နိရဥၥရာ
ဘဂၤလာေဒခ်္႕ ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ဒီပူရ္ မူနီဟာ ဧျပီလ ၁၄ ရက္ေန႕က ေဆာ္ဒီ ႏိုင္ငံ ဂ်ီဒက္ျမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ အုိအုိင္စီ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ Contact  Group အစည္းအေ၀းကုိ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အစည္းအေ၀းမွာ ဘဂၤလာေဒခ်္႕ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ဒီပူရ္ မူနီက ျမန္မာႏိုင္ငံက မြတ္ဆလင္ေတြ အေရးနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အခ်က္ အေတာ္မ်ားမ်ားကို တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။  အဲဒီအထဲမွာ သူမ တင္ျပတဲ့ ပထမဆံုးအခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္မူ အက္ဥပေဒကုိ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီပူရ္ မူနီက အိုအိုင္စီ အေနနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက သူမ အေခၚ ရုိဟင္ဂ်ာ ဆိုသူေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးကို ျပန္လည္ ရရွိေအာင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ႏိိုင္ငံသား ဥပေဒကို ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ႏိုင္ေအာင္ ျမန္မာ အစိုးရကို ဖိအားေပး တိုက္တြန္းရမယ္လို႕ ေျပာဆုိပါတယ္။ ဒါမွသာ ( သူမ အေခၚ) ရုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ဆံုုုးရွံဳးေနတဲ့ အမ်ိဳးသား ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေတြနဲ႕ ေနထိုင္ခြင့္ေတြကို လံုျခံဳမူရွိရွိ၊ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ရရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႕ ေျပာဆိုပါတယ္။
ဒုတိယ အခ်က္နဲ႕ သူမတင္ျပတာက  ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႕ ( သူမ အေခၚ) ရုိဟင္ဂ်ာ ဆိုသူေတြကို ဘဂၤလီလို႕ တံဆိပ္တပ္ ေခၚေ၀ၚေနတဲ့ ကိစၥနဲ႕ ဘဂၤလာေဒခ်္႕က ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ် ေနထိုင္လာတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥကို ျဖစ္ပါတယ္။
သူမက ဒီလုိ ေယဘူယ် တံဆိပ္ကပ္ ေခၚေ၀ၚေနတာဟာ သမိုင္း ဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႕ အေျခခံ သေဘာတရားအရ တရား၀င္မူ မရွိဘူးလို႕ ေျပာဆိုပါတယ္။
ဒါ့ျပင္သူမက လာမယ့္ႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သန္ေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူမယ့္ အစီအစဥ္ကို ေထာက္ရင္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသူေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္မူ မျဖစ္မူဟာ အေရးေပၚ အေျခအေန ျဖစ္လာေနျပီ ျဖစ္တယ္လို႕ တခ်ိဳ႕က ေထာက္ျပ ေျပာဆိုတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
ဘဂၤလာေဒခ်္႕မွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ရိိုဟင္ဂ်ာဆိုသူေတြကို လံုျခံဳေဘးကင္းစြာနဲ႕  ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ပို႕ေရးဟာ ဘဂၤလာေဒခ်္႕ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဦးစားေပး အစီအစဥ္မွာ ရွိေနတယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ျမန္မာနဲ႕ ဘဂၤလာေဒခ်္႕ အစိုးရၾကားမွာ  တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳ ဒုကၡသည္တခ်ိဳ႕ကို မိမိစိတ္နဲ႕ မိမိ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ႏိုင္ေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဟုတ္မဟုတ္ စိစစ္ေရး လုပ္ငန္းကို စတင္ လုပ္ကိုင္ႏုိင္ခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ အေရးအခင္းေၾကာင့္ အဲဒီ အစီအစဥ္ဟာ လမ္းတ၀က္မွာ ရပ္တန္႕ သြားခဲ့ရတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
