အရွက္နွင့္ ဂုဏ္သိကၡာကို တန္ဘိုးမထားေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ခိုင္းနိုင္းေျပာဆိုေသာ ျမန္မာဆိုရိုးစကား တခုရွိသည္။ ရွက္တတ္ရင္ လဲေသဘို႕ေကာင္းသကြာ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ဤစကားမွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားနွင့္ သမတ ဦးသိန္းစိန္ တို႕ အတြက္ မွန္ေနသလိုရွိ သည္။ အဘယ္ေၾကာင္႕နည္း။

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ပါမည္ ဟု ကတိသစၥာျပဳထားၾကေသာ အမတ္မင္းမ်ားသည္ ၄င္းတို႕ ကိုယ္တိုင္ပင္ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ခ်ိဳးေဖါက္ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

"ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း" အား သမတ၏ သေဘာထား နွင့္ ဆန္႕က်င္ကာ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလိုက္ရာ မေၾကနပ္ေသာ သမတဦးသိန္းစိန္က ေထာက္ျပသည့္အခ်က္ မ်ား အနက္ အဓိက အက်ဆံုး ေအာက္ပါျပဌာန္းခ်က္နွစ္ရပ္ကို နိုင္းယွဥ္ေလ့လာ ၾကည့္ပါ။

                      -------------------------------------------------------------------------------
 ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ (၃၂၁) ။        "ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ မိမိေရြးခ်ယ္ထားသည့္ အဖဲြ႕၀င္သံုးဦး၊ ျပည့္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌက ေရြးခ်ယ္ထားသည့္ အဖဲြ႕၀င္သံုးဦးႏွင့္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌက ေရြးခ်ယ္ထားသည့္ အဖဲြ႕၀င္သံုးဦး စုစုေပါင္း ကိုးဦး၏ အမည္စာရင္း ကိုလည္းေကာင္း၊ ယင္းတုိ႕အနက္ ႏုိင္ငံေတာ္ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ဆုိင္ရာ ခံုရံုးဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ေပးအပ္ရန္ အဖဲြ႕၀င္တစ္ဦး၏ အမည္ကို လည္းေကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သုိ႕ တင္သြင္းလ်က္ သေဘာတူညီခ်က္ရယူမည္" 

ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆုိင္ရာ ခံုရံုးဥပေဒ ပုဒ္မ ၆။   ။ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတသည္ မိမိေရြးခ်ယ္ထားသည့္ အဖဲြ႕၀င္သံုးဦး၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌက ေရြးခ်ယ္ထားသည့္ အဖဲြ႕၀င္သံုးဦးႏွင့္ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌက ေရြးခ်ယ္ထား သည့္ အဖဲြ႕၀င္ သံုးဦး၊ စုစုေပါင္း ေရြးခ်ယ္ထားသည့္ အဖဲြ႕၀င္ ကိုးဦး၏ အမည္စာရင္းကိုလည္းေကာင္း၊ ယင္းတို႕ အနက္ ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ေပးအပ္ရန္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌတို႕ႏွင့္ ညိႇႏိႈင္း၍ ေရြးခ်ယ္သည့္ အဖဲြ႕၀င္တစ္ဦး၏ အမည္ကိုလည္းေကာင္း ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႕ တင္သြင္းၿပီး သေဘာတူညီ ခ်က္ ရယူမည္။
                      --------------------------------------------------------------------------

ဖြဲ႕စည္းပံုတြင္ ျပဌာန္းထားသည္မွာ သမတ တဦးတည္း၏ သေဘာနွင့္ ခံုရံုးဥကၠဌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မည့္ ပုဂၢိဳလ္ကို အမည္စာရင္း တင္ သြင္းခြင့္ ရွိသည္။ အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးဥပေဒတြင္မူ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ၊ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌတို႕ႏွင့္ ညိႇႏိႈင္းျပီးမွ တင္သြင္းခြင့္ရွိသည္။ လံုး၀ပင္ကြဲျပားျခားနားေနေၾကာင္း၊ ခံုရံုးဥပေဒသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုကို အတိအက်ဆန္႕က်င္လွ်က္ရွိ aၾကာင္း လယ္ျပင္တြင္ ဆင္သြား သလို ထင္ရွားလွ သည္။ ဥပေဒပညာ တတ္ရန္မလို။ ျမန္မာစာ ဖတ္တတ္သူတိုင္းပင္ နားလည္နိုင္သည္။

၁၉၆၂ ခုနွစ္ စစ္အာဏာသိမ္းျပီးေနာက္ပိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းဦးေဆာင္၍ ၁၉၇၄ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပဌာန္းက်င့္သံုးခဲ့စဥ္ကပင္ ဤမွ် အရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ေသာ ဥပေဒ တိမ္းေစာင္းမႈမ်ိဳး မည္သည့္အခါကမွ် မျဖစ္ခဲ့။ ၁၉၇၄ ဖြဲ႕စည္းပံုပါ ျပဌာန္း ခ်က္ ကို အတိအက် ဆန္႕က်င္ထားသည့္ မည္သည့္ အျခားဥပေဒတရပ္မွ မေပၚထြက္ခဲ့။ ယခုမူ စစ္အာဏာရွင္ ေဟာင္း သစ္မ်ားနွင့္ လုိလားသူမ်ားသည္ ၄င္းတို႕ျပဌာန္းထားသည့္ဖြဲ႕စည္းပံုကို ၄င္းတို႕ကိုယ္တိုင္ပင္ မလိုက္နာ သျဖင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ရႈေဒါင့္မွ ၾကည့္လွ်င္ ကမ္းကုန္ေအာင္ ေအာက္တန္းက်သြားပါျပီ။ ဤတခ်က္တည္းနွင့္ပင္ ခံုရံုးဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္ကို ျပဌာန္းၾကေသာ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားသည္ ရွက္ တတ္ လွ်င္ လဲေသၾကဘို႕ ေကာင္းသည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုသည္ လက္နွီးစုတ္ တခုမွ်ေလာက္ပင္ တန္ဘိုး မရွိေတာ့ပါ။ မိမိျပဌာန္းထားသည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုကို မိမိ မလိုက္နာ ေသာ လႊတ္ေတာ္သည္လည္း အလားတူပင္။

ဤကိစၥကို သမတ ဦးသိန္းစိန္ အဘယ္ေၾကာင့္ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖၚသနည္းဟူသည္မွာ စိတ္၀င္စားဘြယ္ ျဖစ္လာ သည္။ ယင္းနွင့္စပ္လွ်ဥ္း၍ စာေရးသူ၏ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို ဘီဘီစီ လင္႕ခ္တြင္ နားဆင္ပါ။ https://docs.google.com/file/d/0BzC8VZhwp11ASWtRTFZmMEVaYTg/edit

လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းနွင့္ သမတ ဦးသိန္းစိန္အၾကားတြင္ ဥပေဒအရ ကစားရင္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုေဘာင္ အတြင္း အားလံုး ေရာက္လာၾကရန္ က်ံဳးသြင္းေနသည္ ဟု စာေရးသူက သံုးသပ္ခဲ့သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။

လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလိုက္သည့္ ဥပေဒမူၾကမ္းကို သမတက လက္မွတ္မထိုးေစဦး၊ (၁၄) ရက္ျပည့္သည့္ ေန႕တြင္ လက္မွတ္ထိုး သကဲ႕သို႕ ဥပေဒျဖစ္လာမည္။ ဦးသိန္းစိန္ဥကၠဌ လုပ္လွ်က္ရွိေသာ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးပါတီမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေနရာအမ်ားစုရထားပါလွ်က္ ၄င္းကို မေထာက္ခံေသာေၾကာင့္ ဦးသိန္းစိန္၏ သေဘာထားမွတ္ ခ်က္ ပယ္ခ်ခံလိုက္ရသည္၊ လႊတ္ေတာ္နွင့္ သမတ အားျပိဳင္ၾကရာတြင္ လႊတ္ေတာ္ဘက္က အသာစီးရသြားသည္၊ လႊတ္ေတာ္က လႊမ္းမိုးျပီး လက္ေစာင္းထက္၊ အာဏာျပေနသည္ဟု သံုးသပ္လွ်င္ မမွားပါ။ သို႕ေသာ္ ဦးသိန္းစိန္လည္း မရံႈးပါ။

