လည္ (ငါးရန္႔ေခ်ာင္းရြာ၊ ငမန္းရဲကၽြန္း။ ငါးစရိုင္းေခ်ာင္းကၽြန္း၊ ငါးျပီကၽြန္း၊ ငါးျပီတက္ရြာ၊ တံငါရြာ) စသည္ျဖင့္ တြိရပါသည္။

ရခိုင္သားမ်ားသည္ ငါးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ စကားပံုမ်ားကို ကနိတိုင္ ခံုမင္သံုးစြဲနီသည္ကို တြိရပါသည္။ “ငါးမဟိလို႔ မွ်ိဳင္စြံ”၊ “ပုဇြန္ျဖဴ ငါးမဟုတ္၊ ဆင္းရဲသူ လူမဟုတ္”၊ “ဖြတ္မီးေက်ာင္းျဖစ္၊ ျမစ္ေခ်ာင္းမခ်မ္းသာ” စသည္ျဖင့္ျဖစ္ပါသည္။

ရွိရခိုင္းမ်ားသည္ ပန္း၀ွက္တမ္း ကဇတ္ေလ့ဟိပါသည္။ ပန္း၀ွက္ရာတြင္လည္း ရခို္င္ငါးမ်ားပါ၀င္သည္။

ငါးစရိုင္းေသွ် ၀မ္းပူ၊ အအူမဟိပါ။ (၀ခြက္၊ ရီအိုး)
အ၀ီးကလာမဲမဲ၊ အိမ္မွာေရာက္ ရဲရဲ။ (ဂဏန္း)
ထိုဖက္ေဒဖက္ ေလွာ္တက္နန္႕၊ အလယ္ေဂါင္မွာ ရြက္တိုင္နန္႕။ (ငါးစရိုင္း)

အ၀ီးေရာက္ရခို္င္အခ်ိဳ႕သည္ ရခိုင္အစားအစာ၊ ရခိုင္အာဟာရမ်ားကို အာသီသျဖစ္ကာ တမ္းတေလ့ဟိပါသည္။ တမ္းတသည့္ အစားအစာမ်ားမွာ ရခိုင္ငါးပိ၊ သေဘၤာထိုးပါသည့္ ရခိုင္မုန္႔တီ၊ သံတြဲမွ ငါးနီတူေျခာက္၊ ရမ္းျဗဲမွ လက္ခြာေျခာက္၊ စစ္ေတြမွ ေရႊပုဇြန္ေျခာက္ စသည္ရို႕ျဖစ္သည္။ ရခိုင္တခ်ိဳ႕ မိမိရုိ႕၏အေဆြ ရခိုင္ငါးနာမည္မ်ားကိုမိေပ်ာက္ကာ တျခားအရပ္သံုး ငါးနာမည္နာမမ်ားကို လွ်ာတြိအာတြိ ေခၚလွ်က္ဟိကတ္ပါသည္။

ရခိုင္ငါးမ်ားျမင္ပါက “ငါးစိမ္းျမင္၊ ငါးကင္ပစ္” ဟု စိတ္ဆိုးဆိုးျဖင့္ အျပစ္တင္ေကာင္း တင္ပါလိမ့္မည္။ ရခိုင္သားမ်ားသည္ ရခိုင္ငါးမ်ားအေၾကာင္း မမိအပ္ပါ။ ရခိုင္ငါးမ်ားႏွင့္ ရခိုင္ငါးနာမည္မ်ားကို သတိရနီျခင္းပင္လွ်င္ အဖရခိုင္ျပည္ကို သတိရနီျခင္း မဟုတ္ပါလား။

ယခုအခါ ရခိုင္ေခ်ာင္း၊ ျမစ္၊ ပင္လယ္မ်ားတြင္ ၀ိသမေလာဘသားတခ်ဳိ႕သည္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ဖမ္းဆီးယူငင္နီသျဖင့္ ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ ေၾကာက္ေၾကာက္လန္႔လန္႔ နီထိုင္ကတ္ရပါသည္။ ရခိုင္ရီျပင္သို႔ ႏိုင္ငံျခားငါးမ်ားျဖစ္သည့္ ကုလားပုစြန္နန္႕ ပလာတူးရို႕သည္ စုျပံဳက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္နီသျဖင့္ ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ အယင္ကပိုင္ မေခ်ာင္လည္ၾကပါ။ ဖီးအႏၱရယ္ အရိပ္အေျခၾကည့္ဗ်ာ တိမ္းေယွာင္လားလာနီကတ္ရပါသည္။

တနိသ၌ ကုလားတန္ျမစ္၀ ေလးခ်ဳိင့္ေတာင္အနားမွာ ငါးသရြဲမင္းက်ားတေကာင္ႏွင့္ သင္ေပါင္းထိုး (ေခၚ) သေဘၤာထိုးတေကာင္ တိြဆံုကတ္ပါသည္။

မင္းက်ား ။ ။ ငါလည္း တခ်ိန္က မင္းပိုင္ အဆီတ၀င္း၀င္းနန္႕ အေကာင္ၾကီးႀကီးျဖစ္ဖူးေရ။ အဂုခါ အေၾကာင္းမလွ ပိန္က်လားစြာ။

သေဘၤာထိုး ။ ။ မင္းအရုပ္နန္႕ ငါ့ပိုင္ေယွာင္ ျဖစ္ဖူးေရဆိုစြာ ငါမယံုေ၀း။ မင္းပါးစက အာေခါင္ၿပဲၿပဲနန္႔။

မင္းက်ား ။ ။ မယံုလည္းနီ။ အာေခါင္ၿပဲနီစြာက “မခ်ိလို႔ သြားျဖဲ” စြာ။ အယင္က ငါလည္း ငါးမင္းတကာ မင္းထဲမွာ (မင္းက်ား) ျဖစ္ဖူးေရ။ အခုလည္း ငါ့ကို (မင္းက်ား) လို႔ေခၚေရ။
ယင္းသို႔ စကားေျပာျငင္းခံုနီသည္ကို မနီးမ၀ီးတြင္ဟိသည့္ ရွိမီွေနာက္မီွ ျပင္သာလိပ္မၾကီးတေကာင္ၾကား၍ ၾကားက၀င္ေျပာသည္။

ျပင္သာလိပ္မၾကီး ။ ။ မင္းရို႕ႏွစ္ေယာက္ေျပာစြာ အားလံုးၾကားေရ။ သေဘၤာထိုးလည္း မင္းက်ားေျပာစြာ မယံုမဟိက့ဲ။ ျဖစ္ႏိုင္မျဖစ္ႏိုင္ ယုတၱိယုတၱာနန္႔ေျပာေက ယံုရေရ။ ငါက ရခိုင္ျပည္မွာ နီလာစြာ အံတိုလားယာ။ အေၾကာင္းႀကံဳလို႔ ရွိေဟာင္းေနာက္ေၾကာင္း ျပန္ေျပာျပမည္။ နားေထာင္။

ဘုရားမပြင့္ခင္က ၀ါသုေဒ၀ညီေနာင္တက်ိပ္ရို႕တည္ေထာင္ေသာဒြါရာ၀တီ (သံတြဲ) ပ်က္သုဥ္းလားၿပီးေနာက္ ကုလားတန္ျမစ္၀ွမ္းတြင္ ရွိေ၀သာလီျမိဴ႕ေဟာင္းကို တည္ေထာင္သည္။ ေ၀သာလီေခတ္ဦးမင္းဆက္သည္ ဘီစီ (၅၃၁၆) မွစလတ္ရာ ျဗဟၼဏရာဇာမွ ျဗဟၼသိဒၶိမင္ထိမင္း (၂၆) ဆက္ ႏွစ္ေပါင္း (၁၉၉၀) တိုင္ေအာင္ ရွည္ၾကာသည္။ ယင္းေနာက္ မာရယုမင္းသည္ ဓည၀တီျမိဳ႕ကိုတည္၍ ဓည၀တီေခတ္ကို ဘီစီ (၃၃၂၅) မွအစျပဳထူေထာင္သည္။ ဓည၀တီေခတ္သည္ (ပထမ ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ) စသည္ျဖင့္ ေအဒီ (၃၂၇) ထိ တည္တ့ံသည္။ မာရယုမင္းသည္ လွဲအတတ္ ၊ လွံအတတ္၊ သံလွ်က္အတတ္၊ ကၽြမ္းက်င္တတ္ေျမာက္ျပီး နွလံုးရည္လက္ရံုးရည္ျဖင့္ (၆၂) ႏွစ္တိုင္တိုင္ ထီးနန္းစုိးစံသည္။ (မင္းနံလွႏွင့္ နီလဂုဏ္) မင္းရို႕လက္ထက္ ဆင္ေကာင္ေရအလြန္မ်ားျပီး ျပည္သူရို႕လည္း ဆင္အတတ္ ျမင္းအတတ္ ထူခၽြန္တတ္ေျမာက္သည္။ ဤေခတ္ ေအဒီ (၁) ရာစုႏွင့္ (၂) ရာစုႏွစ္မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံျခားႏွင့္ ကူးသန္းေရာက္၀ယ္ေဖာက္ကား အလြန္ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာသည္။ ဖရံုကာကၽြန္းမွာ ဘရုကၦကမည္ေသာသေဘၤာဆိပ္ၾကီးတခု ဟိခသည္။ ဖရံုကာကၽြန္းကို မင္းရို႕ငါရို႕နီရာကလွမ္းၾကည့္ေက လင္းလို႔ေၾကာင္းလို႔ျမင္ရေရ။

သေဘၤာထိုး ။ ။ ဟုတ္ေတ။ အယင္က ငါရို႕အဖိုးေျပာစြာၾကားဖူးေရ။ ဖရံုကာကၽြန္းနားမွာ ႏိုင္ငံျခားသေဘၤာတိ ရက္ျပတ္ရက္ျပတ္ျဖတ္လားကတ္ေတလတ္။

မင္းက်ား ။ ။ ေယေက မျမင္ဖူးေကလဲ့ ေၾကာင္းက်ိဳးေျပာျပစြာနန္႕ မင္းယံုလာဗ်ာမဟုတ္လား။ ဆက္ေျပာပါလိပ္မႀကီး။

လိပ္မႀကီး ။ ။ ဓည၀တီေခတ္ကလည္း တတိယမင္းဆက္တည္ေထာင္သူ စျႏၵသူရိယမင္းလက္ထက္ ဘီစီ (၅၅၄) မွာ ဗုဒၶသွ်င္ေတာ္သည္ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ေတာ္မူသည္။ ဗုဒၶၾကြေရာက္လာေၾကာင္း ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕အနီး၊ ေတာင္ေပါက္ၾကီးေက်ာက္စာမွာ ျဗဟၼအကၡရာ၊ ပါဠိဘာသာျဖင့္ ရီြးထိုးထားခသည္။ ဗုဒၶသွ်င္ေတာ္ကိုယ္စား မဟာျမတ္မုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ကို သြန္းလုပ္ခသည္။ ယင္းေခတ္ကပင္ ရခိုင္ျပည္မွာ ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားလာစြာျဖစ္သည္။ ဤေခတ္၏ရုပ္ၾကြင္းသက္သီအျဖစ္ ဓည၀တီျမိဳ႕ေတာ္သည္ ကနိတိုင္ အထင္အရွားဟိနီသိမ့္သည္။

ဓည၀တီပ်က္ၿပီးေနာက္ ေအဒီ (၃၂၇) နန္းတက္ေသာ မဟာတိုင္းစျႏၵား (ေဒြင္စျႏၵား) သည္ ေ၀သာလီေက်ာက္ေလွကားျမိဳ႕ကိုတည္၍ ေ၀သာလီေခတ္ကို စတင္ထူေထာင္သည္။ ဘုရင္သည္ အေျမာ္အျမင္ဉာဏ္ပညာႀကီးၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ကို ခိုင္ခန္႔ေအာင္လုပ္ေဆာင္သည္။ တစ္ရာ့တစ္ပါးေသာမင္းရို႕ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူသည္။ ေ၀သာလီမင္းမ်ားသည္ ဘုန္းတန္ခိုးၾကီးအလြန္ႀကီးသည္။

တိုင္းစျႏၵးမင္းလက္ထက္ ေရႊဒဂၤါး၊ ေငြဒဂၤါးေျမာက္မ်ားစြာ သြန္းလုပ္သည္။ ပန္းအတတ္ (၁၀) မ်ိဳး၊ ႀကီးသြန္းအတတ္၊ ေက်ာက္ဆစ္အတတ္ရိ္ု႕ကို တတ္ေျမာက္သည္။ ရခိုင္အကၡရာစာပီႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတိုးတက္ထြန္းကားသည္။ ဤေခတ္တြင္ အာနႏၶစျႏၵားမင္းသည္ ရွိဖိုးဖီးစိုင္လာ နန္းစဥ္ကို ေက်ာက္စာရြီးထိုးျပဳခသည္။ ဤေက်ာက္စာမွာ ရခိုင္သမိုင္း၌ အလြန္တန္ဖိုးၾကီးျပီး၊ ကနိတိုင္ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားျခီရင္းတြင္ ဟိသည္။ စူဠစျႏၵားမင္းလက္ထက္ ေအဒီ (၇၃၃) ေအဒီ (၇၆၉) တြင္ ရခိုင္ရီတပ္အင္အားအလြန္ေတာင့္တင္းသည္။ ေ၀သာလီျမိဳ႕ေက်ာက္လွီကားတြင္ ႏိုင္ငံျခားသေဘၤာမ်ားစြာဆိုက္ကပ္၍ ကုန္သြယ္ေရာင္း၀ယ္မႈျပဳသည္။ လက္ဟိေ၀သာလီရြာတြင္ နန္းရာကုန္းဟိသည္။ ေအဒီ (၈၀၀) ေက်ာ္တြင္ သွ်မ္း (မဂို) ဖ်က္၍ ေ၀သာလီပ်က္သည္။

ယင္းေနာက္ ေလးျမိဳ႕ေခတ္ (ေအဒီ ၈၁၈- ေအဒီ ၁၄၃၀) ကိုတည္သည္။ နန္းတည္အရပ္ကို ကုလားတန္ျမစ္၀ွမ္းမွ ေလးျမိဳ႕ျမစ္၀ွမ္းသို႔ ရႊိေျပာင္းသည္။ ေလးျမိဳ႕ေခတ္တြင္ မင္းစိုင္ေပါင္း ေပါင္း (၆၀) ဟိသည္။ ျမိဳ႕ေတာ္မ်ားမွာ (ပဥၥာ၊ ပရိန္၊ ျခိတ္၊ စမၸ၀က္၊ ေနရစၥရာ၊ ေတာင္ငူႏွင့္ ေလာင္းၾကက္) ၿမိဳ႕မ်ားျဖစ္သည္။ ထင္ရွားေသာဘုရင္မ်ားမွာ (မင္းရင္ျဖဴ၊ ေကာလိယ၊ ဒႆရာဇာ၊ အေလာမာျဖဴႏွင့္ မင္းထီး) ရို႕ျဖစ္သည္။ ဤေခတ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ပထမပုဂံေခတ္၊ ဒုတိယပုဂံေခတ္ ၊ အင္း၀ေခတ္မ်ားႏွင့္ ေခတ္ျပိဳင္ျဖစ္သည္။

ေနာက္ဆံုး ေျမာက္ဦးေခတ္ (ေအဒီ ၁၄၃၀-၁၇၈၅) ကို တည္ေထာင္သည္။ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ကိုတည္စဥ္ မင္းေစာမြန္ကြယ္လြန္သည္။ ေနာက္မင္းမ်ားဆက္လက္ ျပဳပ်င္တည္ေဆာက္သည္။ မင္းဗာၾကီးလက္ထက္ ဘဂၤါ (၁၂) ျမိဳ႕ကိုေအာင္ျမင္ေတာ္မူ၍ ရန္ေအာင္ေဇယ် (ေခၚ) သွ်စ္ေသာင္းဘုရားႀကီးကို တည္ထားကိုးကြယ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကို လက္ေအာက္ခံဘုရင္ (၁၂) ပါးႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္သည္။ မင္းဖေလာင္း၊ မင္းရာဇာရို႕လက္ထက္၊ ရခိုင္အင္ပါယာအထြတ္အထိပ္သို႔ေရာက္လတ္ျပီး ရီတပ္္အင္အား အလြန္ေတာင့္တင္းသည္။ ဤေခတ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားသို႕လည္း ပညာေတာ္သင္ေစလႊတ္သည္။ သီဟိုဠ္သို႔လည္း သာသနာျပဳစီသည္။ ရီေၾကာင္းအားျဖင့္ ေပၚတူဂီႏွင့္ ဒတ္(ခ်္) မ်ားက ရခိုင္ျပည္ကို ရန္ေစာင္မႈျပဳသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ ရခိုင္စာပီယဥ္ေက်းမႈ လြန္စြာထြန္းေတာက္သည္။ ေအဒီ (၁၇၈၅) ခု၊ မဟာသမတမင္းလက္ထက္ ျမန္မာအမရပူရဘုရင္ ဗဒံုမင္း တိုက္ခိုက္သိမ္းယူ၍ ရခိုင္ျပည္ႀကီးပ်က္သုဥ္းသည္။

ရခိုင္ရို႔သည္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးကို မာရယုမင္းမွအစျပဳ၍ မဟာသမတမင္းအဆံုးတိုင္ မင္းဆက္ေပါင္း (၂၅၆) ဆက္ နန္းစံႏွစ္ေပါင္း (၅၀၀၀) ေက်ာ္၊ (ဓည၀တီ၊ ေ၀သာလီ၊ ေလးျမိဳ႕၊ ေျမာက္ဦး) စသည္ျဖင့္ ေခတ္ႀကီး (၄) ေခတ္ ရခိုင္ဧကၠရာဇ္ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးထူေထာင္လွ်က္ နီထိုင္အုပ္ခ်ဳပ္လာလတ္သူမ်ားျဖစ္သည္။

ေျပာစြာလည္း တေအာင့္ၾကာလားဗ်ာ။ တေအာင့္နားလိုက္အံုးမည္။ ေအေလာက္ဆို ရခိုင္အေၾကာင္း အက်ဥ္းသိဖို႕။ ငါေျပာစြာယံုယင့္လား။

မင္းက်ား။ ။ ကၽြန္ေတာ္ယံုပါေရ။ အယင္ရခိုင္တိ ေကာင္းစားခေကလဲ့ အခု သူေတာင္းစားျဖစ္လားပါဗ်ာ။ “အယင္က က်င္သန္၊ အခု ျပင္ခံ” ျဖစ္လားပါဗ်ာ။

သေဘၤာထိုး။ ။ အခုပိုင္ ေၾကာင္းက်ိဳးယွင္းျပလို႔ ငါလည္းယံုပါေရ။ ငါရို႕ အဖိုးအေဘာင္တိ စိုင္ဆက္ေျပာလာေရစကားကို သတိရေရ။ ေအဒီ (၁၆၁၅) ေလာက္က ေပၚတူဂီတိေသာင္းက်န္းလို႕ ရခိုင္ျပည္ကို ပင္လယ္ေၾကာင္းလာတိုက္ေတ။ ရခိုင္ဘုရင္ မင္းခေမာင္းက ျပန္တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ခေရ။ ယင္းခါက ငါရို႕သင္ေပါင္းထိုးငါးတိလည္း ရီထဲမွာ ရီငုပ္သေဘၤာေယွာင္ကူးလို႔ ရခိုင္ဖက္က ကူတိုက္ေတ။ ယင္းအခ်ိန္ကစလို႕ ငါရို႕ကို ရခိုင္သားတိက (သေဘၤာထိုး) လို႔ ေခၚေရ။

ကိုင္း.. ယံုေကယံု၊ မယံုေကနီ။

ေနာက္ဆံုး တိုတိုတုတ္တုတ္ နိဂုံးခ်ဳပ္မည္။ မင္းရို႕ငါရို႕ ကိုယ့္သမိုင္းေၾကာင္း ကိုယ္သိဖို႔လိုေရ။ မမိဖို႔လိုေရ။

(သာျမ)
ရခိုင္သဟာယအသင္း အမွတ္ (၄) မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
က်မ္းကိုးစာအုပ္မ်ား
၁။ ဓည၀တီရာဇ၀င္သစ္။
၂။၁၉၆၈ ခုထုတ္ ရခိုင္ညႊန္႔ဖူးမဂၢဇင္း။
၃။ ဦးလွဒင္ (ဘာသာျပန္) ရတနာေရႊေျမ၀တၳဳ။
၄။ ဦးစကိၠႏၵရြီး ရခိုင္ယဥ္ေက်းမႈမ်ား အမွတ္ (၁) ၊ (၂)၊ (၃)
၅။ ဦးစံသာေအာင္ရြီး အာနႏၵစျႏၵ။
၆။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ျပည္သူ႔ေကာင္စီထုတ္ ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း (ပထမတြဲ)။
၇။ ဦးေစာလွေအာင္ရြီး၊ မဟာမုနိ၊ စက္ဘုရားသမိုင္း (အက်ဥ္းခ်ဳပ္)။

ၾသဂတ္(စ္) ၁၃ စစ္ေတြ ဆန္ျပႆနာနိတြင္ ကိုယ္တိုင္ကုိယ္က်ပါ၀င္ခသူ ဦးေမာင္ေအးခ်မ္းႏွင့္ တြိဆံုျခင္း

၁၉၆၇-ခုႏွစ္ ၾသဂတ္(စ္) ၁၃ ရက္နိ ဆႏၵျပပြဲတြင္ ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ခသူ ဦးေမာင္ေအးခ်မ္းမွာ ရခုိင္ျပည္ စစ္ေတြျမိဳ႔မွျဖစ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရျပီး (၂) ႏွစ္အၾကာ ၁၉၅၀-ခုႏွစ္တြင္ မြီးဖြားသည္။ ဘ၀သက္တမ္းတေလွ်ာက္လံုး ရခုိင္ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္ခသျဖင့္ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေထာင္က်ခသူလည္းျဖစ္သည္။ ရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ တည္ေထာင္စဥ္က ေကဒါတဦးအျဖစ္ ပါ၀င္ခသည္။ ၁၉၈၅-ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ရမလပ) တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သည္။ ေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္အမ်ိဳးသား ညီညြတ္ေရးပါတီတြင္ ပါ၀င္လာသည္။ ယခုအခါ ပန္းထိမ္ဆရာတဦးအျဖစ္ ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံ ေကာ့ဘဇာျမိဳ႔တြင္ မိသားစုႏွင့္အတူ နီထိုင္လွ်က္ဟိသည္။ ဦးေမာင္ေအးခ်မ္းသည္ ၾသဂတ္(စ္) ၁၃ အေရးေတာ္ပံုတြင္ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်ပါ၀င္ခသူျဖစ္သျဖင့္ ယခုလတြင္က်ေရာက္ေသာ ႏွစ္ (၄၀) ေျမာက္ ရခုိင္ျပည္ဆန္ျပႆနာနိ (သို႔မဟုတ္) ၁၃ ၾသဂတ္(စ္) အေရးေတာ္ပံုနိတြင္ ၾသဂတ္(စ္) ၁၃ အေရးေတာ္ပံုအေၾကာင္းအား အမ်ားသူငါ သိၾကားႏိုင္ရန္ သူႏွင့္တြိဆံုမိန္းျမန္းခန္းကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။