ဒီပူရ္ မူနီ အေနနဲ႕ အစည္းအေ၀း အတြင္းမွာ အိုအိုင္စီ အေနနဲ႕ လက္ေတြ႕ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျခအေနေတြ တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာေအာင္ အျမန္နဲ႕ ေရတို ဦးစားေပး လုပ္ငန္းေတြကို ေဆာင္ရြက္ဖို႕လိုတယ္လို႕ ေျပာဆုိပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ျမန္မာ အစုိးရ အပါအ၀င္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသူေတြနဲ႕ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႕ကို – အုိအုိင္စီရဲ႕ အကူအညီ ဆုိတာဟာ အိုးအိမ္မဲ့ေတြ အျဖစ္ ဒုကၡေရာက္သြားခဲ့ၾကတဲ့ လူေတြ အားလံုးအတြက္ အက်ံဳး ၀င္တယ္ဆိုတာကို နားလည္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ရွင္းျပ ေျပာဆိုဖို႕လိုတယ္လို႕ ေျပာဆုိပါတယ္။
ဒါျပင့္ သူမက ရုိဟင္ဂ်ာဆိုသူေတြရဲ႕ စခန္းေတြမွာ က်န္းမာေရးနဲ႕ ေနေရးထိုင္ေရးဟာ ေရွ႕မွာ မုတ္သုန္ ရာသီ လာေတာ့မွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အထူးဆိုးရြားလာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အုိအုိင္စီ အေနနဲ႕ ျမန္မာ အစိုးရကို UNHCR ကေန အစားအစာ ေထာက္ပံေရးေတြ ကူညီႏိုင္ေရးအတြက္  စခန္းေတြ အတြင္းမွာ ရံုးေတြ ဖြင့္လွစ္ဖို႕ လံုေလာက္တဲ့ အေထာက္အပံ့ေတြကို ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုသင့္တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။
ေနာက္ ဘဂၤလာေဒခ်္႕ နုိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ေျပာတာက ႏိုင္ငံတကာ မိသားစုုေတြ အေနနဲ႕ ျမန္မာ အစိုးရကို ရခိုင္နဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသူေတြ အၾကားမွာ အျပန္အလွန္ စကားေျပာဆိုနိုင္ေအာင္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ကို ဖန္တီးေပးဖို႕ အားေပး ေျပာဆိုသင့္တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။
အိုအိုင္စီ အေနနဲ႕ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနၾကတဲ့ သူေတြ အၾကား အျပန္အလွန္ ေလးစားမူနဲ႕ နားလည္မူ ရရွိေအာင္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြကို  ၾကား၀င္ ေဆာင္ရြက္ေပးသူ အျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ဖိို႕ ျမန္မာ အစုိးရကို ကမ္းလွမ္းသင့္တယ္လို႕ ေျပာဆိုပါတယ္။
သူမက ဆက္လက္ျပီး  အုိအုိင္စီ အေနနဲ႕ ဆက္လက္ျပီး  ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြ အတြက္ စီးပြားေရး အခြင့္အလန္းေတြ ရရွိေအာင္ တိုက္တြန္းသင့္တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။
အခု လက္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသူေတြဟာ လူေမွာင္ခိုသမားေတြရဲ႕ သားေကာင္ အျဖစ္နဲ႕ ထိုင္း၊ မေလးရွား စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို  အသက္အႏၱရာယ္ေတြ ၾကားက ေလွေတြနဲ႕ ခိုးထြက္သြားလာေနၾကတာေတြကို ရပ္တန္႕ဖို႕ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတြနဲ႕ ပူးေပါင္းတားဆီးဖို႕လိုတယ္လို႕ ေျပာဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနဟာ ေျပာင္းလဲ ျမန္ဆန္ေနျပီး မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႕ အေျခအေနက ပိုမို အရွဳတ္အေထြး ျဖစ္လာေနတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
အိုအိုင္စီ အတြင္းမွာ ကၽြန္မတို႕အေနနဲ႕ ရုိဟင္ဂ်ာဆိုသူေတြနဲ႕ ျမန္မာ မြတ္ဆလင္ေတြ အေပၚ စနစ္တက် ခြဲျခားဆက္ဆံ အႏိုင္က်င့္ခံေနရမူေတြ ရပ္တန္႕သြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြန္း ရွိေၾကာင္း ျပသဖို႕ လိုတယ္လို႕ ေျပာဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို သူမတို႕ Contact Group ၀န္ၾကီးအဆင့္ တာ၀န္ရွိသူေတြ အေနနဲ႕ သြားေရာက္ခြင့္မရခဲ့တဲ့ အပၚမွာလည္း စိုးရိမ္မိတယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးမွာ ဘဂၤလာေဒခ်္႕ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ဒီပူရ္ မူနီက  ကၽြန္မတို႕ အေနနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက  မြတ္္ဆလင္ ညီေနာင္ေတြကို ျပတ္ျပတ္သားသား အမွာစကား ေပးပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႕ဟာ သင္တို႕နဲ႕  အတူ ဆက္လက္ ရပ္တည္လွ်က္ ရွိေနတယ္။ ကၽြန္မတို႕ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုး အဆင့္ ျပႆနာကို မေျဖရွင္းႏိုင္ဘဲ ဘယ္ေတာ့မွ လက္ေျမွာက္ အရွံဳးေပးမွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ NARINJARA