"ဖြဲ႕စည္းပံု ခံုရံုးဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း" ပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားသည္ အေျခခံဥပေဒကို ဆန္႕က်င္ေနသည္ ဟု လူသိရွင္ၾကားေထာက္ျပလိုက္ျခင္းျဖင့္ " ေအာ္ ဒီ သမတ ဟာ ဥပေဒျပဳေရးလုပ္ငန္းစဥ္[i] ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း[ii] ရွိ ေအာင္ လုပ္ေဆာင္သူဘဲ" ဟု လူထုက အထင္ၾကီးသြားနိုင္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္ ဆန္႕က်င္ေနေၾကာင္း သိပါ လွ်က္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္လူမ်ားစု ၏ သေဘာထားကို ေလးစား ေသာအားျဖင့္ ဥပေဒအျဖစ္ အတည္ျပဳလက္မွတ္ ထိုး လိုက္ရပါသည္ ဆိုျခင္းျဖင့္ " ေအာ္ ဒီ သမတ ဟာ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္ကိုေလးစားသူဘဲ" ဟု သိကၡာတက္သြားနိုင္ သည္။ "ခံုရံုးဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း အရ ခန္႕အပ္ခံလိုက္ရတဲ့ တရားသူၾကီးေတြဟာ ခန္႕အပ္သူ ေတြကို အစီရင္ခံစာတင္သြင္းရမယ္ ဆိုတာဟာ ဖြဲ႕စည္းပံု ခံုရံုးရဲ႕ လြတ္လပ္စြာတရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ကို ထိခုိက္သြားေစတယ္။ " ဟု ၄င္းက ရွင္းျပျခင္းျဖင့္ " ေအာ္ ဒီ သမတ ဟာ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ကို တကယ္တန္းေလးစားသူဘဲ" ဟု တန္ဘိုးထားသြားနိုင္ သည္။ ယင္းအေျခအေနတြင္ ဦးသိန္းစိန္သည္လည္း နိုင္ငံေရးအရ အျမတ္ထြက္သြားပါသည္။ လႊတ္ေတာ္ေရာ သမတ ပါ နွစ္ဘက္လံုးနုိင္သည့္အေျခအေန[iii] ဖန္တည္းထားျခင္း ျဖစ္သည္။ 

သို႕ရာတြင္ တခ်ိန္တည္း၌ လူထုအေနျဖင့္ ရွင္းလင္းစြာစဥ္းစားနိုင္ပါက ဦးသိန္းစိန္သည္လည္း ရွက္တတ္လွ်င္ လဲေသ ဘို႕ေကာင္း ေသာ သမတ သာျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္နိုင္သည္။ လႊတ္ေတာ္အမတ္လူမ်ားစု ၏ သေဘာထားကိုေလးစား ေသာအားျဖင့္ ဟူသည့္ ဆင္ေျခမွာ ယုတၱိမရွိပါ။ ၾကိဳတင္မဲမ်ားျဖင့္ အနိုင္ယူထားေသာ အမတ္မ်ား၊ လူထုကိုယ္စား လွယ္ မဟုတ္ေသာ စစ္သား အမတ္မ်ား လႊမ္းမိုးထားေသာ လႊတ္ေတာ္အတြင္းတြင္ အမ်ားစု၏ သေဘာ ထားဟူသည္ မွာ အနွစ္သာရ မရွိပါ။ ဥပေဒ ျပသနာ[iv] ကို ဒီမုိကေရစီျဖင့္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္၍မရပါ။  ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ဆန္႕က်င္ ေန ေၾကာင္း တိတိ က်က်သိပါလွ်က္ ဥပေဒအျဖစ္ လက္မွတ္ေရးထိုးေပးလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္ကိုယ္ တိုင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ခ်ိဳးေဖါက္သူ ျဖစ္သည္။ လက္မွတ္မထိုးဘဲ တင္းမာစြာ ရပ္ခံေနလွ်င္ ခံုရံုးတရားသူၾကီး ကိုးဦးကဲ့သို႕ စြပ္စြဲျပစ္တင္ခံရျပီး သမတ ရာထူးတာ၀န္မွ ျပဳတ္သြားနိုင္ေသာေၾကာင့္ လက္မွတ္ထိုးလိုက္ရျခင္း ျဖစ္သည္။