NN ။ ရခုိင္ျပည္ ဆန္ျပႆနာနိ ဇာကစလို႔ ဇာပိုင္ျဖစ္လာစြာပါလဲ။

ခ်မ္း။ ။ ရခိုင္ျပည္ေရ စပါးဆန္ရီ အလြန္ေပါမ်ားေရ တိုင္းျပည္ျဖစ္ပါေရ။ ၁၉၆၇-ခုႏွစ္မွာ ဗိုလ္ေန၀င္းစစ္အစိုးရက ရခိုင္ျပည္ကဆန္စပါးတိကို သတ္မွတ္ထားေရ စ်ီးနန္႔ မေရာင္းမနီရ အတင္းအဓမၼသိမ္းက်ံဳး၀ယ္ယူျပီး အစိုးရဂိုေဒါင္တိမွာ ေလွာင္ထားပါေရ။ ျပီးေက ယင္းဆန္စပါးတိကို ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္တိကို အဆက္မျပတ္ေရာင္းနီလို႔ ရခိုင္ျပည္သားတိ ထမင္းငတ္ကတ္ပါေရ။ ခ်မ္းသာေရလူတိေတာင္က ေငြဟိေကလဲ့ ဆန္၀ယ္လို႔မရ၊ ကပ္ဆိုးဆိုက္ပါေရ။ ရခုိင္သားတိစြာ တခါလည္း အငတ္ဖီးကို မႀကံဳဖူးပါ။ ေန၀င္းလက္ေအာက္ေရာက္မွ ရခိုင္သားတိ ထမင္းငတ္လို႔ သူေတာင္းစားျဖစ္ပါေရ။ ျပိန္းဥနန္႔ခ်ိဳင္ေပါင္ႀကိဳေသာက္ကတ္ရပါေရ။ ၀မ္းလားလို႔သီသူသီ ေပ်ာက္သူေပ်ာက္ ဒုကၡဆိုက္ေရာက္ပါေရ။ တခ်ိဳ႔ဆိုေက ရွက္လို႔ မိသားစုတခုလံုး အဆိပ္စားလို႔ ကိုယ့္စြာကို သတ္သီလားကတ္ပါေရ။ ရခုိင္ျပည္တခုလံုးမွာ ဆန္ျပႆနာေၾကာင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျပႆနာ ျဖစ္ပါေရ။ ငတ္လို႔ အပ်ိဳမေခ်တိ ၀ါႀကီး၀ါႀကီးမတိပါမက်န္ ထမင္းအလွဴခံစားဘ၀ ေရာက္ရပါေရ။

ေအခ်င့္တိကိုျမင္လို႔ ျပည္သူတိက အစိုးရဘားမွာ ဆန္ေရာင္းခ်ပီးဖို႔ အၾကိမ္ၾကိမ္ တင္ျပေတာင္းပန္ေကလဲ့ အာဏာပိုင္တိက လံုး၀ဂရုမစိုက္ပါ။ ယင္းအတြက္နန္႔ အာဏာပိုင္တိကို ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္လို႔ ဆန္ရဟိေရးကို ရခိုင္သားတိ ေတာင္းဆိုစြာျဖစ္ပါေရ။ ေယေကလဲ့ ယင္းအခ်ိန္က ရခိုင္ျပည္ကို အုပ္ခ်ုဳပ္ထားေရ ျမန္မာအစိုးရက ရခိုင္သားတိကို ညစ္ညစ္ပတ္ပတ္ ပစ္သတ္ခစြာျဖစ္ပါေရ။ ယင္းနိေရ ၁၉၆၇-ခု ၾသဂတ္(စ္) ၁၃ ရက္နိျဖစ္ျပီး ရခုိင္သားတိ အသတ္ခံခရေရ နိဆိုးနိယုတ္ျဖစ္ပါေရ။ ရခုိင္သားတိအားလံုး ယင္းနိကို တခါလည္းမိဖို႔မဟုတ္ပါ။

NN ။ ျမန္မာအစိုးရက ရခိုင္ျပည္ဆန္ျပႆနာကို အီးအီးခ်မ္းခ်မ္း ေျဖယွင္းလို႔ရယင့္သားနန္႔ ေျဖယွင္းမပီးဘဲ အခုပိုင္ ရက္ရက္စက္စက္ ပစ္သတ္ခစြာကို ဇာပိုင္ျမင္ပါေရလဲ။

ခ်မ္း။ ။ ျမန္မာအစိုးရက ရခိုင္သားတိ ငတ္လို႔သီသီ အေရးမႀကီး၊ စပါးကို ႏိုင္ငံျခားသုိ႔ေရာင္းလို႔ ဒဂၤါးရေကက်ီ။ ျပည္တြင္းစစ္မွာသံုးဖို႔ လက္နက္၀ယ္ဖို႔ အေရးႀကီးေရ။ ယင္းႏွစ္ ရခုိင္ျပည္မွာမက ျမန္မာတျပည္လံုး ငတ္ကတ္ပါေရ။ ကၽြန္းရြာတိမွာ ထမင္းငတ္လို႔ သီကတ္ေတ။ ရန္ကုန္မွာဆိုေက စေကေခ် ေခ်ာင္ပါေရ။

NN ။ ေန၀င္းလက္ကိုင္တုတ္ ဗိုလ္မွဴးေစာျဖဴက ရခိုင္သားတိကို ပစ္သတ္စြာမွာ သီက်လားခသူဦးေရကို သိခ်င္ပါေရ။ ယင္းအခ်ိန္က ရွာမရ ေပ်ာက္လားခသူတိကို ေနာက္ျပန္တြိပါေရလား။

ခ်မ္း။ ။ သူရို႔ တရား၀င္လိမ္ေၾကျငာစြာက စုစုေပါင္း (၂၄) ေယာက္ရာ သီေရလို႔ဆိုပါေရ။ ေယေကလဲ့ ရခိုင္သားတိစာရင္းေကာက္စြာ လူ (၃၀၀) ေက်ာ္သီပါေရ။ ဇာေၾကာင့္လည္းဆိုေက တခ်ိဳ႔ရပ္ကြက္တိမွာ မိဘဆြီမ်ိဳးတိက သူ႔သားသမီးတိ ဇာေရာက္လားေရလဲ သီလားေပ်ာက္လား ရွာနီကတ္စြာ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တြိပါ။

NN ။ အပစ္သတ္ခံရေရ လူသီအေလာင္းတိကို သူရို႔ ဇာမွာျမဳတ္ပစ္ပါေရလဲ။

ခ်မ္း။ ။ အေလာင္းတိကိ္ု ပထမ လမ္းမထက္မွာ ေအအတိုင္းပစ္ထားပါေရ။ ျပီးေက စစ္ကားၾကီးတိ ေရာက္လာပါေရ။ ယင္းအခ်ိန္မွာ ဒဏ္ရာနန္႔မသီသိမ့္ေရလူတိက (ကၽြန္ေတာ္မသီပါသိမ့္၊ ဆီးရံုကိုပို႔ပါ၊ ဆီးကုေက ေကာင္းႏုိင္ပါသိမ့္ေရ) လို႔ ေတာင္းပန္ေကလဲ့ ေဘာက္သာအိပ္ကို ကားထက္တင္ပိုင္ေယွာင္ ယူလားၿပီးေက အုန္းေတာမွာ အသီအရွင္တပါတည္းေပါင္းလို႔ ဓါတ္ဆီေလာင္းလို႔ မီးတိုက္ပစ္လိုက္ကတ္ပါေရ။

စစ္တပ္က ၾသဂတ္(စ္) ၁၃ ရက္နိမွာ အေလာင္း (၂၄) ေလာင္းကို ၁၄ ရက္နိမွာ စစ္ေတြျမိဳ႔ေၾကးနန္းယုန္းရွိမွာ ပဲြႀကီးခင္းလို႔ျပပါေရ။ ယင္းအေလာင္းတိက္ို စစ္ေတြျမိဳ႔ ကရာေတးနန္႔ သိုင္းအဖြဲ႔က သင္းၿဂိဟ္ဖို႔ေတာင္းေကလည္း ခြင့္မပီးဘဲ စစ္ေတြျမိဳ႔သခၤ်ိဳင္းနား သရက္ေတာဘုန္းၾကီးေက်ာင္းနားက ကြင္းျပင္ထဲမွာ ျမဳတ္ပစ္လိုက္ကတ္ပါေရ။

NN ။ ဆန္ရဟိေရးအတြက္ ရခုိင္သားတိ ဆႏၵျပစြာ ဇာကဇာပိုင္ စလာပါေရလဲ။

ခ်မ္း။ ။ ရခိုင္ျပည္ ဆန္ျပႆနာက ၾသဂတ္(စ္) လ ၁၂ ရက္နိကပင္ စျဖစ္စြာပါ။ ပထမ စစြာက ၾသဂတ္(စ္) ၁၂ ရက္နိ ညဇာ ၃ ခ်က္တီးေလာက္မွာပါ။ ေယာက္်ားမိမၼ (၁၀၀) ေက်ာ္ေလာက္ ႏိုင္ငံျခားဆန္တင္သေဘၤာထက္ကိုတက္လို႔ ဆန္လုကတ္ပါေရ။ ယင္းအခ်ိန္မွာ ဆန္စက္၀င္းထဲမွာ လံုျခံဳေရးရဲသားတိက မဟန္႔တားပါ။ တခ်ိဳ႔ဆိုေက ဆန္အိတ္တိကို သေဘၤာ၀မ္းေခါင္းထဲက မႏိုင္မနင္းထမ္းလာလို႔ ရီထဲကို လူးက်လားစြာတိလည္းဟိပါေရ။ ညဇာသား ၅ ခ်က္တီးေလာက္မွာ ဆန္လုပြဲၿပီးပါေရ။ ထူးျခားစြာက ယင္းအခ်ိန္မွာ အာဏာပိုင္တိက အဟန္႔အတားမလုပ္ပါသိမ့္။

ယင္းနိ ညဇာသား ၇ ခ်က္တီးေလာက္မွာ လမ္းမေတာ္ေတာင္ရပ္ကြက္က ေက်ာင္းဆရာမနီအိမ္တအိမ္မွာ လူငယ္ (၃၀) ေက်ာ္ေလာက္စုလို႔ ယင္းအိမ္ကတဆင့္ လမ္းမၾကီးအတိုင္း (ဆန္ျပႆနာေျဖယွင္းပီး၊ အေရးေတာ္ပံုေအာင္ရမည္) ဟု ေၾကြးေၾကာ္ ခ်ီတက္လာပါေရ။ ရူပရပ္ကြက္လမ္းဆံု ျမဴနီစီပါယ္ဥကၠဌ ဦးေမာင္ေက်ာ္ဦးအိမ္ရွိေရာက္အခါ ဆႏၵျပသူ (၂၀၀) ေလာက္ျဖစ္လားပါေရ။ ဦးေမာင္ေက်ာ္ဦးအိမ္ကို ေက်ာက္ခဲနန္႔ပစ္ကတ္ပါေရ။ အေၾကာင္းက ျမဴနီစီပါယ္ဥကၠဌဦးေမာင္ေက်ာ္ဦးက ျမန္မာအစိုးရနန္႔ အထက္အာဏာပိုင္တိကို (စစ္ေတြမွာ လူတေယာက္ကို တနိ ဆန္တဗူးႏႈန္း ျပုတ္ဆန္ႏွင့္ဆန္ခြဲပီးေကရေရ) လို႔ ေျပာလို႔ျဖစ္ပါေရ။

ၿပီးေက ဗိုလ္မွဴးေစာျဖဴ စစ္ကား (၂) စီး လက္နက္အျပည့္နန္႔ေရာက္လာပါေရ။ အိုးတန္းနန္႔ ရူပရြာခြဆံုမွာ ဆႏၵျပလူငယ္တိကို လာ၀ိုင္းပါေရ။ ဗိုလ္မွဴးေစာျဖဴက ဆႏၵျပ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္တိကို (ဆန္ျပႆနာကို ငါေျဖယွင္းပီးမည္) လို႔ ကတိပီးပါေရ။ ဆႏၵျပသူတိကိုလည္း လူစုခြဲျပီး အိမ္ျပန္ဖို႔ေျပာပါေရ။ ယင္းအခ်ိန္က ညဥ့္ (၁၀) ခ်က္တီးေလာက္ ဟိပါယာ။

ေနာက္နိ ၾသဂတ္(စ္) ၁၃ ေရာက္ခါ ကၽြန္ေတာ္ရို႔ ျပည္လံုးခ်မ္းသာဘုရားၾကီးမွာ စုပါေရ။ လမ္းမေတာ္က လူငယ္အဖြဲ႔တခုက ျခဳပ္ျပီးသားပိတ္စ အစိမ္းေရာင္ အလ်ား ၈ ေတာင္ အနံ ၃ ေတာင္ ဆိုင္းဘုတ္တခု ယူလာပါေရ။ ယင္းဆိုင္းဘုတ္မွာ (ဆန္ျပႆနာေျဖယွင္းပီး၊ အေရးေတာ္ပံုေအာင္ရမည္) လို႔ ရြီးထားပါေရ။

က်ေနာ္ရို႔လူစု ဆိုင္းဘုတ္ကို ရွိဆံုးမွာတင္လို႔ စစ္ေတြဘုရားၾကီး ဒိုး၀န္းရြာရပ္ကြက္ ဆန္စက္ရံု သေဘၤာဆိပ္လမ္းအတိုင္း (ဆန္ျပႆနာေျဖယွင္းပီး၊ ျပဳတ္ဆန္မစား ရခိုင္သား၊ ဆန္ခြဲမစား ရခိုင္သား)၊ ေၾကြးေၾကာ္ျပီး လမ္းမၾကီးအတိုင္း ခ်ီတက္လားပါေရ။ ယင္းနိ ဥပုသ္နိျဖစ္လို႔ ဥပုသ္သည္တိလည္း ရွိဆံုးကပါပါေရ။

ကၽြန္ေတာ္ရို႔ ျမိဳ႔မအမွတ္ (၁) ရဲစခန္းရွိေရာက္ေတအခါ စခန္းကရဲသားတိ သူရို႔ဌာနပတ္ပတ္လည္ လံုျခံဳေရးခ်ထားပါေရ။ သူရို႔ တခုလည္း အေႏွာက္အယွက္မပီးပါ။ ယင္းကတဆင့္ ဆႏၵျပလူအုပ္ၾကီးစြာ ဦးဥတၱမပန္းျခံ၊ ထိုကတဆင့္ လွခိုင္ဆရာေတာ္ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းခြဆံု၊ ယင္းကျပန္လွည့္လို႔ စစ္ေတြျမိဳ႔ေထာင္ရွိကျဖတ္ပ်ာယ္ ပလုတ္ေတာင္ခြဆံုကို ခ်ီတက္ပါေရ။ ပလုတ္ေတာင္ခြဆံုမွာ ျပည္သူတိဘားက အလွဴရီကိုေသာက္လို႔ ရွိဆက္ခ်ီတက္ပါေရ။ တျမိဳ႔သားလံုးပူးေပါင္းလာလို႔ ဆႏၵျပသူလူတန္း တျဖည္းျဖည္းမ်ားလာပါေရ။ အစအဆံုး မျမင္လိုက္ရပါဗ်ာယ္။ ခန္းမွန္းေျခေျပာရဖို႔ဆိုေက လူေပါင္းအနည္းဆံုး (၃၀၀၀၀) သံုးေသာင္ေလာက္ဟိပါဖို႔။

ဆႏၵျပလူအုပ္ လီယာဥ္ကြင္းရွိကိုျဖတ္ေလ်ာက္ျပီး စစ္ေတြျမိဳ႔မီးစက္ၾကီးခြဆံုက မူဆလင္အမ်ားစုနီထိုင္ေရ နာဇီရြာလမ္းအတိုင္းျဖတ္လာခါ မူဆလင္ဘာသာ၀င္တိလည္း ဆႏၵျပသူတိနန္႔ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာပါေရ။ လူအုပ္ကေကာင္းၾကီးလားပါေရ။ ကသဲရြာခြဆံုကနီ ကုန္တန္းရပ္ကြက္ ျမဆန္စက္ရွိကိုေရာက္ေတခါ စစ္တပ္က လမ္းထက္မွာ သံဆူးၾကိဳးခ်ကာထားၿပီးေက နီရာယူထားပါေရ။

စစ္တပ္က ရွိကိုဆက္မလားဖို႔တားပါေရ။ သနတ္နန္႔ခ်ိန္ထားလို႔ ဆႏၵျပသူတိနန္႔ ျမန္မာစစ္တပ္အၾကား အနီအထားဆိုးလာပါေရ။ ေနာက္ အမိန္႔ပီးသံထြက္လာၿပီး ေန၀င္းစတန္း၊ ကာပိုင္ေမာင္းျပန္သနတ္တိနန္႔ မိုးရီသရီပစ္ပါေရ။ ေနာက္ဆံုး သီလူသီေပ်ာက္လူေပ်ာက္ ဆႏၵျပလူအုပ္ၾကီးၿပိဳက်ပါေရ။

NN ။ ။ ေအနိမွာ ရခိုင္သားတိကို ဇာဇာေျပာခ်င္ပါသိမ့္ေရလဲ။

ခ်မ္း။ ။ ၾသဂတ္(စ္) ၁၃ ရက္နိေရာက္တိုင္း ျမန္မာစစ္တပ္ဘားမွာ မထင္းငတ္လို႔ အပစ္သတ္ခံလားရေရ ရခိုင္သားတိကို မမိကတ္ဖို႔ ေျပာခ်င္ပါေရ။

(ရခိုင္သားမ်ား ရခိုင္စကားေျပာျခင္းျဖင့္ ဂုဏ္ယူပါ။ ရခိုင္စကားတည္တံ့မွ ရခိုင္သားလည္း တည္တံ့မည္။ စကားေပ်ာက္က လူမ်ိဳးေပ်ာက္သည္။)

မိုးႀကိဳးစစ္ဆင္ေရး

(၁)
ေျပာက္က်ားလို႔ေခၚေရ ေတာ္လွန္စစ္သားသံုးေယာက္
တေယာက္တလက္ လက္နက္ကိုယ္စီကိုင္လွ်က္
တေယာက္က AK47 တေယာက္က M16
တေယာက္က ရန္သူ႔သနတ္ G3
ေၾကာပိုးအိပ္ ကိုယ္စီလြယ္
Equipment ကို ခါးပတ္
ရီပူးကိုခါးခ်ိတ္ ဒါးကိုခါးထိုး
က်ားေျပာက္အကႌ်နန္႔
သတင္းအရ ရန္သူ႔စခန္းသို႔ခ်ီတက္
ညဥ့္နက္သန္းေခါင္ ေမွာင္ေမွာင္မဲမဲ
မိုးရိပ္ခဲခဲ
ေျဖာက္စိတ္ၾကယ္ေခ်တခ်ိဳ႔ မလင္းတလင္း
မွိတ္တံုလင္းတုံ (ဘုရား၀ါ) စခန္းက ထြက္ခြာ
ညတိုက္ပဲြဆင္ဖို႔ ခရီးႏွင္
ေျမာင္ကိုေက်ာ္ ေတာင္ကိုပတ္
ေခ်ာင္းကိုေကြ႔ေယွာင္ ၿခံဳကိုေဖာက္
ေတာက္ေလွ်ာက္ခ်ီတက္လားကတ္ေတ --။

ျခင္ကတေမွာင့္ ျဖဳတ္ကလည္းကိုက္
ႄကြတ္ကလည္းတြယ္
ဂရုမစိုက္ႏိုင္အား စကားမေျပာႏိုင္အား
အခ်က္ျပ သေဂၤတသေဘာနန္႔
အေရးေပၚလမ္းကဲြခေသာ္
စုရပ္ကို (သမင္ေတာင္) ထိပ္ကို သတ္မွတ္ေတ --။

စစ္ဆင္ေရးနာမည္က (မိုးႀကိဳး)
တဟုန္ထိုးစစ္ခင္းလို႔ ရန္သူကိုၿဖိဳခြင္းဖို႔
ျပင္းျပင္းႀကီးခ်ီတက္
စကား၀ွက္ကို (ေၾကာင္နက္) လို႔ သံုးေရ --။

ရိကၡာအတြက္ မသိုးထမင္း မသိုးဟင္း
ထမင္းေျခာက္ကို ပ်ားနန္႔ႏွယ္လို႔
ဂ်ီသားေျခာက္ကို
တေယာက္တသိုက္ခဲြေလာက္
တပတ္စာအတြက္ ထည့္ပီးလိုက္ေတ --။

(၂)
ညဥ့္အေမွာင္မွာ ရန္သူမျမင္ရေအာင္
လကြယ္ညကိုအေဖာ္ျပဳ
၀တၳဳထဲက ဇတ္ေကာင္မ်ားသဖြယ္ --။

လမ္းခုလပ္မွာ ရည္းစားကိုတမ္း ရြာကိုလြမ္း
ေတးျခင္းတပုဒ္ကို လီသသြတ္ေခ်နန္႔
ရြာလည္ေရ အခါမ်ိဳးပိုင္ ေတာင္ကုန္းထက္က
ဇကုန္ေအာ္လို႔ ဆိုလိုက္ခ်င္ေရ --။

