Thursday, August 15, 2013

ရခုိင္-ျမန္မာ ပ႑ိတ္ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္းအား ေမးခြန္းႀကီး (၆) ခြန္း ေမးခဲ႔ပါသည္။

Posted on 8:38 PM by tun tun


၁၉၈၄ ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာ (၂၆) ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္ သဲကုန္း သပိတ္အုိင္ ေတာရဆရာေတာ္ အရွင္ အရွင္ညာဏိႆရ အမွဴးျပဳေသာ ဆရာေတာ္ႀကီး (၄)ပါးသည္ ေျမာက္ဦးသုိ႔ ဘုရားဖူးေရာက္ရွိႀကပါသည္။ ထုိစဥ္ ရခုိင္ျပည္ သာသနာေရးကိစၥႏွင့္ ရခုိင္-ျမန္မာ ပ႑ိတ္ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္းအား ေမးခြန္းႀကီး (၆) ခြန္း ေမးခဲ႔ပါသည္။ ယင္းသုိ႔ ဆရာေတာ္ ဦးညာဏိႆရ( ယခုသာသနာ့ ဥေသွ်ာင္ ပီနန္ဆရာေတာ္ (၀ါ) သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး) အေမးႏွင့္ ဆရာႀကီး၏ အျပည့္အစုံ ေျဖႀကားခ်က္မ်ားကုိ ျပန္လည္၍ ဆရာႀကီးက အသံသြင္းေပးခဲ႔သည္။ ဆရာႀကီးသည္ ရခုိင္စကားျဖင့္ အသံသြင္းခဲ႔သည္ကုိ ျမန္မာျပည္ရွိတုိင္းရင္းသားမ်ားအားလုံးဖတ္ရွုႏုိင္ရန္အတြက္ ျမန္မာစကားေျပျဖင့္ ျပန္လည္၍ ေရးသားတင္ျပလုိက္ရျခင္းျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္ ဦးညာဏိႆရ၏ ေမးခြန္းႀကီး (၆) ခြန္း ေမးခြန္း (၁) ရခုိင္ျပည္ သာသနာသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာမွ ဆင္းသက္လာေသာ သာသနာမဟုတ္၊ မဟာယာန ဂုိဏ္းမွ ဆင္းသက္လာေသာ သာသနာျဖစ္သည္။ ဤအေႀကာင္းကုိ ေျဖရွင္းေပးပါ။ ေမးခြန္း (၂) ဗုဒၶ၏ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာႏွင့္ သဂၤါယနာ ေျခာက္တန္စသည္တုိ႔တြင္ မပါရွိပဲ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ ျမတ္စြာဘုရား ႀကြေရာက္လာခဲ႔သည္ဟု ရခုိင္ျပည္တြင္ ေရးသားေျပာဆုိေနႀကသည္မွာ ဘုရားေဟာတရားေတာ္ႏွင့္ မကုိက္ညီပါ။ ဤအေႀကာင္းကုိ ေျဖရွင္းေပးပါ။ ေမးခြန္း (၃) ဗုဒၶ၏ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာစသည္တုိ႔၌ မပါရွိပဲ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆုံျပီး မဟာျမတ္မုနိဘုရားကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔သည္ ဟုေရးသားေျပာဆုိႀကသည္။ ဤအေႀကာင္းကုိ ေျဖရွင္းေပးပါ။ ေမးခြန္း (၄) သဂၤါယနာ ေျခာက္တန္သာ ကမၻာက အတည္ျပဳထားသည္။ ရခုိင္ျပည္တြင္ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔သည္ဟု ေရးသားေျပာဆုိေနႀကသည္။ ဤသုိ႔ေျပာဆုိေနႀကျခင္းသည္လည္း မဟာအမွားျဖစ္သည္။ ဤအေႀကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္းေပးပါ။ ေမးခြန္း (၅) ရခုိင္ျပည္ရွိ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေက်ာရုိးေတာ္ဓါတ္၊ ဦးရာဇ္ေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရုိးေတာ္ဓါတ္စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး အမည္ေပးထားႀကသည္။ ဤအေႀကာင္းကုိလည္း ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာစသည္တုိ႔တြင္ မေတြ႔ရ၍ ေျဖရွင္းေပးပါ။ ေမးခြန္း (၆) ရခုိင္ျပည္တြင္ အသုံးျပဳေသာ ပိဋကတ္ ပါဠိေတာ္မ်ားမွာ ျမန္မာမူျဖစ္သေလာ၊ မည္သည့္မူ ျဖစ္သနည္း။ သဂၤါယနာ ေျခာက္တန္တြင္ ပါေသာမူျဖစ္သေလာ ေျဖရွင္းေပးပါ။ ကတိႏွစ္ခု ေတာင္းခံျခင္း အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္အား ေမးထားေသာ ေမးခြန္းမ်ားကုိ လြယ္ကူစြာ ေျဖရွင္းႏုိင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ အရွင္ဘုရားက တပည့္ေတာ္အား ကတိႏွစ္ခု ေပးရပါမည္။ သုိ႔မွသာ တပည့္ေတာ္ေျဖႀကားႏုိင္ပါမည္။ ကတိမ်ားကုိ မယူဆုိပါလွ်င္ တပည့္ေတာ္ တခြန္းမွ် ျပန္မေျဖပါ… ဘုရား။ ဆရာေတာ္က “မည္ကဲ႔သုိ႔ ကတိမ်ားပါသနည္း” ဟု ေမးေသာအခါ ပထမကတိမွာ “ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမ်ားကုိ တစ္လုံးမွ် မယုံပါဘူး ဆုိေသာ ကတိပါ။ အဘယ္ေႀကာင့္ ဤကတိမ်ဳိးကုိ ေတာင္းရပါသလဲကုိ ဥပမာျပဳပါမည္။ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ “ေကသမုတၲိ” သုတၲန္ကုိ ကာလမပုဏၰားရြာ၌ သံသယကင္းရွင္းရန္အတြက္ ေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။ ဆရာ၊ မိဘ အစရွိေသာသူမ်ား အစဥ္အဆက္မျပတ္ေျပာေသာစကားမ်ားကုိ မယုံပါႏွင့္၊ ငါဘုရား ေဟာသည္ဟူ၍လည္း မယုံပါႏွင့္၊ စာအုပ္ႀကီး၌ ပါရွိသည္ဟူ၍လည္း မယုံပါႏွင့္ အစရွိသည္ျဖင့္ ေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။ ငါဘုရား ေဟာသည္ဟူ၍လည္း မယုံပါႏွင့္ဆုိလွ်င္ အဘယ္ကုိ ယုံရပါမည္နည္း ဟုေမးစရာရိွလာပါသည္။ ဘုရားရွင္က က်ဳိးေႀကာင္း စပ္မွယုံ၊ ေႀကာင္းက်ဳိးစပ္မွ ယုံ ဟုေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။ က်ဳိးေႀကာင္း၊ ေႀကာင္းက်ဳိးစပ္၍ မွန္ကန္ေသာစကားမွာ ဘုရားစကားသာျဖစ္ပါသည္။ ဘုရား၏စကားသည္ မွားသည္ဟူ၍ မရွိပါ။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမ်ားကုိလည္း ဤဥပမာ၌ရွိေသာ ယုတၲိ သုံးပါးႏွင့္တကြ ဘုရားရွင္သည္ ေနာက္ဆုံးပရိနိဗၺာန္မစံမွီ သုဘႏၵရဟန္း ႀကီးအား ေဟာထားသည့္အတုိင္း မဟာပေဒသတရားေတာ္ ေလးပါးႏွင့္ ျပည္စုံပါလွ်င္ ယုံပါဆုိေသာ ကတိကုိ ခံေစခ်င္၍ ေျပာႀကားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားရပ္ဤအဂၤါရပ္ႏွင့္ ျပည့္စုံမွသာ ယုံပါ။ မျပည့္စုံပါက မယုံပါႏွင့္ ဟုဆုိလုိျခင္းျဖစ္ပါသည္..ဘုရား။ သုိ႔မဟုတ္ပါက တပည့္ေတာ္မွာ အက်ဳိးမျဖစ္ဘဲ အျပစ္သာျဖစ္ပါသည္။ အဘယ့္ေႀကာင့္ဆုိေသာ္ တပည့္ေတာ္သည္ ဘုရားမဟုတ္ေသာေႀကာင့္ပါ… ဘုရား။ ဗုဒၶစကားသည္ တခြန္းတည္းႏွင့္ မွန္ကန္ပါသည္။ တပည့္ေတာ္သည္ ပုထုဇဥ္ျဖစ္ေသာေႀကာင့္ အမွားရွိပါမည္။ ယင္းအမွားကုိ ေထာက္ျပလွ်င္ တပည့္ေတာ္ ၀မ္းသာပါမည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ အရွင္ဘုရားသည္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမ်ားကုိ ယုတၲိသုံးပါးႏွင့္ မကုိက္ညီလွ်င္ မဟာပေဒသတရားႏွင့္ မကုိက္ညီလွ်င္ အရွင္ဘုရားထပ္၍ ေမးခြန္းထုတ္ပါ။ တပည့္ေတာ္ စကားကုိ ထပ္၍ ေမးခြန္းမထုတ္လွ်င္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားကုိ အရွင္ဘုရားလက္ခံယုံႀကည္ျပီး မွန္ကန္သည္ဟု မွတ္ယူရပါမည္.. ဘုရား။ ဤကတိကုိ အရွင္ဘုရားတုိ႔ထံမွ ရယူပါမည္။ ထုိအခါ စစ္ကုိင္းဆရာေတာ္ႀကီးက ဆရာေတာ္ဦးညာဏိႆရအား ကတိခံယူရန္ေျပာပါသည္။ ဒုတိယကတိမွာ ဤေနရာ၌ မေျပာအပ္ေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။ အရွင္ဘုရားက ေျပာသာေျပာပါ ကိစၥမရွိပါဟု ဆုိလွ်င္ တပည့္ေတာ္ ေျပာပါမည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက ေျပာပါဟုဆုိသျဖင့္ ဆရာႀကီးကထက္၍ ေျပာပါသည္။ ရခုိင္ျပည္သည္ ကုိလုိနီစနစ္ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ျပီး ကၽြန္သက္ရွည္လာခဲ႔သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) ရွိပါျပီ… အရွင္ဘုရား။ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) အတြင္း ျပည္ေထာင္စု တုိင္းရင္းသားမ်ား ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆုိႀကေသာအခါ ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ားလည္း ပါ၀င္ခဲ႔သည္။ လြတ္လပ္ေရးရသည့္အခ်ိန္တြင္ ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ားလည္း ျပည္နယ္ေတာင္းခဲ႔ႀကပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ရခုိင္ကုိ ျပည္နယ္မေပးခဲ႔ပါ။ ဤစကားမ်ားကုိ မေျပာအပ္ဘဲႏွင့္ ေျပာေနရပါသည္။ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္တုိ႔က ျပည္နယ္ရျပီး ရခုိင္ကျပည္နယ္မရရွိျခင္းသည္ စာအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အေျခအေနအားျဖင့္ေသာလည္းေကာင္း ရခုိင္ျပည္သည္ အလြန္ေသးငယ္ေသာေႀကာင့္ေလာ၊ အလြန္နိမ့္က်ေသာေႀကာင့္ေလာ ေပးလည္းမေပးအပ္ဟု အထင္မွား အျမင္မွား ျဖစ္ႀကရပါသည္။ မဆလ အစုိးရတက္လာေသာအခါ ရခုိင္ျပည္ကုိ ျပည္နယ္ေပးအပ္ခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္ (၁၄)ခုတြင္ မဖြံ႔ျဖဳိး၊ မတုိးတက္ဆုံး ျဖစ္ေနပါသည္။ အရွင္ဘုရား ယခုထုိင္ေနရာေနရာမွ အေနာက္သုိ႔ ေနာက္ျပန္ႀကည့္လုိက္ပါ။ ရွစ္ေသာင္းဘုရားႀကီးရွိပါသည္။ ေက်ာက္တုံးႀကီးမ်ားျဖင့္ လုိဏ္အထပ္ထပ္တည္ထားပါသည္။ ထုိဘုရား၏ ေနာက္မွာ ထုကၠန္သိမ္ဘုရား၊ ရတာနပုံဘုရားႏွင့္ အံေတာ္သိမ္မ်ားကုိ ျမင္ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္။ ယခုအခ်ိန္ကဲ႔သုိ႔ မဖြံ႕ျဖဳိးေသးဘဲ ေသးငယ္ေနေသာအခ်ိန္အခါတြင္ တည္ထားခဲ႔ေသာ အေဆာက္အအုံမ်ား မဟုတ္ပါ။ ဤကဲ႔ႀကီးက်ယ္ေသာ အေဆာက္အအုံမ်ဳိးကုိ သာမန္ဘုရင္မ်ား မတည္ႏုိင္ပါ။ နန္းေတာ္ကုန္းကုိ တည္ေဆာက္ထားေသာ ေက်ာက္တုံးမ်ားကိုလည္း အရွင္ဘုရားျမင္ျပီး ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေႀကာင္း ဤအေဆာက္အဦးမ်ားကုိ တည္ေဆာက္ခဲ႔ေသာ အခ်ိန္သည္ ရခုိင္၌ ကုိယ့္မင္း ကုိယ့္ခ်င္း၊ ကုိယ့္ထီး ကုိယ့္နန္းႏွင့္ ကုိယ့္ဘာသာ သာသနာႏွင့္ ႀကီးပြားထြန္းကားေနေသာ အခ်ိန္ျဖစ္ေနသည္ကုိ အရွင္ဘုရားစိတ္မွာ မွတ္ထားရပါလိမ့္မည္။ သုိ႔မွသာ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာစကားမ်ားကုိ သေဘာေပါက္နားလည္ပါလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ ရခုိင္တုိ႔သည္ ေရွးအခါက ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ခဲ႔သည္ကုိ စိတ္ထဲ၌ မွတ္ထားရန္ ကတိကုိ ခံယူပါဘုရား။ ဆရာေတာ္မ်ားက ဒုတိယကတိကုိလည္း ခံယူေႀကာင္း ေျပာပါသည္။ ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း၏ ျပန္လည္ေျဖႀကားခ်က္ ရခုိင္ျပည္သည္ သူတပါးလက္ေအာက္က်ေရာက္သည့္ ရခုိင္သကၠရာဇ္ (၁၁၄၆) ခုႏွစ္ (ခရစ္သကၠရာဇ္- ၁၇၈၄ ခုႏွစ္) မွစ၍ သာသနာညဳိးႏြမ္းခဲ႔သည္မွာ ယေန႔တုိင္ျဖစ္သည္။ သာသနာေရးဆုိင္ရာ စာအုပ္တစ္အုပ္မွ် မထြက္ခဲ႔ပါ။ ထုိေခတ္မွစျပီး စာေပ၀ါသနာ အလြန္ပါသူမ်ားသည္ ေပစာမ်ားကုိ တဆင့္ကူးယူျပီး စာမူတစ္ခုကုိ ငါးေစာင္၊ ဆယ္ေစာင္ စသည္ျဖင့္ ပြားခဲ႔ႀကရပါသည္။ စာပုံႏွိပ္ေခတ္ ေရာက္ေသာအခါ ေဟာင္းႏြမ္းေနေသာ စာေပမ်ားကုိ လည္း ထပ္မကူး၊ ပုံႏွိပ္စာအုပ္ကလည္း မထြက္ႏုိင္ သည့္အတြက္ေႀကာင့္ အေဟာင္း အေဟာင္းျဖစ္ေသာ စာေပမ်ားလည္း ကြယ္ျပီး အသစ္အသစ္ျဖစ္ေသာ စာေပမ်ားလည္း မထြက္သည့္အတြက္ေႀကာင့္ ရခုိင္စာေပကြယ္ေပ်ာက္လုမတတ္ ျဖစ္ခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ သို႔ေသာ္ ရခုိင္ အမ်ဳိးသား သမုိင္းသုေတသီမ်ားက ရခုိင္တုိ႔၏ သာသနာေရး၊ ဘာသာေရးစာေပမ်ားကုိ သုေတသန လုပ္နည္း (၂) မ်ဳိးရွိပါသည္ ဘုရား။ တမ်ဳိးမွာ ၀ိဇၹာနည္းျဖစ္၍ အျခားတနည္းမွာ သိပၸံနည္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ သိပၸံနည္းမွာ ေငြကုန္မ်ား၍ မတတ္ႏုိင္ပါ။ ၀ိဇၹာနည္းျဖင့္ သုေတသန လုပ္ခဲ႔ရပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔၏ ရခုိင္တြင္ ရခုိင္စကား “မဆမေျခရာေကာက္နည္း ( မုဆုိးမ ေျခရာေကာက္နည္း)” ဟု ေခၚပါသည္။ ဤနည္းျဖင့္ သုေတသနရွာေဖြရပါသည္ ဘုရား။ ဤနည္းျဖင့္ တပည့္ေနာ္တုိ႔ရွာလုိက္ေသာအခါ ရခုိင္သမုိင္းတြင္ ေျမာက္ဦးျမဳိ႕သည္ ေနာက္ဆုံးျမဳိ႕ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအရွင္ဘုရားတုိ႔ ျမင္ေနရေသာ ဘုရားေစတီမ်ားမွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ မင္းေစာမြန္ လက္ထက္ကစျပီး တည္ထားခဲ႔ေသာ ဘုရားေစတီမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ဤသာသနာသည္ ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ စတင္ခဲ႔သေလာ ( သုိ႔မဟုတ္) မည္သည့္ေခတ္ကပင္ စခဲ႔သည္ကုိ သိရွိရန္အတြက္ ေနာက္ကုိ တလွမ္းဆုတ္ႀကည့္ ပါသည္။ ထုိေျမာက္ဦးေခတ္ မတုိင္မွီ ေလာင္းႀကက္ရွိခဲ႔ေႀကာင္း သိရပါသည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ ေျမာက္ဦးေခတ္သည္ ေလာင္းႀကက္ေခတ္မွ ဆင္းသက္လာေႀကာင္း သိရပါသည္ ဘုရား။ ေလာင္းႀကက္သာသနာကုိ ႀကည့္လုိက္ေသာအခါ ထုိေခတ္တေလွ်ာ္ကလုံး ေက်ာက္ဆင္းတုဘုရား၊ ေက်ာက္စာမ်ားကုိ ေလာင္းႀကက္ေခတ္ အကၡရာမ်ား၊ သကၠရာဇ္မ်ားျဖင့္ အတိအက် ေတြ႔ရပါသည္ ဘုရား။ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ ေလးျမိဳ႔ေခတ္ သည္ မည္သည့္ေခတ္မွ ဆင္းသက္လာသနည္း ဆုိသည္ကုိ ေနာက္သုိ႔ တလွမ္းဆုတ္လုိက္ေသာအခါ ေ၀သာလီေခတ္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ေ၀သာလီေခတ္ကုိ ေရာက္ေသာအခါ ရခုိင္စာေပအရးအသားမွာ အကၡရာမ်ား ေျပာင္းလဲလာပုံကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ေလးျမိဳ႕ေခတ္အစပုိင္းမွာ ေ၀သာလီေခတ္က ေရြ႕လ်ားလာေသာ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာဟု ေခၚေသာ ရခုိင္အကၡရာႏွင့္ အသုံးျပဳ ေရးသားခဲ႔သည္။ ရခုိင္တုိ႔၏ ေလသံ။ ေလယူေလသိမ္းမ်ားျဖင့္ ေရးထားသျဖင့္ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ ဟု ေခၚပါသည္။ ေ၀သာလီေခတ္အစပုိင္းတြင္ ျဗဟၼီပြားအကၡရာႏွင့္ပင္ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ဘာသာရပ္အေနျဖင့္ ဘုရားတရားစာကုိ သကၠတဘာသာျဖင့္ေရးျပီး အကၡရာစာေပကုိ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာျဖင့္ ေရးသားစ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်ိန္က သကၠတဘာသာသည္ ကမၻာတြင္ အဂၤလိပ္စာေပ လႊမ္းမုိးေနသကဲ႔သုိ႔ လႊမ္းမုိးေနသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ သကၠတဘာသာျဖင့္ ရခုိင္သမုိင္းကုိ ေရးထုိးထားခဲ႔သည္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ထုိကဲ႔သုိ႔ ေရးထုိးထားေသာ ေက်ာက္စာ အေျမာက္အျမားရွိပါသည္။ ေ၀သာလီေခတ္မွ ေနာက္သုိ႔ တလွမ္းဆုတ္ႀကည့္လုိက္ေသာအခါ ဓည၀တီေခတ္ ကုိ ေရာက္ရွိပါသည္ဘုရား။ ယင္းဓည၀တီေခတ္တြင္လည္း အသုံးျပဳေသာစ စာေပမ်ားရွိေႀကာင္းကုိလည္း ေတြ႔ရပါသည္။ ဤကဲ႔သုိ႔ မဆမေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ ေလ့လာရာ ဓည၀တီေခတ္အား သိပၸံနည္းအားျဖင့္ သမုိင္းမွတ္တုိင္ႏွင့္ သမုိင္းရုပ္ႀကြႈင္းျဖစ္ေသာ ေက်ာက္စာႏွင့္ ေက်ာက္ရုပ္ထုမ်ားကုိလည္း အထင္အရွား ေတြ႔ရပါသည္။ ထုိသမုိင္းရုပ္ႀကြင္းမ်ားမွာ အစစ္အမွန္မ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ပိဋကတ္စာေပမွာ ပုံႏွပ္စာအုပ္လည္း မရွိ။ ေပစာ၊ ပုရရုိက္စာမ်ားလည္း ကြယ္ေပ်ာက္ေနေသာေႀကာင့္ ထုိသမုိင္းရုပ္ႀကြင္းမ်ားမွာယ မကြယ္မေပ်ာ္က လက္ေတြ႔ ျမင္ႏုိင္ေတြ႔ႏုိင္ ေသာ အရာမ်ား ျဖစ္ေန၍ ပစ္ပယ္၍ မရေကာင္းပါ ဘုရား။ ဤ အပုိင္းကုိ ထပ္၍ ရွင္းျပပါအုန္းမည္။ ေတာင္ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာ ေျမာက္ဦးေခတ္ကစျပီး ဓည၀တီေခတ္တုိင္ေအာင္ သာသနာေတာ္ ဆင္းသက္လာပုံကုိ ေျခရာေကာက္ယူသည့္နည္းႏွင့္ သုေတသနျပဳလုိက္ေသာ အခါ သာသနာသည္ ဓည၀တီေခတ္တြင္ ဆုံးေနပါသည္ဘုရား။ ဓည၀တီေခတ္တြင္ “နေမာတႆ” ဂါထာေတာ္ပါရွိသည့္ ျဗဟၼီအကၡရာႏွင့္ ေရးထုိးထာခဲ႔ေသာ ေတာင္ေပါက္ႀကီးေက်ာက္စာ ရွိခဲ႔ပါသည္။ ယင္းစာကုိ ေရးထုိးထားေသာအကၡရာစာလုံးမ်ားကုိ ႀကည့္လုိက္လွ်င္ ဘီစီ(၃၀၀) ေက်ာ္က အေသာကမင္းႀကီး ေရးထုိးခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာတြင္ ပါရွိသည့္ အကၡရာစာလုံးမ်ားႏွင့္ အတူတူျဖစ္ေနေသာေႀကာင့္ တစ္ေခတ္တဘည္းတြင္ ေရးထုိးထားခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာျဖစ္ေႀကာင္း လက္ေရးလက္သား ေလ့လာေသာ ပညာရွင္မ်ားမွ သုေတသနျပဳ မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ႔ႀကပါသည္ ဘုရား။ယင္းေႀကာင့္ ရခုိင္ျပည္ ဓည၀တီေခတ္တြင္ အိႏၵိယေျမာက္ပုိင္းက အသုံးျပဳသည့္ ျဗဟၼီအကၡရာမ်ား ၀င္ေရာက္ေနျပီျဖစ္ေႀကာင္း သိရွိရပါသည္ ဘုရား။ ဓည၀တီေခတ္ ေတာင္ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာကုိ ထပ္၍ ရွင္းလင္းပါဦးမည္။ ယခု ႏုိင္ငံေတာ္က ထုတ္ေ၀ထားးေသာ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္းသမုိင္းတြင္ အကၡရာဆင္းလာပုံ၌ ျမန္မာအကၡရာ ဆင္းသက္လာပုံကုိ ျဗဟၼီအကၡရာမွတဆင့္ ယခုေခတ္ထိဆင္းသက္ပုံကုိ ေရးသားထားပါသည္။ ျမန္မာအကၡရာမွာ အိႏၵိယ ေတာင္ပုိင္း ပလႅ၀၊ ကဒမ၊ အလုက်၊ တိလကၤာ ဆုိေသာ အကၡရာမ်ားမွတဆင့္ ဆင္းသက္လာျပီးလွ်င္ ျမန္မာစာျဖစ္လာပါသည္။ ဆရာႀကီး ဦးသာျမတ္ ေရးသားေသာစာအုပ္တြင္ ျဗဟၼီ၊ မာဂဓ၊ ပုတၲ၊ ႀကႏၵ၊ ပလႅ၀၊ ကဓမ ကေနျပီး ရာမညတုိင္းသုိ႔ ဆင္းသက္လာေႀကာင္း ေရးသားထားပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ဘက္မွာ ဓည၀တီေခတ္၌ ျဗဟၼီအကၡရာ အသုံးျပဳခဲ႔ေႀကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ရာစုႏွစ္ တစ္ေခတ္ျပီး တစ္ေခတ္ လက္ေရးေျပာင္းလာသည့္အတြက္ အကၡရာေျပာင္းလဲပုံမွာလည္း ေျပာင္းလဲမွုရွိပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ျဗဟၼီ အကၡရာမွ ဆင့္ပြားလာေသာ ျဗဟၼီအကၡရာျဖင့္ ေရးသားထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ဓည၀တီေခတ္တြင္ က်မ္းဦးဂါထာေတာ္အျဖစ္ျဖင့္ “နေမာတႆ” ဂါထာေတာ္ကုိ ျဗဟၼီ အကၡရာျဖင့္ ပါက်ပါဠိ အသံထြက္အတုိင္းျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ ရခုိင္ပိဋကတ္ကုိ ဆက္ရန္ စာေပအေႀကာင္းကုိ ခဏရပ္ထားျပီး ရခုိင္ပိဋကတ္အေႀကာင္းကုိ ဆက္ေျပာပါမည္ ဘုရား။ ဆရာေတာ္တုိ႔သည္ ပိဋကတ္ေတာ္ကို ကၽြမ္းက်င္ေသာပုဂၢဳိလ္မ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ ပိဋကတ္ကိစၥကုိ ေျပာရာတြင္ သည္းခံျပီး နားေထာင္ပါဘုရား။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိင္း သိရွိႀကသည့္အတုငိး္ သာ၀တၳိျမဳိ႕က ဥပတိႆႏွင့္ေကာလိတညီေနာင္ ႏွစ္ဦးသည္ နကၡသဘင္ကုိ ႀကည့္ရွုေနစဥ္ ပြဲႀကည့္ပရိသတ္မ်ားကုိ ႀကည့္ျပီး သည္လူမ်ားသည္ ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာအတြင္းမွာ အားလုံးေသေပ်ာက္ႀကလိမ့္မည္။ ငါတုိ႔လည္းေသရလိမ့္မည္။ ယင္းေႀကာင့္ မေသေသာ တရားကုိ ရွာေဖြရန္အတြက္ ရြာမွထြက္သြားႀကပါသည္။ ထုိကဲ႔သို႔ တရားရွာေဖြႀကေသာအခါ သိဥၨည္းပရိဗုိဇ္ထံ အတတ္ပညာမ်ား သင္ႀကားႀကေသာအခါ အားလုံးတတ္သိႀကေလသည္။ သိဥၨည္းပရိဗုိဇ္က သင္စရာကုန္ျပီဟု ေျပာသျဖင့္ ဆရာရွာရန္ ထြက္ႀကျပန္သည္။ ထုိကဲ႔သုိ႔ ခရီးဆက္လာႀကေသာအခါ ရာဇျဂဳိလ္ျမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ႔ႀကပါသည္။ ထုိစဥ္ဆြမ္းခံႀကြလာေသာ အရွင္ အႆဇိမေထရ္ကုိ ျမင္ေတြ႔ခဲ႔ပါသည္။ ထုိအရွင္ျမတ္၏ သာမေဏအိေျႏၵကုိ ႀကည္ညုိသျဖင့္ ငါ့ရွင္၏ဆရာက မည္သူျဖစ္သနည္း၊ အဘယ္တရားကုိ ေဟာႀကားပါသနည္း၊ အကၽြႏု္ပ္တုိ႔အား တခြန္းမွ်ေလာက္ေဟာႀကားပါ ေလာ့ဟု အစရွိသည္ျဖင့္ ေမးေလွ်ာက္ခဲ႔ပါသည္။ အရွင္အႆဇိမေထရ္က အကၽြႏု္ပ္ဆရာသည္ ဘုရားသခင္ျဖစ္ပါသည္။ အကၽြႏု္ပ္သည္ ရဟန္းျဖစ္သညမွာ မႀကာေသးသျဖင့္ တရားေကာင္းေကာင္း မေျပာတတ္ေသးေႀကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္အကၽြႏု္ပ္ဆရာသခင္ ေဟာႀကားေသာတရားထဲမွ အကၽြႏု္ပ္ မွတ္မိေသာ တရားျဖစ္သည့္ ဤမည္ေသာဂါထာေတာ္ကုိ ေဟာႀကားပါမည္ဟုဆုိ၍ တရားေဟာခဲ့ပါသည္။ ယင္းဂါထာေတာ္မွာ ‘ေယဓမၼာ ေဟတုပၸဘ၀ါ ေတသံ ေဟတု တထာဂေတာ အာဟ၊ ေတသဥၥေယာ နိေရာေဓါ၊ ဧ၀ံ၀ါဒီ မဟာသာမေဏာ’ ဟု အရွင္အႆဇိမေထရ္က ထုိသူႏွစ္ဦးအား ေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။ အဓိပၸါယ္မွာ - ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးကျပဳဖူးေသာ အေႀကာင္းေႀကာင္းေႀကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အက်ဳိးတရားတုိ႔ကုိ ေဟာေတာ္မူ၏။ ထုိအေႀကာင္းအက်ဳိးတရား ႏွစ္ပါးတုိ႔၏ ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာကုိလည္း ေဟာေတာ္မူ၏ ဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္ ။ အရွင္ဘုရားတုိ႔ သိရွိေတာ္မူပါသည့္အတုိင္းပါ ဘုရား။ ေနာက္ဆုံး ထုိသူႏွစ္ဦးသည္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ေတြ႔ရွိျပီၤး ရဟႏၲာ မ်ားျဖစ္ႀက၍ ရွင္သာရိပုတၲရာႏွင့္ ရွင္မဟာေမာဂၢလံ အျဖစ္ထင္ရွားခဲ႔ပါသည္။ ဤတရားမွာ ႏွမ္းတစ္ေတာင္းကုိ ႀကိတ္လုိက္ေသာအခါ ဆီႀကည္တစ္ပုလင္း ႏွစ္ပုလင္း ရရွိသကဲ႔သုိ႔၊ ေက်ာက္စရစ္ ငါးေတာင္းကုိ ႀကိတ္ေသာ္လည္း ဆီႀကည္တေပါက္မွ် မရရွိသကဲ႔သုိ႔၊ ပိဋကတ္သုံးပုံကုိ အဆီထုတ္လုိက္ေသာ အခါ ‘နိဗၺာ’ ဆုိေသာ တရားတလုံးသာ ရရွိပါသည္။ ယင္းတရား တစ္လုံးကုိ စိတ္ျဖာလုိက္ေသာအခါ ‘ ဓမၼႏွင့္၀ိနယ’ ရရွိပါသည္။ ေနာက္ထပ္ စိတ္ျဖာလုိက္ပါလွ်င္ ‘သစၥာေလးပါး၊ မဂၢင္ရွစ္ပါး၊ ေဗာဓိပကၡယတရားသုံးဆယ့္ ခုႏွစ္ပါး’ အစရွိသည္ျဖင့္ ေနာက္ဆုံး ဓမၼခႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္သည္ ပိဋကတ္သုံးပုံ၏ အဆီအႏွစ္ျဖစ္ေႀကာင္းကုိ ဆရာေတာ္က တပည့္ေတာ္ထက္ သိပါသည္ဘုရား။ ဤေယဓမၼာတရားသည္ မဟာယာနဂုိဏ္းသားမ်ား အသုံးျပဳေသာ ဂါထာေတာ္ျဖစ္ပါသလား၊ အရွင္ဘုရား ေတြ႔ဖူးပါသလား ဟု ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္သည္ ေျဖႀကားျခင္း မရွိဘဲ တိတ္တိတ္ေနခဲ႔ပါသည္။ ဤေယဓမၼာ ဂါထာကုိ မဟာယာနဂုိဏ္းသားမ်ား အသုံးျပဳမည္ မထင္ပါ။ မဟာယာနဂုိဏ္းသားမ်ား အသုံးျပဳသည္ကုိ ေတြ႔ဖူးပါသလား ဟု ထပ္၍ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္မွာ တိတ္တိတ္ေနျမဲ ေနခဲ႔ပါသည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္မဟာ ယာနဂုိဏ္း၊ တႏၲရာဂုိဏ္း၊ မႏၲရာဂုိဏ္းမ်ား ေပၚေပါက္လာပါသည္။ ထုိဂုိဏ္းမ်ားမွ တဆင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ မဟာယာနသာသနာ ၀င္ေရာက္လာပါသေလာ ဟု ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္မွ တစုံတရာ ေျပာႀကားျခင္း မျပဳခဲ႔ပါ။ ေနာက္တခ်က္ အိႏၵိယတျပည္လုံးကုိ မဂုိမင္းမ်ား တုိက္ခုိက္သိမ္းယူလုိက္ေသာအခါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ တိဘက္ႏုိင္ငံ၊ ရခုိင္ျပည္၊ ျမန္မာျပည္မ်ားသုိ႔ ထြက္ေျပးႀကေသာအခါ မဟာယာနဂုိဏ္းသည္ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ ၀င္ေရာက္ခဲ႔ပါသလား အရွင္ဘုရား။ ဆရာေတာ္က မည္သုိ႔မွ် မေျပာႀကားခဲ႔ပါ။ တိတ္တိတ္ေနျမဲေနခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ျ့ဖစ္လွ်င္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္ သာသနာသည္ မဟာယာနျဖစ္သည္ဟု ဆရာေတာ္ စြပ္စြဲခဲ႔သည္မွ မည္သည့္အေႀကာင္းေႀကာင့္ျဖစ္ပါသလဲ ဘုရား။ ဆရာေတာ္လည္း မည္သည့္တစ္ခုမွ် ေျဖႀကားႏုိင္ျခင္း မရွိခဲ႔ေပ။ သူရိယမင္းဆက္၊ စျႏၵားမင္းဆက္ ထုိကဲ႔သုိ႔ ရခုိင္ျပည္ ဓည၀တီေတာင္ေပါက္ႀကီးေက်ာက္စာႏွင့္ အိႏဒိယျပည္ အာေသာကေက်ာက္စာႏွင့္ တည္ေနပုံကုိ ေထာက္ရွုေသာအခါ ဘီစီ (၃) ၇ာစုမွာ ေက်ာက္စာမ်ားကို ေရးထုိးလွ်င္ ထုိမေရာက္မွီ ဘီစီ (၅) ရာစု ေလာက္တြင္ ျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ေျခရာေကာက္နည္းျဖသ့္ ထပ္ျပီး ေကာက္ယူလွ်င္ ရခုိင္ျပည္၌ မင္းဆက္ႏွစ္ဆက္ရွိခဲ႔ပါသည္။ ပထမမင္းဆက္မွာ သူရိယမင္းဆက္ျဖစ္ျပီး ဒုတိယမင္းဆက္မွာ စျႏၵားမင္းဆက္ျဖစ္ပါသည္။ သူရိယမင္းဆက္ (၅၅)ဆက္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ေဒြင္စျႏၵားမင္းဆက္ ေပၚလာပါသည္။ စျႏၵားမင္းဆက္၏ ပထမမင္းဆက္မွာ ရခုိင္သမုိင္းတြင္ မဟာသူရိယတုိင္းစျႏၵား မင္းႀကီးဟု ေခၚဆုိႀကပါသည္။ ရွစ္ေသာင္းဘုရားေက်ာက္စာတြင္ ေဒြင္စျႏၵားဟု သကၠတအကၡရာျဖင့္ ေရးထုိးထားပါသည္။၏ မဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းထုိးထားသည့္ ယင့္ေက်ာက္စာေနာက္ဘက္တြင္ စာေလးေႀကာင္း ပါရွိပါေသးသည္။ ယင္းစာေလးေႀကာင္းမွ အထက္ႏွစ္ေႀကာင္းတြင္ ေယဓမၼာ ေဟတုပၸဘ၀ါ ျဖင့္ အစျပဳေရးသားထားပါသည္။ အဓိပၸါယ္ေဖာ္ႏုိင္ခဲ႔ ထုိစျႏၵားမင္းဆက္ ေရးထုိးခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာမွ မဟာမုနိကုန္း ဒုတိယပစၥယံအေရွ႕ေျမာက္ဘက္၌ပါရွိပါသည္။ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက အမုိးအကာမရွိဘဲ ပက္လက္လွန္ျပီးလွ်င္ မုိးထဲ ေရထဲ၌ ရွိေနခဲ႔သျဖင့္ စာေႀကာင္းမ်ားမွာ ဖတ္မရႏုိင္ေအာင္ ပ်က္စီးခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ႀကဳိးစား၍ မင္ကူးကူးယူေသာအခါ စာလုံးအနည္းသယ္ကုိ ဖတ္ရွုျ့ပီး အဓိပၸါယ္ေဖာ္ႏုိင္ခဲ႔ပါသည္။ ေရးထားေသာ အကၡရာစာလုံးမွာ သကၠတျဖစ္ျပီး ‘မဟာသွ်ဴရိေယာ သွ်ႏၵေရာ၊ နာမေနာ သွ်ဗဒါေန ပကာရေတ’ ဆုိေသာ စာေႀကာင္းပါ ဘုရား။ ပါဠိဘာသာႏွင့္ ဆုိလွ်င္ ‘မဟာသူရိေယာ စႏၵေရာ နာမေနာ သဗ ဒါေနာ ပကာရေတ’ ဟုရပါသည္ ဘုရား။ အဓိပၸါယ္က မဟာသူရိယတုိင္း စျႏၵားမင္းႀကီးသည္ ဤကုန္ေတာ္၌ ဒါန၀တၳဳအစုစုကုိ လွုဒါန္း၍ ျပီးျပည့္စုံျပီဟု ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေႀကာင့္ ဤစာကုိ ထုိးထားေသာ ေက်ာက္စာပါ အရုပ္မွ မဟာစျႏၵားမင္းႀကီး ကုသုိလ္ျပဳစုိက္ထူခဲ႔ေသာ အရုပ္ျဖစ္ေႀကာင္း သက္ေသထူေနပါသည္ ဘုရား။ ဤစာသည္ ေအဒီ (၄)ရာစု အေစာပုိင္းက စာျဖစ္ပါသည္။ (၄)ရာစု အစပုိင္းမွ ေနာက္ကုိ ဆုတ္လုိက္သည့္အခါ သူရိယမင္းဆက္က ေနာက္မင္းမ်ား၏ မင္းဆက္သကၠရာဇ္တုိ႔ကုိ ေပါင္းလုိက္သည့္အခါ ဘီစီ (၅) ရာစုတြင္ ေဂါတမ ဗုဒၶႏွင့္ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးသကၠရာဇ္တုိ႔ တူညီေနသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္ ဘုရား။ ထုိ႔ေႀကာင့္ အထက္တြင္ ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတုိင္း ေတာင္ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာႏွင့္ သိရိဓမၼေသာကမင္းႀကီး၏ အိႏၵိယေက်ာက္စာတုိ႔ကုိ တုိက္ႀကည့္လုိက္လွ်င္လည္း ေရးသားပုံခ်င္း တူကာ အဓိပၸါယ္အားျဖင့္လည္း တူညီေနပါသည္ဘုရား။ ဓည၀တိီသုိ႔ဘုရားရွင္ႀကြခဲ႔၏ ဓည၀တီအေႀကာင္းကုိ ျပန္ဆက္ပါမည္။ ဓည၀တိ၌ ဘီစီ (၃)ရာစုမွာ သူရိယစကၠမင္း ထီးနန္းစုိးစံလွ်က္ရွိပါသည္။ ထုိမင္းကေနာက္သုိ႔ ေရတြက္လွ်င္ဘီစီ (၅)ရာစုသုိ႔ ေရာက္ပါသည္။ ယင္းေႀကာင့္ စႏၵသူရိယမင္းသည္ ဓည၀တီ၌ ဘီစီ(၅) ရာစုတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ေႀကာင္း သိရပါသည္ ဘုရား။ ယခုလုိ ေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ လုိက္ေသာအခါ အတိအက်ရရွိပါသည္ ဘုရား။ ထုိအခ်ိန္၌ အိႏၵိယတြင္ ျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္.