ႏွစ္ေဟာင္းကုန္လို႔ ႏွစ္သစ္ကူးေတာ့မယ့္ အခ်ိန္ကာလမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း တိုက္ပဲြေတြ ျပင္းထန္လာတာအေပၚ အရပ္သားျပည္သူေတြအတြက္ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္တာေၾကာင့္၊ ပဋိပကၡအေပၚမွာ ႏွစ္ဘက္လံုးက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေျဖရွင္းၾကဖို႔ စာေပ အႏုပညာရွင္ေတြ က တိုက္တြန္းေနၾကပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စာေပ အႏုပညာရွင္ေတြရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကို ကိုသားညြန္႔ဦးက စုစည္းတင္ျပ ထားပါတယ္။

 ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႔ ေကအိုင္ေအ အၾကား တိုက္ပြဲေတြဟာ အခုရက္ပိုင္းမွာ ပို ျပင္းထန္လာၿပီးေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္က ေလေၾကာင္းကပါ တိုက္ခိုက္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ စာေပ အႏုပညာရွင္ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဒီ အေျခအေနေတြကို သတိျပဳမိၾကၿပီး ကခ်င္အရပ္သားျပည္သူေတြ အတြက္ အထူးပဲ စိုးရိမ္ပူပင္ေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လူမႈေရးသမားလည္းျဖစ္ ႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သူ ကိုေက်ာ္သူ ကေတာ့ ကေလးငယ္ေတြအတြက္ အနာဂတ္ကိုပါ စိတ္ပူမိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ဘယ္သူ မွားမွား မွန္မွန္ေပါ့ေလ။ ေျပေျပလည္လည္ ညိႇဖုိ႔ေတာ့ ေကာင္းတယ္။ ကိုယ္ေတြ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြက တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ဘာမွမျဖစ္ေပမဲ့ ဓားစားခံျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္သူထူထုကိုေတာ့ ငဲ့ဖို႔ေကာင္းတယ္။ တဘက္နဲ႔တဘက္ လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ ပစ္တယ္။ ေလေၾကာင္းကေန ပစ္တယ္ဆိုရင္ တကယ့္ သူတို႔လိုခ်င္တဲ့အရာလည္း ရမွာမဟုတ္ဘူး။ ၾကားထဲမွာပဲ ျပည္သူလူထုပဲ အေသအေပ်ာက္ေတြ မ်ားမယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြ အနာဂတ္အတြက္ အရမ္းကို စိုးရိမ္ရတယ္။ ကေလးေတြ အတြက္ အနာဂတ္က သူတို႔အတြက္က စိတ္ထဲမွာ ဒီအစြဲႀကီးက စြဲသြားမယ္။ ဗမာဆိုရင္ အင္မတန္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးေတြ၊ ဒါမ်ိဳးေတြ ျမင္ေတြ႔သြားမယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီေလာက္ႀကီးေတြ လုပ္ၾကမယ္၊ ပစ္ၾကခတ္ၾကမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဒါ ဘယ္သူ႔အတြက္မွ မေကာင္းဘူး။”

ကဗ်ာဆရာ ေမာင္ေအာင္ပြင့္ ကေတာ့ အခု အေျခအေနေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကို သံသယျဖစ္မိတယ္လို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“အဲဒါကေတာ့ သိပ္ လြန္သြားၿပီဗ်ာ။ ျပည္တြင္းစစ္မွာ ဒီလို ေလေၾကာင္းနဲ႔ စစ္တုိက္ခိုက္တာတို႔၊ ေတာ္ေတာ္ကို ကန္႔ကြက္ပါတယ္ဗ်ာ။ မေကာင္းပါဘူး။ စားပြဲ၀ိုင္းမွာပဲ ရွင္းရမယ့္ဟာေတြ၊ အဲဒါေတြက ပစ္ခတ္တာနဲ႔ ေသနတ္နဲ႔တင္ ရွင္းဖို႔ေတာ့ မေကာင္းဘူးေလ။ ဦးေအာင္မင္းတို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေနတာ တကယ္ကို မလုပ္ေသးဘူးလို႔ အဲဒီလို ခံစားမိတယ္။ ဟိုက တိုက္ခိုက္ေနတာလည္း ေနျပည္ေတာ္ လာတိုက္တာ မဟုတ္ဘူး။ လိုင္ဇာကို ဒီက သြား တိုက္ေနတာ။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္သူစ ေသနတ္ ပစ္ေဖာက္လဲဆိုတဲ့ဟာက အေရးႀကီးတာပဲ။”

မႏၱေလး လူထုတိုက္က စာေရးဆရာ ညီပုေလး ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုးတက္ဖ႔ံြၿဖိဳးဖို႔ ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္ကို တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အျမန္ဆံုး ရပ္စဲဖို႔လိုၿပီလို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။

“က်ေနာ္က ျပည္တြင္းစစ္ကို မတိုက္ေစခ်င္တာ။ ရပ္စဲၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေစခ်င္တာ။ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္က ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္မို႔ ဖြတ္ဖြတ္ညက္ညက္ ေၾကၿပီးေတာ့ လူေတြလည္း ေသလွၿပီ။ ဘ၀ေတြလည္း ပ်က္လွၿပီ။ ဒုကၡိတ ေတြလည္း မ်ားလွၿပီ။ ႏွစ္ဘက္ အက်အဆံုးေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ မုဆိုးမေတြကို အမ်ားႀကီးပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ အေဖတို႔ အေမတို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သိပ္လိုခ်င္ၾကတယ္။ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းတို႔ အပါအ၀င္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ စစ္ပြဲႀကီး ရပ္ဖို႔ ေကာင္းၿပီဗ်။”