အခ်စ္ႏွင့္စစ္မွာ အျပစ္က အသူလဲ
ၾကားလူဖ်က္လို႔ ပ်က္ရေရ အခ်စ္
မခ်စ္မႏွစ္သက္ေသာသူႏွင့္ ေပါင္းသင္းရေရ အခ်စ္
ခ်စ္ယင့္သားနန္႔ သီကဲြကဲြရေရ အခ်စ္
ခ်စ္ယင့္သားနန္႔ ရွင္ကဲြကဲြရေရ အခ်စ္
အခ်စ္အဘိဓမၼာ မျပဳခ်င္ပါ
အျပစ္ျပဳသူကိုရွာ
ခ်စ္ကတ္သူတိုင္း ေပါင္းရဖို႔ရာ
မိတၱာပန္းခင္း ေပါင္းယွင္းပီးခ်င္သူက
စူး အစူးခံကာ အနစ္နာခံကာ ႀကိတ္မွိတ္ခံကာ
တခါတခါ အံႀကိတ္ပနာ
(အခ်စ္နန္႔စစ္) စစ္ႏွစ္ပဲြကို
တၿပိဳင္တည္း တိုက္နီရသူပါ --။

(ေမာင္းေမာင္ျပန္လာလတ္ပါပလင္) ေတးျခင္းသံကို
ၾကားတိုင္းမ်က္ရည္က်
ေပ်ာ့ညံ့ေရလို႔ ဆိုခ်င္ဆို
ေယာက္က်ားလည္း ငိုတတ္ပါေရ
ေတာ္လွန္ႏွလံုးသားတိုင္းမမာပါ --။

(၃)
ခုႏွစ္စဥ္ၾကယ္ ၿခီေထာင္လို႔
မိုးလင္းစျပဳခ်ိန္
ေတာင္ကုန္းေခ်တခုထက္မွာ
သံုးေယာက္သား ကင္းေစာင့္မနီအား
ေညာင္းေညာင္းနန္႔ အိပ္ခ်လိုက္ကတ္ေတ --။

၀ါးေတာနန္႔ ၿပိဳင္းေတာကိုကြယ္
ဖင္ကို နီထိုးမွ ႏိုးေရ --။

မိုးလင္းခ်ိန္ခါ ေရာင္နီလာလို႔
အ၀ီးတနီရာက ခေမာင္းပင္ထိပ္ေခ်မွာ
ၿဂိဳးေခ်ကၾကဴ ငွက္၀ါေခ်တြန္ျမည္လတ္က
ရြာကအခ်စ္ကို အတြက္ရေရ --။

စမ္းေခ်ာင္းေခ်က ေတာင္ေစာင္းနားက စီးဆင္းလို႔
ၿခီမ်က္စိေလာက္ရာနက္ေတရီမွာ
မိုးထက္မ်က္ႏွာသစ္လိုက္ကတ္ေတ --။

ႀကိဳင္အီးေရရီကို လက္ခုပ္ေခ်နန္႔ယူေသာက္
တေယာက္က ကင္းေစာင့္တာ၀န္ယူေရ --။

တေတာကိုေက်ာ္ တေမာ္ကိုသန္း
တစခန္းခရီးေရာက္ဖို႔ တေထာက္ခရီးမနား
နိျခင္းထမင္းမစားသိမ့္ခင္ အျပင္းႏွင္
တက္နီကစူး ေဂါင္းကမူး ေခၽြးတျပစ္ျပစ္
ေနာက္ကုန္းေခ်ာင္းျဖစ္လားေရ --။

ထမင္းကညင္ ၀မ္းကညင္ လြင္ျပင္ခရီး
အၿပီးတခါ အေမွာက္တလွည့္ အေထာက္တဖန္
ရန္သူကို သတိမူလို႔
ရွိကကင္းေထာက္ ေနာက္လွည့္လို႔ေခၚခါ
အေရာက္အျမန္ ခ်ီတက္ရျပန္ပါေရ --။

ေၾကာပိုးအိပ္ထဲက အိပ္ရာခင္းပါးပါး
တာလပတ္ခ်ာပါးပါး ခါးမွာခ်ိတ္ထားေရ ဒါး
အေသးအမႊားတိက
လားယင္းလားယင္း တအိအိ
ပိယင္းနန္႔ပိ ၾကားဖူးနား၀ဟိေအာင္
ေျပာျပလိုက္ခ်င္ေရ
စကၠန္႔နန္႔အမွ် ကမၻာထက္လီးေရ --။

(၄)
ယင္းပိုင္နန္႔ ႏွစ္ရက္ခရီး အျပင္းႏွင္လို႔
သံုးရက္ေျမာက္ည
(ပီေခ်ာင္း) ရြာကို ေရာက္ေတ --။

ျမန္မာစစ္တပ္က ရြာ၏ေျမာက္ဖက္
ဗ်ဴဟာက်ေရ ေတာင္ကုန္းအျမင့္မွာ
နီရာယူထားေရ --။

ေက်ာက္ေပါက္ျမွာနန္႔ အရုပ္ဆိုးဆိုး
အသားမဲမဲ နေခါင္းပိပိ နေခါင္းေရာင္ေကာက္ေကာက္
နဖူးေမာက္ေမာက္ ဖင္ေပါက္ေပါက္
ေကာ့လန္ေကာ့လန္ ေမ်ာက္မဟန္ျဖင့္
လင္းျပန္မသား မလကားစစ္ဗိုလ္က
ရွိတန္းကိုဦးစီး
ေျမာက္ႄကြေျမာက္ႄကြ ေမ်ာက္မွာသျပာရေယွာင္
လက္မအား ထမင္းေတာင္းစား ဟင္းေတာင္းစား
ယစ္မူးယမ္းကားေပေတ
ေအာက္တန္းက်လြန္းေရ --။

၀က္ထက္ညွက္ေတအမ်ိဳး
ရြာကမိမၼေခ်တိကို
ထိုအေၾကာင္းျပ ေဒအေၾကာင္းျပ
နိမအား ညမအား အလုပ္ခိုင္း
ရိုင္းစိုင္းယုတ္ညံ့
ကေကာင္းညစ္ပတ္ေတ --။

ညက်ေက မေတာ္မတရား ၿခီေတာ္တင္လို႔
အပ်ိဳရည္ပ်က္လို႔
မ်က္ရည္စက္လက္နန္႔ ရြာျပန္အ၀င္
ေမာင္ႀကီးျမင္ေယာင္ပါသိမ့္ေရ --။

ရြာသားတိကိုလည္း
ေနာက္ျပန္ႀကိဳးတုတ္ နီပူလွန္း
ေက်ာက္ခါေက်ာက္ ေဆာင့္ခါေဆာင့္
ေမွာက္ခါေမွာက္ လွန္ခါလွန္
သနတ္ေပါင္နန္႔ေထာင္းခါေထာင္း
၀ါးရင္းဒုတ္နန္႔ သတ္ခါသတ္
ရက္စက္နည္းမ်ိဳးေပါင္းစံု
ယုတ္မာမႈမ်ိဳးေပါင္းစံု
လက္နက္အားကိုး အႏိုင္က်င့္
(ခြီးထက္ညွက္ေတအမ်ိဳး)
က်ားထိုးလို႔သတ္ ေဂါင္းျဖတ္လို႔သတ္
အရွင္လတ္လတ္ ထူးခတ္လို႔သတ္
ၿမီျမွဳတ္လို႔သတ္ ၿခီတဲြလက္တဲြလို႔သတ္
သြီးရဲသံရဲ ရြာလံုးျပတ္ တန္းစီပစ္သတ္
အမိတကဲြ အဖတကဲြ
သားတကဲြ မယားတကဲြ
ႀကီကဲြစရာျမင္ကြင္း ခံစားခ်က္ျပင္းထန္လြန္းလို႔
ေတာ္လွန္ေရးထဲ ေရာက္လာရစြာပါ --။

ေက်ာ္ဗ်ေလာက္ ေဇာက္မနက္
ခခတ္၀ါးထက္အေပါက္က်ဥ္းေရ
မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္အျမင္နန္႔
ၿမီလွန္မ်ိဳးေဖ်ာက္ စစ္ခင္းနီကတ္လို႔
ကိုယ့္ျပည္ကိုယ့္ရြာအလွ မပ်က္ရလီေအာင္
ေဆာင္ရြက္ဖို႔
ေမာင္ႀကီးမွာ တာ၀န္ဟိေရ --။

(၅)
ရြာသားမ်ားအကူအညီနန္႔ ေျပာက္က်ားသံုးေယာက္
တန္းေဆာင္ဘုန္းလဆုတ္ (၁၃) ရက္
တလၤဂုနီနိညဥ့္ သံုးခ်က္တီးေက်ာ္မွာ
ရြာကို ၀ိုင္းထားလိုက္ကတ္ေတ
ခြီးေဟာင္သံ တခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ၾကားရေရ --။

တေယာက္က ကင္းေစာင့္ တေယာက္က တန္းခါးေခါက္
သတင္းအရ တက္အိပ္နီေရ အိမ္၏
အရွိဖက္ တန္းပ်င္းထက္မွာ
ျမန္မာစစ္တပ္က မလကားစစ္ဗိုလ္ကို
နဖူးတည့္တည့္ ပစ္သတ္လိုက္ကတ္ေတ --။

(အယုတ္တမာရို႔၏အဆံုးစြန္လမ္းသည္ကား
က်ဆံုးခန္းပင္တည္း --။)

XXXXXXXXXXXXXXXX

ေနာက္တနိ ပီေခ်ာင္းရြာက
တလိပ္လိပ္တက္နီေရ မီးခိုးတိေရ
တစံုတခုေသာ ရင္ဆို႔နင့္ဖြယ္ ဇတ္လမ္းတပုဒ္ကို
ျပန္ေျပာျပလွ်က္ဟိေရ --။

ျမန္မာစစ္တပ္က
ရြာသူႀကီးနန္႔ အိမ္သွ်င္၀ါႀကီးကိုေခၚလို႔
စစ္တပ္စခန္းနား ပီေခ်ာင္းကမ္းေထာင့္မွာ
နိျခင္းေၾကာင္ေတာင္ ပစ္သတ္လိုက္ကတ္ေတ --။

ႏွစ္ေယာက္စလံုး ဒူးေထာက္လဲေမွာက္
ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ --။

ရီစီးျပင္းေရ ပီေခ်ာင္းတရိုး
သြီးအတိ စီးဆင္းလွ်က္ --။

သာလွဦး
(4/6/2000)

မွတ္ခ်က္။ ။ ျဖစ္ရပ္မွန္ဇတ္လမ္းကို ကဗ်ာ၀တၳဳအျဖစ္ ခံစားရြီးဖဲြ႔ပါသည္။

ဓည၀တီနိဂံုးရြာမ်ားသမိုင္းသာျခင္း (၄)

(၄) ေရာက္လတ္ျပန္ေက၊ ေပ်ာ္ရန္ေကာင္းျခင္း၊ ေလာကဓံမွာ၊ ၿပိဳင္စံကင္းေအာင္၊ သန္႔ယွင္းသာယာ၊ ေဒါင္းေဒါင္ရြာကိုိ၊ လွည့္ကာပတ္၀န္း၊ ၾကည့္ၿပီးေကလ်င္၊ ရြာလယ္လမ္းက၊ ေျဖာင့္တန္းမွန္စြာ၊ ေတာင္ဒိသာသို႔၊ လွမ္းလာျပန္က၊ ဥႆပေက၊ ႏြားလွႏွစ္ထြန္၊ ခရီးစြန္တြင္၊ ၀င္းၿခံၿပိဳင္းၿပိဳင္း၊ တဆိုင္းဆိုင္းႏွင့္၊ တံတိုင္းပမာ၊ ရံ၀ိုင္းကာ၍၊ မ်ားစြာအိမ္ၿခီ၊ ျပည့္၀ွန္းစီေက၊ ဆန္ရီစပါး၊ ၀တ္အထည္ေက၊ ေရႊေငြမ်ားႏွင့္၊ ေက်ာ္ၾကားလူ႔ခြင္၊ လြန္စည္ပင္၍၊ လိုအင္ျပည့္ျငား၊ ႀကီးငယ္ဟူေက၊ လူအမ်ားမွာ၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္မွန္၊ လုပ္အၾကံကို၊ အားသြန္ႀကိဳးပန္း၊ လံု႔လသန္၍၊ ဇြဲမာန္ႄကြေက၊ မေယာ့တန္းျဖင့္၊ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ၊ အရာရာတြင္၊ ညီညာစည္းလံုး၊ ကိုယ္ခ်င္းစာေက၊ သမၼာထံုးကို၊ ႏွလံုးပိုက္ခါ၊ မေကာင္းရာကို၊ ပယ္ခါစြန္႔ထား၊ ေကာင္းစီရန္ေလ၊ ၫႊန္စကားကို၊ နားေထာင္နာယူ၊ တေယာက္လူတြင္၊ အပူေရာက္က၊ တရြာသူမွာ၊ ၀ိုင္းကူၾကလို႔၊ ေဖးမကယ္တင္၊ လူတိုင္းပင္လ်င္၊ ၾကည္လင္ႏွလံုး၊ ရွိအေဟာ္က၊ သူေတာ္ထံုးေၾကာင့္၊ ရြာလံုးစံုစြာ၊ ရတနာျဖင့္၊ ခ်မ္းသာႄကြယ္၀၊ သာသနာမွာ၊ ေရာင္၀ါပလို႔၊ ဖက္မ်မျမင္၊ ေဖာ္သဟာ႐ို႕၊ ေပ်ာ္ရာေကာင္းေက၊ အေဒါင္းျပင္ဟု၊ ေသာင္းခြင္ေက်ာ္ညာ၊ ထိုသည္ရြာကို၊ ေရာက္ပါလတ္ေသာ္၊ ကုန္းထိပ္ေပၚတြင္၊ ေရာင္ေတာ္ထိန္လ်ပ္၊ ေမြသရီေလ၊ ေစတီျမတ္သို႔၊ ခ်ည္းကပ္ၿပီးလ်င္၊ လက္ႏွစ္ျပင္ကို၊ ထိပ္တြင္္ခ်ီမိုး၊ ခါသံုးႀကိမ္ျဖင့္၊ ဦးႏွိမ္က်ဳိးလို႔၊ ရွိခိုးၿပီးခါ၊ ရပ္ျပဳပၸါသို႔၊ ေျဖာင့္စြာတန္းတန္း၊ ၀ါးျပန္တာျဖင့္၊ သ်စ္ရာခန္းကို၊ ခ်ီလွမ္းတံုျပန္၊ စည္ေမာင္းညံ၍၊ ေပ်ာ္သံမတိတ္၊ လူ႔ရပ္ဘံုမွာ၊ ဂုဏ္တံဆိပ္ႏွင့္၊ ပုဏၰရိပ္ရြာမ၊ ေခၚတြင္ေပေက၊ ရပ္ေဒသကို၊ ေရာက္ပါလိမ့္မည္၊ ရွိေျမာက္ယံကို၊ တဖန္ထပ္လို႔၊ ႐ႈလတ္ေခ်ေသာ္၊ မေသြျခားကြာ၊ တာငါးရာတြင္၊ လြန္စြာစည္ကား၊ ေရာင္းအ၀ယ္ျဖင့္၊ ကုန္သည္မ်ား႐ို႕၊ ကမ္းပါးတခြင္၊ ေလာင္းစပ္တင္ႏွင့္၊ လြမ္းၾကင္ေထာင္ေပါင္း၊ နားခိုျပန္ေက၊ ကုန္၀ယ္ေရာင္းလို႔၊ ေသာင္းေသာင္းလည္းဆူ၊ မ်ားသ်င္လူ႐ို႕၊ ၀ယ္သူမျပတ္၊ ျမစ္ကမ္းျပင္မွာ၊ ထြက္၀င္ျငားေက၊ ပ်ားပန္းခပ္သို႔၊ လွည့္ပတ္လူးလာ၊ ဤရပ္ရြာကား၊ သာယာတင့္တယ္၊ ရခိုင္ျပည္မွာ၊ ေက်ာ္သည္ဂုဏ္ဟိတ္၊ လိုရာစံုေက၊ ပံုဏၰရိပ္ဟု၊ တံဆိပ္နာမည္၊ တပ္၀င္းၿခံႏွင့္၊ ပတ္ရံလစ္ေက၊ ရြာသစ္တည္ဟု၊ ႏုေမပ်ဳိလွ၊ သိခ်င္လိုေက၊ လူပ်ဳိေခ်ာကို၊ ေျပာလို႔ျပေရ။

ဓည၀တီနိဂံုးရြာမ်ားသမိုင္းသာျခင္း (၃)

(၃) လ၀န္းေပၚေက၊ ထိုေရာ္ကာလ၊ သိန္းေက်ာ့ေ၀ႏွင့္၊ မေငြလွ႐ို႕၊ တူကြမကြာ၊ ဆီးကြမ္းယာကို၊ လွမ္းကာၿပီးေျမာက္၊ ေမာင္လူပ်ဳိေလ၊ ထိုႏွစ္ေယာက္မွာ၊ စားေသာက္ၿပီးေက၊ ေၾကာင္းမ်ားဖ်င္ကို၊ သိခ်င္ရီးႏွင့္၊ မီးလတ္ေတကား၊ ေရႊျပည္ေအာင္နန္း၊ ၾကငွန္းထူေက၊ ထီးျဖဴရြန္းလို႔၊ မင္းခဏ္းတန္တန္၊ စည္ေတာ္သံျဖင့္၊ ဆူညံဟိလတ္၊ ဓညေခၚေက၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ျမတ္ကို၊ ရံပတ္၀ိုင္းကာ၊ နိဂုဏ္းရြာ၏၊ သညာနာမ၊ တြင္ေခၚပံုလ်င္၊ ဟူသမ်ကို၊ ႏွမကညာ၊ သိတံုျပန္ေသာ္၊ မက်န္ရေယာင္၊ ေျပာျပပါဟု၊ ထိုခါကာလ၊ သိန္းေက်ာ့ေ၀ေက၊ ေမအလွက၊ ေမာင္လွတင့္တယ္၊ ေမေျပာဆိုေက၊ ထိုစကားကို၊ ေထာင္နားတည္ပါ၊ ျပန္႔က်ယ္စြာလွ၊ ကၽြန္းဦးၿမီမွာ၊ သၿပီခလို႔၊ ေရာင္ျမ၀ီ၀ီ၊ ေအာင္ျခင္းညံ၍၊ ေအာင္သံက်ဴးလို႔၊ ဇမၺဴဒီမွာ၊ သညီေ၀ါဟာ၊ ေထာပနာႏွင့္၊ ၾသဘာေသာင္းေသာင္း၊ သတင္းေပၚ၍၊ နင္းေက်ာ္ဘိေက၊ သီရိေခ်ာင္းတြင္၊ မင္းေကာင္းႀကိမ္ဖန္၊ ဗဟိုညံ၍၊ စည္သံ႐ိုက္ဟီး၊ ေရႊနန္းေဆာင္ျဖင့္၊ ေျပာင္ေျပာင္ညီးေက၊ ၿမိဳႀကီးဓညာ၊ ေအာင္ခ်ာခ်က္မွာ၊ ဒိသာေနာက္ယြန္း၊ က်ီးငွက္သံျဖင့္၊ ၫိုးညံေညာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းကမ္းတြင္၊ ပထြန္းက်က္သရီ၊ လွဆန္းညီေက၊ အိမ္ၿခီမ်ားစြာ၊ လီညင္းသြန္၍၊ ေပ်ာ္ရန္ေကာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာက၊ မကြာ၀ီးေျမာက္၊ သံေက်ာ္ေက်ာ္ျဖင့္၊ တေခၚေလာက္တြင္၊ ရွိေနာက္တည့္ခါ၊ သီရိမာ၏၊ ဒိသာေနာက္ကမ္း၊ နတ္႐ို႕ရြာႏွင့္၊ ပမာၫႊန္းေက၊ ေၾကာင္းလမ္းဇခၤါ၊ ဘယ္ႏွင့္ညာမွာ၊ သြယ္ကာစီတန္း၊ အေ၀ယာေလ၊ ေနာ္ဇာပန္းေက၊ ဒန္းထပ္တရာ၊ ဇီသ၀ါ႐ို႕၊ အခါမလပ္၊ ပြင့္ေဟာင္းလြန္၍၊ မံုဟန္ရင့္ေက၊ ပြင့္သစ္ထပ္လို႔၊ ခိုင္ၫြတ္ျဖဴ၀ါ၊ ပန္းနံ႔ႀကိဳင္၍၊ ရိပ္ၿမိဳင္ေကာင္းေက၊ ပုန္းေခ်ာင္းရြာကို၊ မၾကာထုတ္ေခ်ာက္၊ ေမာင္သက္၀ီမွာ၊ လွမ္းခ်ီေရာက္က၊ တေယာက္နားကာ၊ ထိုသည့္ရြာမွ၊ အရာတဖန္၊ ေနာက္ရပ္ထံသို႔၊ ေခၚသံတၾကား၊ သိခ်င္လို၍၊ ရွိကိုလားေသာ္၊ ထူးျခားသာလြန္၊ ဥယ်ာဥ္ၿခံႏွင့္၊ သီးႏွံမ်ဳိးမ်ဳိး၊ တူးဆြလွန္ေက၊ ေပါက္ထြန္တိုးလို႔၊ စိုက္ပ်ဳိးၾကအင္၊ ပြင့္ဖူးဆင္၍၊ ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္း၊ ကြင္းျပင္က်ယ္မွာ၊ ျမထည္ရႊန္းသို႔၊ စိမ္းလမ္းစိုေျပ၊ က်က္သေရႏွင့္၊ တင့္ေပတံုလတ္၊ လုပ္တိုင္းေအာင္ေက၊ ေဒါင္းေဒါင္ရပ္ကို၊ မခၽြတ္မေသြ၊ မပန္းခင္ပင္၊ ျမင္ကာတြိေက၊ ေရာက္လိမ့္မည္ေလး။

ဓည၀တီနိဂံုးရြာမ်ားသမိုင္းသာျခင္း (၂)