။ ယင္းေႀကာင့္ စႏၵသူရိယ နန္းစံ၍ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅) ႏွစ္အႀကာတြင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ ဓည၀တီသုိ႔ ႀကြေရာက္ခဲ႔ပါသည္ဟု ရခုိင္သမုိင္းအေစာင္ေစာင္တြင္ တညီတညြတ္တည္း ေဖာ္ျပထားပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ ဓည၀တီ၌ စႏၵသူရိယမင္း အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရား ကုိယ္ေတာ္တုိင္ ႀကြေရာက္ခဲ႔ျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရား ႀကြေရာက္လာေသာအ ေႀကာင္းကုိ ဓည၀တီျမဳိ႕၏ အေနာက္ဘက္ ေတာင္တန္းေက်ာက္စာ၌ သူရိယစကၠမင္းႀကီးသည္ ျဗဟၼီအကၡရာျဖင့္ ေရးထုိးထားခဲ႔ပါသည္။ တပည့္ေတာ္ ငယ္စဥ္က ဆရာႀကီးစံေရႊဘုႏွင့္ အတူ ကူးယူခဲ႔ပါသည္။ ထုိေက်ာက္ေဆာင္မွာ မဟာမုနိ ေက်ာက္ေတာ္လမ္းကုိ လုပ္ေသာအခါ တူးျဖဳိသျဖင့္ ပ်က္စီးခဲ႔ရပါသည္။ ထုိေက်ာက္ေဆာင္၌ ေရးထုိးထားသည့္စာကုိယခုေခတ္၌ ပါဠိ ဘာသာျဖင့္ဆုိလွ်င္ ‘နေမာတႆ ဘဂ၀ေတာ၊ အဟာရေတာ ၊ သမၼာသဗၺဳဒၶႆ။ အထေခါ ဘဂ၀ါ ဘိကၡဳသံဃံ ပါသာဒၤ အာရုေပတြာ။ ပဥၥပါသာဒ သတပရိ၀ုေတာ ၊ ဓည၀တီရ႒ံ အာကာသမေဂၢန။ စာရိကံ စရမာေနာ ဓည၀တီ မဟာနဂရႆ ပစၧိမဒိသာ ဘာေဂ။ ကစၧပနဒီယာ ပုရတၳိမတိေ၇ ေသလာဂိရီ ပဗၺတဗုဒနိ ႀသေရာဟိတြာ ပတိဌာတိ။’ ျဖစ္ပါသည္။ အဓိပၸါယ္အတုိေကာက္မွာ။ ။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာင္းကင္ခ၇ီးျဖင့္ ျပသာဒ္ရွင္ပ်ံငါးရာႏွင့္ ႀကြေရာက္ျပီးလွ်င္ ဓည၀တီ ျမဳိ႕၏ အေနာက္ဘက္ျဖစ္ေသာ ကစၧပနဒီ ကုလားတန္ျမစ္ႀကီး၏ အေရွ႕ဘက္ကမ္းေျခရွိေသာ ေသလာဂိရီ ေမာရပဗၺတ အမည္ရွိေသာ ေတာင္ထိ၌ ရပ္တန္႔ေတာ္မူ၏။ ရပ္တန္႔ေတာ္မူျပီးလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေပးသည္ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ဤေက်ာက္စာကုိ ေထာက္ရွုျခင္းအားျဖင့္ ရခုိင္ျပည္ကုိ ျမတ္စြာဘုရား ႀကြေရာက္ခဲ႔သည္မွာ ထင္ရွားေနပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔မွာ ေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ ေနာက္သုိ႔ တလွမ္းစီဆုတ္ျပီး လုိက္ေသာအခါ ဗုဒၶသာသနာသည္ ကြင္းဆက္မျပတ္ဘဲႏွင့္ ဓည၀တီေခတ္သုိ ေရာက္ရွိပါသည္ ဘုရား။ မဟာယာန စကားတစ္လုံးမွ် မေတြ႔ မဟာတုိင္းႀကီးစျႏၵားမင္းႀကီးသည္ သူနန္းတက္စခ်ိန္၌ ေ၀သာလီဘုရားႀကီးကုိတည္ျပီး ေက်ာက္စာေရထုိးထားခဲ႔ပါသည္။ အကၡရာစာလုံးမွာ ျဗဟၼီပြားျဖစ္ပါသည္။ ဤအေႀကာင္းအရာမွာ “ေယဓမၼာ ေဟတုပ ဘ၀ါ” ဂါထာေတာ္ ျဖစ္ပါသည္။ သကၠတ အသံမထြက္ပဲ ပါဠိသက္သက္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိစာ၏ ေနာက္ပုိင္း၌ ေရးထုိးထားေသာ ေက်ာက္စာမ်ားမွာ သကၠတအသံႏွင့္ ေရးထုိးထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ယဓမၼာစာလုံးမ်ား၌ ‘မ’ အထက္တြင္ ‘ေရဖ’ ေခၚေသာ ‘ရ ေကာက္’ ကုိ တင္ထားပါသည္။ ေယဓမၼာ (ေယဓမ္မာ) လုိ႔ဖတ္ရပါသည္။ ‘ေဟတုပဘ၀ါ’ စာတမ္း၌လည္း `ပ’ ေစာက္အထက္တြင္ ‘ေရဖ’ တင္ထားပါသည္။ ေဟတုပဘ၀ါလုိ႔ဖတ္ရပါသည္ဘုရား။ ယင္းကဲ႔သုိ႔ အဆင့္ဆင့္ သုေတသနျပဳလုိက္ေသာအခါ မဟာယန္ဂုိဏ္းမွ စကားတစ္လုံးလည္း မေတြ႔ပါဘုရား။ မဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းႀကီး၏ ဤေက်ာက္စာေအာက္ဘက္တြင္ “ယကၡ မဟာေသနာပတိ မဟာေတာ” ဟုေရးသားထားပါသည္။ ဦးစံသာေအာင္၏ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားထားသည့္စာအုပ္တြင္ ဤအေႀကာင္းကုိ ေရးသားထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ဤကဲ႔သို႔ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၏ ပိဋကတ္ေတာ္လာ ပါဠိေတာ္စကားကုိ ေတြ႔ရပါသျဖင့္ ရခုိင္တုိ႔တြင္မွာ ထုိအခ်ိန္ကတည္းကပင္ ပိဋကတ္ အစစ္အမွန္ရွိေႀကာင္းကုိ ေတြ႔ရပါသည္ဘုရား။ အဘယ့္ေႀကာင့္ဆုိေသာ္ အရွင္ ဘုရားတုိ႔ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ေဟာႀကားေနသည့္ တရားမ်ားထဲတြင္ ဤတရားပါပါသည္ ဘုရား။ ယေန႔ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္၌ နယုန္လျပည့္ေန႔ကုိ မဟာသမယေန႔၊ ၀ါဆုိလတြင္ ဓမၼစႀကၤာေန႔၊ ၀ါကၽြတ္လတြင္ အဘိဓမၼာေန႔ အျဖစ္သတ္မွတ္ျပီး ႏွစ္စဥ္က်င္းပေနႀကပါသည္။ ယကၡေသနာပတိ မဟာပဏာေတာဆုိသည့္ ပါဠိသည္ မဟာသမယသုတၱန္ေတာ္တြင္ နတ္မ်ားကုိ ေဖၚက်ဴးထားသည္ဟု အတိအလင္းပါရွိပါသည္ ဘုရား။ မဟာသမယေန႔၌ ျမတ္စြာဘုရား ကုိယ္ေတာ္တုိင္ေဟာႀကားခဲ႔ေသာ မဟာသမယသုတၲန္ကု္ ေရဒီယုိမွ ႀကားနာေနရပါသည္ဘုရား။ ထုိမဟာသမယသုတၲန္ထဲ၌ နတ္မ်ား၏အမည္ကုိ ေဖၚက်ဴးထားေသာ စကားမ်ားစြာရွိပါသည္ဘုရား။ “ပနာေဒါ - သပမေညာစ၊ ေဒ၀သူေတာစ မာတလိ” ဟူေသာ ဂါထာႏွင့္ ေတြ႔ရပါသည္ဘုရား။ ထုိနတ္မ်ားထဲ၌ ပနာေဒါနတ္မင္းကုိ ေဖာ္က်ဴးထားေသာ ဂါထာေတာ္မွာ အပိုဒ္-၂၂ တြင္ေတြ႔ရွိႏုိင္ပါသည္ဘုရား။ ဤမဟာသမယသုတၲန္ ေတာ္မွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၏ ပိဋကတ္ေတာ္လာ သုတၲန္ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ ေဟာႀကားေတာ္မူေသာ ေထရ၀ါဒအစစ္မွလာသည့္ မဟာသမယသုတၲန္ျဖစ္သည့္အတြက္ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာအစရွိေသာ ပိဋကတ္သုံးပုံ၌ လည္း ရခုိင္၌မဟာယာနမရွိေႀကာင္း ထင္ရွားေနျခင္းကုိ ျပန္လည္ေျဖႀကားပါသည္ ဘုရား။ ေထရ၀ါဒကုိ ယုံႀကည္ေသာမင္းမ်ား ေနာက္တခ်က္မွာ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ အုပ္စုိးခဲ႔ႀကေသာ မင္းမ်ားျဖစ္ႀကသည့္ နိတိစျႏၵား၊ ၀ီရစျႏၵား အစရွိေသာမင္းမ်ားသည္ သူတုိ႔ကုသုိလ္ျပဳတည္ထားခဲ႔ေသာ ေစတီမ်ားတြင္ “ေယဓမၼာ” ဂါထာေတာ္ကုိ ေရးထုိးထားသည့္ ေက်ာက္တုံးမ်ား၊ စတူပါမ်ားကုိ ႒ပနာတည္ထားခဲ႔ႀကပါသည္ဘုရား။ ထုိေက်ာက္တုံးႏွင့္ စတူပါမ်ား၌ ေရးထုိးထားေသာစာမ်ားကုိ ယခုေျမာက္ဦးျပတုိက္တြင္ သိမ္းဆည္းထားရွိပါသည္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္ အထက္ကတင္ျပခဲ႔ သည့္အတုိင္း ဗုဒၶတရားေတာ္၏ အဆီအႏွစ္ျဖစ္ႀကေသာ နိဗၺာန္ကုိ လက္ခံယုံႀကည္သည့္အတုိင္း ေထရ၀ါဒသာသနာကုိ လက္ခံယုံႀကည္ေသာမင္းမ်ားျဖစ္ႀက ဤေယဓမၼာဂါထာေတာ္ကုိ ေ၀သာလီမင္းမ်ား အသုံးျပဳေနႀကျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္ အရွင္ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ မဟာသူရိယတုိင္း စျႏၵားမင္းမွစ၍ (ေ၀သာလီေခတ္ ေအဒီ (၄) ရာစု) စျႏၵားမင္းအဆက္ဆက္တုိ႔ ယုံႀကည္ကုိးကြယ္ခဲ႔ႀကေသာ သာသနာမွာမဟာယနသာသနာ မဟုတ္ဘဲ စစ္မွန္ေသာေထရ၀ါဒ သာသနာေတာ္ျဖစ္ေႀကာင္းမွတ္ယူရပါမည္ဘုရား။ သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ)ႏွင့္ ၀ါဒခ်င္းတူ တပည့္ေတာ္ ပထမခ်ျပခဲ႔ေသာ ဥပတႆႏွင့္ ေကာလိတေႀကာင္းတြင္ အရွင္ အႆဇိမေထရ္ ေဟာႀကားခဲ႔ေသာ ‘ေယဓၼ’ ဂါထာေတာ္သည္ ေ၀သာလီသုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ႔ပါသည္။ ယင္းျပီးေနာက္ ေ၀သာလီမင္းမ်ားသည္ သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ)ႏွင့္ သာသနာေရးကိစၥမ်ားကို အျပန္အလွန္သြားေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေႀကာင္းႏွင့္ အာနႏၵစျႏၵားမင္းႀကီးသည္ သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ) သုိ႔အလွဴပစၥည္းမ်ား ပုိ႔သည္ဟု ေက်ာက္စာတြင္ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ သီဟုိဠ္သာသနာမွာ ေထရ၀ါဒျဖစ္၍ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ေ၀သာလီတြင္လည္း ေထရ၀ါဒသာသနာထြန္းကားေႀကာင္း သိႏုိင္ပါသည္ ဘုရား။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္သာသနာသည္ မဟာယန္ဂုိဏ္းမွဆင္သက္လာေသာ မဟာယန္ဂုိဏ္း မဟုတ္ပဲ ဓည၀တီေခတ္ ဘုရားကုိယ္ေတာ္တုိင္ ႀကြေရာက္ခဲ႔စဥ္ကစျပီး ျဖစ္ေပၚဆင္းသက္လာေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေႀကာင္း တပည့္ေတာ္ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္ ဘုရား။ သမုိင္းရုပ္ႀကြင္းက သက္ေသခံ ယင္းကဲ႔သို႔ ေက်ာက္စာ၊ ေက်ာက္ရုပ္၊ ေပစာမ်ား အတိအလင္းရွိေသာ္လည္း ယခုေခတ္ရုိက္ႏွိပ္ေသာ ပုံႏွိပ္စာအုပ္တြင္ မပါ၍ မယုံ၊ မွားယြင္းသည္ ဆုိလွ်င္လည္း မတတ္ႏုိင္ပါဘုရား။ တပည့္ေတာ္တုိ႔မွာ သမုိင္းရုပ္ႀကြင္းျဖစ္ေသာ ေက်ာက္စာ၊ ေႀကးျပား၊ ေရႊျပားစာ၊ ေငြျပားစာတုိ႔ကသာ သက္ေသခံေနပါသျဖင့္ ယင္းစာမ်ားကမွားျပီး ယခုပုံႏွိပ္တုိက္မွ ရုိက္ႏွိပ္ေသာ စကၠဴတြင္ ေရးသားထားသည့္စာကသာ မွန္သည္ဟုဆုိလွ်င္လည္း တပည့္ေတာ္တုိ႔ ေျပာစရာမလုိေတာ့ပါဘုရား။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔မွာ ပါဠိေတာ္အ႒ကထာမွာ ပါရန္လုိအပ္မည္ မထင္ပါဘုရား။ သက္ေသခံသမုိင္းရုပ္ႀကြင္း အေထာက္အထားက ခုိင္မာေနပါျပီဘုရား။ ဟုတ္မဟုတ္ကုိလည္း တပည့္ေတာ္အား ျပန္ေမးျမန္းပါဘုရား။ မေမးလွ်င္ တပည့္ေတာ္က မွန္သည္ လက္ခံသည္ဟု ယူဆရပါမည္ဘုရား။ မဟာယန္ဂုိဏ္းဟု စြပ္စြဲခ်က္ကုိ ေယဒမၼာတပုဒ္တည္း ဆင္းသက္ပုံေျခရာေကာက္နည္း သုေတသနျပဳလုပ္ပုံျဖင့္ ရခုိင္ျပည္သာသနာသည္ မဟာယန္ဂုိဏ္းမွ ဆင္းသက္လာေသာ မဟာယာနသာသနာမဟုတ္ပဲ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာမွ ဆင္းသက္လာေသာ သာသနာျဖစ္ေႀကာင္းႏွင့္ ေမးခြန္း (၁)ကုိ ေျဖႀကားအပ္ပါသည္ဘုရား။ ေမးခြန္းနံပါတ္(၂) ဗုဒၶ၏ ပါ႒ိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တို႔တြင္ မပါရွိဘဲ ျမတ္စြာဘုရား သည္ ွဓည၀တိျပည္သုိ႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔ၿပီး ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္၌ တန္႔ရပ္သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ရွင္းလင္းေပးပါ။ ေမးခြန္းနံပါတ္(၃) ဗုဒၶ၏ ပါ႒ိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တို႔တြင္မပါရွိဘဲ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးႏွင္႔ ေတြ႕ဆံုၿပီး မဟာမုနိဘုရားကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔သည္ ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္း ေပးပါ။ ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။ ။ အရွင္ဘုရား၏ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၂) ႏွင္႔ (၃) ကုိ တစ္ေပါင္းတည္း ေျဖၾကားလိုပါသည္။ ေမးခြန္းမ်ားမွာ တစ္သေဘာတည္း ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင္႔ပါဘုရား။ တပည့္ေတာ္သည္ ရခိုင္ျပည္သို႔ ဗုဒၶသာသနာ ေရာက္လာခဲ႔ပံုကုိ နံပါတ္ (၁) ေမးခြန္းအေပၚ အေသးစိတ္ ရွင္းလင္းေလွ်ာက္ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ေနာက္ထပ္ ေလွ်ာက္ထား ပါမည္ဘုရား။ တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္တြင္ ယခုလိုကိုးကြယ္ေနေသာ ဗုဒၶသာသနာမွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ ဘုရင္မ်ား အုပ္စိုးခဲ႔ေသာ ကာလ မွ ဆက္ခံယူခဲ႔ေသာ ဗုဒၶအယူ၀ါဒ ျဖစ္ပါသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္ မတိုင္မီ ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ ရွိခဲ႔ပါသည္။ ထိုၿမိဳ႕ကုိ အုပ္စုိးခဲ႔ေသာ ဘုရင္မ်ားမွာလည္း ဗုဒၶဘာသာမင္းမ်ားျဖစ္ပါ ၍သာသနိက အေဆာက္အဦးမ်ားစြာ တည္ေဆာက္ခဲ႔ပါသည္။ ရဟန္းပညာရွိမ်ား ထြန္းကားခဲ႔ပါသည္။ ဤေလာင္းၾကက္ဘုရင္မ်ား သည္ ဗုဒၶဘာသာကို ေနရၪၥရာၿမိဳ႕တြင္ အုပ္စိုးခဲ႔ေသာ ဘုရင္မ်ားမွတဆင္႔ လက္ခံယူျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေနရၪၥရာၿမိဳ႕တြင္ထြန္းကားခဲ႔ ေသာ ဗုဒၶသာသနာမွာ ပုရိန္ၿမိဳ႕မွ ဆင္းသက္လာေသာ ဗုဒၶဘာသနာျဖစ္ပါသည္။ ပုရိန္ၿမိဳ႕ြတြင္အုပ္စိုးခဲ႔ေသာ ဘုရင္မ်ားသည္ ပၪၥာၿမိဳ႕မွ ဗုဒၶသာသနာကို တဆင္႔လက္ခံယူခဲ႔ၾကပါသည္။ ပၪၥာၿမိဳ႕ ဗုဒၶသာသနာမွာလည္း ေ၀သာလီၿမိဳ႕မွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ကို စတင္တည္ေထာင္ေသာ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီးသည္ မဟာမုနိဘုရားတြင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမူျပဳခဲ႔ပါသည္။ သိမ္ေတာ္ႏွင္႔ ပလႅင္ေတာ္မ်ားကုိ အသစ္တဖန္တည္ေဆာက္ခဲ႔ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ား ၌ေတြ႕ရပါသည္။ တပည့္ေတာ္ ေရွ႕က ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတိုင္း ထိုမင္းႀကီး ကုသိုလ္ေကာင္းမူ ျပဳခဲ႔သည္ကုိ မဟာမုနိကုန္းေတာ္ ဒုတိယဆင္႔ အေရွ႕ေတာင္ေထာင္႔ ရွိ ယကၡေသနာပတိ ပနာဒရုပ္တုတြင္ စာေရးထိုးခဲ႔ပါသည္။ အမွန္ရွိခဲ႔ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဤကဲ႔သို႔ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီးသည္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္ကုိ အသစ္တဖန္တည္ေဆာက္ခဲ႔သည္ဟု ဆိုသျဖင္႔ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီး မတိုင္မီကပင္ သိမ္ေတာ္အေဟာင္းႏွင့္ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္မွာ ရွိႏွင့္ေနၿပီးေၾကာင္း သိရွိရပါသည္ဘုရား။ ယင္းသို႔ျဖစ္လွ်င္ ေ၀သာလီေခတ္ မတိုင္မီ မည္သည့္ေခတ္ရွိခဲ႔သည္ုကို ေျခရာေကာက္ႏုတ္အတိုင္း လိုက္ပါလွ်င္ ဓည၀တီေခတ္ ကုိ ေတြ႕ပါသည္ဘုရား။ ဓည၀တီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ စိတ္ကူးယဥ္ၿပီး ေရးသားခဲ႔ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္မဟုတ္ေၾကာင္း ေလယဥ္မွ ရိုက္ကူးေသာ ဓါတ္ပံုကို ၾကည့္ျခင္းျဖင္႔ သိႏိုင္ပါသည္ဘုရား။ အမွန္တကယ္ရွိခဲ႔ေသာ ၿမိဳ႕ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက လက္ခံၾကပါသည္ဘုရား။ သပၸဒါနပကာရနက်မ္းမွာရွိ တပည့္ေတာ္တို႔၏ သမိုင္းမ်ားတြင္လည္း တတိယ ဓည၀တီၿမိဳ႕ေတာ္ ကို စႏၵသူရိယမင္း တည္ခဲ႔ေၾကာင္း ဖတ္ရူရပါသည္။ ဤ စႏၵသူရိယမင္း ဓည၀တီ၌ အုပ္စိုးစဥ္ကာလမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ အေနာက္မဇၩိမေဒသ၌ ရွိေနခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ တပည့္ေတာ္ လက္ထဲတြင္ ရွိေနေသာ သပၸဒါန ပကာရနက်မ္းတြင္ စႏၵသူရိယမင္းလက္ထက္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဓည၀တီသို႔ၾကြေရာက္ၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ ေတာ္ကုိ သြန္းခဲ႔ေၾကာင္း အေသးစိတ္ေရးသားထားပါသည္။ ေက်ာက္စာက သက္ေသခံ ၄င္း ျပင္ေတာင္ ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာကလည္း သက္ေသခံေနပါသည္ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵသူရိယမင္းအား ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ႏွင့္ ရုပ္ထုဆင္းတုေတာ္မ်ားကုိ တည္ထားကုိးကြယ္ျခင္းျဖင့္ ရရွိအပ္ေသာ အက်ိဳးတရားမ်ားကုိ သတၴဳဗိမၺပူဇနိယနိ ေသသသုတၲန္ျဖင္႔ ေဟာၾကားခဲ႔ပါသည္။ ဤသုတၲန္မူရင္းေပစာလည္း ရွိပါေသးသည္ဘုရား။ ဂုဏ္ျပဳထားသည့္ရုပ္တု စႏၵသူရိယမင္းအား ျမတ္စြဘုရား ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကုိ ေဟာၾကားေနဟန္ ထုလုပ္ထားေသာ ေက်ာက္ျပားတစ္ခ်ပ္ကုိ လည္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ေ၀သာလီ မဟာတိုင္း၊ စျႏၵမင္းႀကီးက ရွိရပါသ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးအား ဂုဏ္ျပဳထုလုပ္ထားေသာ ရုပ္ထုျဖစ္ ဟန္ရွိပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီသို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔စဥ္က ေသလာဂီရိေတာင္ေပၚ၌ ရပ္တန္႔ခဲ႔ၿပီး ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ႔ ေၾကာင္း သပၺဒါနပကာရက်မ္းတြင္ အေသအခ်ာ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ “ခ်စ္သား အာနႏၵာ၊ ငါသည္ ဘုရားျဖစ္ရန္အတြက္ ဆယ္ပါးေသာ ပါရမီေတာ္ႀကီး ႏွင့္ သံုးဆယ္ေသာ ပါရမီေတာ္ငယ္မ်ားကုိ ျဖည့္ဆည္းခဲ႔ေသာ ကာလ၌ ဤ ဓည၀တီျပည္တြင္ အလီလီ လူအျဖစ္က်င္ လည္ခဲ႔သည္။ ယခု ငါရပ္တန္႔ေနေသာ ေသလာဂီရိေတာင္၏ အနီးပတ္၀န္းက်င္တြင္ ပန္းပြတ္သမားအျဖစ္ႏွင့္ ငါေနထိုင္ခဲ႔သည္။ ငါ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး ေနာက္ကာလ၌ ငါ၏ ေက်ာရိုးေတာ္ဓာတ္ကုိ ႒ာပနာ၍ ေစတီတည္လတၱံ၊” ဟု ဗ်ာဒိတ္ ေပးခဲ႔သည္။ ထိုဓါတ္ ေတာ္ကုိ ေနာက္ကာလတြင္ ေက်ာက္ေတာ္ဓါတ္ေစတီဟု ေခၚတြင္ခဲ႔ပါသည္။ ထုိနာမည္ကုိ အစြဲျပဳ၍ ျမတ္တစ္ဖက္ရွိ ၿမိဳ႕ကိုလည္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ ဟု ေခၚတြင္ခဲ႔ပါသည္။ ရုပ္ရွင္ေတာ္သြန္းေၾကာင္း ယံုၾကည္ ဤကဲ႔သုိ႔ ဘုရားဗ်ာဒိတ္၀င္ ဓါတ္ေတာ္ေစတီ ၂၄၈ ဆူရွိခဲ႔ပါသည္။ ဤဓါတ္ေတာ္ေစတီမ်ားကို ေ၀သာလီျပည္ရွင္ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီးသည္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ႔ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းအရ သိရွိရပါသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိ ေထာက္ရူ၍လသည္း ထိုဓါတ္ေတာ္ ေစတီမ်ားမွာ ေ၀သာလီေခတ္ မတိုင္မီကပင္ ရွိႏွင့္ခဲ႔ၿပီးေၾကာင္း သိရွိနိဳင္ပါသည္။ ရခိုင္းသမိုင္း စာေပႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ရုပ္၀တၳဳ သက္ ေသျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ကိုက္ညီေနပါ၍ စႏၵသူရိယမင္းလက္ထက္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဓည၀တီသုိ႔ ၾကြေရာက္ၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ ေတာ္ျမတ္ ကို သြန္းလုပ္ခဲ႔ေၾကာင္း ယံုၾကည္ပါသည္ ဘုရား။ မႏၲေလးမဟာမုနိဘယ္ကရ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဆရာေတာ္တို႔ မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ရွိေနေသာ မဟာမုနိဘုရားကုိ ဘယ္ကရယူခဲ႔သလဲဘုရား၊ ဤမဟာမုနိ ဘုရားကုိ ဘိုးေတာ္ဘုရား၏ သားေတာ္ႀကီး ဥပရာဇာသည္ ရခိုင္ျပည္က ပင့္ယူခဲ႔ျခင္း မဟုတ္ပါလား ဘုရား။ ဤ ဘုရားႀကီးသမိုင္းမွာ လည္း ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီျပည္ရွင္ စႏၵသူရိယ မင္း သြန္းလုပ္ခဲ႔ေၾကာင္း ေရးထားပါသည္ဘုရား။ သမိုင္းအေစာင္ေစာင္၌လည္း မဟာ မုနိဘုရားကုိ ဓည၀တီျပည္ရွင္ စႏၵသူရိယ မင္းသြန္းလုပ္ခဲပေၾကာင္းသာ တညီတညြတ္တည္း ေဖာ္ျပထားၾကပါသည္ ဘုရား။ ယင္းျမတ္စြာဘုရား ကုိယ္ေတာ္တိုင္ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔၍ ေသလာဂီရိေတာင္ေပၚ၌ တစ္ေထာက္ရပ္တန္႔ခဲ႔ၿပီး စႏၵသူရိယ မင္းေလွ်ာက္ထားသျဖင္႔ နန္းေတာ္သုိ႔ ၾကြေရာက္သီတင္းသံုးၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔သည္မွာ မွန္ကန္ေၾကာင္း ေျဖၾကားလိုပါသည္ ဘုရား။ ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။ ။ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၄) သဂၤါယနာေျခာက္တန္၌ မပါဘဲလွ်က္ ရခိုင္ျပည္ ေ၀သာလီ ေရႊေတာင္ ႀကီး၌ စတုတၳသဂၤါယနာကို တင္ခဲ႔သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္းပါ။ ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။ ။ ဤအေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ တပည့္ေတာ္ အရွည္ေျဖၾကားရမည္ ျဖစ္ ပါသည္ ဘုရား။ ဘုရားသခင္ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး မၾကာျမင္႔မီကာလတြင္ အဇာတသတ္မင္းႀကီးသည္ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ တင္ခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ တင္ရေသာ အေၾကာင္းရင္း၊ တင္ခဲ႔ေသာ ေနရာႏွင္႔ တိုင္းျပည္၊ တင္ရာ၌ အားေပးအားေျမွာက္ေပးေသာဘုရင္၊ တင္ရာ၌ ပါ၀င္ေသာ ရဟႏၲာမ်ား၊ ဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၲာ၊ ရည္ညႊန္းေသာ ဂါထာပုဒ္၊ ပါ႒ိေတာ္ စသည္အားျဖင္႔ အဂၤါဆယ္တန္ႏွင့္ ၿပီးေအာင္တင္ခဲ႔ေၾကာင္း၊ ဖတ္ရူရပါသည္။ ပဥၥမသဂၤါယနာတင္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခိုင္ျပည္ဘက္က စာေပတို႔မွာ သဂၤါယနာအေၾကာင္းႏွင္႔ ပတ္သက္၍ သဂၤါယနာႀကီး၊ သဂၤါယနာငယ္ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ေတြ႕ရွိရပါသည္။ သဂၤါယနာႀကီးမ်ားကို နံပါတ္စဥ္အတိုင္း ေရတြက္ၿပီးလွ်င္ သဂၤါယနာငယ္မ်ားကုိေတာ႔ မိမိတို႔၏ တိုင္းျပည္ အတြင္း၌ နံပါတ္စဥ္ တပ္ထားခဲ႔ၾကပါသည္။ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ပဥၥာၿမိဳ႕၌ ဘုရင္ မင္းရင္ျဖဴ သည္ ဧကဒသမေျမာက္ သဂၤါယနာကုိ တင္၏ ဟူ၍ ေရးသားခ်က္ကုိ ေတြ႕ရၿပီးလွ်င္ ယင္းမင္းသည္ ပဥၥမေျမာက္ သဂၤါယနာကုိ လည္း တင္၏ ဟု ေရးသားထားပါသည္။ ဘုရင္တစ္ပါး တည္း သဂၤါယနာ ႏွစ္ႀကိမ္တင္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ဤသို႔ျဖစ္လွ်င္ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ပဥၥာၿမိဳ႕၌ ဘုရင္ မင္းရင္ျဖဴသည္ သဂၤါယနာႀကီးကုိ ပဥၥမအႀကိမ္တင္ၿပီးလွ်င္ သဂၤါယနာငယ္ကုိ တစ္ဆယ္႔တစ္ႀကိမ္ေျမာက္ တင္မည္ဟု မွတ္သားရပါသည္ ဘုရား။ သမိုင္းမွတ္တမ္းမွာေတြ႕ တပည့္ေတာ္တို႔ သဂၤါယနာတင္ျခင္း ဆိုင္ရာ ရခိုင္ျပည္သုိ႔ စီးဆင္းလာေသာ ေရစီးေၾကာင္းကုိသာ ေလွ်ာက္ထားပါသည္ဘုရား တပည့္ေတာ္ ေရွ႕က ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတိုင္း တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္တြင္ မိမိတို႔၏ သာသနာ ဆိုင္ရာ ဆင္းသက္ပံုသည္လည္း ေကာင္း၊ မိမိလူမ်ိဳး ဆင္းသက္ရာလည္းေကာင္း၊ ၿမိဳ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရွင္ဘုရင္းမင္းဆက္မ်ား၊ စဥ္ဆက္ ဆင္းသက္လာပံုကုိ သီးျခားေတြ႕ ရွိရပါသည္။ ဤအေၾကာင္းမ်ားကို မိမိတို႔၏ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားမွာသာ ေတြ႕ရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၹာန္စံလြန္ၿပီးေနာက္ မၾကာမီကာလတြင္ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ ရာဇျဂိဳလ္၌ က်င္႔ပျပဳလုပ္ခဲ႔ပါသည္။ အဇာတသတ္မင္းႀကီးက အေထာက္အကူျပဳၿပီး အရွင္မဟာကႆပ ဦးေဆာင္ခဲ႔ပါသည္။ အရွင္မဟာကႆပ ေမးသမွ် အရွင္အာနႏၵာ ေျဖၾကားၿပီး ႏုတ္ထြက္ရြက္၍ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္ဆိုေသာ္ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ ေသာအခါ အေလာင္းေတာ္ကုိ နံသာထင္းမ်ားစုပံုၿပီး မီးသျဂိဳလ္ရန္အတြက္ မီးရွိဳ႕ေသာ္လည္း ထင္းမ်ားမွာ မီးမေလာင္ပါ ဘုရား။ အဘယ္႔ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ဘုရားရွင္၏ တပည့္ႀကီးျဖစ္ေသာ အရွင္မဟာကႆပ မေရာက္ေသးေၾကာင္႔ပါ ဘုရား။ တပည့္ငါးရာျဖင္႔ ခရီးလမ္းမွာ ရွိေနပါေသးသည္။ အရွင္မဟာကႆပ ၏ တပည့္ရဟန္းမ်ားမွာ ပုထုဇဥ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္အတြက္ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံ လြန္ၿပီးၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိသာ ျမင္ရလွ်င္ ဘုရား၏ ကုိယ္ကာယမွျဖစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ယံုမွားသံသယ ျဖစ္ဖြယ္ရွိပါသည္ ဘုရား။ မိမိမ်က္ျမင္ကုိယ္ေတြ႕မွသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ကုိယ္ကာယေတာ္မွ ဓါတ္ေတာ္မ်ားၾကြင္းသည္ကုိ ယံုၾကည္ၾကမည္ ျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ျမတ္စြာဘုရားကုိ အသက္ရွင္စဥ္က ဖူးေျမာ္ရေသာ္ လည္း ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေသာအေလာင္းေတာ္ကုိ ဖူးေျမာ္ရလွ်င္လည္း ဘုရားရွင္အေပၚ ပိုမိုၾကည္ညိုသဒၵါပြားမ်ား ေစရန္အတြက္ မီးမေလာင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ အရွင္မဟာကႆပ ႏွင္႔ ရဟန္းမ်ား ကုႆိနာရံုျပည္သို႔ လာရာလမ္းတြင္ တစ္ခုေသာ သစ္ပင္ရင္း၌ နားေနေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။ ထုိအခ်ိန္၌ တကၠတြန္း တစ္ေယာက္သည္ မႏၵာရ၀နတ္ပန္းကုိ ထီးလုပ္၍ ေဆာင္းၿပီးလွ်င္ ကုႆိနာရံုျပည္ဘက္ မွ ပါ၀ါျပည္ဘက္သို႔ လာေနသည္ကို အရွင္မဟာကႆပ ျမင္ခဲ႔ပါသည္။ ထိုတကၠတြန္း၏ ေျပာခ်က္အရ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္ ေၾကာင္းၾကားသိရေသာအခါ အရွင္မဟာကႆပ ႏွင္႔ ပါလာခဲ႔ေသာ သုဘဒၵရဟန္းသည္ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္သျဖင္႔ ငိုေၾကြးေနၾက ေသာ ရဟန္းတို႕အား မငိုၾကရန္ေျပာၿပီး ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ရဟန္းမ်ားကုိ ဤသည္ေသာအရပ္ကုိ မရပ္ရ၊ ဤသည္ေသာ အက်င္႔ကို မက်င္႔ရာ စသည္ျဖင္႔ ငါတို႕အားခ်ဳပ္ခ်ယ္ခဲ႔သည္။ ယခု ငါတို႔ျပဳလိုရာ ျပဳနိဳင္ၿပီဟု ဆိုခဲ႔ပါသည္။ ပထမသဂၤါယနာတင္ ထိုသုဘဒၵရဟန္း၏ စကားကုိ ၾကားမိေသာ အရွင္မဟာကႆပသည္ မ်ားစြာတုန္လွဳပ္မိခဲ႔သည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္သည္မွာ ခုႏွစ္ရက္တစ္ပါတ္သာ ရွိေသးသည္။ ဘုရားေဟာ တရားေတာ္မ်ားႏွင္႔ ၀ိနည္းေတာ္မ်ားကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳမည့္ အရိပ္အေရာင္ ေပၚေနၿပီ၊ သာသနာေတာ္ ဆုတ္ယုတ္ရန္အေၾကာင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာနိဳင္သည္ဟု စိတ္၌မွတ္သားမိခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္ေဟာသမွ်ကုိ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားမွ စုေပါင္း၍ ျပန္လည္ရြက္ဆိုသဂၤါယနာတင္ရန္ အၾကံျဖစ္ခဲ႔ပါသည္ဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ အရွင္မဟာကႆပ အမူးျပဳေသာ ရဟႏၲာငါးရာတို႔သည္ ပထမသဂၤါယနာကို တင္ခဲ႔သည္ မဟုတ္ပါလားဘုရား။ ဒုတိယသဂၤါယနာတင္ ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္ စံလြန္၍ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာၾကေသာအခါ ၀ိဇၨီတိုင္းသား ရဟန္းတို႔သည္ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတာ္မ်ား၌ ျပင္ဆင္ခ်က္ ၁၀ ခ်က္ကုိ ျပဳလုပ္ခဲ႔ပါသည္။ ဘုရားရွင္၏ ၀ိနည္းေတာ္ကုိ ဖီဆန္၍ လာခဲ႔ၾကသည္။ ယင္းေၾကာင္႔ ေ၀သာလီျပည္တြင္ ကာလာေသာကမင္း က တကာျပဳ၍ အရွင္မဟာကႆပအမူးျပဳကာ ရႏၲာခုႏွစ္ရာတို႔သည္ ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ တင္ခဲ႔ ၾကပါ သည္ ဘုရား။ တတိယအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ ပါဋလိပုတ္ျပည္ရွင္ အေသာကမင္းႀကီးက တကာျပဳ၍ ရဟႏၲာအရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ မေထရ္ႀကီးအမူးျပဳလွ်က္ ရဟန္းတစ္ေထာင္ျဖင္႔ တင္ခဲ႔ပါသည္။ ဤသည္တို႔မွာ မဇၩိမေဒသ၌ တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာ သံုးတန္ျဖစ္ ပါသည္။ စတုတၳသဂၤါယနာတင္ တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ေ၀သာလီတြင္ စတုတၳအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ေၾကာင္း ကို ေလွ်ာက္ထားပါမည္ ဘုရား။ ေ၀သာလီ ေခတ္သည္ ေအဒီေလးရာစုမွကိုးရာစုအထိ ထြန္းကားခ႔ဲေသာ ေခတ္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေ၀သာလီမင္းမ်ားသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မင္းမ်ားျဖစ္သျဖင္႔ သီဟို႒္နိဳင္ငံ ႏွင္႔ လူမူ႕ေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆက္ဆံမူ ရွိခဲ႔ပါသည္။ ယင္းေၾကာင္႔ ေ၀သာလီဘုရင္္ သီရီစျႏၵမင္း ( သီရိဓမၼ၀ိဇယမင္း ) သည္ သီဟို႒္မွ ရဟန္းသံဃာတစ္ေထာင္၊ သံဃာေတာ္ ႏွစ္ေထာင္ တို႔ျဖင္႔ သဂၤါယနာကုိ ေ၀သာလီရွိ ေရႊေတာင္ႀကီးတြင္ က်ုင္႔ပခဲ႔ပါသည္။ ရခိုင္ႏိူင္ငံေတာ္၏စတုတၳေၿမာက္ သဂၤါယနာ ”မဟာမဟိႏၵ၊ ေထရဘုန္းစည္၊ တည္ေနၿဖန္႔စင္၊သီဟိုဠ္ခြင့္၌၊ ေနာင္တြင္ေဆာင္ရြက္၊ လြန္ခဲခက္၍၊ ေမထက္ အကၡရာ၊ သဂၤါယနာ၊ စတုတၳေၿမာက္၊ တင္ၿပီးေနာက္မွ၊ တမ္းေမွာက္ညစ္က်ဴး၊ ဝါဒထူးၿဖင့္၊ ကူးလူးမယွဥ္၊ အစိုင္တည္တံ့၊ အရွည္ခံဟု၊ ကူပံ့ၿဖန္႔ၿဖဴး၊ ၿမတ္ေက်းဇူးဟိ၊ ရဘိရည္ညြတ္၊ လြတ္လပ္ၿပဳထ၊ သီဟဠနန္႔၊ ဝါဒတူညီ၊ တို႔သိဂၤ ီကား၊ ပဥၥမီထပ္၊ ၾကီးနီခ်ပ္လွ်င္၊ ရႊီကြပ္တင့္သား၊ ငါးေထာင္အားၿဖင့္၊ ရႊီးသားသီခ်ာ၊ သံုးႏွစ္ၾကာလွ်င္၊ ေကာင္းစြာသီးသီး၊ ေအာင္ၿမင္ၿပီး၍.......” (ေမဓပညာေမာ္ကြန္း) ေမဓပညာေမာ္ကြန္းမွာ အႀကီးအမူးျပဳေသာ ပုဂၢိဳလ္မွာ စူ႒ေရ၀ ရဟႏၲာမေထာရ္ႀကီးျဖစ္ပါသည္။ သံုးႏွစ္ၾကာေအာင္ ေၾကးျပားငါးေထာင္ ေပၚတြင္ ေရးသားၿပီး သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ေၾကာင္း ေမဓေမာ္ကြန္းစာတြင္ ေတြ႕ရပါသည္ဘုရာ။ သံဃာေတာ္မ်ား သီတင္းသံုးေနနိဳင္ရန္အတြက္ ေရႊေတာင္ႀကီး ကို ညီစြာညွိၿပီး ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ငါးေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ႔ေၾကာင္း ထိုေမာ္ကြန္းအရ သိရွိရပါသည္။ ယေန႔တိုင္ ေက်ာင္းေတာ္ရာမ်ားကုိ ေတြ႕နိဳင္ပါသည္ဘုရား။ မဇၩိမေဒသတြင္ အေသာကမင္းႀကီး တင္ခဲ႔ေသာသဂၤါယနာမွာ တတိယအႀကိမ္ျဖစ္ သျဖင္႔ ထိုတတိယအႀကိမ္မွ ဆက္လက္ေရတြက္ခဲ႔ေသာေၾကာင္႔ ေ၀သာလီတြင္တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာမွာ စတုတၱအႀကိမ္ ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ သဂၤါယနာႀကီး သဂၤါယနာႀကီးတင္ရာတြင္ ဘုရား၏ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို သိကြၽမ္းနိဳင္ေသာ ရဟႏၲာမ်ားပါ၀င္မွာသာ အထေျမာက္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္ဘုရား။ ယင္းကဲ႔သို႔ ရဟႏၲာမ်ားပါ၀င္၍ တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာမ်ားကုိ ရခိုင္တို႔က သဂၤါယနာႀကီးဟုေခၚပါသည္။ ေ၀သာလီ တြင္တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာႏွင္႔ ရခိုင္ျပည္မွ ၀ိပႆနာဓူရ ရဟန္းငါးရာ ဂႏၶဓူရ ရဟန္းငါးရာ ပါ၀င္ၿပီး သီဟို႒္မွ ရဟန္းသံဃာတစ္ေထာင္၊ သံဃာေတာ္ ႏွစ္ေထာင္ ပါ၀င္ခဲ႔ေၾကာင္း ေမာ္ကြန္းအရ သိရွိရပါသည္ဘုရား။ ဤအေၾကာင္းမ်ားကုိ တပည့္ေတာ္တို႔မွာ ဆင္ရဲမြဲေတေန၍ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ဖို႔ မတတ္ေသးပါဘုရား။ ထုတ္ေ၀ဖို႔ ပုဂၢိဳလ္လည္း မရွိေသးပါဘုရား။ ယင္းကဲ႔သို႔ စာပံုႏွိပ္ၿပီး မထုတ္ေ၀နိဳင္သျဖင္႔ သိရွိသူ နည္းပါးေနပါသည္။ ရွိလွ်က္ႏွင္႔ နည္းေနျခင္းသာျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ထြက္ေပၚလာပါလိမ္႔မည္။ သဂၤါယနာတင္သည့္ကိစၥႏွင္႔ တပည့္ေတာ္တစ္ခုေလွ်ာက္ထားလိုပါသည္ဘုရား။ သဂၤါယနာတင္ျခင္းမွာ ျမတ္စြာဘုရား သဗၺညဳတေရႊဉာဏ္ေတာ္ ရသည္မွစၿပီး ၀ါဆို လကပင္ ပရိနိဗၺာန္စံသည္ကာလအထိ ေလးဆယ္႔ငါး၀ါအတြင္း ေဟာၾကားခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသလား။ သို႔မဟုတ္ သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီးလက္ထက္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကုိ သန္႔စင္ခဲ႔ သည့္အၾကာင္းမ်ားကုိပါ တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္သည္မွာ ထည့္သြင္းပါသလား ဘုရား။ ထိုနည္းတူ သီဟို႒္တြင္ စတုတၳသဂၤါ ယနာတင္ခဲ႔ေသာ ၀႗ဂါမဏိ မင္းႀကီး၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကိုပါ စတုတၳသဂၤါယနာတြင္ ေရးသားမွတ္တမ္း တင္ခဲပပါသလားဘုရား။ တပည့္ေတာ္တို႔ ေ၀သာလီတြင္တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာအေၾကာင္းကုိ စာေပမ်ား၌လည္းေကာင္း၊ သမိုင္းရုပ္ၾကြင္း အေထာက္အထားမ်ား ျဖင္႔လည္းေကာင္း၊ ေတြ႕ရွိရပါ၏၊ တပည့္ေတာ္တို႔ႏွင္႔တကြ နိဳင္ငံျခားသုေတသီတို႔ လက္ခံထားပါသည္ဘုရား။ ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။ ။ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၅) ရခိုင္ျပည္ရွိ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေက်ာက္ရိုးေတာ္ဓါတ္၊ ဦးရာဇ္ေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရိုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးအမည္ေပးထားၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ပါ႒ိေတာ္ အ႒ာကထာတြင္ေတြ႕ရ၍ ေျဖရွင္း ေပးပါ။ ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။ ။ ဘုရားသခင္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္၍ မီးေလာင္ကြၽမ္းေသာအခါ ဓါတ္ေမြေတာ္ နွစ္မ်ိဳးၾကြင္းက်န္ပါသည္။ တစ္မ်ိဳးမွာ အသမၺႏၷဓါတ္ေတာ္ ႏွင္႔ ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာ သမၺႏၷဓါတ္ေတာ္ မ်ားျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ အသမၺႏၷ ဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ နဖူးသင္းက်စ္ေတာ္တစ္ဆူ၊ ညွပ္ရိုးေတာ္ႏွစ္ဆူ၊ စြယ္ေတာ္ေလးဆူ ျဖစ္ပါသည္။ သမၺႏၷ ဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ အေရာင္သံုး မ်ိဳးႏွင္႔ အရြယ္အစားသံုးမ်ိဳးၾကြင္းေၾကာင္း ရခိုင္ဓာတု၀င္က်မ္း၌ ေရးသားထားပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ တစ္ကိုယ္လံုးမွာ ဓါတ္ေတာ္ ေပါင္း ရွစ္စရြက္ၾကြင္းပါသည္။ ကြမ္းစာအားျဖင္႔ တစ္ဆယ္ေျခာက္ကြမ္းစာ ျဖစ္ပါသည္။ အေရာင္အဆင္းအားျဖင္႔ ေရႊေရာင္၊ ပြတ္သစ္စ ခရုသြင္းေရာင္၊ ခ်ရားေစ႔ေရာင္ တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ဘုရားရွင္၏ ၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔အား ေဒါနပုဏၰားက ေ၀ေပး၏။ မိမိတို႔အရပ္ေဒသမ်ားတြင္ ကုိးကြယ္ခဲ႔ၾကပါသည္။ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားကို မၾကာမီအဇာတသတ္မင္းသည္ တိုက္ယူၿပီး ရာဇျဂိဳလ္ျပည္မွာ ေျမထဲေစတီတည္၍ ထားခဲ႔ပါသည္။ ဓါတ္ေတာ္အေၾကာင္း ဤေနရာတြင္ ဆံုးေနပါၿပီ၊ ဤသည္ကား ေပါင္ေတာ္ဓါတ္၊ မ်က္လံုးေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရိုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ အ႒ကထာတြင္ မပါရွိပါ။ ဓါတ္ေတာ္မ်ား ေရာက္ရွိလာပံု သုိ႔ေသာ္ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ ယေန႔ထိ ရခိုင္ျပည္၌ အမည္နာမ ႏွင္႔တကြ တည္ရွိေနေသးသည္။ ဤဓါတ္ေတာ္မ်ား ရခိုင္ျပည္ သို႔ အဘယ္ပံုေရာက္ရွိလာသည္ကို ရွင္းလင္းေလွ်ာက္ထားပါမည္။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ရွစ္ရာတစ္ဆယ္ရွစ္ႏွစ္ အၾကာတြင္ ပါဋလိပုတ္ျပည္၌ သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီး ထီးနန္းစိုးစံခဲ႔ပါသည္။ ထိုမင္းႀကီးသည္ ဓမၼာခႏၶာေပါင္းရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ကို ရည္စူးၿပီး ေစတီတည္လိုသျဖင္႔ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဓါတ္ေမြေတာ္မ်ားကို ရွာေဖြခဲ႔ပါသည္။ အဇာတသတ္မင္း ျပဳထားခဲ႔ေသာ ဓါတ္ေတာ္ မ်ားကုိ တူးေဖာ္ယူခဲ႔ပါသည္။ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ ေရႊပန္းကန္တြင္ အားလံုးတစ္စုတစ္ေပါင္းတည္း ျဖစ္ေနပါသည္။ ထုိဓါတ္ေတာ္မ်ားကို အသွ်င္ ေမာဂၢလိ ပုတၱတိႆ မေထရ္သည္အသားမွာ ျဖစ္လာေသာဓါတ္၊ အရိုးမွ ျဖစ္လာေသာဓါတ္၊ အေသြးမွျဖစ္လာေသာဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ ခြဲျခားခဲ႔ပါသည္။ အေသးစိတ္အားျဖင္႔ ဦးေခါင္းေတာ္ဓါတ္၊ ဦးေႏွာက္ေတာ္ဓါတ္၊ မ်က္လံုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ ျမတ္စြာဘုရား ၏အဂၤါႀကီးငယ္မွ ျဖစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ တစ္ခုခ်င္းခြဲျခမ္းၿပီး သီရိဓမၼေသာကမင္းအား ေပးခဲ႔ပါသည္။ သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီးသည္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ရရွိေသာအခါ ႒ာမနာသည္။ ဤေစတီ တည္ရမည့္ေနရာေဒသမ်ားကုိ အသွ်င္ ေမာဂၢလိပုတၱတိႆအား ေမးေလွ်ာက္ ခဲ႔ပါသည္။ ထိုအခါ အသွ်င္မာဂၢလိပုတၱတိႆက တကာေတာ္မင္းႀကီး ဤဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ႒ာပနာၿပီးေစတီတည္ရန္ေနရာေဒသမ်ားမွာ ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ကပင္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ ခ်မွတ္ခဲ႔ေသာ ေနရာတိုင္းတြင္ ေစတီတည္ရမည္ဟု ေျပာခဲ႔ပါသည္။ ထို ေနရာမ်ားကို ေစတီတည္ရန္အတြက္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားပို႔ေဆာင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မိန္႔ျမြတ္ခဲ႔ပါသည္။ ထိုအခါ အသွ်င္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ မေထရ္သည္ အသွ်င္ဗာဟုလမေထရ္ ႏွင္ အသွ်င္ တိႆမေထရ္တို႔အား ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ႔သည့္ ရခိုင္ျပည္ရွိေနရာ မ်ားတြင္ ေစတီတည္ထားရန္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ပို႔ေစခဲ႔ပါသည္။ သူရိယစကၠမင္းလက္ထက္မွာ ထိုအသွ်င္တို႔သည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင္႔ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔ပါသည္။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီတြင္ သူရိယစကၠမင္းႀကီး မင္းျပဳလွ်က္ရွိပါသည္။ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားကို အသွ်င္ရွစ္ပါးသည္ သူရိယစကၠမင္းႀကီးအား ေပးအပ္ၿပီး ေစတီတည္ရ မည့္အရပ္ေဒသမ်ားကိုလည္း ေျပာခဲ႔ပါသည္။ သူရိယစကၠမင္းႀကီးသည္ ဓါတ္ေတာ္မ်ား လက္ခံၿပီး မူးႀကီး မတ္ႀကီး စစ္သူႀကီးမ်ားကို ေစတီတည္ရန္အတြက္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ေပးအပ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ျမြတ္ဆိုခဲ႔သည့္ေနရာတိုင္းသုိ႔ သြားေရာက္၍ ေစတီ ကုိတည္ေစပါသည္ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရား၊ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔ေသာအခါ ရပ္တန္႔ေတာ္မူၿပီး ဗ်ာဒိေတာ္ ေပးခဲ႔ေသာ ေသလာဂီရိ ေတာင္၌ ေက်ာက္ရိုးေတာ္ဓါတ္ကို ႒ာပနာၿပီး ေစတီတည္ခဲ႔ပါသည္။ မဥၥဴပဗၺတေတာင္တြင္ ခ်က္ေတာ္ဓါတ္ကုိ ႒ာပနာ၍ ေစတီတည္ခဲ႔ ပါသည္။ မိဂပဗၺတေတာင္၌ သင္းက်စ္ေတာ္ဓါတ္ကို ႒ာပနာ၍ ေစတီတည္ခဲ႔ပါသည္။ တစ္ျပည္လံုးမွာ ဤသို႔ျဖင္႔ ရခိုင္ျပည္တစ္ခုလံုးတြင္ ဗ်ာဒိတ္၀င္ေစတီ ၂၄၈ ဆူကုိ တည္ခဲ႔ပါသည္။ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္ၿပီးမွ လာတည္ရျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ဤသည္ကား ဦးေခါင္းေတာ္ဓါတ္၊ ဤသည္ကား ဦးေႏွာက္ေတာ္ဓါတ္၊ ေပါင္ေတာ္ဓါတ္၊ ေျခသလံုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ ခြဲျခမ္းေဟာၾကားျခင္းကုိ မျပဳနိဳင္ေတာ႔ပါဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ ဘုရားေဟာ ပါ႒ိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တို႔မွာ မပါရွိျခင္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ အမွန္တည္ေသာဓါတ္ေတာ္မ်ား အ႒ာကထာ စသည္တို႔မွာ မပါရွိေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ ေက်ာက္ရိုးေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရိုးေတာ္ဓါတ္၊ ခ်က္ေတာ္ဓါတ္၊ လွ်ာေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ တည္ရွိေနပါသည္။ ဤဓါတ္ေတာ္အမည္မ်ားကုိလည္း ဓည၀တီေခတ္မွစၿပီး ေခတ္အဆက္ဆက္၏ ဘုရင္မ်ား ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ႔သည္ကုိ ကဗၸည္းေက်ာက္စာတို႔ ထားခဲ႔ပါသည္ဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ ဘုရားေဟာပါ႒ိေတာ္ အ႒ာကထာ စသည္တို႔မွာ မပါေသာ္လည္းအမွန္စင္စစ္ တည္ရွိေသာ ဓါတ္ေမြေတာ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားပါသည္ ဘုရား။ ဓါတ္ေမြေတာ္ ေစတီမ်ားမွာ ကစၧပနဒီ ေခၚ ကုလားတန္ျမစ္၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌ လည္းေကာင္း၊ အညွာနဒီေခၚ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္ ၌လည္းေကာင္း၊ သရီရနဒီေခၚ သရီေခ်ာင္း၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌ လည္းေကာင္း၊ ရႏၵနဒီေခၚ ရမ္းေခ်ာင္း၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌ လည္းေကာင္း၊ ရမ္းျဗဲကြၽန္း၊ ဖရံုကာကြၽန္း၊ သံတြဲစေသာ ေနရာေဒသအႏွံ႕ ရခိုင္တစ္ျပည္လံုးတြင္ ျမတ္စြာဘုရား၏ တစ္ကုိယ္လံုးရွိ ဓါတ္ေတာ္မ်ား တည္ရွိခဲ႔ပါ၏။ ဗုဒၶ၏ဓါတ္ေတာ္နိဳင္ငံ ဟုလည္း ေခၚသင္႔ပါသည္။ ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။ ။ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၆) ရခိုင္ျပည္တြင္ အသံုးျပဳေသာ ပါဠိေတာ္မ်ားမွာ ျမန္မာမူျဖစ္သေလာ၊ မည္သည့္မူနည္း၊ သဂၤါယနာေျခာက္တန္တြင္ ပါေသာမူ ျဖစ္သေလာ၊ ေျဖရွင္းေပးပါ။ ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။ ။ တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္တြင္ အသံုးျပဳခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ကို ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္ဟု ေခၚပါသည္။ ျမန္မာနိဳင္ငံ ကို ေရာက္ရွိလာေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မွာ သတံုကတစ္ဆင္႔ အေနာ္ရထာမင္း ယူခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ သထံုပိဋကတ္မွာလည္း သီဟိုဠ္မွတဆင္႔ ေရာက္လာေသာ ပိဋကတ္ျဖစ္၍ သီဟိုဠ္ပိဋကတ္ေခၚေၾကာင္း သိရပါသည္ဘုရား သီဟိုဠ္မွာလည္း သွ်င္မဟာ ဗုဒၶေဃာသပိဋကတ္ ႏွင္႔ သီဟိုဠ္နိဳင္ငံသားတို႔အေခၚ စရိယပိဋကတ္ဟူ၍ ရွိခဲ႔ပါသည္ ဘုရား၊ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအိုတို႔မွာ ရွိေသာ ပိဋကတ္ကုိ ဇင္းမယ္ပဏၰာသ ပိဋကတ္ေတာ္ဟု ေခၚေၾကာင္း သိရိွရပါသည္။ ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ပိဋကတ္ကို အဘယ္႔ေၾကာင္႔ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ဟု ေခၚရျခင္းကုိ ရွင္းပါမည္ဘုရား၊ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာမူအတိုင္း ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ပါသည္။ ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာမူအတိုင္း တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္တြင္လည္း စတုတၳအႀကိမ္သဂၤါယနာတြင္ တတိယအႀကိမ္မူအတိုင္း သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ ဤကဲ႔သို႔ မူရင္းအတိုင္း အဆင္႔ဆင္႔ စတုတၳအႀကိမ္အထိ ဆင္းသက္လာေသာ္လည္း ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ျဖည့္စြပ္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ႏုတ္ပယ္ျခင္းလံု၀ မျပဳျပင္ဘဲ တစ္သေ၀မတိမ္း ရခိုင္အေခၚ စာမ်ဥ္းအခၽြတ္ ပင္လွ်င္ မွန္ကန္ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္ ျဖစ္ပါသည္။ စာမ်ဥ္းဆိုသည္မွာ မ်ဥ္းေၾကာင္းကုိ ေခၚျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ ေရွးစကားမွာ မ်ဥ္းေၾကာင္းကုိ ႀကိဳးတန္းဟုေခၚပါသည္။ ဥပမာအားျဖင္႔ သစ္တံုးတစ္တံုးကို လႊဆရာက ဗဟိုခြဲလို လွ်င္သစ္တံုးေခါင္းမွေန မီးေသြးသုတ္လိမ္းထားေသာႀကိဳးကုိ အလယ္က်ေအာင္ထားၿပီး အျခားတဖက္မွ လူတစ္ဦးကႀကိဳး ကိုတင္းေနေအာင္ကိုင္၍ ႀကိဳးကိုဆြဲရိုက္ရပါသည္။ ထိုအခါ မီးေသြးသုတ္လိမ္းထားေသာ ႀကိဳး၏ အေၾကာင္းသည္ သစ္တံုး ေပၚ၌ ထင္းရွားစြာေပၚေနပါသည္။ လံုး၀ေကာက္ေကြ႕ျခင္း မရွိပါ။ ထိုးနည္းတူစြာ ရခိုင္ျပည္ရွိ ပိဋကတ္ေတာ္ မ်ား မွာလည္း ႀကိဳးတန္းသည္အေကြ႕အေကာက္မရွိသကဲ႔သို႔ ျပဳျပင္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ႏုတ္ပယ္ျခင္းတည္းဟူေသာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ အေကာက္အေကြ႕ မပါရွိသျဖင္႔ ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ဟု အမည္ေပးထားပါသည္ ဘုရား။ ပိဋကတ္တိုက္ေလးဆယ႔္ရွစ္ခု ေရွးရခိုင္ဘုရင္အုပ္စိုးေသာေခတ္က ေျမာက္ဦး၏ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ သံဃာေတာ္တစ္ေထာင္ဆံ႔ေသာ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး သံုဆယ့္ေျခာက္ေက်ာင္း ရွိခဲ႔ေၾကာင္း မွတ္သားရပါသည္။ ထိုေက်ာင္းေတာ္ႀကီးမ်ား၌ ဗုဒၶစာေပကုိ သင္ၾကားေနေသာ သံဃာေတာ္ကို သည္ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္ကုိ စံထား၍ေလ႔လာၾကပါသည္။ ထိုပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ထားရွိရန္အတြက္ ပိဋကတ္တိုက္ေခၚ ပုထိုးမ်ားကို ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေနရာအႏွံ႔တြင္ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ သမိုင္းအဆိုအရ ပိဋကတ္တိုက္ေပါင္း ေလးဆယ္႔ရွစ္ခုရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။ ယခုအခါၿပိဳပ်က္သြားသျဖင္႔ အခ်ိဳ႕အ၀က္ကိုသာ ေတြ႕ရပါ သည္။ ယခုထက္တိုင္ အေကာင္းပကတိေတြ႕ရေသာ ပိဋတိုက္မွာ ခ်ိန္ကိုက္ ပိဋကတ္တိုက္၊ ဘက္ေတာ္ ပိဋကတ္တိုက္၊ မယ္ေတာ္ကူ ပိဋကတ္တိုက္ တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေၾကာင္႔ ေရွ႕ေခတ္ေရးသားခဲ႔ေသာ စာေပမ်ား၌ ေ၀သာလီတြင္ သဂၤါယနာ တင္ခဲ႔စဥ္က မူအျဖစ္ထားခဲ႔ေသာ ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္မွ တဆင္႔ေရးကူးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ေပစာ၏အဆံုး ၌ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္အတိုင္း ေရးကူးျခင္းျဖစ္ပါသည္ဟု ေရးထားသည္ကို ယေန႔တိုင္ေပစာမ်ားတြင္ မ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိ နိဳင္ပါေသးသည္ဘုရား။ တပည့္ေတာ္သည္ အရွင္ဘုရား၏ ေမးခြန္းမ်ားကို ရွင္းလင္းေျဖဆိုခဲ႔သည္မွာ ေလးနာရီခန္႔ၾကာျမင္႔ခဲ႔ပါၿပီ၊တပည့္ ေတာ္၏ ရွင္းလင္း ေျဖဆိုခ်က္မ်ားကိုလည္း သေဘာေပါက္လက္ခံလိမ္႔မည္ထင္ပါသည္။ အရွင္ဘုရားတို႔မွာ ဘုရားဖူးရန္လည္း ရွိေနပါေသး၍ တပည့္ေတာ္၏ ရွင္းလင္းေျဖဆိုခ်က္မ်ားကို အဆံုးသတ္ခြင္႔ ျပဳပါဘုရား။ ဆရာႀကီး၏ ဦးဦးသာထြန္း (ရခိုင္ျမန္မာ)ေျဖၾကားေလွ်ာက္ထားခ်က္အေပၚ အရွင္ဉာဏိႆရ ဆရာေတာ္ႀကီးမွ ေနာက္ထပ္ေမးျမန္းျခင္း မျပဳေတာ႔ဘဲ ဘုရားဖူးရန္အတြက္ ညေန ၅ နာရီခန္႔တြင္ ရွစ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီးမွ ၾကြသြားခဲ႔ပါ သည္။
၁၉၈၄ ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာ (၂၆) ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္ သဲကုန္း သပိတ္အုိင္ ေတာရဆရာေတာ္ အရွင္ အရွင္ညာဏိႆရ အမွဴးျပဳေသာ ဆရာေတာ္ႀကီး (၄)ပါးသည္ ေျမာက္ဦးသုိ႔ ဘုရားဖူးေရာက္ရွိႀကပါသည္။ ထုိစဥ္ ရခုိင္ျပည္ သာသနာေရးကိစၥႏွင့္ ရခုိင္-ျမန္မာ ပ႑ိတ္ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္းအား ေမးခြန္းႀကီး (၆) ခြန္း ေမးခဲ႔ပါသည္။