ႏွစ္ေဟာင္းကုန္လို႔ ႏွစ္သစ္ကူးဖို႔ ေပ်ာ္ပဲြက်င္းပဖို႔ ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္က အေျခအေနေတြကို ၾကားရတာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္လို႔ ေတးေရးဆရာ အဆိုေတာ္ ေဆာင္းဦးလိႈင္က ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔ေတာ့ဗ်ာ၊ ကိုယ့္ျပည္သူျပည္သား အခ်င္းခ်င္း တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း စိတ္မေကာင္းဘူးေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔က ဒီဘက္မွာ ႏွစ္သစ္တခုကို ကူးဖို႔၊ ေရာက္လာမယ့္ မဂၤလာႏွစ္သစ္တခု ျဖစ္ဖို႔၊ ႀကိဳဆိုဖို႔ေပါ့ ႏွစ္သစ္ကူးမယ့္ကာလကို ျဖတ္သန္းဖို႔ လုပ္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္။ တကမၻာလံုးကလည္း ႏွစ္သစ္တခုကို ႀကိဳဆုိဖို႔ အခု သီခ်င္းေတြ ဆုိၾကေတာ့မယ္။ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲေတြ လုပ္ၾကေတာ့မယ္ ဆိုတဲ့ အေျခအေနမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာက်ေတာ့ ဒီလို ျဖစ္ေနရတယ္ ဆုိေတာ့ အဲဒီ အရပ္ေဒသမွာ ေနထုိင္ေနၾကတဲ့ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားေတြ အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြ အားလံုး အတြက္ စိတ္မေကာင္းဘူးေပါ့ဗ်ာ။”

ကာတြန္းဆရာ ေအာ္ပီက်ယ္ ကေတာ့ သူအမွတ္ရေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခား ကာတြန္းတကြက္ကို ေဖာ္ညႊန္းၿပီး၊ ၾကားက ေအာက္ေျခတိုက္ခိုက္ေရး ရဲေဘာ္ေတြနဲ႔ ခံစားရတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ စာနာမိတယ္လို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာသြားပါတယ္။

“အခုဟာကေတာ့ တိုက္ပြဲေတြမွာ ႏွစ္ဘက္က တာ၀န္ရွိတဲ့သူေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တကယ္ လိုခ်င္စိတ္ ရွိရဲ႕လား ဆိုတာေလ အဲဒါကိုေတာ့ သံသယ ျဖစ္မိတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ႏွစ္ဘက္လံုးမွာ တာ၀န္ရွိတာကိုး။ တကယ္ ခံရတာကေတာ့ ႏွစ္ဘက္က ရဲေဘာ္ေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ ပါပဲ။ အမိန္႔ေပးတဲ့သူေတြက ခက္တာက အဲဒီလူေတြပဲ ခ်မ္းသာေနၾကတာ။ က်ေနာ္က ႏုိင္ငံျခား ကာတြန္းေလးေတာင္ သတိရတယ္။ ႏုိင္ငံျခား ကာတြန္းေလးက ေျခာက္ကမ္းပါးႀကီး ႏွစ္ဘက္။ ေျခာက္ကမ္းပါးႀကီးရဲ႕ ဟိုဘက္နဲ႔ ဒီဘက္မွာ အဲဒီ တပ္ႏွစ္ခု ခ်ထားတာေပါ့။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြက ဟိုဘက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ ဒီဘက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ တိုက္တိုက္ ဆိုၿပီးေတာ့၊ သူတို႔ကေတာ့ ေရွ႕ဆံုးက မဟုတ္ဘူး၊ ေနာက္ဆံုးကေန လက္ညိႇဳးႀကီး ထိုးၿပီး တိုက္ ဆိုေတာ့ အဲဒီမွာ ႏွစ္ဘက္ တိုက္ေနၾကတဲ့ ရဲေဘာ္ေတြကေတာ့ ေျခာက္ကမ္းပါး အစပ္ေပါ့။ ဟိုဘက္ကနဲ႔ ဒီဘက္ အစပ္မွာ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ လွမ္း ပစ္ေနတယ္။ အဲဒီမွာ ရဲေဘာ္ေတြေရာ ျပည္သူေတြေရာ၊ ေအာက္ထဲ ျပဳတ္ ျပဳတ္ က်သြားတာေလ။ အဲဒီ ေျခာက္ကမ္းပါးထဲ ျပဳတ္ ျပဳတ္က်သြားတာ။ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ အကုန္ ျပဳတ္က်သြားၿပီးေတာ့ အကုန္ ေျခာက္ကမ္းႀကီးက ျပည့္သြားတာ။ ေျခာက္ကမ္းပါးႀကီးက လူေတြ လူေတြအေလာင္းေတြနဲ႔ ျပည့္သြားေတာ့မွ အဲဒီ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႏွစ္ေယာက္ ဟိုဘက္နဲ႔ ဒီဘက္ ျဖတ္ေလွ်ာက္သြားၿပီးေတာ၊ ျဖတ္လို႔ ရသြားၿပီေလ။ အဲဒီလို ျဖတ္ၿပီးေတာ့မွ လက္ဆြဲ ႏႈတ္ဆက္လုိက္တဲ့ ကာတြန္း က်ေနာ္ ဖတ္ဖူးတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္မွာ က်ေနာ္ သိပ္ စိုးရိမ္တာ။”