(၂) ေတာင္ကၽန္းမေယဒီပါ၊ မဟီခ်ာမွာ၊ စီကာလွပ၊ ျမရိပ္ၿမိဳင္ႏွင့္၊ ေတာင္စဥ္၀ိုင္းေက၊ တိုင္းရကၡတြင္၊ စႏၵသုဓမၼ၊ မည္တြင္ေခၚ၍၊ ဘြဲ႔ေတာ္ရေက၊ မင္းလွဘုန္းႂကြယ္၊ နတ္ၿမိဳ႕ဟန္သို႔၊ အလြန္ထူးေက၊ ေျမာက္ဦးျပည္တြင္၊ ဂုဏ္ရည္မၫႈိး၊ လက္႐ံုးေထာင္ေက၊ အေခါင္မိုးလို႔၊ စိုးသည့္အခါ၊ မ်ားစည္းစိမ္ႏွင့္၊ ျပည့္ညီလတ္ေက၊ ေဘာင္းဒြတ္ရြာက၊ သညာနာမ၊ ပန္းျဖဴေအာင္ႏွင့္၊ ေမာင္ထြန္းျမဟု၊ လွပတင့္တယ္၊ သက္ႏွစ္ဆယ္ေက၊ အရြယ္တူေျမာက္၊ လုလင္ပ်ဳိေလ၊ ထိုႏွစ္ေယာက္မွာ၊ ဘုန္းေတာက္ေပၚထင္၊ မုနိသ်င္ကို၊ ဖူးျမင္လိုလွ၊ တိုင္ပင္ခံေက၊ အႀကံမ်လို႔၊ မိဘအထံ၊ လားခ်င္လိုသည္၊ ထိုအေၾကာင္းကို၊ ခြင့္ေတာင္းပန္၍၊ ယင္ျမန္ဆြဆြ၊ ၀တ္စားယင္၍၊ ဆင္ၿပီးမွလ်င္၊ မိုးထမႈံရီ၊ ႏွင္း၀ီ၀ီႏွင့္၊ စံုလီျဖဴးျဖဴး၊ တေက်ာ္ေက်ာ္ႏွင့္၊ ငွက္ေတာ္က်ဴးေက၊ ရက္ဦးမဂၤလာ၊ ခ်ိန္အခါတြင္၊ ႏွစ္ျဖာတူကြ၊ မိမာတာႏွင့္၊ ပီတာဖကို၊ ဦးခ်ၿပီးေသာ္၊ ဓညမည္ေက၊ ၿမိဳ႕ေဒသကို၊ မွန္းဆေမ်ာ္လို႔၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး၊ ေရႊဇခၤါေလ၊ မဂၢါလမ္းကို၊ လွမ္းလို႔လားေသာ္၊ မ်ားျပားလွစြာ၊ ေက်းလက္ရြာကို၊ လြန္ကာေက်ာ္ေျမာက္၊ ရိပ္ၿမိဳင္ၿမိဳင္ႏွင့္၊ ဂႏိုင္တန္းမွာ၊ စခန္းေထာက္လို႔၊ ရွိေနာက္ဘယ္ညာ၊ ၾကည့္ေသာခါတြင္၊ စီကာၫြတ္ေပ်ာင္း၊ မ်ားစံုလင္ေက၊ သစ္ပင္ေပါင္းမွာ၊ ရြက္ေဟာင္းလည္းႄကြီ၊ ၫြန္႔႐ိုးတံမွာ၊ ပတ္ရံစုေက၊ ရြက္ႏု၀ီလို႔၊ အနီအ၀ါ၊ ပန္းမ်ားစြာလည္း၊ မံုကာပြင့္ဖူး၊ သင္းပ်ံ႕ႀကိဳင္ေက၊ ဂႏိုင္ဦးမွာ၊ ေပ်ာ္ျမဴး၀ဲပ်ံ၊ က်ီးငွက္သံျဖင့္၊ ၫိုးညံခ်ဳိျမ၊ ေတာဂႏိုင္ေလ၊ ၿမိဳင္အလွကို၊ ၀၀႐ႈကာ၊ တေတာ၀င္ေက၊ တျပင္သန္းလို႔၊ လွမ္းလတ္ပါေသာ္၊ သာယာလွပ၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာေလ၊ ရပ္ဂါမကို၊ ေရာက္ၾကတံုလ်က္၊ ျမၿပိဳင္ေညာင္ႏွင့္၊ ကံေဘာင္ထက္မွာ၊ တန္႔လ်က္တူညီ၊ ထိုင္လို႔နီေက၊ ထိုသည္အခါ၊ သာေမာစည္၍၊ ေပ်ာ္ဘြယ္ေကာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာက၊ ကလ်ာ႐ူပ၊ သိန္းေက်ာ့ေ၀ႏွင့္၊ မေငြလွ႐ို႕၊ ယင္ဆြမၾကာ၊ ရီကန္သာကို၊ လွမ္းလာဆတ္ဆတ္၊ ညခ်မ္းနီမွာ၊ ေသာက္ရီခပ္၍၊ တက္လတ္ကာလ၊ ပန္းျဖဴေအာင္ေလ၊ ပ်ဳိေမာင္ထြားမွာ၊ စကားစလို႔၊ ႃမြက္ဟျခင္းရာ၊ ေမာင္႐ို႕မွာေက၊ ျပည္ရြာၫြန္႔ဖူး၊ ထီးနန္းေဆာင္ျဖင့္၊ ထြန္းေျပာင္ေတာက္ေက၊ ၿမိဳ႕ေျမာက္ဦးက၊ သံုးလူ႔ထိပ္ပန္၊ ကိုယ္စားမြန္ကို၊ ဖူးရန္စိတ္ဟိ၊ ေဒရပ္ရြာကို၊ ေရာက္လာဘိလည္း၊ အသိမိတ္ေဆြ၊ မဟိေပေက၊ ႏွမအိမ္မွာ၊ တညည့္တာကို၊ တည္းပါစီရန္၊ လွတင့္တယ္ေလ၊ ပ်ဳိေမေႏွာင္းကို၊ ေမာင္ေတာင္းပန္ဟု၊ ဆိုျပန္တံုျငား၊ သိန္းေက်ာ့ေ၀ေလ၊ ပ်ဳိေမၾကားက၊ စကားသာယာ၊ ေမာင္လူပ်ဳိကို၊ ႏႈတ္ခ်ဳိပ်ားႏွင့္၊ ေျပာၾကားရာကား၊ မဟာမုနိ၊ ျမတ္ဘုန္းမိုကို၊ ဖူးလိုဘိ၍၊ ခရီးထြက္ခါ၊ ေမ႐ို႕ရြာသို႔၊ ေရာက္လာတံုရ၊ သိမိတ္ေဆြေလ၊ ေကတႏၵိလ်င္၊ မဟိၾကေသာ္၊ ခ်မ္းျမရိပ္ၿငိမ္၊ ေမ႐ို႕အိမ္မွာ၊ တည္းမွီဖို႔ရာ၊ ယခုပင္လ်င္၊ မွန္စင္စစ္ေက၊ လိုက္လတ္ပါဟု၊ ေခၚကာသူထ၊ တူမကြာဘဲ၊ လိုက္လာၾကေသာ္၊ မြီးဖမိခင္၊ ၀ီးကပင္လ်င္၊ ႐ႈျမင္တံုျငား၊ သားပမာေက၊ မိတၱာပြား၍၊ သနားတံုၿပီး၊ ေၾကာင္းထိုထိုကို၊ သိလိုျခင္းႏွင့္၊ သတင္းမီးလို႔၊ သိၿပီးတံုေျမာက္၊ ရြယ္ႏုပ်ဳိေက၊ ထိုႏွစ္ေယာက္အား၊ စားေသာက္စရာ၊ ဟင္းမိစၦာႏွင့္၊ ညစာထမင္း၊ ေမလ်င္နီေက၊ အိမ္အတြင္းမွာ၊ တည္ခင္းၿပီးေသာ္၊ ရွိျပဳပၸါေလ၊ ဥေဒစြန္းက၊ လ၀န္းေပၚေရ။

ဓည၀တီနိဂံုးရြာမ်ားသမိုင္းသာျခင္း (၁)

ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေက်ာက္ရစ္ေကဆရာ ေမာင္စံလွ စပ္ဆိုသည္။ ေကာဇာသကၠရာဇ္ (၁၁၁၆)၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ (၁၇၅၄) ခုႏွစ္ ရြီးကူးပီမူ

(၁) ေအာင္ေၾကာင္းမေယမဂၤလံ၊ ေအာင္ဆုပန္ေက၊ ေအာင္သံေညာင္းေညာင္း၊ ေအာင္ပါစီဟု၊ ေညာင္ရီေလာင္းလို႔၊ ဆုေတာင္းပဌနာ၊ အဖန္ဖန္ေလ၊ မွန္ယၡဳလွ်င္၊ ျပဳၿပီးခါ၀ယ္၊ ျမတ္စြာဗုဒၶ၊ အတုလံေက၊ သမၺဳဒၶႏွင့္၊ ဓမၼသံဃာ၊ ျမတ္ဆရာေလ၊ မာတာပီတ၊ ဂုဏ္ကဲလြန္ေက၊ အနႏၵကို၊ ကာယ၀ဇီ၊ မေနာခ်ီေက၊ သံုးလီဒြါရ၊ ကံသံုးျဖာေလ၊ ပဏာမျဖင့္၊ ညြတ္ခ႐ိုက်ိဳး၊ လက္ဆယ္ျဖာကို၊ ထိပ္မွာမိုးလို႔၊ ရွိခိုးဦးခ်၊ ႀကိမ္ဖန္ဖန္ျဖင့္၊ ကြ်န္ယၡဳေက၊ ျပဳၿပီးမွလွ်င္၊ သူရႆတီ၊ လွဆင္းညီေက၊ ေဒ၀ီရတနာ၊ ကြ်ႏု္ပ္မွာတြင္၊ တည္ပါစီေၾကာင္း၊ အဓိဌာန္ႏွင့္၊ ဆုမြန္ေတာင္းမွ၊ ရွိေဟာင္းပီစာ၊ က်မ္းအလာကို၊ ယူကာညႇိႏိႈင္း၊ ၿမိဳ႕ဓညာကို၊ ပတ္ခါ၀ိုင္းသည္၊ သမိုင္းစဥ္လာ၊ နိဂုဏ္းရြာကို၊ ျပရာအခဏ္း၊ ေနာက္တျဖာ၌၊ ထပ္ခါညႊန္းေသာ္၊ ေရႊနန္းတည္ရာ၊ ၿမိဳ႕ဓညာ၀ယ္၊ စႏၵာသူရိယ၊ ဘုန္းေတာက္ထိန္ေက၊ ရာဇိႏၵႏွင့္၊ ဗုဒၶျမတ္စြာ၊ ဘဂ၀ါ႐ို႕၊ မဟာမုနိ၊ ေျခာက္သြယ္ေရာင္ျဖင့္၊ ေျပာင္ေျပာင္ညီး၍၊ ေသာင္းထီးေက်ာ္လွန္း၊ ျမတ္ဘုန္းေမာ္ေလ၊ ကိုယ္ေတာ္႐ုပ္ကို၊ သြန္းလုပ္ခန္းႏွင့္၊ ၿမိဳ႕နန္းျဖာျဖာ၊ တည္ေထာင္ရာတြင္၊ ရွည္ၾကာသက္တမ္း၊ အတန္တန္ကို၊ ကာရန္ဆန္းႏွင့္၊ ညႊန္းကာခု၀ယ္၊ ေနာက္ေနာင္လာကို၊ သိပါရေအာင္၊ ျပလိုက္မည္ေလး။

ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း၏သမိုင္း၀င္မိန္႔ခြန္းမ်ား (ေနာက္ဆံုးပိုင္း)

(ALD) ၏နာယကႀကီးလည္းျဖစ္ ရခိုင္-ျမန္မာပ႑ိတ္လည္းျဖစ္ေသာ ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း၏သမိုင္း၀င္မိန္႔ခြန္းမ်ား (ေနာက္ဆံုးပိုင္း)

ကၽြန္ေတာ္႐ို႕၏ကိုယ့္တိုင္းကိုယ့္ေဒသတိမွာ တေဒသနန္႕တေဒသမတူပါ။ တိုင္း (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္တိမွာဆိုေက ကိုယ့္ေဒသ၏စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ တရားစီရင္ေရးတိကိုဆြဲရပါဖို႔။ မေပၚပါသိမ့္လည္း အဂုထိုမွာ ဇာပိုင္မ်ဳိးျဖစ္လာမည္ကားမသိ။ ဆိုေက အသူ႔ပါးကေတာင္းရဖို႔လဲ။ လာဘန္ဗ်ာကား ရခိုင္သား။ ကေကာင္းပညာဟိေရကား၊ ယင္းသူ႐ို႕ပီးမွ ရမည္နန္႕။ ဥပမာတခုေျပာပါမည္။ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းမွာ ဒီမိုကေရစီဆိုစြာကိုေျပာပါမည္။ ယင္းပိုင္ေျပာနီေရရခိုင္သားလူႀကီးတိ စာတတ္တိ အသံခ်ပ္ခ်ပ္နန္႕ေျပာနီစြာတိ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တိ ၀ါရင့္တိ တခ်ဳိ႕က ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကဦးေစာျမေအာင္ကို မတတ္၊ ႏိုင္ငံေရးနားမလည္၊ ပလင္စနီတလံုးလတ္။ ကြက္စိတပိုဒ္ႏိုင္လိမ့္မည္ဆိုပါေရ။ ဆိုပတ္စီ ကိစၥမဟိပါ။ သူ႐ို႕ေျပာလိုက္ေက ႏိုင္ငံေရး၀ါေတာ္ႀကီးတိ ႏိုင္ငံေရးမွာ အႏွစ္ (၄၀) လုပ္ခေရ (၃၀) လုပ္ခေရလတ္။ ယင္းခ်က္ကိုေျပာရပါဖို႔။ စစီးနားေထာင္ကတ္ပါ။ ကနိထမင္းငတ္ပ်ာယ္မွတ္ပါဖိ။ မစံုေကမေကာင္း ေျပာရဖို႔။ ႏုိင္ငံေရး၀ါေတာ္ႀကီးကို ေက်ာက္ေတာ္နန္႕စစ္ေတြၿမိဳ႔မွာ ေျပာခပါဗ်ာ။ ႏိုင္ငံေရး၀ါေတာ္ႀကီး။ အေ၀ ဆရာေတာ္ႀကီး၀ါေတာ္ (၄၅) ၀ါရေရ။ ဓမၼစရိယေရႊထီးေဆာင္းလာလတ္စြာ ကနိပါရာဇိကက်ေက အသံုးမက်ဗ်ာ။ မင္း႐ို႕ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တိ ၀ါေတာ္ႀကီးတိ သြီးစြန္းေသာလက္ျဖင့္ ပါရာဇိကက်နီဗ်ာ။ ရခိုင္ျပည္ကိုေခါင္းေဆာင္ဖို႕လာစြာ ဘေစာင္မ်က္ႏွာနန္႕လာေရလဲလို႔။ ေျဗာင္ေျပာခပါေရ။ အသာေခ်ေျပာလို႕ မရပါဗ်ာ။ ေယခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဘေဇာင္နည္းနန္႕၊ ဇာဥပေဒပင္ရရ ဖယ္ဒရယ္ပင္ရရ ဖယ္ဒရယ္မဟုတ္ေက တျခားရခ်င္စြာကိုရရ ဒီမိုကေရစီအစစ္ရေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕တန္းတူေရးကိုဆြဲရဖို႕။ ယင္းအတြက္နန္႕ ဗမာအသံုးအႏႈံးကိုေဖ်ာက္လို႔ ျမန္မာလို႔ဆုိေရကား။ အေႀကာင္းက သူ႐ို႕စြာ လူမ်ိဳးစုနန္႕မသင့္မျမတ္ ျဖစ္ပါလတ္ေတ။ လူမ်ဳိးစုနန္႕မသင့္မျမတ္ေက ျပည္တြင္းျပည္ပ သူပုန္ထလို႔ အစိုးရမွာ ေငြကုန္က်ေရ။ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးကိုလုပ္ဖို႔မရ။ ယင္းအတြက္နန္႕ တုိင္ျပည္မြဲလားခေရလို႔မွတ္ပါ။ ယင္းအခ်က္ကို ဖက္ခြက္တပ္မေတာ္က မလိုလားပါ။ မလိုလားေရအတြက္ (ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး) လို႔ ေဟာနီစြာပါ။ ဆိုခါ ေအခရီးကလားေရခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ကို အနာရွာလို႕မရပါ။ စည္း႐ံုးေရခါ စကားမလြန္ပါစီက့ဲ။ လူမ်ဳိးေရးကိုထိခိုက္၍မရပါ။ ဥပေဒနန္႕ ဆန္႔က်င္၍လည္းမရပါ။

ယင္းပိုင္လားဖို႔ဆိုခါ ရခိုင္ျပည္မွာ ဥကၠဌနန္႔ဖြဲ႔စည္းလို႔ရဖို႕လား။ ရခိုင္တိုင္းေဒသတခုလံုးမွာ ဥကၠဌနန္႕ေကာင္စီကိုရာ အဆင့္ဆင့္ဖြဲ႕ဖို႕လား။ လြန္ခေရဆယ္ႏွစ္ေလာက္က ေမဇူတိသူပုန္ထေရခါ ပလက္၀ကိုက်ေရလတ္။ ၾကားဖူးႀကပါလိမ့္မည္။ အဂု ပလက္၀ေခ်ာင္းေဒဖက္ မေက်းပင္ေခ်ာင္း ထိုဖက္ကိုေက်ာ္ခါ မီဇူရမ္ဆိုၿပီးေကျပည္နယ္ရလို႕ သမၼတနန္႕ပါ။ အိႏိၵယအစိုးရကပီးလိုက္စြာ အဂုထိုဖက္ကမ္းကိုႀကည့္လိုက္ေတခါ တိုက္တာအေဆာက္အဦးတိ ဟိမ္းနီယင့္။ ရခိုင္သားမ်ဳိးမွာ၀ါ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) ႏွစ္ဟိလတ္ပ်ာ။ ဂန္ဒေဂါက္နန္႕၊ အုန္းထရံနန္႕။ ၀ါးထရံ၊ အုန္းထရံကို ဂန္ဒေဂါက္နန္႕ နီခ်င္တုန္းသိမ့္။ ကနိ ထိုဖက္ကိုေက်ာ္လိုက္ေက ဟိမ္းလို႕ျမင္ပါလိမ့္မည္။ ေယေကလည္း ေၾကနပ္နီေက ဇာျဖစ္လားခေရလဲ။ ၀မ္းနည္းဖို႕ေကာင္းပါေရ။ ေအပိုင္မက်ခ်င္လို႕ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အသီခံလို႕ လုပ္နီကတ္စြာပါ။ သို႕ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္မွာခ်င္စြာက ေအလူႀကီးတိေတာ့ခါ သင္းခ်ိဳင္းကုန္းတဖက္ အိမ္တဖက္က်နီပါယာ။ က်န္လိုက္ဖို႕အေခ်တိစြာ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕တည္ေဆာက္ခေရအုတ္ျမစ္တိစြာ ေအပိုင္ႀကီးက်ယ္ဖို႔ျမင္လို႕ အဂု ကၽြန္ေတာ္ရို႕ရွိတြင္မွာပင္ ပ်က္ေအာင္ဖ်က္ပါလိမ့္မည္။ ခိုင္ခန္႕ေအာင္ထားပါလီကတ္။ ခိုင္ၿမဲစြာထားလို႕ဟိေက တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုုတိနန္႕တန္းတူဖို႕ဆိုေက ေနာက္ (၂၄-၂၅) ႏွစ္အတြင္းမွာ ထိုသူ႐ို႕နန္႕တန္းတူ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ယင္းအခါမွ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕၏စီးပြားေရးကို ဘေဇာင္ဆြဲဖို႕လဲ၊ ရခိုင္ျပည္ ႏိုင္ငံတကာနန္႕ ဆက္ဆံေရး၊ ျပည္တြင္းစီးပြားေရးကို ဘေဇာင္ဆြဲဖို႕လဲဆိုစြာ လိုပါဖို႕သိမ့္။ ယင္းဆြဲဖို႔စြာက ရဖို႔ျပည္အေပၚမွာ မူတည္ပါေရ။ ဖယ္ဒရယ္မူကေတာ့ ပီးဖို႕မဟုတ္ပါ။

တဆင့္တဆင့္ပီးေက ဇာလုပ္ဖို႕လဲဆိုစြာလိုပါေရ။ ယင္းအခါ လုပ္လာခါ ယင္းဥပေဒကိုဆြဲဖို႕ ပညာတတ္တိ ကေကာင္းလိုလာပါေရ။ ဆိုခါ ျပည္တြင္းထဲမွာ ပညာဟိတိမဟိလို႕မရ။ ဆြဲဖို႔စြာမွာ ကိုယ္စားလွယ္မွရာ ဆြဲရဖို႕။ ကိုယ္စားလွယ္မွာ ၀က္ခ်ဳပ္နာတိကို မတင္ႏိုင္ပါ။ သူ႐ို႕မွာဇာတိပါလဲ။ ၀က္ခ်ဳပ္၊ မာဒရာမစင္စြာတိပါပါေရ။ ၾကည့္ပါ၊ မ်က္စိဖြင့္လို႕။ ယင္းအတြက္နန္႕ (၂၆) ႏွစ္တိုင္တုိင္စားလို႕မ၀သိမ့္လို႕ အရာလိမ္ၿပီးေက လုပ္နီစြာတိကိုၾကည့္ကတ္ပါ။ ဆိုခါ ယခုမ်က္ေမွာက္အမွားပါ။ မ်က္ေမွာက္အမွားေနာက္ကပါနီကတ္လို႕ ၀မ္းနည္းလို႕ ကၽြန္ေတာ္ေျပာစြာပါ။ သတိထားပါ။ လြန္လီၿပီးေသာအခါက ဇာမွားခေရလဲ။ အတိတ္က လြန္လီၿပီးေသာအခါက မွားခစြာကိုမေျပာေက အတိတ္နန္႕ပစၥဳပၸန္ကိုမေပါင္းေက အနာဂါတ္ကို ၿခီလွမ္းမလွမ္းႏိုင္လို႔မွတ္ပါ။ ယင္းအခ်က္တိကိုသတိမထား ႐ုပ္၀ါဒီနန္႕ ကြန္မ်ဴနစ္ဆန္စြာက ကၽြန္ျဖစ္လာေသာလူမ်ဳိး။ ရခိုင္သမိုင္းကို မၾကားဖူးသူ (၁၀၀) မွာ (၁၀၁) ေယာက္ျဖစ္နီပါယာ။