ယင္းသုိ႔ ဆရာေတာ္ ဦးညာဏိႆရ( ယခုသာသနာ့ ဥေသွ်ာင္ ပီနန္ဆရာေတာ္ (၀ါ) သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး) အေမးႏွင့္ ဆရာႀကီး၏ အျပည့္အစုံ ေျဖႀကားခ်က္မ်ားကုိ ျပန္လည္၍ ဆရာႀကီးက အသံသြင္းေပးခဲ႔သည္။ ဆရာႀကီးသည္ ရခုိင္စကားျဖင့္ အသံသြင္းခဲ႔သည္ကုိ ျမန္မာျပည္ရွိတုိင္းရင္းသားမ်ားအားလုံးဖတ္ရွုႏုိင္ရန္အတြက္ ျမန္မာစကားေျပျဖင့္ ျပန္လည္၍ ေရးသားတင္ျပလုိက္ရျခင္းျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္ ဦးညာဏိႆရ၏ ေမးခြန္းႀကီး (၆) ခြန္း
ေမးခြန္း (၁)
ရခုိင္ျပည္ သာသနာသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာမွ ဆင္းသက္လာေသာ သာသနာမဟုတ္၊ မဟာယာန ဂုိဏ္းမွ ဆင္းသက္လာေသာ သာသနာျဖစ္သည္။
ဤအေႀကာင္းကုိ ေျဖရွင္းေပးပါ။
ေမးခြန္း (၂)
ဗုဒၶ၏ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာႏွင့္ သဂၤါယနာ ေျခာက္တန္စသည္တုိ႔တြင္ မပါရွိပဲ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ ျမတ္စြာဘုရား ႀကြေရာက္လာခဲ႔သည္ဟု ရခုိင္ျပည္တြင္ ေရးသားေျပာဆုိေနႀကသည္မွာ ဘုရားေဟာတရားေတာ္ႏွင့္ မကုိက္ညီပါ။
ဤအေႀကာင္းကုိ ေျဖရွင္းေပးပါ။
ေမးခြန္း (၃)
ဗုဒၶ၏ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာစသည္တုိ႔၌ မပါရွိပဲ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆုံျပီး မဟာျမတ္မုနိဘုရားကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔သည္ ဟုေရးသားေျပာဆုိႀကသည္။
ဤအေႀကာင္းကုိ ေျဖရွင္းေပးပါ။
ေမးခြန္း (၄)
သဂၤါယနာ ေျခာက္တန္သာ ကမၻာက အတည္ျပဳထားသည္။ ရခုိင္ျပည္တြင္ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔သည္ဟု ေရးသားေျပာဆုိေနႀကသည္။ ဤသုိ႔ေျပာဆုိေနႀကျခင္းသည္လည္း မဟာအမွားျဖစ္သည္။
ဤအေႀကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္းေပးပါ။
ေမးခြန္း (၅)
ရခုိင္ျပည္ရွိ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေက်ာရုိးေတာ္ဓါတ္၊ ဦးရာဇ္ေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရုိးေတာ္ဓါတ္စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး အမည္ေပးထားႀကသည္။ ဤအေႀကာင္းကုိလည္း ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာစသည္တုိ႔တြင္ မေတြ႔ရ၍ ေျဖရွင္းေပးပါ။
ေမးခြန္း (၆)
ရခုိင္ျပည္တြင္ အသုံးျပဳေသာ ပိဋကတ္ ပါဠိေတာ္မ်ားမွာ ျမန္မာမူျဖစ္သေလာ၊ မည္သည့္မူ ျဖစ္သနည္း။ သဂၤါယနာ ေျခာက္တန္တြင္ ပါေသာမူျဖစ္သေလာ ေျဖရွင္းေပးပါ။
ကတိႏွစ္ခု ေတာင္းခံျခင္း
အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္အား ေမးထားေသာ ေမးခြန္းမ်ားကုိ လြယ္ကူစြာ ေျဖရွင္းႏုိင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ အရွင္ဘုရားက တပည့္ေတာ္အား ကတိႏွစ္ခု ေပးရပါမည္။ သုိ႔မွသာ တပည့္ေတာ္ေျဖႀကားႏုိင္ပါမည္။ ကတိမ်ားကုိ မယူဆုိပါလွ်င္ တပည့္ေတာ္ တခြန္းမွ် ျပန္မေျဖပါ… ဘုရား။
ဆရာေတာ္က “မည္ကဲ႔သုိ႔ ကတိမ်ားပါသနည္း” ဟု ေမးေသာအခါ ပထမကတိမွာ “ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမ်ားကုိ တစ္လုံးမွ် မယုံပါဘူး ဆုိေသာ ကတိပါ။ အဘယ္ေႀကာင့္ ဤကတိမ်ဳိးကုိ ေတာင္းရပါသလဲကုိ ဥပမာျပဳပါမည္။ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ “ေကသမုတၲိ” သုတၲန္ကုိ ကာလမပုဏၰားရြာ၌ သံသယကင္းရွင္းရန္အတြက္ ေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။ ဆရာ၊ မိဘ အစရွိေသာသူမ်ား အစဥ္အဆက္မျပတ္ေျပာေသာစကားမ်ားကုိ မယုံပါႏွင့္၊ ငါဘုရား ေဟာသည္ဟူ၍လည္း မယုံပါႏွင့္၊ စာအုပ္ႀကီး၌ ပါရွိသည္ဟူ၍လည္း မယုံပါႏွင့္ အစရွိသည္ျဖင့္ ေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။ ငါဘုရား ေဟာသည္ဟူ၍လည္း မယုံပါႏွင့္ဆုိလွ်င္ အဘယ္ကုိ ယုံရပါမည္နည္း ဟုေမးစရာရိွလာပါသည္။
ဘုရားရွင္က က်ဳိးေႀကာင္း စပ္မွယုံ၊ ေႀကာင္းက်ဳိးစပ္မွ ယုံ ဟုေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။ က်ဳိးေႀကာင္း၊ ေႀကာင္းက်ဳိးစပ္၍ မွန္ကန္ေသာစကားမွာ ဘုရားစကားသာျဖစ္ပါသည္။ ဘုရား၏စကားသည္ မွားသည္ဟူ၍ မရွိပါ။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမ်ားကုိလည္း ဤဥပမာ၌ရွိေသာ ယုတၲိ သုံးပါးႏွင့္တကြ ဘုရားရွင္သည္ ေနာက္ဆုံးပရိနိဗၺာန္မစံမွီ သုဘႏၵရဟန္း ႀကီးအား ေဟာထားသည့္အတုိင္း မဟာပေဒသတရားေတာ္ ေလးပါးႏွင့္ ျပည္စုံပါလွ်င္ ယုံပါဆုိေသာ ကတိကုိ ခံေစခ်င္၍ ေျပာႀကားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားရပ္ဤအဂၤါရပ္ႏွင့္ ျပည့္စုံမွသာ ယုံပါ။ မျပည့္စုံပါက မယုံပါႏွင့္ ဟုဆုိလုိျခင္းျဖစ္ပါသည္..ဘုရား။ သုိ႔မဟုတ္ပါက တပည့္ေတာ္မွာ အက်ဳိးမျဖစ္ဘဲ အျပစ္သာျဖစ္ပါသည္။
အဘယ့္ေႀကာင့္ဆုိေသာ္ တပည့္ေတာ္သည္ ဘုရားမဟုတ္ေသာေႀကာင့္ပါ… ဘုရား။ ဗုဒၶစကားသည္ တခြန္းတည္းႏွင့္ မွန္ကန္ပါသည္။ တပည့္ေတာ္သည္ ပုထုဇဥ္ျဖစ္ေသာေႀကာင့္ အမွားရွိပါမည္။ ယင္းအမွားကုိ ေထာက္ျပလွ်င္ တပည့္ေတာ္ ၀မ္းသာပါမည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ အရွင္ဘုရားသည္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမ်ားကုိ ယုတၲိသုံးပါးႏွင့္ မကုိက္ညီလွ်င္ မဟာပေဒသတရားႏွင့္ မကုိက္ညီလွ်င္ အရွင္ဘုရားထပ္၍ ေမးခြန္းထုတ္ပါ။ တပည့္ေတာ္ စကားကုိ ထပ္၍ ေမးခြန္းမထုတ္လွ်င္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားကုိ အရွင္ဘုရားလက္ခံယုံႀကည္ျပီး မွန္ကန္သည္ဟု မွတ္ယူရပါမည္.. ဘုရား။ ဤကတိကုိ အရွင္ဘုရားတုိ႔ထံမွ ရယူပါမည္။ ထုိအခါ စစ္ကုိင္းဆရာေတာ္ႀကီးက ဆရာေတာ္ဦးညာဏိႆရအား ကတိခံယူရန္ေျပာပါသည္။
ဒုတိယကတိမွာ ဤေနရာ၌ မေျပာအပ္ေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။ အရွင္ဘုရားက ေျပာသာေျပာပါ ကိစၥမရွိပါဟု ဆုိလွ်င္ တပည့္ေတာ္ ေျပာပါမည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက ေျပာပါဟုဆုိသျဖင့္ ဆရာႀကီးကထက္၍ ေျပာပါသည္။ ရခုိင္ျပည္သည္ ကုိလုိနီစနစ္ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ျပီး ကၽြန္သက္ရွည္လာခဲ႔သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) ရွိပါျပီ… အရွင္ဘုရား။

ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) အတြင္း ျပည္ေထာင္စု တုိင္းရင္းသားမ်ား ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆုိႀကေသာအခါ ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ားလည္း ပါ၀င္ခဲ႔သည္။ လြတ္လပ္ေရးရသည့္အခ်ိန္တြင္ ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ားလည္း ျပည္နယ္ေတာင္းခဲ႔ႀကပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ရခုိင္ကုိ ျပည္နယ္မေပးခဲ႔ပါ။ ဤစကားမ်ားကုိ မေျပာအပ္ဘဲႏွင့္ ေျပာေနရပါသည္။ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္တုိ႔က ျပည္နယ္ရျပီး ရခုိင္ကျပည္နယ္မရရွိျခင္းသည္ စာအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အေျခအေနအားျဖင့္ေသာလည္းေကာင္း ရခုိင္ျပည္သည္ အလြန္ေသးငယ္ေသာေႀကာင့္ေလာ၊ အလြန္နိမ့္က်ေသာေႀကာင့္ေလာ ေပးလည္းမေပးအပ္ဟု အထင္မွား အျမင္မွား ျဖစ္ႀကရပါသည္။ မဆလ အစုိးရတက္လာေသာအခါ ရခုိင္ျပည္ကုိ ျပည္နယ္ေပးအပ္ခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္ (၁၄)ခုတြင္ မဖြံ႔ျဖဳိး၊ မတုိးတက္ဆုံး ျဖစ္ေနပါသည္။
အရွင္ဘုရား ယခုထုိင္ေနရာေနရာမွ အေနာက္သုိ႔ ေနာက္ျပန္ႀကည့္လုိက္ပါ။ ရွစ္ေသာင္းဘုရားႀကီးရွိပါသည္။ ေက်ာက္တုံးႀကီးမ်ားျဖင့္ လုိဏ္အထပ္ထပ္တည္ထားပါသည္။ ထုိဘုရား၏ ေနာက္မွာ ထုကၠန္သိမ္ဘုရား၊ ရတာနပုံဘုရားႏွင့္ အံေတာ္သိမ္မ်ားကုိ ျမင္ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္။ ယခုအခ်ိန္ကဲ႔သုိ႔ မဖြံ႕ျဖဳိးေသးဘဲ ေသးငယ္ေနေသာအခ်ိန္အခါတြင္ တည္ထားခဲ႔ေသာ အေဆာက္အအုံမ်ား မဟုတ္ပါ။
ဤကဲ႔ႀကီးက်ယ္ေသာ အေဆာက္အအုံမ်ဳိးကုိ သာမန္ဘုရင္မ်ား မတည္ႏုိင္ပါ။ နန္းေတာ္ကုန္းကုိ တည္ေဆာက္ထားေသာ ေက်ာက္တုံးမ်ားကိုလည္း အရွင္ဘုရားျမင္ျပီး ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေႀကာင္း ဤအေဆာက္အဦးမ်ားကုိ တည္ေဆာက္ခဲ႔ေသာ အခ်ိန္သည္ ရခုိင္၌ ကုိယ့္မင္း ကုိယ့္ခ်င္း၊ ကုိယ့္ထီး ကုိယ့္နန္းႏွင့္ ကုိယ့္ဘာသာ သာသနာႏွင့္ ႀကီးပြားထြန္းကားေနေသာ အခ်ိန္ျဖစ္ေနသည္ကုိ အရွင္ဘုရားစိတ္မွာ မွတ္ထားရပါလိမ့္မည္။ သုိ႔မွသာ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာစကားမ်ားကုိ သေဘာေပါက္နားလည္ပါလိမ့္မည္။
ထုိ႔ေႀကာင့္ ရခုိင္တုိ႔သည္ ေရွးအခါက ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ခဲ႔သည္ကုိ စိတ္ထဲ၌ မွတ္ထားရန္ ကတိကုိ ခံယူပါဘုရား။ ဆရာေတာ္မ်ားက ဒုတိယကတိကုိလည္း ခံယူေႀကာင္း ေျပာပါသည္။

ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း၏ ျပန္လည္ေျဖႀကားခ်က္


ရခုိင္ျပည္သည္ သူတပါးလက္ေအာက္က်ေရာက္သည့္ ရခုိင္သကၠရာဇ္ (၁၁၄၆) ခုႏွစ္ (ခရစ္သကၠရာဇ္- ၁၇၈၄ ခုႏွစ္) မွစ၍ သာသနာညဳိးႏြမ္းခဲ႔သည္မွာ ယေန႔တုိင္ျဖစ္သည္။ သာသနာေရးဆုိင္ရာ စာအုပ္တစ္အုပ္မွ် မထြက္ခဲ႔ပါ။ ထုိေခတ္မွစျပီး စာေပ၀ါသနာ အလြန္ပါသူမ်ားသည္ ေပစာမ်ားကုိ တဆင့္ကူးယူျပီး စာမူတစ္ခုကုိ ငါးေစာင္၊ ဆယ္ေစာင္ စသည္ျဖင့္ ပြားခဲ႔ႀကရပါသည္။ စာပုံႏွိပ္ေခတ္ ေရာက္ေသာအခါ ေဟာင္းႏြမ္းေနေသာ စာေပမ်ားကုိ လည္း ထပ္မကူး၊ ပုံႏွိပ္စာအုပ္ကလည္း မထြက္ႏုိင္ သည့္အတြက္ေႀကာင့္ အေဟာင္း အေဟာင္းျဖစ္ေသာ စာေပမ်ားလည္း ကြယ္ျပီး အသစ္အသစ္ျဖစ္ေသာ စာေပမ်ားလည္း မထြက္သည့္အတြက္ေႀကာင့္ ရခုိင္စာေပကြယ္ေပ်ာက္လုမတတ္ ျဖစ္ခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။

သို႔ေသာ္ ရခုိင္ အမ်ဳိးသား သမုိင္းသုေတသီမ်ားက ရခုိင္တုိ႔၏ သာသနာေရး၊ ဘာသာေရးစာေပမ်ားကုိ သုေတသန လုပ္နည္း (၂) မ်ဳိးရွိပါသည္ ဘုရား။ တမ်ဳိးမွာ ၀ိဇၹာနည္းျဖစ္၍ အျခားတနည္းမွာ သိပၸံနည္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ သိပၸံနည္းမွာ ေငြကုန္မ်ား၍ မတတ္ႏုိင္ပါ။ ၀ိဇၹာနည္းျဖင့္ သုေတသန လုပ္ခဲ႔ရပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔၏ ရခုိင္တြင္ ရခုိင္စကား “မဆမေျခရာေကာက္နည္း ( မုဆုိးမ ေျခရာေကာက္နည္း)” ဟု ေခၚပါသည္။ ဤနည္းျဖင့္ သုေတသနရွာေဖြရပါသည္ ဘုရား။ ဤနည္းျဖင့္ တပည့္ေနာ္တုိ႔ရွာလုိက္ေသာအခါ ရခုိင္သမုိင္းတြင္ ေျမာက္ဦးျမဳိ႕သည္ ေနာက္ဆုံးျမဳိ႕ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအရွင္ဘုရားတုိ႔ ျမင္ေနရေသာ ဘုရားေစတီမ်ားမွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ မင္းေစာမြန္ လက္ထက္ကစျပီး တည္ထားခဲ႔ေသာ ဘုရားေစတီမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ဤသာသနာသည္ ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ စတင္ခဲ႔သေလာ ( သုိ႔မဟုတ္) မည္သည့္ေခတ္ကပင္ စခဲ႔သည္ကုိ သိရွိရန္အတြက္ ေနာက္ကုိ တလွမ္းဆုတ္ႀကည့္ ပါသည္။ ထုိေျမာက္ဦးေခတ္ မတုိင္မွီ ေလာင္းႀကက္ရွိခဲ႔ေႀကာင္း သိရပါသည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ ေျမာက္ဦးေခတ္သည္ ေလာင္းႀကက္ေခတ္မွ ဆင္းသက္လာေႀကာင္း သိရပါသည္ ဘုရား။ ေလာင္းႀကက္သာသနာကုိ ႀကည့္လုိက္ေသာအခါ ထုိေခတ္တေလွ်ာ္ကလုံး ေက်ာက္ဆင္းတုဘုရား၊ ေက်ာက္စာမ်ားကုိ ေလာင္းႀကက္ေခတ္ အကၡရာမ်ား၊ သကၠရာဇ္မ်ားျဖင့္ အတိအက် ေတြ႔ရပါသည္ ဘုရား။

ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ

ေလးျမိဳ႔ေခတ္ သည္ မည္သည့္ေခတ္မွ ဆင္းသက္လာသနည္း ဆုိသည္ကုိ ေနာက္သုိ႔ တလွမ္းဆုတ္လုိက္ေသာအခါ ေ၀သာလီေခတ္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ေ၀သာလီေခတ္ကုိ ေရာက္ေသာအခါ ရခုိင္စာေပအရးအသားမွာ အကၡရာမ်ား ေျပာင္းလဲလာပုံကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ေလးျမိဳ႕ေခတ္အစပုိင္းမွာ ေ၀သာလီေခတ္က ေရြ႕လ်ားလာေသာ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာဟု ေခၚေသာ ရခုိင္အကၡရာႏွင့္ အသုံးျပဳ ေရးသားခဲ႔သည္။ ရခုိင္တုိ႔၏ ေလသံ။ ေလယူေလသိမ္းမ်ားျဖင့္ ေရးထားသျဖင့္ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ ဟု ေခၚပါသည္။ ေ၀သာလီေခတ္အစပုိင္းတြင္ ျဗဟၼီပြားအကၡရာႏွင့္ပင္ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ဘာသာရပ္အေနျဖင့္ ဘုရားတရားစာကုိ သကၠတဘာသာျဖင့္ေရးျပီး အကၡရာစာေပကုိ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာျဖင့္ ေရးသားစ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်ိန္က သကၠတဘာသာသည္ ကမၻာတြင္ အဂၤလိပ္စာေပ လႊမ္းမုိးေနသကဲ႔သုိ႔ လႊမ္းမုိးေနသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ သကၠတဘာသာျဖင့္ ရခုိင္သမုိင္းကုိ ေရးထုိးထားခဲ႔သည္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ထုိကဲ႔သုိ႔ ေရးထုိးထားေသာ ေက်ာက္စာ အေျမာက္အျမားရွိပါသည္။