" ခန္႕အပ္ခံလိုက္ရတဲ့ တရားသူၾကီးေတြဟာ ခန္႕အပ္သူ ေတြကို အစီရင္ခံစာတင္သြင္းရမယ္ ဆိုတာဟာ ဖြဲ႕စည္းပံုခံုရံုး ရဲ႕ လြတ္လပ္စြာတရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ကို ထိခုိက္သြားေစတယ္။" ဟု ဦးသိန္းစိန္က ေျပာသြားသည္။ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္း ရမည္ဟူသည့္ ျပဌာန္းခ်က္ကို ျပန္ျဖဳတ္ လိုက္ရံုမွ်နွင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုခံုရံုးတြင္ လြတ္လပ္စြာတရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ ျပန္လည္ရရွိ ေတာ့မလိုလို လူထုအား ယံုမွားေစသည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုတခုလံုးတြင္ လြတ္လပ္စြာတရားစီရင္ေရးသည္ အေျခခံ အားျဖင့္ပင္ ကင္းမဲ့ေနသည္။ အေသးစိပ္မ်ားကို ေခတၱထားပါဦး။ အဓိကအားျဖင့္ နွစ္ခ်က္ကို ၾကည့္ရန္ျဖစ္သည္။ တရားသူၾကီးမ်ားကို ဘယ္လိုခန္႕အပ္သလဲ၊ တရားသူၾကီးေတြရဲ႕ရာထူးေနရာ တည္ျမဲမႈကို အာမခံတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ ပါရဲ႕ လား ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုသည္ ဤနွစ္ခ်က္စလံုးတြင္ လစ္ဟာေနသည္။ ဘီဘီစီ တြင္ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို ဤ လင့္ခ္တြင္ နားဆင္နုိင္ပါသည္။ https://docs.google.com/file/d/0BzC8VZhwp11AVHZPSVplaTBNbm8/edit

စစ္ဘက္ဆိုင္ရာတရားရံုးမ်ား သီးျခားဖြဲ႕စည္းမႈကို ထည္႕သြင္းျပဌာန္းထားေသာ အခါ တရားစီရင္ေရး လြတ္လပ္မႈသည္ သုညေအာက္ အနုတ္လကၡဏာအထိ က်ဆင္းသြားခဲ့ျပီ။ သီးျခားျဖစ္ေသာ စစ္ဘက္ ဆိုင္ရာ တရားရံုးတြင္ အယူခံစီရင္ ပိုင္ခြင့္အာဏာ ရယူထား ေသာ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္သည္ စစ္တပ္ကို ဦးေဆာင္ကာ မည္မွ် ျပင္းထန္ေသာ ျပစ္မႈၾကီးမ်ား က်ဴးလြန္ ေစဦး ၄င္းကို မည္သည့္တရားရံုးကမွ် အေရးမယူနိုင္။၂၀၀၈ဖြဲ႕စည္းပံုေအာက္တြင္ ၄င္းသည္ ဥပေဒ၏ အထက္ ၌ ေရာက္လွ်က္ရွိသည္။ ဤသည္ကို ရွင္းရွင္းၾကီး သိပါလွ်က္ တရား စီရင္ေရးလြတ္လပ္မႈကို လူထုယံုမွားေအာင္ ေျပာေနေသာ ဦးသိန္းစိန္ သည္ ကိုယ့္သိကၡာကိုယ္ ရွက္ဘို႕ ေကာင္းပါ သည္။

ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန) (မဟာ၀ိဇၨာ၊ လူ႕အခြင့္အေရး)                                            ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ  ၂၃ ရက္    HUGAWNG CAKHIN