ကၽန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္လို႕ဇာဖို႕ေခၚေရလဲ။ နားေထာင္ကတ္ပါနန္း။ အမ်ဳိးသီလႏွစ္ဌာနကိုေစာင့္လို႕ ရခိုင္လို႕ေခၚပါေရ။ ေအနိ သီလမဟိ၊ အမ်ဳိးကိုမေစာင့္၊ အမ်ဳိးေစာင့္တရားမဟိေက ရခိုင္ပ်က္ပါယာ။ သတိပီးပါေရ။ ေအနိကပင္စၿပီးေက ရခိုင္ကိုခ်က္ အစစ္လုပ္ပါကတ္မည္။ ရခိုင္ကပ်က္ ရခုိင္နေခါင္း မျဖစ္ပါကတ္ကဲ့။ ရခိုင္သားနေခါင္း ေကာင္းေကာင္းမ်ားလားခပါယာ။ ဆိုခါ ရွည္လ်ားလွစြာေသာ သမုိင္းကိုထားလိုက္ပါဖိ။ ရခိုင္ဟူ၍ေခၚေသာသမုိင္းကိုပဲ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ေျပာပါမည္။ ဇာနိကေခၚပါေရလဲ။ လြန္ခေရအႏွစ္ (၅၀၀၀) ကျဖစ္ခကတ္ပါဖို႕ ရခိုင္ေခၚစြာ။

ကၽြန္ေတာ္႐ို႕သည္ လြန္ခေရ အႏွစ္ (၅၀၀၀)က ကုႆမင္းသကၠရာဇ္ (၅၉၅) ခုမွာ ဘီစီ (၃၃၀၀) ေက်ာ္က ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္ျပည္မွာ ပထမဓည၀တီၿမိဳ႕ကိုတည္ပါေရ။ မာရာယုမင္းႀကီးဆိုစြာ လူတိုင္းသိပါလိမ့္မည္။ မာရာယုမင္းႀကီးသည္ ဇာကလာပါလဲဆိုစြာ ဆန္းစစ္ဖို႕လိုပါလိမ့္မည္။ မာရာယုမင္းႀကီးသည္ အိႏိၵယျပည္ ကပိၸလ၀တ္တိုင္းက အသူ႕သားလဲဆိုစြာ သိဖို႕လိုပါလိမ့္မည္။ သစၥနမင္းႀကီးသားပါ။ ကပိၸလတိုင္းနန္႕ ေကာသလတုိင္းစစ္ျဖစ္ကတ္ေတ။ လယ္ထြန္ဖို႕ရီကိုလုလို႕ ဂဂၤါျမစ္ရီေၾကာင့္ စစ္ျဖစ္စြာမွာ သူ႐ို႕၏ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဘုရားသခင္တည္းဟူေသာ ဘူးသီးေစာင့္ေရဘုရားသခင္က ေကာင္းခင္ကေစာင္းတီးလိုက္ေတ။ ထိုအခါ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး ၿငိမ္းေညာင္းေသာအသံကိုၾကားရ၍ ေကာင္းကင္ကိုေမာ့ၾကည့္လိုက္ေသာခါ ဘုရားသခင္က ေကာင္းခင္ကတရားေဟာပါေရ။ ေဟး သစၥန၊ သင္စစ္ပြဲေအာင္လို႕ ေကာင္းေကာင္းေပ်ာ္ေရလား။ ေနာင္ခါ မင္းမ်က္ရည္အသြယ္သြယ္စီးက်လိမ့္မည္။ ဇာျဖစ္လို႕လဲ။ မင္းမ်ဳိးမင္းအသြီးႏွင့္ တိုင္းျပည္ကသြီးကိုနင္းၿပီး သွ်င္ဘုရင္လုပ္ေတ။ ကေကာင္းေကာင္းေရထင္လား၊ ဆိုခါ ေကာင္းေကာင္းသံေ၀ဂရၿပီးေက အားလံုးစြာကိုစြန္႕ပနာ ေတာထြက္လာလတ္စြာပါ။ ရခိုင္ျပည္ ဂစၥပနဒီျမစ္၏လက္၀ဲလက္ယာ ကိုးဆယ့္ကိုးၿမိဳ႕ဟိစြာမွာ ဤအေၾကာင္းအရာကို ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕မွာေဟာေရခါ တေယာက္ထၿပီးေက ဇာေျပာလည္းဆိုေက ပုဏၰားကၽြန္း၀ကနီၿပီးေက ပလက္၀ထိဟိစြာမွာ ရြာေခ်ေတာင္မွ ကိုးဆယ့္ကိုးဟိဖို႕မဟုတ္ပါဆရာႀကီး။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕က မယံုဆိုပါေရ။ မွန္ပါေရ။ မွန္ပါေရ။ ဇာျဖစ္လို႕လဲဆိုေက ရခိုင္ကံမေကာင္းလို႕ ဆုတ္ယုတ္လာလတ္လို႕မွတ္ပါလီ။

ယင္းခါ သိစၥနသွ်င္ရေသ့သည္ ေတာတေလွ်ာက္က ရခုိင္ျပည္ကိုလာေရပလက္၀ကို ေရာက္ဖူးလူတိုင္း သိပါလိမ့္မည္။ အရွိဖက္ကို ရကၡပူရတုိင္း။ ပလက္၀၊ မီး၀ကပင္အထက္ကို ဥႆလင္းတုိင္းလို႕ေခၚပါေရ။ တုိင္းတတိုင္းကိုခြဲစြာမွာ အနည္းဆံုး ၿမိဳ႕ဆယ္ၿမိဳ႕ပါပါေရ။ ရခိုင္၏ဖြဲ႕စည္းပံုအရပါ။ ရခိုင္စြာ သာမညႏုိင္ငံ အနည္းေခ်ကားမဟုတ္။ ပ်က္စီးလားခစြာ အဂုမ်ဳိးျပဳတ္ဖို႕ႀကံနီဗ်ာ။ ေကာင္းေကာင္းသတိထားကတ္ပါ။ ေယေက ဥႆလင္းတိုင္းအရွိဘက္ကိုဆန္လုိက္ခါ ဇာေခၚလဲဆိုေက အရွိဘဂၤလားတိုင္း။ အဂု ဘဂၤလားေဒခ်္ႏိုင္ငံေရ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ပိုင္စြာပါ။ ေယေက ၄င္း၏လက္ယာဖက္ကိုၾကည့္လိုက္ေတအခါ နာဂေသနတိုင္း။ အဂု ထရိပူရျပည္ပါ၊ ယင္းဘက္မွာ ရခိုင္သားကိုၾကည့္လိုက္ေက အဂုတသန္းခြဲဟိပါသိမ့္ေရ။ ၿမံဳတိ၊ ဖလံတိ ရခိုင္စကားေျပာပါေရ။ အဂု ကၽြန္ေတာ္ ေဒကဥႆလင္းတိုင္းအလယ္တ႐ိုးကိုၾကည့္လိုက္ေက ဇာတြိလဲ။ ကာမ႐ူပတုိင္းပါ။ ၄င္း၏အေနာက္ဘက္ကိုၾကည့္ခါ မဟႎသကတုိင္း။ ရခိုင္ျပည္ပိုင္ေရတုိင္းတိပါ။ အဂုဇာသူ႐ို႕၀င္နီလည္းၾကည့္ပါ။ အားလံုးအသီးသီး၀င္လားခပါယာ။ ရခိုင္တိေတာင္တန္းကပ္လို႕ တ၀ိုင္းေခ်က်န္ဗ်ာ။ အဂု ယင္းဖက္ကရခုိင္သားတိ ထိုဘက္ကိုၾကည့္လိုက္ေက လူႏွစ္သန္းခြဲေလာက္ ဟိပါသိမ့္ေရ။ လာခ်င္နီကတ္ယာ။ ထိုဘက္မွာ အ၀ကၽြန္းဆိုစြာ ပေပါ့ေခ်ရြာႀကီးတိမဟုတ္ပါ။ အဂု ကုလားတိ၀င္လာပါယာ။ တျဖည္းျဖည္းစိမ့္၀င္လို႕ စုစုေပါင္းလူႏွစ္ေထာင္မဟိပါယာ။ အားလံုး ဘုရားေစတီတိနန္႕ ေက်ာင္းတိရာက်န္လိုက္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ထိုး၀င္လာေရပိုင္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕၏နီရာကို ထိုး၀င္လာေရ။ ဇာခါထုိး၀င္ေရလဲ အဂၤလိပ္သကၠရာဇ္ ၁၆၆၆ မွာထိုး၀င္လာစြာပါ။ ဇာျဖစ္လို႕လဲ ယင္းအခါ ရခိုင္အင္အားညံ့လာလို႕ပါ။

ရခိုင္တိမည့ံခင္ ဂြဖက္မွာ ဟိုင္းႀကီးကၽြန္းဟိပါေရ။ ထိုဖက္က ကတၱရာပူရကၽြန္း၊ ေသာင္းႀကီးကၽြန္း၊ ေဒကအ၀ကၽြန္း ကၽြန္းစုတိပါ။ ရခိုင္ျပည္၏ကၽြန္းႀကီးသည္ ေသာင္းႀကီးကၽြန္း။ ကတၱရာပူရကၽြန္းလို႕ေခၚေရ။ ကမၻာ့အရပ္ရပ္မွလူတိစြာ အဂုရခိုင္ျပည္ သံတြဲငပလီသို႕ အပန္းေျဖဖိို႕လာကတ္ေတပိုင္ ရခိိုင္ဘုရင္လုပ္ထားလို႕ အေကာက္ခြန္ရနီေရကၽြန္းစြာ ေသာင္းႀကီးကၽြန္းပါ။ ယင္းကို အဂၤလိပ္က (Sandwip) လို႕ေခၚပါေရ။ ကုလားစကားနန္႕ (ခ်ဴဒေရာႀကမ္န္) လို႕ေခၚပါေရ။ ကမ္းၿခီလွလတ္။ ယင္းကၽြန္းကို ဆင္မျဖဴကၽြန္းပါ။ ဘေဇာင္ရြီးထားကတ္လဲဆိုေက အဂၤလိပ္နန္႕ဟိႏၵဴက်မ္းတိမွာရြီးထားစြာက ကမၻာေပၚမွာ အလွဆံုးကမ္းၿခီပါ။ အဂုအသူပိုင္လားခေရလဲ။ ရခိုင္သားတိအက်င့္ပ်က္လို႕ ဆုတ္လာစြာပါ။ အရာလည္းမလြတ္သိမ့္ဆိုေက ဥကၠဌႀကီးေျပာခေရပိုင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးပိုင္ တခုလည္းမက်န္ပါဗ်ာလို႕မွတ္ပါလီ။ ယင္းအတြက္နန္႕ ၁၆၆၆ ခုႏွစ္ေလာက္က စစ္တေကာင္းထိုဘက္ကို မိုင္ (၅၀) ထိပိုင္ခေရ။ အယင္ ပထမ၀ါလို႕ဆိုေက ထိုမွာ ျဗမၼာပုတၲျမစ္ႀကီး ေဒဘက္မွာ ကူကသိျမစ္၀။ ယင္းျမစ္ထိုဘက္မွာ လြန္ခေရ (၁၀) ႏွစ္ေလာက္က ဘဂၤလားေဒ့ခ်္အစိုးရက တူးေဖာ္ေရးလုပ္ေရခါ ထိုမွာ စိုင္းျဒားမင္း၏လက္ရာဘုရားနန္႕ အႏုပညာလက္ရာတိ ကေကာင္းေပၚထြက္လာလို႕ အားလံုးကိုေမာ္ကြန္းတင္ဗ်ာ ရြီးထားခပါေရ။

ယင္းခ်င့္တိအားလံုး ရခိုင္သားစြာတိပါ။ ဘေလာက္ ပိုင္ခေရလဲဆိုခါ သစၥိနသွ်င္ရေသ့ေတာထြက္ေရခါ ယင္းနားမွာ ထိုဖက္ကအိႏၵိယ ေဒဖက္ကရခိုင္ပါ။ ၿခီတလွမ္းလွမ္းလိုက္စြာနန္႕ေရာက္ေတအတြက္ အနီးေခ်နန္႕ ရခိုင္ေဒသကို ေရာက္လာစြာပါ။ တရားအားထုတ္ဖို႕ ရီႀကိဳင္ရာျမက္ႏုရာကိုရွာေရအခါ ကုလားတန္ျမစ္ကို က်ပါေရ။ သစၥိနသ်င္ရေသ့လည္း ကုလားတန္ျမစ္ကိုမွီ၍ တရားေဆာက္တည္ၿပီးနီပါေရ။ ယင္းအနားမွာ သက္ျပည္တျပည္ဟိပါေရ။ သက္ျပည္ကို သက္မင္းစျႏၵသိဒၶိဆိုေရမင္းက အုပ္ခ်ဳပ္နီပါေရ။ စျႏၵသိဒၶိဆုိေရ သက္မင္းေရ ထိုသွ်င္ရေသ့သိစၥိနကို ျမင္တြိဖူးေမ်ာ္ရေရခါ ၾကည္ၫိုသဒၵါတရားပြား၍ ပစၥည္းေလးပါးျဖင့္ ဆြမ္းကြမ္းယာဂုတ္တိကို အၿမဲမျပတ္ပူေဇာ္လ်က္ထားပါေရ။ ထိုအခါ တနိေသာအခါ သက္မင္းစျႏၵရသိဒၶိ၏ သမီးေတာ္ဣႏၵာမာရယုကို ဆြမ္းပို႔ဖို႔ခိုင္းစီပါေရ။ ထိုအခါ ဘ၀အနႏၵကကုသိုလ္ရီစက္ေၾကာင့္ ရေသ့လူထြက္ဗ်ာ ဣႏၵာမာရယုနန္႕ ရလားခကတ္ပါေရ။ တခ်ိဳ႕တခ်ိဳ႕ေသာ ရာဇာ၀င္က တိရိစၦာန္ဆတ္မနန္႕ ရေရလို႕ဆိုပါေရ။ မဟုတ္ပါ။ တခါလည္းမရေကာင္းပါ။ ဇာျဖစ္လို႕လဲဆိုေက တခ်ိဳ႕က ရခိုင္သားကို တိရိစၦာန္ဟု ဆိုလိုခ်င္ေသာေၾကာင့္ ရြီးထားေသာက်မ္းတိရာျဖစ္ပါေရ။

ရခိုင္ရာဇာ၀င္ဆိုတိုင္း မယံုကတ္ပါကဲ့။ ကၽြန္ဘ၀မွာ ရြီးပစ္ခေရစာတိ ေကာင္းေကာင္းဟိပါေရ။ ငါ့အဖိုးသ်င္စာ၊ ငါ႐ို႕ဆရာေတာ္ႀကီးစာကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းအားမကိုးကတ္ပါကဲ့။ ၾကည့္ၾကည့္ခ်င္း ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ကျမင္ပါေရ။ ယင္းအတြက္နန္႕ ဣႏၵာမာရယုမည္ေသာ စျႏၵသိဒိၶသမီးေတာ္နန္႕ သက်သာဂီ၀ံသ၊ မဟာ၀ံသ၊ ခတၲိယမင္းမ်ိဳးမွဆင္းလာေသာ သစၥနနန္႕ထိမ္းျမားလို႕ မာရယုမင္းသားကို မြီးပါေရ။ ဥပမာအားျဖင့္ ေဂါတမဘုရားသည္ ကပ္ကမၻာမွာပြင့္ဖို႕ သာသနာေစာင့္နတ္မ်ားနန္႕တကြ သိၾကားျဗဟၼာ႐ို႕ေရ သုသီတာက အေလာင္းေတာ္နတ္သားကို မည္ေတာ္မာယာ၏၀မ္း၌ ပဋိသေႏၶတည္ၿပီးသကဲ့သို႕ အဂုလည္း အေနာက္မဥၥိမေဒသမွာ ဘုရားပြင့္ေရခါ ရခိုင္ျပည္ဓည၀တီကို ဘုရားသွ်င္ႄကြေတာ္မူဖို႕ ထိုအခါ ထံုးစဥ္အတိုင္း ဗ်ာတိတ္ပီးရန္အလို႕ငွာ ရခိုင္ျပည္မွာ မင္းဆက္ျပဳတ္မလားဖို႕အတြက္ မင္းဆက္ဆက္ပီးစြာလို႕မွတ္ပါ။

ထို႕ေၾကာင့္ သုတိသာနတ္ျပည္က ေသာနသိဒိၶယနတ္သားကိုပင့္ၿပီးေက သစၥိနမင္းကို ေတာထြက္ေအာင္ လုပ္လိုက္စြာပါ။ ယင္းမွာ သစၥနနန္႕ဣႏၵာမာရယု႐ို႕ဇနီးေမာင္ႏွံႏွစ္ဦး ေပ်ာ္ပါးနီကတ္ေက တခါလည္းဆံုးဖို႕မဟုတ္လို႕ ကုလားတန္ျမစ္မွာရီခ်ိဳးေရခါ ျမစ္မွာတေယာက္တျခားမ်ိဳးလို႕ပါလားခစြာပါ။ လင္သစၥနက ဇာကိုေရာက္လားလဲမသိ၊ ဣႏၵာမာရယုကလည္း ဇာကိုေရာက္လားမွန္းလဲမသိ ဆုိခါ က်န္ရစ္ေတ သံုးႏွစ္သားအရြယ္ မာရယုမင္းသားငယ္က တငိုငိုနန္႕နီေရလတ္။ ယင္းခါ ၿမိဳေတာင္မင္း ငေအာင္ကလည္း ေတာခရီးထြက္လို႕လာေရ။ ထိုအခါ အေခ်တေယာက္ေတာထဲမွာငိုနီေရဆိုကာ လားၾကည့္ခါ အမိမဲ့သား ရီမဲ့ငါးပမာ ဒုကၡသည္မာရယုမင္းသားငယ္ကို ၿမိဳေတာင္မင္းက ေကာက္ယူမြီးစားထားပါေရ။ မြီးစားထားေရခါ ၿမိဳေတာင္မင္းမွာလည္း သမီးေခ်တေယာက္ဟိပါေရ။ နာမည္က မဗညႇာလတ္။ ဆိုအခါ မာရယုမင္းသားငယ္ကို ဒါး၊ ဒုတ္၊ လွဲအစဟိေသာ အဌာရသ (၁၈) ပါးေသာေယာက္်ား႐ို႕တတ္အပ္ေသာ ပညာရပ္တိကိုသင္ပီးလို႔ ေတာင္မင္းရာထူးကိုပီးလိုက္သျဖင့္ ၀ါးအလံုး (၁၀၀) တိုင္အလံုး (၁၀၀) ႐ို႕ျဖင့္ မာရယုမင္းသားငယ္ကို နန္းတင္ပါေရလတ္။ ကၽြန္ေတာ္စီ မၾကာမၾကာေျပာပါေရ။ ေဒအေၾကာင္းကို။ ထိုအခါ ဓည၀တီျပည္ႀကီးကို တည္ေထာင္ၿပီး ဗုဒၶေဂါတမပြင့္ဖို႕စြာကိုအေၾကာင္းျပဳလို႕ သိၾကားမင္းဖန္ဆင္းၿပီးေက သံလ်က္ေတာ္ကို ဆက္သက္လီပါေရ။ ဆက္ေတခါ ေဒခ်က္မွာေပ်ာ္ပိုက္နီေကမျဖစ္ဆိုေရခါ ေနာင္မွာ သမီးမဗၫႇာနန္႕ ေပါင္းဖက္လို႕ သမီးေခ်တေယာက္မြီးက်န္ရစ္ေတ။ နာမည္က (မာရ)။ သူ႐ို႕ၿမိဳ႕စကားနန္႕ (အမာရ) လို႕ေခၚပါေရ။ အဖအသူလဲ။ သက်သာဂီ၀င္မင္းသား ရခိုင္မင္းမ်ိဳးကဆင္းလာေရ။ အမိ၀ါ ၿမိဳေတာင္မင္းႀကီးသမီး ၿမိဳမ။ ရခိုင္သားနန္႕ရေက ရခိုင္သားကပ်က္မေခ်တေယာက္က်န္ရစ္ေတ။ ၿမိဳထက္၀ွက္၊ ရခိုင္ထက္၀ွက္။

ကိုင္ေယေက ၿမိဳဇာဖို႔ခြဲခ်င္ကတ္လဲ။ မိန္းၾကည့္ေက ေဖသာမဟိလား၊ ဟိပါေရလတ္၊ ေနာက္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ မဟာျမတ္မုနိဘုရားႀကီးကို သြန္းၿပီးေရေနာက္ မင္း (၁၀၁) ပါးထီးေဆာင္းလို႕ စႏၵာသူရိယမင္းအျပန္မွာ လက္ေဆာင္ပီးပါေရ။ ဇာပီးလိုက္ေတလဲ၊ ၿမိဳမင္းကို နဗက္ႀကီး (၉) ရံပီးလိုက္ေတ။ ေငြလက္ေကာက္ႏွစ္ရံ ပီးလိုက္ေတ။ ေလာင္ဗြန္းတခ်ပ္ပီးလိုက္ေတ။ ႀကီးဟင္းဇားႏွစ္လံုးပီးလိုက္ေတ။ ထိုအခါ ေပ်ာ္လို႕ ၿမိဳတိေကာင္းေကာင္းမကကတ္လားဆိုခါ ကပါေရလတ္။ ယင္းလက္ေကာက္တိဟိပါသိယင့္လားဆိုခါ ဟိပါေရလတ္။ နားေဋာင္းကို ေတာင္မင္းကဆံုနန္႕ေထာင္းလို႕လည္းမပ်က္လို႕ ၀တၴဳေျပာလာပါသိမ့္ေရ။ ၿမိဳေတာင္မင္းက ယင္းပိုင္ ဘုရားလက္ထက္ကပင္ ရခိုင္အမ်ိဳးနန္႕ဆက္ၿပီးလာစြာ ဘုရားပြင့္ခါလည္း ၿမိဳနန္႕ဆက္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာစြာပါ။