ေ၀သာလီေခတ္မွ ေနာက္သုိ႔ တလွမ္းဆုတ္ႀကည့္လုိက္ေသာအခါ ဓည၀တီေခတ္ ကုိ ေရာက္ရွိပါသည္ဘုရား။ ယင္းဓည၀တီေခတ္တြင္လည္း အသုံးျပဳေသာစ စာေပမ်ားရွိေႀကာင္းကုိလည္း ေတြ႔ရပါသည္။ ဤကဲ႔သုိ႔ မဆမေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ ေလ့လာရာ ဓည၀တီေခတ္အား သိပၸံနည္းအားျဖင့္ သမုိင္းမွတ္တုိင္ႏွင့္ သမုိင္းရုပ္ႀကြႈင္းျဖစ္ေသာ ေက်ာက္စာႏွင့္ ေက်ာက္ရုပ္ထုမ်ားကုိလည္း အထင္အရွား ေတြ႔ရပါသည္။ ထုိသမုိင္းရုပ္ႀကြင္းမ်ားမွာ အစစ္အမွန္မ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ပိဋကတ္စာေပမွာ ပုံႏွပ္စာအုပ္လည္း မရွိ။ ေပစာ၊ ပုရရုိက္စာမ်ားလည္း ကြယ္ေပ်ာက္ေနေသာေႀကာင့္ ထုိသမုိင္းရုပ္ႀကြင္းမ်ားမွာယ မကြယ္မေပ်ာ္က လက္ေတြ႔ ျမင္ႏုိင္ေတြ႔ႏုိင္ ေသာ အရာမ်ား ျဖစ္ေန၍ ပစ္ပယ္၍ မရေကာင္းပါ ဘုရား။ ဤ အပုိင္းကုိ ထပ္၍ ရွင္းျပပါအုန္းမည္။


ေတာင္ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာ

ေျမာက္ဦးေခတ္ကစျပီး ဓည၀တီေခတ္တုိင္ေအာင္ သာသနာေတာ္ ဆင္းသက္လာပုံကုိ ေျခရာေကာက္ယူသည့္နည္းႏွင့္ သုေတသနျပဳလုိက္ေသာ အခါ သာသနာသည္ ဓည၀တီေခတ္တြင္ ဆုံးေနပါသည္ဘုရား။ ဓည၀တီေခတ္တြင္ “နေမာတႆ” ဂါထာေတာ္ပါရွိသည့္ ျဗဟၼီအကၡရာႏွင့္ ေရးထုိးထာခဲ႔ေသာ ေတာင္ေပါက္ႀကီးေက်ာက္စာ ရွိခဲ႔ပါသည္။ ယင္းစာကုိ ေရးထုိးထားေသာအကၡရာစာလုံးမ်ားကုိ ႀကည့္လုိက္လွ်င္ ဘီစီ(၃၀၀) ေက်ာ္က အေသာကမင္းႀကီး ေရးထုိးခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာတြင္ ပါရွိသည့္ အကၡရာစာလုံးမ်ားႏွင့္ အတူတူျဖစ္ေနေသာေႀကာင့္ တစ္ေခတ္တဘည္းတြင္ ေရးထုိးထားခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာျဖစ္ေႀကာင္း လက္ေရးလက္သား ေလ့လာေသာ ပညာရွင္မ်ားမွ သုေတသနျပဳ မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ႔ႀကပါသည္ ဘုရား။ယင္းေႀကာင့္ ရခုိင္ျပည္ ဓည၀တီေခတ္တြင္ အိႏၵိယေျမာက္ပုိင္းက အသုံးျပဳသည့္ ျဗဟၼီအကၡရာမ်ား ၀င္ေရာက္ေနျပီျဖစ္ေႀကာင္း သိရွိရပါသည္ ဘုရား။

ဓည၀တီေခတ္ ေတာင္ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာကုိ ထပ္၍ ရွင္းလင္းပါဦးမည္။ ယခု ႏုိင္ငံေတာ္က ထုတ္ေ၀ထားးေသာ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္းသမုိင္းတြင္ အကၡရာဆင္းလာပုံ၌ ျမန္မာအကၡရာ ဆင္းသက္လာပုံကုိ ျဗဟၼီအကၡရာမွတဆင့္ ယခုေခတ္ထိဆင္းသက္ပုံကုိ ေရးသားထားပါသည္။ ျမန္မာအကၡရာမွာ အိႏၵိယ ေတာင္ပုိင္း ပလႅ၀၊ ကဒမ၊ အလုက်၊ တိလကၤာ ဆုိေသာ အကၡရာမ်ားမွတဆင့္ ဆင္းသက္လာျပီးလွ်င္ ျမန္မာစာျဖစ္လာပါသည္။ ဆရာႀကီး ဦးသာျမတ္ ေရးသားေသာစာအုပ္တြင္ ျဗဟၼီ၊ မာဂဓ၊ ပုတၲ၊ ႀကႏၵ၊ ပလႅ၀၊ ကဓမ ကေနျပီး ရာမညတုိင္းသုိ႔ ဆင္းသက္လာေႀကာင္း ေရးသားထားပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ဘက္မွာ ဓည၀တီေခတ္၌ ျဗဟၼီအကၡရာ အသုံးျပဳခဲ႔ေႀကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ရာစုႏွစ္ တစ္ေခတ္ျပီး တစ္ေခတ္ လက္ေရးေျပာင္းလာသည့္အတြက္ အကၡရာေျပာင္းလဲပုံမွာလည္း ေျပာင္းလဲမွုရွိပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ျဗဟၼီ အကၡရာမွ ဆင့္ပြားလာေသာ ျဗဟၼီအကၡရာျဖင့္ ေရးသားထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ဓည၀တီေခတ္တြင္ က်မ္းဦးဂါထာေတာ္အျဖစ္ျဖင့္ “နေမာတႆ” ဂါထာေတာ္ကုိ ျဗဟၼီ အကၡရာျဖင့္ ပါက်ပါဠိ အသံထြက္အတုိင္းျဖစ္ပါသည္ဘုရား။

ရခုိင္ပိဋကတ္ကုိ ဆက္ရန္

စာေပအေႀကာင္းကုိ ခဏရပ္ထားျပီး ရခုိင္ပိဋကတ္အေႀကာင္းကုိ ဆက္ေျပာပါမည္ ဘုရား။ ဆရာေတာ္တုိ႔သည္ ပိဋကတ္ေတာ္ကို ကၽြမ္းက်င္ေသာပုဂၢဳိလ္မ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ ပိဋကတ္ကိစၥကုိ ေျပာရာတြင္ သည္းခံျပီး နားေထာင္ပါဘုရား။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိင္း သိရွိႀကသည့္အတုငိး္ သာ၀တၳိျမဳိ႕က ဥပတိႆႏွင့္ေကာလိတညီေနာင္ ႏွစ္ဦးသည္ နကၡသဘင္ကုိ ႀကည့္ရွုေနစဥ္ ပြဲႀကည့္ပရိသတ္မ်ားကုိ ႀကည့္ျပီး သည္လူမ်ားသည္ ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာအတြင္းမွာ အားလုံးေသေပ်ာက္ႀကလိမ့္မည္။ ငါတုိ႔လည္းေသရလိမ့္မည္။ ယင္းေႀကာင့္ မေသေသာ တရားကုိ ရွာေဖြရန္အတြက္ ရြာမွထြက္သြားႀကပါသည္။ ထုိကဲ႔သို႔ တရားရွာေဖြႀကေသာအခါ သိဥၨည္းပရိဗုိဇ္ထံ အတတ္ပညာမ်ား သင္ႀကားႀကေသာအခါ အားလုံးတတ္သိႀကေလသည္။ သိဥၨည္းပရိဗုိဇ္က သင္စရာကုန္ျပီဟု ေျပာသျဖင့္ ဆရာရွာရန္ ထြက္ႀကျပန္သည္။

ထုိကဲ႔သုိ႔ ခရီးဆက္လာႀကေသာအခါ ရာဇျဂဳိလ္ျမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ႔ႀကပါသည္။ ထုိစဥ္ဆြမ္းခံႀကြလာေသာ အရွင္ အႆဇိမေထရ္ကုိ ျမင္ေတြ႔ခဲ႔ပါသည္။ ထုိအရွင္ျမတ္၏ သာမေဏအိေျႏၵကုိ ႀကည္ညုိသျဖင့္ ငါ့ရွင္၏ဆရာက မည္သူျဖစ္သနည္း၊ အဘယ္တရားကုိ ေဟာႀကားပါသနည္း၊ အကၽြႏု္ပ္တုိ႔အား တခြန္းမွ်ေလာက္ေဟာႀကားပါ ေလာ့ဟု အစရွိသည္ျဖင့္ ေမးေလွ်ာက္ခဲ႔ပါသည္။ အရွင္အႆဇိမေထရ္က အကၽြႏု္ပ္ဆရာသည္ ဘုရားသခင္ျဖစ္ပါသည္။ အကၽြႏု္ပ္သည္ ရဟန္းျဖစ္သညမွာ မႀကာေသးသျဖင့္ တရားေကာင္းေကာင္း မေျပာတတ္ေသးေႀကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္အကၽြႏု္ပ္ဆရာသခင္ ေဟာႀကားေသာတရားထဲမွ အကၽြႏု္ပ္ မွတ္မိေသာ တရားျဖစ္သည့္ ဤမည္ေသာဂါထာေတာ္ကုိ ေဟာႀကားပါမည္ဟုဆုိ၍ တရားေဟာခဲ့ပါသည္။ ယင္းဂါထာေတာ္မွာ ‘ေယဓမၼာ ေဟတုပၸဘ၀ါ ေတသံ ေဟတု တထာဂေတာ အာဟ၊ ေတသဥၥေယာ နိေရာေဓါ၊ ဧ၀ံ၀ါဒီ မဟာသာမေဏာ’ ဟု အရွင္အႆဇိမေထရ္က ထုိသူႏွစ္ဦးအား ေဟာႀကားခဲ႔ပါသည္။

အဓိပၸါယ္မွာ - ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးကျပဳဖူးေသာ အေႀကာင္းေႀကာင္းေႀကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အက်ဳိးတရားတုိ႔ကုိ ေဟာေတာ္မူ၏။ ထုိအေႀကာင္းအက်ဳိးတရား ႏွစ္ပါးတုိ႔၏ ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာကုိလည္း ေဟာေတာ္မူ၏ ဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္ ။ အရွင္ဘုရားတုိ႔ သိရွိေတာ္မူပါသည့္အတုိင္းပါ ဘုရား။

ေနာက္ဆုံး ထုိသူႏွစ္ဦးသည္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ေတြ႔ရွိျပီၤး ရဟႏၲာ မ်ားျဖစ္ႀက၍ ရွင္သာရိပုတၲရာႏွင့္ ရွင္မဟာေမာဂၢလံ အျဖစ္ထင္ရွားခဲ႔ပါသည္။

ဤတရားမွာ ႏွမ္းတစ္ေတာင္းကုိ ႀကိတ္လုိက္ေသာအခါ ဆီႀကည္တစ္ပုလင္း ႏွစ္ပုလင္း ရရွိသကဲ႔သုိ႔၊ ေက်ာက္စရစ္ ငါးေတာင္းကုိ ႀကိတ္ေသာ္လည္း ဆီႀကည္တေပါက္မွ် မရရွိသကဲ႔သုိ႔၊ ပိဋကတ္သုံးပုံကုိ အဆီထုတ္လုိက္ေသာ အခါ ‘နိဗၺာ’ ဆုိေသာ တရားတလုံးသာ ရရွိပါသည္။ ယင္းတရား တစ္လုံးကုိ စိတ္ျဖာလုိက္ေသာအခါ ‘ ဓမၼႏွင့္၀ိနယ’ ရရွိပါသည္။ ေနာက္ထပ္ စိတ္ျဖာလုိက္ပါလွ်င္ ‘သစၥာေလးပါး၊ မဂၢင္ရွစ္ပါး၊ ေဗာဓိပကၡယတရားသုံးဆယ့္ ခုႏွစ္ပါး’ အစရွိသည္ျဖင့္ ေနာက္ဆုံး ဓမၼခႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္သည္ ပိဋကတ္သုံးပုံ၏ အဆီအႏွစ္ျဖစ္ေႀကာင္းကုိ ဆရာေတာ္က တပည့္ေတာ္ထက္ သိပါသည္ဘုရား။

ဤေယဓမၼာတရားသည္ မဟာယာနဂုိဏ္းသားမ်ား အသုံးျပဳေသာ ဂါထာေတာ္ျဖစ္ပါသလား၊ အရွင္ဘုရား ေတြ႔ဖူးပါသလား ဟု ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္သည္ ေျဖႀကားျခင္း မရွိဘဲ တိတ္တိတ္ေနခဲ႔ပါသည္။ ဤေယဓမၼာ ဂါထာကုိ မဟာယာနဂုိဏ္းသားမ်ား အသုံးျပဳမည္ မထင္ပါ။ မဟာယာနဂုိဏ္းသားမ်ား အသုံးျပဳသည္ကုိ ေတြ႔ဖူးပါသလား ဟု ထပ္၍ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္မွာ တိတ္တိတ္ေနျမဲ ေနခဲ႔ပါသည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္မဟာ ယာနဂုိဏ္း၊ တႏၲရာဂုိဏ္း၊ မႏၲရာဂုိဏ္းမ်ား ေပၚေပါက္လာပါသည္။ ထုိဂုိဏ္းမ်ားမွ တဆင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ မဟာယာနသာသနာ ၀င္ေရာက္လာပါသေလာ ဟု ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္မွ တစုံတရာ ေျပာႀကားျခင္း မျပဳခဲ႔ပါ။

ေနာက္တခ်က္ အိႏၵိယတျပည္လုံးကုိ မဂုိမင္းမ်ား တုိက္ခုိက္သိမ္းယူလုိက္ေသာအခါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ တိဘက္ႏုိင္ငံ၊ ရခုိင္ျပည္၊ ျမန္မာျပည္မ်ားသုိ႔ ထြက္ေျပးႀကေသာအခါ မဟာယာနဂုိဏ္းသည္ ရခုိင္ျပည္သုိ႔ ၀င္ေရာက္ခဲ႔ပါသလား အရွင္ဘုရား။ ဆရာေတာ္က မည္သုိ႔မွ် မေျပာႀကားခဲ႔ပါ။ တိတ္တိတ္ေနျမဲေနခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ျ့ဖစ္လွ်င္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္ သာသနာသည္ မဟာယာနျဖစ္သည္ဟု ဆရာေတာ္ စြပ္စြဲခဲ႔သည္မွ မည္သည့္အေႀကာင္းေႀကာင့္ျဖစ္ပါသလဲ ဘုရား။ ဆရာေတာ္လည္း မည္သည့္တစ္ခုမွ် ေျဖႀကားႏုိင္ျခင္း မရွိခဲ႔ေပ။



သူရိယမင္းဆက္၊ စျႏၵားမင္းဆက္

ထုိကဲ႔သုိ႔ ရခုိင္ျပည္ ဓည၀တီေတာင္ေပါက္ႀကီးေက်ာက္စာႏွင့္ အိႏဒိယျပည္ အာေသာကေက်ာက္စာႏွင့္ တည္ေနပုံကုိ ေထာက္ရွုေသာအခါ ဘီစီ (၃) ၇ာစုမွာ ေက်ာက္စာမ်ားကို ေရးထုိးလွ်င္ ထုိမေရာက္မွီ ဘီစီ (၅) ရာစု ေလာက္တြင္ ျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ေျခရာေကာက္နည္းျဖသ့္ ထပ္ျပီး ေကာက္ယူလွ်င္ ရခုိင္ျပည္၌ မင္းဆက္ႏွစ္ဆက္ရွိခဲ႔ပါသည္။ ပထမမင္းဆက္မွာ သူရိယမင္းဆက္ျဖစ္ျပီး ဒုတိယမင္းဆက္မွာ စျႏၵားမင္းဆက္ျဖစ္ပါသည္။ သူရိယမင္းဆက္ (၅၅)ဆက္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ေဒြင္စျႏၵားမင္းဆက္ ေပၚလာပါသည္။ စျႏၵားမင္းဆက္၏ ပထမမင္းဆက္မွာ ရခုိင္သမုိင္းတြင္ မဟာသူရိယတုိင္းစျႏၵား မင္းႀကီးဟု ေခၚဆုိႀကပါသည္။ ရွစ္ေသာင္းဘုရားေက်ာက္စာတြင္ ေဒြင္စျႏၵားဟု သကၠတအကၡရာျဖင့္ ေရးထုိးထားပါသည္။၏

မဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းထုိးထားသည့္ ယင့္ေက်ာက္စာေနာက္ဘက္တြင္ စာေလးေႀကာင္း ပါရွိပါေသးသည္။ ယင္းစာေလးေႀကာင္းမွ အထက္ႏွစ္ေႀကာင္းတြင္ ေယဓမၼာ ေဟတုပၸဘ၀ါ ျဖင့္ အစျပဳေရးသားထားပါသည္။

အဓိပၸါယ္ေဖာ္ႏုိင္ခဲ႔

ထုိစျႏၵားမင္းဆက္ ေရးထုိးခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာမွ မဟာမုနိကုန္း ဒုတိယပစၥယံအေရွ႕ေျမာက္ဘက္၌ပါရွိပါသည္။ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက အမုိးအကာမရွိဘဲ ပက္လက္လွန္ျပီးလွ်င္ မုိးထဲ ေရထဲ၌ ရွိေနခဲ႔သျဖင့္ စာေႀကာင္းမ်ားမွာ ဖတ္မရႏုိင္ေအာင္ ပ်က္စီးခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ႀကဳိးစား၍ မင္ကူးကူးယူေသာအခါ စာလုံးအနည္းသယ္ကုိ ဖတ္ရွုျ့ပီး အဓိပၸါယ္ေဖာ္ႏုိင္ခဲ႔ပါသည္။ ေရးထားေသာ အကၡရာစာလုံးမွာ သကၠတျဖစ္ျပီး ‘မဟာသွ်ဴရိေယာ သွ်ႏၵေရာ၊ နာမေနာ သွ်ဗဒါေန ပကာရေတ’ ဆုိေသာ စာေႀကာင္းပါ ဘုရား။

ပါဠိဘာသာႏွင့္ ဆုိလွ်င္ ‘မဟာသူရိေယာ စႏၵေရာ နာမေနာ သဗ ဒါေနာ ပကာရေတ’ ဟုရပါသည္ ဘုရား။ အဓိပၸါယ္က မဟာသူရိယတုိင္း စျႏၵားမင္းႀကီးသည္ ဤကုန္ေတာ္၌ ဒါန၀တၳဳအစုစုကုိ လွုဒါန္း၍ ျပီးျပည့္စုံျပီဟု ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေႀကာင့္ ဤစာကုိ ထုိးထားေသာ ေက်ာက္စာပါ အရုပ္မွ မဟာစျႏၵားမင္းႀကီး ကုသုိလ္ျပဳစုိက္ထူခဲ႔ေသာ အရုပ္ျဖစ္ေႀကာင္း သက္ေသထူေနပါသည္ ဘုရား။

ဤစာသည္ ေအဒီ (၄)ရာစု အေစာပုိင္းက စာျဖစ္ပါသည္။ (၄)ရာစု အစပုိင္းမွ ေနာက္ကုိ ဆုတ္လုိက္သည့္အခါ သူရိယမင္းဆက္က ေနာက္မင္းမ်ား၏ မင္းဆက္သကၠရာဇ္တုိ႔ကုိ ေပါင္းလုိက္သည့္အခါ ဘီစီ (၅) ရာစုတြင္ ေဂါတမ ဗုဒၶႏွင့္ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးသကၠရာဇ္တုိ႔ တူညီေနသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္ ဘုရား။ ထုိ႔ေႀကာင့္ အထက္တြင္ ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတုိင္း ေတာင္ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာႏွင့္ သိရိဓမၼေသာကမင္းႀကီး၏ အိႏၵိယေက်ာက္စာတုိ႔ကုိ တုိက္ႀကည့္လုိက္လွ်င္လည္း ေရးသားပုံခ်င္း တူကာ အဓိပၸါယ္အားျဖင့္လည္း တူညီေနပါသည္ဘုရား။

ဓည၀တိီသုိ႔ဘုရားရွင္ႀကြခဲ႔၏

ဓည၀တီအေႀကာင္းကုိ ျပန္ဆက္ပါမည္။ ဓည၀တိ၌ ဘီစီ (၃)ရာစုမွာ သူရိယစကၠမင္း ထီးနန္းစုိးစံလွ်က္ရွိပါသည္။ ထုိမင္းကေနာက္သုိ႔ ေရတြက္လွ်င္ဘီစီ (၅)ရာစုသုိ႔ ေရာက္ပါသည္။ ယင္းေႀကာင့္ စႏၵသူရိယမင္းသည္ ဓည၀တီ၌ ဘီစီ(၅) ရာစုတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ေႀကာင္း သိရပါသည္ ဘုရား။

ယခုလုိ ေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ လုိက္ေသာအခါ အတိအက်ရရွိပါသည္ ဘုရား။ ထုိအခ်ိန္၌ အိႏၵိယတြင္ ျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္.။ ယင္းေႀကာင့္ စႏၵသူရိယ နန္းစံ၍ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅) ႏွစ္အႀကာတြင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ ဓည၀တီသုိ႔ ႀကြေရာက္ခဲ႔ပါသည္ဟု ရခုိင္သမုိင္းအေစာင္ေစာင္တြင္ တညီတညြတ္တည္း ေဖာ္ျပထားပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ ဓည၀တီ၌ စႏၵသူရိယမင္း အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရား ကုိယ္ေတာ္တုိင္ ႀကြေရာက္ခဲ႔ျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