အဂု ကိုယ္႐ို႕ၿမိဳအမတ္ေလာင္းကနီၿပီး ခရစ္ယာန္၀င္လာခါ ထားပါဖိ။ မခံခ်င္ဗ်ာဆုိခါ ၿမိဳလူႀကီးေျခာက္ေယာက္စြာ အ၀တ္ျဖဴ၀တ္ၿပီး ေခါင္းေပါင္းႀကီးတိနန္႕ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕နန္႕တတူ ၀တ္လို႕စားလို႕ လိုက္လတ္ပါေရ။ ဇာျဖစ္လို႔ ျဖစ္ရပါေရလဲဆိုေက ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦးပိုင္းမွာ မဲဆႏၵသ်င္ငါးေသာင္းနန္႕ ႏွစ္ေထာင္ဟိပါေရ။ မဲဆႏၵပီးဖို႕လူပါ။ ဆိုခါ ကုလားေမာင္ေမာင္ခင္ (လႊတ္ေတာ္တရားယုန္း ဗဟိုရွိနီခ်ဳပ္) သူက ကိုယ္စားလွယ္၊ သူ႔မွာ ကုလားဘေလာက္ဟိေရလဲဆိုေက (၁၂၇၀၀) ဟိပါေရ။ ေျမာက္ဦးေမာ္လဗီနန္႕ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ သူ႐ို႕ဟိၿပီးသားပါ။ ဆိုင္းဘုတ္တင္ဖို႕မလို။ ဘေလာက္ေကာင္းလဲဆိုေရခါ ၿမိဳေခၚခမီးအမ်ိဳးသား ေက်ာ္ေဇာလွ၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ စာသင္ခပါယင့္။ သူ႕မွာအားလံုး (၉၇၀၀) ဟိပါေရ။ မဲဆႏၵသွ်င္ သူ႕မွာလည္း သီးျခားတက္နီေရ။ (၉၇၀၀) နန္႕ (၁၂၇၀၀) ေပါင္းလိုက္ေက (၅၀၀၀) မဲကို ႏႈတ္လိုက္ပါ။ တစညပါတီမွာ ဘေဇာင္မဆို တရားသူႀကီးဥကၠဌ၊ ေကာင္စီဥကၠဌသားသမီး (၃၀) က (၅၀) ရြာတိုင္းရြာတိုင္းမွာ မဟိပါလား၊ ၿပိဳလို႕ ထြက္လို႕မလားႏိုင္ပါ။ ေဟာစရာကလည္းမလို၊ ေျပာစရာလည္းမလိုပါ။ သူ႐ို႕ ေက်ာ္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ရြာေပါင္း (၃၃၅) ရြာဟိစြာမွာ ခြဲပစ္လိုက္ေက ဘေလာက္ျဖစ္လာပါလဲ၊ (၁၇၀) ေလာက္ျဖစ္ပါေရ။ ယင္းကို တစညလူ (၅၀) နန္႕ေျမႇာက္လိုက္ေက အေလ်ာ့မဲလို႕မွတ္ပါ။ ေအအခ်က္စြာ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ မဲခ်င့္ခ်ိန္စြာပါ။

ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ ယၡဳထက္ထိမဟိပါသိမ့္။ မဟိေက ကုလားပါးမွာယႈံးပါဖို႕။ စည္း႐ံုးပံုကမတူပါ။ ဆိုခါ ေလ်ာ့မဲဘေလာက္က်န္လိုက္ေတ (၂၀၀၀၀) ဆိုလိုက္ပါဖိ၊ (၂) ေသာင္းကို ကိုယ္စားလွယ္ (၄) ေယာက္က၀ီပါဖို႕။ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အပါအ၀င္ဆိုခါ တေယာက္ကို (၇၀၀) ေလာက္စီရလိုက္ပါဗ်ာ။ ေယေက မဲအမ်ားဆံုးအသူလဲ။ ကုလား (၁၂၀၀၀) ရဗ်ာဆိုေက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕သားတိၿပိဳပါေယနန္႕ရာ။ ဆိုခါ အဂုဆင္းလို႕ ၀ါက်ီးတိပါဆင္းလို႕စုျဖစ္ကတ္ပါေရ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕လယ္မွာ တရားေဟာေရခါ ကၽြန္ေတာ္ေဟာခစြာပါ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ကိုစည္း႐ံုးလို႕မရ၊ လူတတ္တိ ေရဒီယိုနားေထာင္ေရ။ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုေကာင္းေရလို႕ အထင္ႀကီးနီေရ။ တစညျပန္ႏိုင္ဖို႕လားမသိလို႕လည္း ေၾကာက္ကတ္ပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ေဟာခါမွ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ေလးခြဆံုမွ ၿပိဳထြက္လာပါေရ။ အဂုလုပ္ကတ္ရဖို႕။ နက္ဖန္ခါဆိုေက ကုလားေအာက္ကိုေရာက္လားပါလိမၼည္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ယွင္းျပခါမွ။ ယေက ဇာလုပ္ကတ္ရဖို႕လဲလတ္။ ကၽြန္ေတာ္က ကုလားမဲဆႏၵသွ်င္ (၁၂၀၀၀) ဆိုေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က မဲျပား (၁၅၀၀၀) ရမွႏိုင္ပါဖို႕။ ယင္းတြက္နန္႕ အဂုေရာက္ဟိလာကတ္ေတ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕သားမဲဆႏၵသွ်င္တိစြာ မဲျပား (၁၅၀၀၀) ထက္မနည္းစီဖို႕ အိမ္တိုင္းလူတိုင္း အိပ္သြန္ဖာေမွာက္ ႀကိဳးႀကိဳးစားစားနန္႕ ကိုယ္စီကိုယ္ငွ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေကၤတျဖစ္ေတ ဆီမီးခြက္ကို မဲပီးကတ္ဖို႕ ကၽြန္ေတာ္ေျပာၾကားလိုက္ပါေရလို႕ ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္မွာ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားတိကို အဂုပိုင္ စည္း႐ံုးေရးတရားေဟာခလီပါေရ။

ဆရာႀကီးသည္ ခ်မ္းအီးလွေရေဆာင္းရာသီမွာ ပုဆိုးပါးေခ်နန္႕ စစ္ေတြအက်ဥ္းေထာင္မွာ အလွဴးအလွိမ့္ခံယင္း (၁၉၉၀) ျပည့္ ၾသဂုတ္လ (၁၄) ရက္နိမွာ တိုင္းျပည္နန္႕လူမ်ိဳးအတြက္အသက္ပီး၍ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ လားခပါသည္။ ဖက္ခြက္တိ အဆိပ္ေကၽြးသတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံလားရပါသည္။ ဖက္ခြက္တိကို ကမၻာႀကီေကလဲ့ အခဲမႀကီလီကဲ့ ရခိုင္သားရို႔။ က်န္ရစ္သူမ်ားမွ ဆရာႀကီးအားသတိရလွ်က္ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားရွိတြင္ အ႐ိုးဇာတီတဆူ တည္ထားကိုးကြယ္ထားပါေၾကာင္း စာရြီးကာဂုဏ္ျပဳလိုက္ရပါသည္။

အသ်င္ဣႏၵာစကၠ
ေဗဒင္ႏွင့္ သမိုင္းသုေတသီ
(5/7/2006)

(ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးစာေစာင္မွ)

ဆရာႀကီးဦးသာထြန္းမိန္႔ခြန္း အပိုင္း (၂)

(ALD) နာယကႀကီးလည္းျဖစ္၊ ရခိုင္-ျမန္မာပ႑ိတ္ႀကီးလည္းျဖစ္ေသာ ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း၏သမိုင္း၀င္မိန္႔ခြန္းမ်ား (ဒုတိယပိုင္း)

ထမင္းထုပ္ကိုျပလို႔ မိသားစုစားနီရစြာ၀မ္းသာၿပီးေက ကိုယ့္လူမ်ိဳးကို ေအာက္တြင္းသြင္းၿပီး စည္း႐ံုးနီကတ္ေတ။ ေကာင္းေကာင္းသတိထားကတ္ပါ။ ျပည္ဖ်က္လား။ တိုင္းဖ်က္လား။ ရခိုင္ျပည္ဖ်က္ဖို႔ၾကံနီကတ္ေတလားလို႔။ ကေကာင္းေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းပါေရ။ အဂု ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေရ လူမ်ိဳးစုတိနန္႕စုမိပါဗ်ာယ္။ ၀မ္းသာကတ္ပါ။ တန္းတူရဖို႕အေရးေဆာင္ရြက္ထားဗ်ာယ္။ ၀မ္းသာကတ္ပါ။ ကိုယ့္လူကိုကိုယ္ ျပဳစုကတ္ပါလို႕ တိုက္တြန္းလိုပါေရ။ (ကိုင္) ဘေဇာင္ပ်င္ဖို႕လဲ။ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ တပ္ေပါင္းစုဆိုၿပီးေက ေက်ာင္းသားေဂါင္းကို ေရာင္းၿပီးေက ရကၡိဳင္ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႕ ငါ႐ို႕ဖက္ပါေရဆိုၿပီးေက စာအုပ္တိထုတ္နီကတ္ပါေရ။ စစ္ေတြၿမိဳ႕က ရခိုင္ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႕က မခံမရပ္ႏိုင္လို႕ေျပာေရ။ ငါ႐ို႕မပါကိုး။ အကို႐ို႕ ဇာလုပ္ကတ္စြာလဲလို႕ ေျပာပါေရ။ ယင္းပိုင္ေရာင္းစားနီကတ္လို႕ ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ၿပိဳလားခေရ။ ေအအခ်က္တိ ဇာလုပ္စြာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဥကၠဌႀကီးေျပာေရအတိုင္း စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ အလီလီ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာလည္း အလီလီ။ ေျမာက္ဦးမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ပါးကိုလာကတ္ေတ တခုပိုင္လည္း စည္း႐ံုးလို႕မရခပါ။ မရခစြာ အသူ႕လက္ညႇိဳးထိုးလို႕လဲ။ ရခုိင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ရခိုင္ျပည္ တစည္းတ႐ံုးတည္း အင္အားတခုတည္း လားဖို႕စြာကိုမရ။ ရခိုင္တမ်ဳိးသားလံုး၏အဖ်က္သမားဆိုၿပီးေက စာတန္းထုတ္ပါေရ။

ယင္းပိုင္ ေပါင္းစည္းလို႕မရေရအေၾကာင္းေျပာခါ ေပါင္းစည္းေရးကိစၥနန္႕ပတ္သက္လို႕ အစည္းအေ၀းခ်ခါ ဟုတ္စြာမဟုတ္စြာ မသိ။ မၾကားဖူးခါ ပါလားခစြာၿမိဳ႕တိဟိပါေရ။ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕ပါလားေရ။ ေက်ာက္ျဖဴတျခမ္းပါလားေရ။ ယင္းသူ႐ို႕ေႏွာက္ယွက္လို႕။ အဂုယင္းသူ႐ို႕ေႏွာက္ယွက္စြာကိုလိုက္ၿပီး လုပ္နီရပါေရ။ စည္း႐ံုးေရးကိုပစ္ခလို႕ ဘေလာက္ေနာက္က်ပါလဲ။ လပိုင္းဟိပါဗ်ာ။ ထိုတရက္နိက စစ္ေတြ ရခုိင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က စာရြက္ေခ်တရြက္ထုတ္လိုက္ၿပီးမွ အရွက္ရလို႔ ငိုသူငို ရယ္သူရယ္ ျဖစ္လားခပါေရ။ ဘေလာက္ေႏွာက္ယွက္ပါေရလဲ။ စာရြက္ထုတ္ရေအာင္ထိျဖစ္လားပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခုိင္သားတိထဲက ကၽြန္ေတာ္တနားက လူဦးေရျပခေရပိုင္ ေဒဖက္ကက်န္ရစ္ေတ လူဦးေရ (၁) သန္း (၂) သန္းမ်ေလာက္နန္႕ လားရဖို႕စြာပါ။ အားလံုးညီၫြတ္ႏိုင္မွ ျဖစ္ပါဖို႕။ သွ်မ္းမွာ (၆၂) နီရာရစြာ အၿပိဳင္အဆိုင္ဆိုေက (၂) လီတိုး။ ဥပမာအားျဖင့္ဆိုေက (တစည) (၆၂) နီရာ၊ သွ်မ္း (၆၂) နီရာ (၁၂၄) နီရာလားရပါဖို႕။ (၁၂၈) နီရာေလာက္ရာ၀င္ပါေရ။ ယင္းပိုင္စြာမွာ (၂၆) နီရာမွ (၁၅၅) ေယာက္။ (ရခိုင္သား႐ူးလာ) လို႕မိန္းစရာ ဟိပါေရ။ လူမ်ဳိးစုတိက ရယ္နီပါဗ်ာ။ ဘေဇာင္စြာလဲဥကၠဌႀကီး ရွက္ေတ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ရွက္ပါေရ။ တခါတခါ တိုင္ပင္ပါေရ။ (ငါ႐ို႕လုပ္စြာမွားဗ်ာယ္ဟန္) လို႕။ ကိုယ္စြာကိုယ္ လက္ကိုင္မရကား။ (ရခိုင္သားအ႐ူးတိကို) လို႕ စဥ္းစားကတ္ပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္နန္႕တကြ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခုိင္သားတိအားလံုး ပါေရလို႕မွတ္ပါ။ သို႕ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕မရသိမ့္ေကလည္း သည္းခံလို႕နီရဖို႕လားဆိုခါ မနီပါ။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ ဓိဌာန္ခ်က္နန္႕ သီေအာင္လုပ္ပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ (၁) လနန္႕ (၁၀) ရက္ေလာက္ ကုလားတန္တ႐ိုး၊ ၿပိန္းေခ်ာင္းတ႐ိုးတက္ေက မတန္႕ခပါ။ ထိုၿမိဳ႕ေဒၿမိဳ႕က အကူေတာင္းလို႕ ပုဏၰားကၽန္းမွာ ကူခရပါေရ။ ပိုးရီျပင္ကလာစြာပါ၊ မိုးရြာေက ထီးေဆာင္းလို႕။ ဆိုေရခါ ကၽန္ေတာ္႐ို႕ စိတ္မပ်က္ကတ္ပါကဲ့။ ရေရပိုင္ တတ္ႏိုင္သည့္လမ္းေၾကာင္းက ၀င္ၿပီးနီပါ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေတာင္ျခမ္းနန္႕ ေျမာက္ျခမ္းမွာ (၄) ေသာင္းေက်ာ္ထိ ဟိပါေရ။ မဲဆႏၵသ်င္ (၂) ေသာင္းေက်ာ္ရေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ႏိုင္ပါဖို႕။ အျခားသူတိ ခြဲခ်င္ပိုင္ခြဲလီ (၂) ေသာင္း (၅) ေထာင္ရေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕လက္ခုပ္တီးလို႕ ကကတ္ဖိ။ ယင္းအႀကံကို ပီးလိုပါေရ။ ထိုင္မနီကတ္ပါကဲ့။

ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အားလံုး က်ီလားပါယာ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ကို ၀င္လိုက္ေက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ေကာင္းေကာင္း ေၾကာက္ဖို႕ေကာင္းပါေရ။ ကုလားရလားဖို႕ပ်င္ခါ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕အတြက္ မီးပိုင္ပူၿပီးေက လူႀကီးရြယ္တူ (၁၅၀) ေလာက္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕နန္႕တြဲၿပီးလိုက္ပါေရ။ လူလတ္တိ၊ လူငယ္တိ အားလံုးတြဲၿပီးေက ေဖသာဟိေရ ဆီစက္ပိုင္သွ်င္တိ၊ စက္႐ံုပိုင္သွ်င္တိ တေယာက္တေယာက္ကို (၅) ေထာင္၊ (၆) ေထာင္ထည့္ၿပီးေက လုပ္လိုက္လို႕ အျဗင္းေအာင္လားခပါေရ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာပိုင္ (၅၀၀) မလွဴ၀ံ့၊ (၁၀၀၀) မလွဴ၀ံ့ေက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕က်ပါေရ။ က်ေက ဆင္းပါယာ။ တခ်ိန္တည္းနန္႕ ပိုင္းျဖတ္နီကတ္ပါေရ။ ဇာျဖစ္လို႕လဲဆိုေက ရြာတိုင္းရြာတိုင္းမွာ ထိုးႏွက္ခ်က္တိ ျပည့္လားခေရအတြက္ စည္း႐ံုးေရးဆိုင္ရာမွာ ကိုယ့္ဖဲသာနန္႕ကိုယ္ လိုက္နီရေရ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေရ လွဴဖို႕သူမဟိေက စည္း႐ံုးေရလူမွာ တာ၀န္မဟိပါ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သားတိမွာ တာ၀န္ဟိေရလို႕ မွတ္လီပါကတ္။ ကနိ ဖြင့္လို႕ေျပာပါေရ။ အမ်ိဳးဘာသာအတြက္ ေအပိုင္လုပ္လို႕လဲမရလိုက္ေက ျပည္ပ်က္ဖို႕၊ အမ်ား ႏွစ္ (၂၀) မၾကာပါဗ်ာယ္။ အကုန္သူတိ နက္ဖန္ခါ တတုတ္ကုန္ဖို႕စြာ မွတ္လီပါ။ ျပည္ကိုတည္ေထာင္လို႕ မရလိုက္ေက ေျပာစြာပါ။ အဂုဇာလဲ။ စည္း႐ံုးေရး။ စည္း႐ံုးေရးမွာ ဇာလဲ။ တန္းတူညီမ်ေရးနန္႕ေျပာလို႕ စည္း႐ံုးရပါေရ။ တန္းတူညီမ်ေရးကို နက္ဖန္ခါ အစိုးရမွာ ဖြဲ႕စည္းလားဖို႕။ မရေက အရာ (၂၅) ႏွစ္ေတာင္မကသိမ့္လို႕ ႏွစ္ (၅၀) ခံဗ်ာလို႕မွတ္လီ။ ေနာက္ကုန္းမွာ ဖျဖဳတ္ရီ ထနီဗ်ာ။ သံခြါရာ အရာလည္း ခံခ်င္ကတ္သိမ့္ေရ။ (ငါ့အိမ္သားလြတ္ေကက်ီ။ ျပည္သူကုိ ႏွိပ္စက္ေက စက္ပတ္စီ) ဆိုစြာ ဇာပုိင္စြာအမ်ဳိးလဲ။ ရခုိင္ပင္ဟုတ္သိမ့္ယင့္လားလို႕ ကၽြန္ေတာ္ေျပာစြာပါ။ တန္းတူရေရးကုိ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဥကၠႀကီး အႀကံပီးခ်က္အရ ရခုိင္က အႀကံပီးခ်က္အရ၊ အားလံုးတူညီထားပါဗ်ာ၊။ လူမ်ဳိးမ်ားထဲမွာ ျမန္မာတမ်ဳိးကိုပယ္ေက က်န္လူမ်ဳိးစုတိေရ ဆင္းရဲခံဖက္ ႏွိပ္စက္ခံဖက္ျဖစ္လုိ႕ ကနိ စု႐ံုးဗ်ာ အင္အားစုတခု ျဖစ္နီပါဗ်ာယ္။

လူမ်ဳိးစုထဲမွာ လူမ်ဳိးေခ်တိ ဟိပါေရ။ ကခ်င္မွာ (၃၇) မ်ဳိးေလာက္ဟိပါေရ။ သွ်မ္းမွာလည္း (၃၀) ေက်ာ္ဟိပါေရ။ ကရင္မွာလည္း ယင္းပုိင္ပါ၊ ကြဲဖို႕ဆိုေက ယင္းလူမ်ဳိးစုတိစြာ ဘာသာမတူ။ အ၀တ္မတူ။ ကြဲဖုိ႕သင့္ပါေရ။ အဂု ႏွစ္ဖြဲ႕မဟိပါ၊ ဇူမီးခ်င္းနန္႕ ေတာင္ေပၚခ်င္းစြာ အမ်ဳိးမတူ။ စကားမတူ၊ သို႕ေသာ္ တဖြဲ႕တည္းပါ။ ဇူမီးခ်င္းလည္းခ်င္း။ ေတာင္ေပၚခ်င္းလည္းခ်င္း။ သို႕ေသာ္ ခ်င္းျပည္ကုိ (တ-စ-ည) မ၀င္၀့ံပါ။ အနည္းငယ္မွ်ရာ ၀င္၀့ံပါေရ။ ခုိင္စြာ တပ္ေကာင္းစြာကုိျမင္လို႕ မ၀င္၀ံပါ။ ခ်င္းမွာ ေအာင္ၿပီးသားပါ။ အနီအထားေကာင္းပါေရ။ ေဒလူမ်ဳိးစုထဲမွာ ခ်င္းအေတာ္ဆံုးပါ။ တနားက ဥကၠဌႀကီးေျပာခေရ ေနာက္မြန္။ ကခ်င္၊ သွ်မ္း၊ အားလံုးေတာ္ပါေရ။ ေအရခုိင္လူမ်ဳိးစုေရ ဇာျဖစ္နီလဲ။ ကၽြန္သက္ရွည္လို႕ ကၽြန္စိတ္၀င္နီေရ။ ေျပာင့္ေျပာင့္ေျပာဖို႕ဆိုေက ေအလူတိအျပစ္ မဟုတ္ပါ။ (၁၁၄၆) ခု ရခုိင္ျပည္ႀကီးပ်က္ၿပိဳကတည္းကပင္ ေအနိအထိ (၂၀၅) ႏွစ္တုိင္တုိင္ ကၽြန္စိတ္ေပါက္နီေရရခုိင္သားသည္၄င္း၊။ လြတ္လပ္ေရးရလို႕ လြတ္လပ္ေရးအရသာ မခံစားရေရ (၄၂) ႏွစ္ကာလအတြင္း ရခုိင္သားသည္၄င္း၊ အျမတ္ (၂) ခုထြက္ပါေရ။ ဇာအျမတ္လဲ။ (တစ္) ေၾကာက္စြာနန္႕ (ႏွစ္) မြဲစြာ (၂) ခု အျမတ္ထြက္ေတမွတ္ပါ။

အရာ ေအအမြီကိုယူဖို႕ဆိုေက ေအအတုိင္းထိုင္နီကတ္ပါဖိ။ ယင္းအတြက္နန္႕ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ေရ ဇာပုိင္စည္း႐ံုးလားရဖို႕လဲ။ တန္းတူေရးကုိ လူမ်ဳိး (၁၉) မ်ဳိးသေဘာတူလို႕ ခ်ၿပီးဆြဲထားပါဗ်ာ။ ဇာအခါတင္ဖို႕လဲ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ အဂ ုဇာပုိင္ထင္ျမင္ကတ္ေတလဲဆိုေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕က တျခားတျခားေသာ အဖြဲ႕အစည္း႐ို႕သည္ သိလ်က္နန္႕မုိက္နီစြာတမ်ဳိး။ သိလ်က္နန္႕ ကုိယ္လူႀကီးျဖစ္ၿပီးေက ကိုယ့္မိသားစု ထမင္းတဆုပ္စားရေက က်ီဗ်ာဆိုေရ ပါတီတိပါပါေရ။ ယင္းခ်က္က ဇာခါလဲဆိုေက အယင္ (ဖဆပလ) ပါတီ ပါလီမာန္မွာအမတ္ျဖစ္ၿပီးေက တက္ေဆြးေႏြးခီရဖို႕ပုိင္ အလားတူထင္လို႕ပါ။

ယေလာက္ထိ အထင္ေသးေသာရခုိင္လူမ်ဳိးသည္ ဇာပုိင္လူမ်ဳိးလဲ။ ကနိ ယင္းမ်ဳိး အနီအထားမဟုတ္ပါ။ မဟုတ္ေၾကာင္းကုိ ကၽြန္ေတာ္ေျပာပါမည္။ ရခုိင္ျပည္ႀကီးသည္ တုိင္းႀကီး (၁၂) တုိင္း၊ ၀တီ (၇) ရပ္နန္႕ ဖြဲ႕စည္းလာေရ ရကၡပူရႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးသည္ အရွိေတာင္အာသွ်မွာ ႏွစ္ေပါင္းငါးေထာင္တိတိ ႀကီးမားနီခေရႏုိင္ငံႀကီးပါ။ ကနိဇာျဖစ္လုိ႕ ခြီးျဖစ္လားခေရလဲ။ ေအပုိင္သစၥာေဖာက္တိေၾကာင့္။ ရခုိင္ျပည္ႀကီး ခြီးျဖစ္လားခပါေရ။

ေအကႏၱ ဇာပုိင္ခြီးျဖစ္လားခေရလဲဆိုစြာ ကၽြန္ေတာ္ျပန္ၿပီး ၀တၳဳေျပာျပပါဖို႕။ ရခုိင္ျပည္ႀကီးပ်က္ၿပီးသည္ေနာက္ အသူပုိင္ေရလဲ။ ျမန္မာၿမိဳ႕၀န္ အႏွစ္ (၄၀) ပိုင္ပါေရ။ စစ္အာဏာနန္႕အုပ္ခ်ဳပ္လားခေရအတြက္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ေမာ္ၾကည့္ဖို႕ မရ။ ေနာက္ အဂၤလိပ္သိမ္းလာလတ္ေတ။ အႏွစ္ (၁၁၂) ႏွစ္ပုိင္ေရ။ ေနာက္ဆံုး ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမအာသ်နီ၀န္း အလင္းေရာင္ျပလုိက္လို႕ တုိင္းျပည္ႀကီးလြတ္လပ္လားခေရ။ လြတ္လပ္ၿပီးသည့္ေနာက္ (ဖဆပလ) အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဖြဲ႕ေရ။ မဖြဲ႕ခင္မွာ အဂၤလိပ္အစုိးရလက္ထက္ခါ ေအမွာေရာက္ဟိနီေရထဲက အသက္ (၆၀) ေက်ာ္ဟိေရ လူႀကီးတိသိပါလိမ့္မည္။ (၉၁) ဌာနနန္႕ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးလုိ႕ တခုလဲ ရခုိင္သားေကာင္းစားဖို႕စြာမပါ။ အႏွစ္ (၁၁၂) ႏွစ္ခံခပါေရ။ သို႕ေသာ္ ကုိင္တြယ္ပံုသည္ ညွင္းပမ္းလို႕မအုပ္ခ်ဳပ္။ ေလ်ာ့ၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္ေတအတြက္ အစာ၀ေရ၀က္ပုိင္ ေပ်ာ္ပါေရ။ (၁၁၂) ႏွစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုသည္ (၉၁) ဌာနနန္႕ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေရးႀကီးစြာတခုလည္းမပါေကလဲ့ လြတ္လပ္စြာ စပါးတိေရာင္းခ်ႏုိင္ေရအတြက္ ဖဲသာတျပားတခ်ပ္ခ်မ္းသာလုိ႕ ေက်းဇုသ်င္လုိ႕ ေျပာဖို႔က်ပါေရ။ ယင္းပုိင္ ဘ၀က နီမ၀င္ႏုိင္ငံျဖစ္ေတ အဂၤလိပ္မင္းႏုိင္ငံအစုိးရကို အိႏၵိယျပည္က သန္းေပါင္းေထာင္ကိုခ်ီလုိ႕ ဟိေရ။ ပညာဟိအေပါင္းလည္းဟိေရ။ မေျပာ၀ံ့။ ထိုဖက္က ဂ်ပန္ျပည္မေျပာ၀ံ့။ ေအဖက္က ကမၻာမွာ လူဦးေရအမ်ားဆံုး တ႐ုတ္ျပည္ႀကီး မေျပာ၀ံ့။ ျမန္မာျပည္ မေျပာ၀ံ့။ ယေလာက္ထဲမွာ ရခိုင္မသားထဲက မြီးလာေရ အာဇာနီပုဂၢဳိလ္ႀကီး ဦးဥတၱမေပၚလာပါေရ။

ယင္းအခ်ိန္မွာ ရန္ကုန္မွာဘုရင္ခံမင္းႀကီးသည္ မစၥတာကရက္ေဒါက္ပါ။ ကရက္ေဒါက္လြန္ၿပီးမွ လြတ္လပ္ေရးရခါ (ဆာကုိပတၱလာ) လက္ထက္မွာရစြာပါ။ ကရက္ေဒါက္လက္ထက္မွာ မစၥတာကရက္ေဒါက္ကို ေမာ္မၾကည့္၀ံ့ကတ္။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အရြယ္ေလာက္ဟိေရ ေအပုဂၢိဳလ္႐ို႕သိပါလိမ့္မည္။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ ၿမိဴ႕ပုိင္ေခ်တေယာက္ ရွိကျဖတ္သန္းလားေကေတာင္က (ရွိခုိးပါေရအသ်င္ဘုရား) လုိ႕ ရွိခိုးနီရေရအခ်ိန္ပါ။ ေလ်ာက္လႊာမွာလည္း (သနားခံရွိခိုးေလ်ာက္ထားအပ္ပါ၏) လို႕ ရြီးရေရအခ်ိန္ပါ။ ယင္းပုိင္အခ်ိန္မ်ဳိးမွာမွ ရခုိင္အာဇာနီ အာသ်နီ၀န္းဆရာေတာ္ဦးဥတၱမက မစၥတာကရက္ေဒါက္ကုိ (ကရက္ေဒါက္မင္းထြက္လားလီ) လို႕ ႏွင္ပါေရ။ ကမၻာမွာ နာမည္တထြက္ႀကီး ထိုးတက္လားခပါေရ။ ယင္းအေၾကာင္းနန္႕ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ စည္း႐ံုးလုိက္ေတခါ အိႏၵိယမဟာသပအသင္းႀကီးမွာ ဥကၠဌနာယကျဖစ္ပါေရ။ ေနာက္ ဂ်ပန္ျပည္၊ တိုက်ဳိမွာ ဥကၠဌနာယကျဖစ္ပါေရ။ ထိုနည္းတူ တ႐ုတ္ျပည္ကေဂါင္းေဆာင္ႀကီးဆြန္ယက္ဆင္ေခၚလို႕ လားခီပါေရ။ အာသ်နီ၀န္းႀကီး ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ၏အျမင္ကို ကၽြန္ေတာ္ေျပာပါမည္။ ရခုိင္ျပည္ လူတသန္းေခ်ဟိစြာက ငါရခုိင္သားျဖစ္ယင့္သားနန္႕ ဦးေဆာင္လုိက္ေက ကႄကြတ္ႀကီးခ်ဳိးပစ္လုိက္ဖို႕ဗ်ာ။ ေအအခ်က္သည္ စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္မွ ျဖစ္ဖို႕ဆိုၿပီးေက အာသွ်တုိက္တတုိက္လံုးကုိစုေပါင္းၿပီး အလင္းေရာင္ျပခေရအတြက္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမသည္ (အာသွ်နီ၀န္း) ဟူေသာစကားကုိ ရခပါေရ။

ကနိရခုိင္သားတိမသိ။ ေက်းဇူးမသိေရအတြက္ အဖကိုပုန္ကန္လုိ႕ အဂုပုိင္ဆင္းရဲနီေရလုိ႕မွတ္။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမတရားေဟာေရခါ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ေရႊေပါင္ခံေရ။ ေငြခ်ီးစားေရ။ လယ္ငွားစားေရ။ စပါးစုိက္ေတ။ စားနီရေရခါ လူတိစြာ ႏုိင္ငံေရးကိုစိတ္မ၀င္စားေရအျပင္ ဇာေျပာလဲ။ (ဘုန္းႀကီးဆုိ၀ါ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ေတ) လို႕ဆိုခါ ဆရာေတာ္ဆြမ္းခံလို႕ဆြမ္းမရ။ ရခုိင္သားတိ ရခုိင္သမတိစြာ ယင္းပိုင္ ပုန္ကန္ခလီေရအတြက္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမေရ ရခုိင္ျပည္ကုိစြန္႕လုိ႕ တခါတည္းနန္႕ အိႏၵိယျပည္ႀကီးနန္႕ ဂ်ပန္ျပည္မွာနီလီစြာ ေနာက္ျမန္မာျပည္မွာနီပါေရ။ သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းအတၳဳပၸတၱိ သိန္းေဖျမင့္ရြီးေရစာအုပ္ကို ၾကည့္ပါလီ။ ယင္းစာအုပ္မွာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကုိ ခြီးပုိင္ရြီးထားပါေရ။ ဇာျဖစ္ပါလို႕လဲ။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမသည္ အာသ်တုိက္ကုိစိုးခလို႕ အဂၤလန္တုိင္းျပည္မွာ ဟုမၼရူးကိုေတာင္းဖို႕လားခီေရ ဦးဘေဖ၊ ဦးရွိန္တည္းဟူေသာ (၂) ေယာက္။ ေအဦးဥတၱမတရားေၾကာင့္။ သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း သခင္ပါတီကိုထူေထာင္ေရ။ ျမန္မာျပည္ႀကီးမွာ သခင္လို႕ေပၚလီေရ။ အသူ႕ေက်းဇူးေၾကာင့္လဲ။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမေက်းဇူးေၾကာင့္။ ေနာက္ဆံုး ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကုိ မႏၱေလးအစည္းအ႐ံုးတခုကို ဖိတ္ေတဆိုခါ ကမၻာနန္႕အေရးႀကီးေရ ကမၻာ့မွာညီလာခံႀကီး တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ အိႏၵိယျပည္ႀကီး သံုးျပည္မွာ အိႏၵိယမဟာသဗအသင္းႀကီးက ဖိတ္ထားစြာယင္လို႕ လားခီေရအတြက္ေၾကာင့္ (ငါ႐ို႕ကိုအေရးမစုိက္) ဆိုၿပီးေက ခြီးပိုင္ရြီးထားပါေရ။ ဟုတ္ဖို႕လားမွန္ဖို႕လား ၾကည့္ကတ္ပါလီတခ်က္။ ေနာက္ဆံုး ျမန္မာျပည္သို႕ ျပန္လာလတ္ေတခါ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကို အေရးမစုိက္သည့္အျပင္ တခ်ဳိ႕တခ်ဳိ႕လူတိ ယွဥ္းကပ္ပလုိက္စြာမွာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ႐ူးလားခပါေရ။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ နပ်ိဳးသီးခြံေကာက္စားလို႕။ ဆီးလိပ္ပုိင္းေကာက္စားလို႕။ ေနာက္ဆံုး ေညာင္တံုးတုိက္မွာ ကြယ္လြန္လားပါေရ။ သတိထား။ ယင္းအတြက္ ေအေလာက္ ေက်းဇူးသ်င္ႀကီးဖြင့္ခလို႕ ကနိျမန္မာျပည္ႀကီးလြတ္လပ္ေရးရနီစြာ။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ႐ုပ္ထုသည္ ကမၻာေပၚမွာတက္လို႕မဟိ။ ဦး၀ိစာရကေတာ့ ေရႊတိဂံုဘုရားေနာက္က ဟိလီပါယင့္။ သို႕ေသာ္ ရခုိင္သားတိ ယင္းအခ်က္တိကုိ မသိလုိက္ေက အာသ်တုိက္ကုိအလင္းေရာင္ပီးခေရဆရာေတာ္ကုိ အိႏၵိယကထုတ္ေတ အိႏၵိယသမုိင္းႀကီးမွာ အဂၤလိပ္ဘာသာနန္႕ထုတ္ေတစာအုပ္မွာ ရြီးထားပါေရ။ ဇာရြီးထားေလ။ ဘုရား႐ုပ္ေတာ္ပုိင္ ရြီးထားပါေရ (The Light of Asia) (အာသွ်တုိက္ အလင္းေရာင္) လို႕ ရြီးထားပါေရ။

ကနိ ရခုိင္သား႐ို႕ေရ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အဖမဟိလို႕ ေအပိုင္ခံနီရေရ။ (ငါ႐ို႕၏ ကမၻာကိုေဂါင္းေဆာင္ၿပီး ဖခင္ျပဳလားခေရ ရခုိင့္ေဂါင္းေဆာင္ႀကီးကုိ ေအနိ မမိျခင္းအားျဖင့္ ငါ႐ို႕သည္ေအာင္ျမင္အံ့) ဟူ၍ ပထမဆံုး ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကုိ ဂါရ၀ျပဳကတ္ပါ။ ေက်နပ္ကတ္ပါ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာက်ခါ ေအအခ်က္ကို လြမ္းလြမ္းဆြီးဆြီး ေတးျခင္းေခ်တပုဒ္ (၃) မိနစ္၊ (၃) စကၠန္႕ေလာက္လုပ္ၿပီးေက ဖြင့္ခပါေရ။ (အိုအသွ်င္၊ ေက်းဇူးေတာ္အသ်င္ဦးဥတၱမ ရခုိင္သူရခုိင္သား႐ို႕၏ၿမီးငယ္ျမစ္ငယ္႐ို႕ကုိ အဂုအခါ ဇာဘံုဘ၀မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ တခ်က္ေခ်လာၿပီး ၾကည့္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ဦးခ်ပါ၏) လုိ႕ ဦးခ်ခပါေရ။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအ႐ုပ္နန္႕တကြ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဦးခ်စြာပါ။

(ဒုတိယပုိင္းၿပီး၏)

ဆရာႀကီးသည္ မိန္းခြန္းေဟာေျပာရာ၌ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကဲ့သို႕ မေၾကာက္မရြံ႕ ျပတ္ျပတ္သားသား၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဟာေျပာတတ္သျဖင့္ (တစည) ပါတီမွ သူရဦးေစာျဖဴ၊ ဦးညီညီလြင္႐ို႕သည္ သက္သီခံပစၥည္းမ်ားနန္႕အတူ ျမန္မာတုိင္းမွဴးထံမွာလည္းေကာင္း၊ န၀တအႀကီးအကဲ႐ို႕ထံမွာလည္းေကာင္း အေရးယူဖမ္းဆီးရန္ လားေရာက္တုိင္ၾကားၾကေသာေၾကာင့္ စစ္ေတြအက်ဥ္းေထာင္၌ ဤသို႕ မသီသင့္ဘဲ လ်င္ျမန္စြာသီဆံုးလားရျခင္းျဖစ္ပါေရ။ ဆရာႀကီးအား စာရြီးသူ ဤသို႕ဂုဏ္ျပဳအပ္ပါသည္။

အသ်င္ဣႏၵာစကၠ
(ေဗဒင္ႏွင့္သမုိင္းသုေတသီ)
(၄။၆။၂၀၀၅)

(ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးစာေစာင္မွ)

ဆရာႀကီးဦးသာထြန္းမိန္႔ခြန္း အပိုင္း (၁)

(ALD) ၏ နာယကႀကီးလည္းျဖစ္၊ ရခိုင္ျမန္မာပ႑ိတ္ႀကီးလည္းျဖစ္ေသာ ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း၏သမုိင္း၀င္မိန္႕ခြန္းမ်ား (ပထမပိုင္း)

ႄကြေရာက္လာကတ္ေတ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပုဂၢဳိလ္မ်ားထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္ထက္အသက္ႀကီးေရပုဂၢဳိလ္မ်ားကို ရွိခိုးပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ထက္အသက္ငယ္ေရပုဂၢိဳလ္႐ို႕ကို ကၽန္ေတာ္အေလးအျမတ္ဂါရ၀ျပဳပါေရ။ ကၽန္ေတာ္ေျပာဖို႕စကားက ရခိုင္ျပည္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳး႐ို႕သည္ ေနာင္ကိုဘေဇာင္ကံၾကမၼာဖန္တီးၿပီး နီကတ္ရဖို႕လဲဆိုစြာကိုေျပာဖို႕စြာပါ။ ကေကာင္းအေရးႀကီးပါေရ။ ေအစကားတိကို ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠဌႀကီး လူမ်ိဳးစုမ်ား၏နာယကႀကီးျဖစ္ေတ ဦးေစာျမေအာင္က ေျပာလားခပါယာ။ တနာရီေက်ာ္ေလာက္ေျပာလားခေတာင္မွမ၀သိမ့္။ ဇာျဖစ္လို႕လဲဆိုေက လိုရင္းတိကိုေျပာစြာပါ။ ယင္းလိုရင္းတိမွာ တပုဒ္တပုဒ္စီ၏ဖြင့္ဆိုခ်က္စြာ ကေကာင္းအမ်ားႀကီးပါ။ ယေက ေျပာၿပီးနားမလည္လိုက္ေက ဒုကၡေရာက္ဖို႕၊ နားမလည္လိုက္ေက ဇေ၀ဇ၀ါျဖစ္ဖို႕။ ထိုပုဂၢိဳလ္၏ဖြင့္ဆိုခ်က္တိကို တင္ျပပါဖို႕။ ယင္းခါမွ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္သားတိ ဇာလုပ္ရဖို႕လဲ နားလည္ကတ္ပါဖို႔။ လုပ္ဖို႕စြာမွာ ဇာနီရာကစရဖို႕လဲ အေရးႀကီးပါေရ။ ကြက္ေက်ာ္ေကမွားပါလိမၼည္။ ရခိုင္သားတိ ကြက္ေက်ာ္တိကိုျမင္လာရပါလိမၼည္။

ေနာက္ ေအလမ္းခရီးမွာ ဇာစူးငုတ္ခလုတ္တိက အတြင္းရန္၊ အပရန္လဲဆိုစြာ အာ႐ံုစိုက္ၿပီးၾကည့္ရပါဖို႕။ ေအနိဥကၠဌႀကီးေျပာလားခေရပိုင္ တျခားတျခားေသာလူမ်ိဳးတိမွာ စုေပါင္းၿပီး ဘံုရန္သူတည္းဟူေသာ (တစည) မဆလကိုတိုက္ေတနီရာမွာ အင္အားအျပည့္နန္႕တိုက္ရဖို႕ဆိုစြာကိုသိထားေရအတြက္ အင္အား ေနာင္းနီကတ္ပါဗ်ာ။ ကၽန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္သားတိမွာၾကည့္လိုက္ေတခါ အင္အားက ထထြတ္ႀကီးႀကီနီပါေရ။ ကေကာင္း၀မ္းနည္းဖို႕ေကာင္းပါေရ။ ေဂါင္းေဆာင္တိကလည္း ေျပာခီေက သတိရေရဆိုပါေရ။ ဆိုေရခါ ရခိုင္သားမွာ မ်က္စိမဟိပါ။

ကၽန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္သားတိမွာ ခံနီရစြာဇာေၾကာင့္လဲ။ တဦးတည္းတေယာက္တည္းေကာင္းစားေရးကို မ၀သိမ့္ေရေဂါင္းေဆာင္တိက တခုလည္းမလိမၼာမသိနားမလည္ေရရခိုင္ျပည္သူတိကို အမ်ိဳးမ်ိဳးလိမ္စား၊ ၀ါစားနီကတ္ေတအတြက္ ကၽန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္ျပည္ႀကီးၿပိဳဖို႕ႀကံနီပါေရ။ ေယဇုနန္႕ ဥကၠဌႀကီး မိန္႕ခြန္းေျပာလားခေရပိုင္ ကမၻာ့အလယ္မွာ ကေကာင္းရွက္ဖို႕ေကာင္းနီပါဗ်ာ။ ေယေကလဲ့ သူ႐ို႕လူတစု ေပ်ာ္တုန္းပါ။ ယင္းကိစၥကိုသတိထားဖို႕ ေျပာလိုပါေရ။ ဆိုေရခါ ကၽန္ေတာ္႐ို႕ဗုဒၶဘာသာရခိုင္လူမ်ိဳးစြာ ဘုရားေဟာေဒသနာေတာ္နန္႕ သီလကိုေစာင့္ေရအတြက္ ရခိုင္လို႕ေခၚပါေရ။ အမ်ိဳးနန္႕သီလကို ကနိမေစာင့္ေက ကနိရခိုင္မေခၚပါဗ်ာ။ (ကပ်က္) လို႕ေတာင္ေခၚဖို႕မရ။ မ်ိဳးဖ်က္အဆိုးလို႕ေခၚရပါဖို႕။ ယင္းအတြက္နန္႕ ကၽန္ေတာ္႐ို႕ သတိထားၿပီးေက လူတစိေခ်က်န္စြာက လားကတ္ရဖို႕စြာပါ။ ပထမ ယင္းအေၾကာင္းကိုမေျပာခင္ ကၽြန္ေတာ္ေျပာပါဦးမည္။ ရခိုင္ျပည္လားဖို႕အင္အားကို ၾကည့္လိုက္ေတခါ ေတာ္ေတာ္ခိုင္ခိုင္ခန္႕ခန္႕နန္႕ လားကတ္ရပါဖို႕။ ဇာျဖစ္လို႕လဲ၊ ကနိလူဦးေရကိုၾကည့္လိုက္ေတခါ (၂ ဒသမ ၀၆) သန္းဟိပါေရ။ ယင္းအထဲမွာ စပါးႀကီးမ်ိဳေရပိုင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာနည္းလမ္းနန္႕၀င္လို႕ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာက်လားခပါယာ။

ယင္းအထဲမွာ ဘေလာက္ပါေရလဲဆိုခါ တဒဂၤမသန္မန္လူမ်ိဳးတိ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုၿပီး ဟိတ္ေဟာနီပါေရ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႕ ရခိုင္ျပည္မွာမဟိမွတ္ထားပါ။ ယင္းအခ်က္ကိုၾကည့္ေက ဇာျဖစ္လို႕လဲ။ မ်ိဳလားခလို႕။ ျဖစ္ေတနည္းနန္႕မ်ိဳေရ။ ေျခာက္လို႕ၿခိမ္းလို႕မ်ိဳေရ။ ေငြနန္႕ေပါက္လို႕မ်ိဳေရ။ ကနိဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာေရာက္ေက ဥကၠဌႀကီးဦးေစာျမေအာင္ေျပာေရပိုင္ နက္ဖန္ခါ ကုလားတန္ကိုေရာက္ဖို႕။ ရခိုင္သား႐ို႕ အရာ (၅) ႏွစ္အတြင္းမွာ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕တဖက္ ရခိုင္႐ိုးမကိုေက်ာ္လို႕ ၿပီးဖို႕ပ်င္ထားကတ္ဖိ။ မိမိေယာ့ေယာ့နန္႕ (ငါ႐ို႕ႏိုင္ငံေရးလုပ္ဖို႕မဆိုင္၊ ထမင္းတဆုပ္စားနီရစြာအဖမ္းခံရဖို႕။ ငါ႐ို႕နန္႕ႏိုင္ငံေရးဇာဆိုင္လဲ) လုပ္နီေကေတာ့ ရခိုင္သား႐ို႕ ၿပီးဖို႕ပ်င္ထားကတ္ဖိ။ အရာမေျပာလိုပါယာ။

ကၽြန္ေတာ္ေျပာရဖို႕စကားပေျပာင့္ပါ။ ၁၁၄၆ ခု ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္း ရခိုင္ကိုသိမ္းေရနိကပင္ ကနိမွာ (၂၀၅) ႏွစ္ျပည့္ပါဖို႕။ ကၽြန္သားေပါက္ျဖစ္ေတ (၂၀၅) ႏွစ္ကာလမွာ ကၽြန္စိတ္ေပါက္နီကတ္ေတ။ ရခိုင္သားတိ ကနိ တဒဂၤလူမ်ိဳးတိကိုမွီလို႔ ႀကီးပြားနီေရအတြက္ ယင္းအတိုင္းလားဖို႕ႀကံနီကတ္ပါေရ။ ကနိ ယင္းအေျခအေနမဟုတ္ပါ။ သတိထားကတ္ပါ။ (၂၀၅) ႏွစ္မ်ိဳသိပ္ထားေရစကားကို ကၽြန္ေတာ္ကနိဖြင့္ပါဖိ္ု႕။ ေက်ာက္ေတာ္၊ စစ္ေတြမွာဖြင့္ခပါဗ်ာ။ ဇာျဖစ္လို႕ဖြင့္ရဖို႕လဲ။ ကိုယ့္အမ်ိဳးသားအတြက္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ဂုေလာက္အသက္အရြယ္ (၇၄-၇၅) ျဖစ္နီဗ်ာ။ မတန္ေကလဲ့ ရခိုင္တိမသိေရအတြက္ ေအပိုင္ဒုကၡခံလို႕ မဖြင့္ခေက သမိုင္း<ကီးဆပ္လို႕ကုန္ဖို႕မဟုတ္။ လူမ်ိဳးအတြက္ ေဒ၀ါႀကီးတိထြက္လို႕ လားနီကတ္စြာပါ။ ကၽြန္ေတာ္နန္႕ တျခားပါလာကတ္ေတပုဂၢိဳလ္တိအားလံုး ၀ါႀကီးတိပါ။ ထိုင္နီဖို႕တန္ေရအခ်ိန္မွာ မထိုင္ဘဲနန္႕ ဇာျဖစ္လို႕လားနီကတ္ေတလဲ။ အယင္က အဖ်က္သမားပါတီတိက ဇာေျပာလဲ။ (၀ါႀကီးတိရာလုပ္ဖို႕ တက္လာကတ္ေတ) လို႕ေျပာပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္မေျပာခ်င္ပါ။ အဂုရခိုင္ျပည္မွာ ဇာျဖစ္နီလဲဆိုခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္ျပည္သည္ သွ်မ္းျပည္၊ ခ်င္း၊ ကရင္၊ ကယား၊ မြန္ႏွင့္မတူပါ။ အေနာက္ဖက္က စပါးႀကီးတေကာင္မ်ိဳနီပါေရ။ ေဒအထဲမွာ မ်ိဳးဖ်က္တိ ကြဲေအာင္ဖ်က္နီေရ။ ေအပိုင္ ကိုင္ဖို႕မရေအာင္ ျဖစ္နီစြာကို ကုဖို႕လာစြာပါ။ သတိထားကတ္ပါ။

ဆိုခါ ကနိ ဥကၠဌႀကီိးဦးေစာျမေအာင္ေျပာခေရပိုင္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီကို စဖြဲ႕ေရနိကပင္ ဇာေလာက္ေရာက္ပ်ာလဲဆိုခါ မႏွစ္ကစဖြဲ႕စြာ အဂု တႏွစ္နန္႕ (၃-၄) လေရာက္ပါယာ။ သ်မ္း၊ ခ်င္း၊ ကရင္၊ ကယား၊ မြန္စေရ တျခားတျခားေသာလူမ်ိဳးတိမွာ ကေကာင္းေနာင္းလားပါယာ။ သူ႐ို႕တိမွာ တဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕ရာဟိေရ။ ရခိုင္မွာ ပါတီဘေလာက္ဟိေရလဲ။ (၁၅၅) ဖြဲ႕။ ဘေလာက္ေၾကာက္ဖို႕ေကာင္းပါေရလဲ။ လူကိုၾကည့္ေက (၂) သန္းနန္႕ (၆) သိန္း။ ကုလား (၈) သိန္းဟိေရ။ က်န္စြာအားလံုး ရခိုင္မဟုတ္သိမ့္။ မာရမာႀကီးတမ်ိဳးပါေရ၊ ခ်င္းပါေရ။ ၿမိဳပါေရ။ ခမီးပါေရ။ ယင္းအထဲမွာ ကမန္ဆိုေရလူမ်ိဳးတမ်ိဳးပါသိမ့္ေရ။ ဒိုင္းနက္ပါေရ။ သက္ပါေရ။ တျခားတျခား ကုလား၊ တ႐ုတ္၊ တ႐ုတ္ကပ်က္၊ ဗမာပါေရ။ ေယခါ ရခိုင္သားတိက ေအေလာက္လူႏႈတ္လိုက္ေက ဘေလာက္က်န္ဖို႕လဲ။ ရခိုင္သားတိထဲက ေအေလာက္ က်န္စြာတိထဲက တဆယ္နန္႕သ်စ္သိန္းခြဲႏႈတ္လိုက္ေက ဇာက်န္ဖို႕လဲ။ နင္းျပားျဖစ္နီကတ္ဖိ။ တခုလဲမလိုပါဗ်ာ။ မေျပာလိုပါယာ။

ယေလာက္စြာကိုဖ်က္လို႕ မေဟာသထာျပႆနာပိုင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္နီေရ။ တခ်ိဳ႕ပါတီတိကလူတိ ရြာတိုင္းဆင္းၿပီးေက ေအက မိခင္ရခိုင္လူမ်ိဳးစစ္စစ္ကို ေဘးဖယ္ထားကတ္ေတ။ မေဟာသထာ ျပႆနာကိုၾကည့္ပါ။ က်န္ေရ ျပည္ဖ်က္သစၥာေဖာက္တိက ဘီလူးမကိုအစြယ္ျဖတ္ေတပိုင္ ျဖစ္နီကတ္ေတ။ သတိထားကတ္ပါ။ ကၽန္ေတာ္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ကလာၿပီးေက အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵအမွတ္ (၂) ကို ေရာက္လားခပါေရ။ ကၽန္ေတာ္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ကို စထြက္ေတေလာက္ကပင္ ကၽန္ေတာ္႐ို႕မေရာက္ဖူးေရရြာတိ ကေကာင္းအမ်ားႀကီးပါ။ ဇာပိုင္ပ်င္လို႕ စည္း႐ံုးကတ္ဖို႕လဲ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕အေၾကာင္းေျပာရကတ္ဖို႕ဆိုေက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ ရြာေပါင္း (၃၃၅) ရြာဟိပါေရ။ ကၽန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ကိုယ့္ေဖသာနန္႕ကိုယ္ ထူေထာင္ထားေရအတြက္ လားဖို႕စားစရိတ္၊ ဘုတ္စရိတ္ မတတ္ႏိုင္ပါ။ ၿခီေၾကာင္းလားရပါေရ။ ေက်ာက္ေတာ္မွာ ရံပံုေငြထည့္မည့္သူဟိၿပီးေက ေျမာက္ဦးမွာ ဒဂၤါး (၁၀၀၊ ၂၀၀) ထည့္မည့္သူမေပၚ။ ထည့္မည့္သူတခ်ိဳ႕လည္း ဟိေကာင္းဟိပါလိမၼည္။ ယေက ဇာနန္႕အလုပ္လုပ္ပါဖို႕။ ယင္းအတြက္နန္႕ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ညံ့လားပါေရ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ ကၽြန္ေတာ္လာေရခါ ကေကာင္းမ်ားႀကီးတြိရပါေရ။ (တစည) ပါတီ သူေတာင္းစားအလွဴခံပိုင္ ရံပံုေငြတိလ်ံလားပါယာ။ ကေကာင္းရလားပါယာ။

ေယခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အေခ်တရြီ ကိုယ့္စြာကိုယ္စားၿပီးေက အငတ္ခံနီလို႕ ေအအနီထားေရာက္စြာ။ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေက်ာက္ျဖဴ၊ ေတာင္ကုတ္ သူ႐ို႕ပါတီ သံမဏိပိုင္ေနာင္းနီယာ။ ေက်ာက္ေတာ္နယ္မွာ ကၽန္ေတာ္တရားေဟာခါ ရြာလိုက္လာပါေရ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကေရာက္လာေ၀းဆိုခါ မေရာက္ပါ။ ကၽန္ေတာ္စိတ္ညစ္ပါေရ။ အဂုနားက ဥကၠဌႀကီးဦးေစာျမေအာင္ အျခားလူမ်ိဳးစုတိနန္႕ယွဥ္ၿပိဳင္ခါ စိတ္ညစ္ေရပိုင္ ရခိုင္ျပည္ (၁၇) ၿမိဳ႕နယ္ အရပ္ရပ္အၿမိဳ႕ၿမိဳ႕၊ အနယ္နယ္ကို ပါတီတာ၀န္နန္႕စည္း႐ံုးေရခါ ပုဏၰားကၽန္းမွာ ခရမ္းေတာင္ကိုေရာက္ခီပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သားအနီနန္႕ ေျမာက္ဦးမွာျဖစ္ရစြာကို အားလည္းငယ္၊ ရွက္လည္းရွက္ပါေရ။ ဇာပိုင္ပ်င္ကတ္ပါဖို႕လဲ။ ေတာင္ပိုင္းမွာ အားလံုး၀င္လားခယာ။ ရခိုင္သားဆိုစြာ တခါ၀င္ေက ျပန္ထြက္ဖို႕မလြယ္။ ရွက္တတ္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္႕ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း (၁၇) ၿမိဳ႕နယ္ ကေတာက္ကေရာက္လုပ္နီကတ္ေတအထဲမွာ သူ႐ို႕မွာ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္က ဇာပိုင္လူတိပါလဲၾကည့္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕မွာလဲ မပါစြာမဟုတ္။ ပါပါေရ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ဇာျဖစ္နီေရလဲ။ ကိုယ့္ၿမိဳ႕ကို အျပစ္တင္စြာပါ။ ေအအတိုင္းျဖစ္နီေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေနာက္ဆံုးက်ဖို႕။ ေယေကလဲ့ ေဟာေျပာပံုေဟာေျပာနည္း လိုပါသိမ့္ေရ။ ထိုကထိုးႏွက္ခ်က္တိကို မိမၼရန္ျဖစ္နီစြာထက္ ေျဖယွင္းပစ္စြာက ေကာင္းပါေရ။

ယင္းထိုးႏွက္ခ်က္တိကိုမေျဖယွင္းေက ၿဖီလို႕မၿပီပါဗ်ာယ္။ ယင္းအတြက္နန္႕ ကၽြန္ေတာ္ေျပာဖို႕စြာက ကနိ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဇာလုပ္ဖို႕လဲဆိုခါ ေအနိႏိုင္ငံေရးမဟုတ္ပါသိမ့္။ ႏိုင္ငံေရးအတြက္စည္း႐ံုးေရးပါ။ ဥကၠဌႀကီးမိန္႕ခြန္းမွာပါေရပိုင္ စည္း႐ံုးေရးက႑မွာ စည္း႐ံုးေရးမေအာင္ျမင္ေက အဂု (၁၀) တန္းစာမိန္းပြဲေျဖေရပိုင္ စာမိန္းပြဲမွာစာမရေက စာမေအာင္လိုက္ေက ေဂဇက္ထြက္ခါ ကိုယ့္နာမည္မပါ။ ယင္းအတြက္နန္႕ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕သည္ စည္း႐ံုးေရးမွာ စည္း႐ံုးေရးကို ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ရပါဖို႕။ အလားတူ ေက်ာင္းသားမွာလည္း စာမိန္းပြဲမစစ္ခင္ စာရေအာင္ဖတ္ရပါဖို႕။ ဖတ္႐ုံလား။ ဘာသာတိုင္း၌ နားလည္ေအာင္ေလ့က်င့္ရဖို႕။ ယင္းနည္းတူစြာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ စည္း႐ံုးေရးဆိုစြာ ဇာပိုင္ ဇာဘာသာနန္႕လားဖို႕လဲ။ ဇာပိုင္လားဖို႕လဲဆိုစြာမသိလို႕ ကေကာင္းစိတ္ဓါတ္က်ပါေရ။ တျခားတျခားၿမိဳ႕နယ္ စည္း႐ံုးေရးနံပါတ္ (၁-၂) အထဲက တက္တက္ႄကြႄကြျမင္ရလို႕ ၀မ္းသာပါေရ။ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးတင္လို႕ တဟဲဟဲနန္႕လူစုနီလို႕ ေနာက္ဆံုးဂဇက္ထြက္ခါမပါေက လားဗ်ာလို႕မွတ္။ ေယေက ဇာပိုင္လုပ္ရဖို႕လဲဆိုခါ ေအနိစည္း႐ံုးေရးအခ်ိန္။ စည္း႐ံုးေရးအခ်ိန္မွာ ဇာလုပ္ဖို႕လဲ။ စည္း႐ံုးေရးလုပ္ရဖို႕။ လုပ္ခါ ဇာမူနန္႕ေဟာဖို႕လဲ။

စည္း႐ံုးေရးမွာ လူထုစိတ္ပါလာေအာင္ အခ်က္ႀကီးေလးခ်က္ဟိပါေရ။ အဂုေသနားက ဥကၠဌႀကီးေျပာေရပိုင္ (၁) တန္းတူေရး။ (၂) ဒီမိုကေရစီစစ္မွန္ေရး။ (၃) မူမွန္ေရး။ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ မူမွန္ဖို႕လည္း အေရးႀကီးပါေရ။ မူမမွန္ေကမႀကိဳက္။ ယင္းမူခ်ထားစြာကိုသံုးသပ္ေဆာင္ရြက္ဖို႕။ (၄) လူမွန္ေရးလို႕ (၄) ခ်က္ဟိပါေရ။ ယင္းေလးခ်က္မွာ ရခိုင္႐ိုးမတဖက္က (၁၇) ၿမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကုန္တၿမိဳ႕နယ္၊ (၁၈) ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားကိုယ္စားလွယ္႐ို႕သည္ ဘေဇာင္ပိုင္ပုဂၢိဳလ္တိပါေရလဲ ရြီးခ်ယ္လို႕တင္ျပထားစြာ ဖတ္ၾကည့္ကတ္ပါ။ ပါပါယင့္။ ယင္းအခ်က္မွာ မိုးဦးက်ငၿပီတက္ေတပိုင္ (သူတက္ဖို႕၊ ငါတက္ဖို႕) ျဖစ္နီကတ္ေတခါ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ (၂၆) နီမွာ (၁၅၅) ေယာက္ဆိုခါ ကၽြန္ေတာ္ရင္ဖတ္ဆို႕ပါဗ်ာ။ ႏိုင္ဖို႕လား ယင္းသူ႐ို႕မႏိုင္။ မႏိုင္ေကဇာပ်င္ဖို႕။ မဲဖ်က္ကတ္ေက ေအကေလ်ာ့ဖို႕။ ေလ်ာ့ေက က်ားသီအသက္၀င္ဗ်ာ ကိုက္ဖို႕။ က်ားသီအသက္၀င္ကိုက္ေက ေအလူတိ တေကာင္လဲမက်န္ပါဗ်ာလို႕မွတ္။ ေကာင္နန္႕သံုးစြာ ကၽြန္ေတာ္လည္းပါပါေရ။ အားမရလို႕ေျပာစြာပါ။ ယင္းအတြက္နန္႕ ယင္းစခန္းကို ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ နေနာင္းလားကတ္ရပါဖို႕။

ကၽြန္ေတာ္႐ို႕သည္ တန္းတူေရးကို ဥကၠဌႀကီးပါးစကထြက္လားခေရပိုင္ (သ်မ္း၊ ကရင္၊ ကခ်င္၊ ကယား၊ မြန္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္) လူမ်ိဳး (၇) မ်ိဳးသည္ (၄၂) ႏွစ္တာကာလပတ္လံုး လြတ္လပ္စြာတန္းတူမရခလို႕ ေျပာက္က်ားလည္းမကန္၊ ျပည္သူလည္းႏွိပ္စက္ခံလို႕ တတုတ္သီဗ်ာ။ ကိုယ္တြိပါ။ ထိုခါ တနားက ဥကၠဌႀကီးေျပာခေရပိုင္ပါ သေဘာေပါက္ပါလိမၼည္။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕လည္း သေဘာေပါက္ပါေရ။ ရခိုင္နန္႕တကြ က်န္လူမ်ိဳး (၆) မ်ိဳးက သေဘာေပါက္ေသာေၾကာင့္ ရခိုင္သည္ ဘေဇာင္ဥာဏ္နန္႕ ဘေဇာင္ပိုင္ပ်င္နီလဲဆိုခါ ႐ိုေသမႈမဟိ။ ကိုယ္႐ို႕မွာ ၿခံၿပိဳလို႕။ အခုၿခံၿပိဳစြာကို ပ်င္ဖို႔စြာပါ။ လုပ္ႏိုင္ေကလုပ္၊ ၾကားမွာ (၁) လခြဲရာ ဟိယာ။ ေနာက္စည္း႐ံုးေကရယင့္။ အဂုဆင္းခီေကအဂုရယင့္။ ခ်က္ၿပီးသားထမင္းကိုစားဖို႕လားစြာယာလုိ႔ မထင္ပါကဲ့။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ကၽန္ေတာ္ေျပာလိုပါေရ။ ကိုယ့္လူလို႕မွတ္လာ။ မလြယ္ပါ။ ေလးၿမိဳ႕ေခ်ာင္း တေခ်ာင္းနန္႕အစပိုင္း ေဒဖက္ပိုင္း။ ယင္းအတြက္နန္႕ ကေကာင္းသတိထားရပါဖို႕။ တျခားတျခားၿမိဳ႕တိမွာ ၀မ္းေျမာက္လို႕ လက္ခုပ္တီးနီကတ္ပါယာ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ မဆင္းရပါသိမ့္လတ္။

ဇာအခ်ိန္စည္း႐ံုးဖို႕စိတ္ကူးေရလဲ။ အဂုေသနားကစကားကို ျပန္စပါဖို႕။ ေအမွာ ညီမ်ေရး၊ တန္းတူေရး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ပင္လံုကိုလားခီေရ။ လူမ်ိဳးေျခာက္မ်ိဳးကိုစည္း႐ံုးေရ။ ယင္းတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးတိထဲမွာ ရခိုင္မပါလို႕ ရခိုင္ျပည္ကိုခ်န္လွပ္ထားခေရ။ သူ႐ို႕ ေျမာက္ဦးမွာ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕နန္႕တြိလို႕ ေျပာလို႕ဟိပါေရ။ ထိုပုဂၢိဳလ္သီလားေရခါ မရလိုက္ပါယာ။ တန္းတူေရးကို ကိုင္ခစြာပါ။ တဒဂၤလူမ်ိဳးကို ကိုင္စြာမဟုတ္။ ရလတ္ေတခါ (၄၂) ႏွစ္ကာလပတ္လံုး ႐ိုးမေတာင္ထိုဖက္ ရန္ကုန္ကိုလားေက ျမင္ပါလိမၼည္။ မွန္ၾကည့္ဖို႕ရေရလမ္းတိ။ တိုက္တကတိုက္ တာတကတာ၊ အလုပ္႐ံုႀကီးတိ၊ စက္႐ံုႀကီးတိ ဟိန္းလို႕။ ေဒဖက္ကိုေက်ာ္ေက၊ ျပာျပာဟေဟာက္ ကၽြန္းရြာေခ်တရြာျဖစ္နီေရ။ (၄၂) ႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရစြာ အသူခံစားေရလဲၾကည့္လိုက္ပါ။ မ်က္စိဖြင့္ၾကည့္လိုက္ပါ။

(ပထမပိုင္းၿပီး၏)

အသ်င္ဣႏၵာစကၠ
ေဗဒင္ႏွင့္သမိုင္းသုေတသီ
(6/2/2005)

စာရြီးသူကိုယ္ေတာ္ အသ်င္ဣႏၵာစကၠသည္ ရခိုင္ျမန္မာပ႑ိတ္ ဆရာႀကီးဦးဦးသာထြန္းေေဟာေျပာခေသာ တိတ္ေခြတိကို အခက္အခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးၾကားထဲက ရခိုင္ျပည္ကမွာယူၿပီး တိတိက်က်မွန္မွန္ကန္ကန္ ထုတ္ႏႈတ္ကူးယူကာ ဆရာႀကီးကိုဂုဏ္ျပဳလို၍၄င္း၊ ေက်းဇူးဆပ္ဖို႕ကို သိတတ္သူတေယာက္အျဖစ္၄င္း၊ ဤေဟာေျပာခ်က္ပထမပိုင္းကို ေဖာ္ထုတ္တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္စာေစာင္တိမွာ (ဒု၊ တ) ပိုင္းကိုပါ ဆက္လက္ေဖာ္ျပလားပါမည္။

(ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးစာေစာင္မွ)