ျမတ္စြာဘုရား ႀကြေရာက္လာေသာအ ေႀကာင္းကုိ ဓည၀တီျမဳိ႕၏ အေနာက္ဘက္ ေတာင္တန္းေက်ာက္စာ၌ သူရိယစကၠမင္းႀကီးသည္ ျဗဟၼီအကၡရာျဖင့္ ေရးထုိးထားခဲ႔ပါသည္။ တပည့္ေတာ္ ငယ္စဥ္က ဆရာႀကီးစံေရႊဘုႏွင့္ အတူ ကူးယူခဲ႔ပါသည္။ ထုိေက်ာက္ေဆာင္မွာ မဟာမုနိ ေက်ာက္ေတာ္လမ္းကုိ လုပ္ေသာအခါ တူးျဖဳိသျဖင့္ ပ်က္စီးခဲ႔ရပါသည္။ ထုိေက်ာက္ေဆာင္၌ ေရးထုိးထားသည့္စာကုိယခုေခတ္၌ ပါဠိ ဘာသာျဖင့္ဆုိလွ်င္ ‘နေမာတႆ ဘဂ၀ေတာ၊ အဟာရေတာ ၊ သမၼာသဗၺဳဒၶႆ။ အထေခါ ဘဂ၀ါ ဘိကၡဳသံဃံ ပါသာဒၤ အာရုေပတြာ။ ပဥၥပါသာဒ သတပရိ၀ုေတာ ၊ ဓည၀တီရ႒ံ အာကာသမေဂၢန။ စာရိကံ စရမာေနာ ဓည၀တီ မဟာနဂရႆ ပစၧိမဒိသာ ဘာေဂ။ ကစၧပနဒီယာ ပုရတၳိမတိေ၇ ေသလာဂိရီ ပဗၺတဗုဒနိ ႀသေရာဟိတြာ ပတိဌာတိ။’ ျဖစ္ပါသည္။

အဓိပၸါယ္အတုိေကာက္မွာ။ ။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာင္းကင္ခ၇ီးျဖင့္ ျပသာဒ္ရွင္ပ်ံငါးရာႏွင့္ ႀကြေရာက္ျပီးလွ်င္ ဓည၀တီ ျမဳိ႕၏ အေနာက္ဘက္ျဖစ္ေသာ ကစၧပနဒီ ကုလားတန္ျမစ္ႀကီး၏ အေရွ႕ဘက္ကမ္းေျခရွိေသာ ေသလာဂိရီ ေမာရပဗၺတ အမည္ရွိေသာ ေတာင္ထိ၌ ရပ္တန္႔ေတာ္မူ၏။ ရပ္တန္႔ေတာ္မူျပီးလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေပးသည္ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

ဤေက်ာက္စာကုိ ေထာက္ရွုျခင္းအားျဖင့္ ရခုိင္ျပည္ကုိ ျမတ္စြာဘုရား ႀကြေရာက္ခဲ႔သည္မွာ ထင္ရွားေနပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔မွာ ေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ ေနာက္သုိ႔ တလွမ္းစီဆုတ္ျပီး လုိက္ေသာအခါ ဗုဒၶသာသနာသည္ ကြင္းဆက္မျပတ္ဘဲႏွင့္ ဓည၀တီေခတ္သုိ ေရာက္ရွိပါသည္ ဘုရား။

မဟာယာန စကားတစ္လုံးမွ် မေတြ႔

မဟာတုိင္းႀကီးစျႏၵားမင္းႀကီးသည္ သူနန္းတက္စခ်ိန္၌ ေ၀သာလီဘုရားႀကီးကုိတည္ျပီး ေက်ာက္စာေရထုိးထားခဲ႔ပါသည္။ အကၡရာစာလုံးမွာ ျဗဟၼီပြားျဖစ္ပါသည္။ ဤအေႀကာင္းအရာမွာ “ေယဓမၼာ ေဟတုပ ဘ၀ါ” ဂါထာေတာ္ ျဖစ္ပါသည္။ သကၠတ အသံမထြက္ပဲ ပါဠိသက္သက္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိစာ၏ ေနာက္ပုိင္း၌ ေရးထုိးထားေသာ ေက်ာက္စာမ်ားမွာ သကၠတအသံႏွင့္ ေရးထုိးထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ယဓမၼာစာလုံးမ်ား၌ ‘မ’ အထက္တြင္ ‘ေရဖ’ ေခၚေသာ ‘ရ ေကာက္’ ကုိ တင္ထားပါသည္။ ေယဓမၼာ (ေယဓမ္မာ) လုိ႔ဖတ္ရပါသည္။ ‘ေဟတုပဘ၀ါ’ စာတမ္း၌လည္း `ပ’ ေစာက္အထက္တြင္ ‘ေရဖ’ တင္ထားပါသည္။ ေဟတုပဘ၀ါလုိ႔ဖတ္ရပါသည္ဘုရား။ ယင္းကဲ႔သုိ႔ အဆင့္ဆင့္ သုေတသနျပဳလုိက္ေသာအခါ မဟာယန္ဂုိဏ္းမွ စကားတစ္လုံးလည္း မေတြ႔ပါဘုရား။
မဟာတုိင္းစျႏၵားမင္းႀကီး၏ ဤေက်ာက္စာေအာက္ဘက္တြင္ “ယကၡ မဟာေသနာပတိ မဟာေတာ” ဟုေရးသားထားပါသည္။ ဦးစံသာေအာင္၏ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားထားသည့္စာအုပ္တြင္ ဤအေႀကာင္းကုိ ေရးသားထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ဤကဲ႔သို႔ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၏ ပိဋကတ္ေတာ္လာ ပါဠိေတာ္စကားကုိ ေတြ႔ရပါသျဖင့္ ရခုိင္တုိ႔တြင္မွာ ထုိအခ်ိန္ကတည္းကပင္ ပိဋကတ္ အစစ္အမွန္ရွိေႀကာင္းကုိ ေတြ႔ရပါသည္ဘုရား။ အဘယ့္ေႀကာင့္ဆုိေသာ္ အရွင္ ဘုရားတုိ႔ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ေဟာႀကားေနသည့္ တရားမ်ားထဲတြင္ ဤတရားပါပါသည္ ဘုရား။
ယေန႔ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္၌ နယုန္လျပည့္ေန႔ကုိ မဟာသမယေန႔၊ ၀ါဆုိလတြင္ ဓမၼစႀကၤာေန႔၊ ၀ါကၽြတ္လတြင္ အဘိဓမၼာေန႔ အျဖစ္သတ္မွတ္ျပီး ႏွစ္စဥ္က်င္းပေနႀကပါသည္။ ယကၡေသနာပတိ မဟာပဏာေတာဆုိသည့္ ပါဠိသည္ မဟာသမယသုတၱန္ေတာ္တြင္ နတ္မ်ားကုိ ေဖၚက်ဴးထားသည္ဟု အတိအလင္းပါရွိပါသည္ ဘုရား။ မဟာသမယေန႔၌ ျမတ္စြာဘုရား ကုိယ္ေတာ္တုိင္ေဟာႀကားခဲ႔ေသာ မဟာသမယသုတၲန္ကု္ ေရဒီယုိမွ ႀကားနာေနရပါသည္ဘုရား။ ထုိမဟာသမယသုတၲန္ထဲ၌ နတ္မ်ား၏အမည္ကုိ ေဖၚက်ဴးထားေသာ စကားမ်ားစြာရွိပါသည္ဘုရား။
“ပနာေဒါ - သပမေညာစ၊ ေဒ၀သူေတာစ မာတလိ” ဟူေသာ ဂါထာႏွင့္ ေတြ႔ရပါသည္ဘုရား။ ထုိနတ္မ်ားထဲ၌ ပနာေဒါနတ္မင္းကုိ ေဖာ္က်ဴးထားေသာ ဂါထာေတာ္မွာ အပိုဒ္-၂၂ တြင္ေတြ႔ရွိႏုိင္ပါသည္ဘုရား။ ဤမဟာသမယသုတၲန္ ေတာ္မွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၏ ပိဋကတ္ေတာ္လာ သုတၲန္ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ ေဟာႀကားေတာ္မူေသာ ေထရ၀ါဒအစစ္မွလာသည့္ မဟာသမယသုတၲန္ျဖစ္သည့္အတြက္ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာအစရွိေသာ ပိဋကတ္သုံးပုံ၌ လည္း ရခုိင္၌မဟာယာနမရွိေႀကာင္း ထင္ရွားေနျခင္းကုိ ျပန္လည္ေျဖႀကားပါသည္ ဘုရား။


ေထရ၀ါဒကုိ ယုံႀကည္ေသာမင္းမ်ား

ေနာက္တခ်က္မွာ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ အုပ္စုိးခဲ႔ႀကေသာ မင္းမ်ားျဖစ္ႀကသည့္ နိတိစျႏၵား၊ ၀ီရစျႏၵား အစရွိေသာမင္းမ်ားသည္ သူတုိ႔ကုသုိလ္ျပဳတည္ထားခဲ႔ေသာ ေစတီမ်ားတြင္ “ေယဓမၼာ” ဂါထာေတာ္ကုိ ေရးထုိးထားသည့္ ေက်ာက္တုံးမ်ား၊ စတူပါမ်ားကုိ ႒ပနာတည္ထားခဲ႔ႀကပါသည္ဘုရား။ ထုိေက်ာက္တုံးႏွင့္ စတူပါမ်ား၌ ေရးထုိးထားေသာစာမ်ားကုိ ယခုေျမာက္ဦးျပတုိက္တြင္ သိမ္းဆည္းထားရွိပါသည္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္ အထက္ကတင္ျပခဲ႔ သည့္အတုိင္း ဗုဒၶတရားေတာ္၏ အဆီအႏွစ္ျဖစ္ႀကေသာ နိဗၺာန္ကုိ လက္ခံယုံႀကည္သည့္အတုိင္း ေထရ၀ါဒသာသနာကုိ လက္ခံယုံႀကည္ေသာမင္းမ်ားျဖစ္ႀက ဤေယဓမၼာဂါထာေတာ္ကုိ ေ၀သာလီမင္းမ်ား အသုံးျပဳေနႀကျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္ အရွင္ဘုရား။ ယင္းေႀကာင့္ မဟာသူရိယတုိင္း စျႏၵားမင္းမွစ၍ (ေ၀သာလီေခတ္ ေအဒီ (၄) ရာစု) စျႏၵားမင္းအဆက္ဆက္တုိ႔ ယုံႀကည္ကုိးကြယ္ခဲ႔ႀကေသာ သာသနာမွာမဟာယနသာသနာ မဟုတ္ဘဲ စစ္မွန္ေသာေထရ၀ါဒ သာသနာေတာ္ျဖစ္ေႀကာင္းမွတ္ယူရပါမည္ဘုရား။

သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ)ႏွင့္ ၀ါဒခ်င္းတူ

တပည့္ေတာ္ ပထမခ်ျပခဲ႔ေသာ ဥပတႆႏွင့္ ေကာလိတေႀကာင္းတြင္ အရွင္ အႆဇိမေထရ္ ေဟာႀကားခဲ႔ေသာ ‘ေယဓၼ’ ဂါထာေတာ္သည္ ေ၀သာလီသုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ႔ပါသည္။ ယင္းျပီးေနာက္ ေ၀သာလီမင္းမ်ားသည္ သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ)ႏွင့္ သာသနာေရးကိစၥမ်ားကို အျပန္အလွန္သြားေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေႀကာင္းႏွင့္ အာနႏၵစျႏၵားမင္းႀကီးသည္ သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ) သုိ႔အလွဴပစၥည္းမ်ား ပုိ႔သည္ဟု ေက်ာက္စာတြင္ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ သီဟုိဠ္သာသနာမွာ ေထရ၀ါဒျဖစ္၍ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ေ၀သာလီတြင္လည္း ေထရ၀ါဒသာသနာထြန္းကားေႀကာင္း သိႏုိင္ပါသည္ ဘုရား။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္သာသနာသည္ မဟာယန္ဂုိဏ္းမွဆင္သက္လာေသာ မဟာယန္ဂုိဏ္း မဟုတ္ပဲ ဓည၀တီေခတ္ ဘုရားကုိယ္ေတာ္တုိင္ ႀကြေရာက္ခဲ႔စဥ္ကစျပီး ျဖစ္ေပၚဆင္းသက္လာေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေႀကာင္း တပည့္ေတာ္ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္ ဘုရား။


သမုိင္းရုပ္ႀကြင္းက သက္ေသခံ

ယင္းကဲ႔သို႔ ေက်ာက္စာ၊ ေက်ာက္ရုပ္၊ ေပစာမ်ား အတိအလင္းရွိေသာ္လည္း ယခုေခတ္ရုိက္ႏွိပ္ေသာ ပုံႏွိပ္စာအုပ္တြင္ မပါ၍ မယုံ၊ မွားယြင္းသည္ ဆုိလွ်င္လည္း မတတ္ႏုိင္ပါဘုရား။ တပည့္ေတာ္တုိ႔မွာ သမုိင္းရုပ္ႀကြင္းျဖစ္ေသာ ေက်ာက္စာ၊ ေႀကးျပား၊ ေရႊျပားစာ၊ ေငြျပားစာတုိ႔ကသာ သက္ေသခံေနပါသျဖင့္ ယင္းစာမ်ားကမွားျပီး ယခုပုံႏွိပ္တုိက္မွ ရုိက္ႏွိပ္ေသာ စကၠဴတြင္ ေရးသားထားသည့္စာကသာ မွန္သည္ဟုဆုိလွ်င္လည္း တပည့္ေတာ္တုိ႔ ေျပာစရာမလုိေတာ့ပါဘုရား။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ေတာ္တုိ႔မွာ ပါဠိေတာ္အ႒ကထာမွာ ပါရန္လုိအပ္မည္ မထင္ပါဘုရား။ သက္ေသခံသမုိင္းရုပ္ႀကြင္း အေထာက္အထားက ခုိင္မာေနပါျပီဘုရား။
ဟုတ္မဟုတ္ကုိလည္း တပည့္ေတာ္အား ျပန္ေမးျမန္းပါဘုရား။ မေမးလွ်င္ တပည့္ေတာ္က မွန္သည္ လက္ခံသည္ဟု ယူဆရပါမည္ဘုရား။ မဟာယန္ဂုိဏ္းဟု စြပ္စြဲခ်က္ကုိ ေယဒမၼာတပုဒ္တည္း ဆင္းသက္ပုံေျခရာေကာက္နည္း သုေတသနျပဳလုပ္ပုံျဖင့္ ရခုိင္ျပည္သာသနာသည္ မဟာယန္ဂုိဏ္းမွ ဆင္းသက္လာေသာ မဟာယာနသာသနာမဟုတ္ပဲ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာမွ ဆင္းသက္လာေသာ သာသနာျဖစ္ေႀကာင္းႏွင့္ ေမးခြန္း (၁)ကုိ ေျဖႀကားအပ္ပါသည္ဘုရား။

ေမးခြန္းနံပါတ္(၂)
ဗုဒၶ၏ ပါ႒ိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တို႔တြင္ မပါရွိဘဲ ျမတ္စြာဘုရား သည္ ွဓည၀တိျပည္သုိ႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔ၿပီး ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္၌ တန္႔ရပ္သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ရွင္းလင္းေပးပါ။

ေမးခြန္းနံပါတ္(၃)

ဗုဒၶ၏ ပါ႒ိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တို႔တြင္မပါရွိဘဲ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးႏွင္႔ ေတြ႕ဆံုၿပီး မဟာမုနိဘုရားကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔သည္ ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္း ေပးပါ။

ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။ ။ အရွင္ဘုရား၏ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၂) ႏွင္႔ (၃) ကုိ တစ္ေပါင္းတည္း ေျဖၾကားလိုပါသည္။ ေမးခြန္းမ်ားမွာ တစ္သေဘာတည္း ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင္႔ပါဘုရား။ တပည့္ေတာ္သည္ ရခိုင္ျပည္သို႔ ဗုဒၶသာသနာ ေရာက္လာခဲ႔ပံုကုိ နံပါတ္ (၁) ေမးခြန္းအေပၚ အေသးစိတ္ ရွင္းလင္းေလွ်ာက္ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ေနာက္ထပ္ ေလွ်ာက္ထား ပါမည္ဘုရား။


တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္တြင္ ယခုလိုကိုးကြယ္ေနေသာ ဗုဒၶသာသနာမွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ ဘုရင္မ်ား အုပ္စိုးခဲ႔ေသာ ကာလ မွ ဆက္ခံယူခဲ႔ေသာ ဗုဒၶအယူ၀ါဒ ျဖစ္ပါသည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္ မတိုင္မီ ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ ရွိခဲ႔ပါသည္။ ထိုၿမိဳ႕ကုိ အုပ္စုိးခဲ႔ေသာ ဘုရင္မ်ားမွာလည္း ဗုဒၶဘာသာမင္းမ်ားျဖစ္ပါ ၍သာသနိက အေဆာက္အဦးမ်ားစြာ တည္ေဆာက္ခဲ႔ပါသည္။ ရဟန္းပညာရွိမ်ား ထြန္းကားခဲ႔ပါသည္။ ဤေလာင္းၾကက္ဘုရင္မ်ား သည္ ဗုဒၶဘာသာကို ေနရၪၥရာၿမိဳ႕တြင္ အုပ္စိုးခဲ႔ေသာ ဘုရင္မ်ားမွတဆင္႔ လက္ခံယူျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေနရၪၥရာၿမိဳ႕တြင္ထြန္းကားခဲ႔ ေသာ ဗုဒၶသာသနာမွာ ပုရိန္ၿမိဳ႕မွ ဆင္းသက္လာေသာ ဗုဒၶဘာသနာျဖစ္ပါသည္။ ပုရိန္ၿမိဳ႕ြတြင္အုပ္စိုးခဲ႔ေသာ ဘုရင္မ်ားသည္ ပၪၥာၿမိဳ႕မွ ဗုဒၶသာသနာကို တဆင္႔လက္ခံယူခဲ႔ၾကပါသည္။ ပၪၥာၿမိဳ႕ ဗုဒၶသာသနာမွာလည္း ေ၀သာလီၿမိဳ႕မွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ကို စတင္တည္ေထာင္ေသာ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီးသည္ မဟာမုနိဘုရားတြင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမူျပဳခဲ႔ပါသည္။ သိမ္ေတာ္ႏွင္႔ ပလႅင္ေတာ္မ်ားကုိ အသစ္တဖန္တည္ေဆာက္ခဲ႔ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ား ၌ေတြ႕ရပါသည္။ တပည့္ေတာ္ ေရွ႕က ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတိုင္း ထိုမင္းႀကီး ကုသိုလ္ေကာင္းမူ ျပဳခဲ႔သည္ကုိ မဟာမုနိကုန္းေတာ္ ဒုတိယဆင္႔ အေရွ႕ေတာင္ေထာင္႔ ရွိ ယကၡေသနာပတိ ပနာဒရုပ္တုတြင္ စာေရးထိုးခဲ႔ပါသည္။


အမွန္ရွိခဲ႔ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္

ဤကဲ႔သို႔ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီးသည္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္ကုိ အသစ္တဖန္တည္ေဆာက္ခဲ႔သည္ဟု ဆိုသျဖင္႔ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီး မတိုင္မီကပင္ သိမ္ေတာ္အေဟာင္းႏွင့္ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္မွာ ရွိႏွင့္ေနၿပီးေၾကာင္း သိရွိရပါသည္ဘုရား။ ယင္းသို႔ျဖစ္လွ်င္ ေ၀သာလီေခတ္ မတိုင္မီ မည္သည့္ေခတ္ရွိခဲ႔သည္ုကို ေျခရာေကာက္ႏုတ္အတိုင္း လိုက္ပါလွ်င္ ဓည၀တီေခတ္ ကုိ ေတြ႕ပါသည္ဘုရား။ ဓည၀တီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ စိတ္ကူးယဥ္ၿပီး ေရးသားခဲ႔ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္မဟုတ္ေၾကာင္း ေလယဥ္မွ ရိုက္ကူးေသာ ဓါတ္ပံုကို ၾကည့္ျခင္းျဖင္႔ သိႏိုင္ပါသည္ဘုရား။ အမွန္တကယ္ရွိခဲ႔ေသာ ၿမိဳ႕ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက လက္ခံၾကပါသည္ဘုရား။

သပၸဒါနပကာရနက်မ္းမွာရွိ

တပည့္ေတာ္တို႔၏ သမိုင္းမ်ားတြင္လည္း တတိယ ဓည၀တီၿမိဳ႕ေတာ္ ကို စႏၵသူရိယမင္း တည္ခဲ႔ေၾကာင္း ဖတ္ရူရပါသည္။ ဤ စႏၵသူရိယမင္း ဓည၀တီ၌ အုပ္စိုးစဥ္ကာလမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ အေနာက္မဇၩိမေဒသ၌ ရွိေနခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ တပည့္ေတာ္ လက္ထဲတြင္ ရွိေနေသာ သပၸဒါန ပကာရနက်မ္းတြင္ စႏၵသူရိယမင္းလက္ထက္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဓည၀တီသို႔ၾကြေရာက္ၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ ေတာ္ကုိ သြန္းခဲ႔ေၾကာင္း အေသးစိတ္ေရးသားထားပါသည္။

ေက်ာက္စာက သက္ေသခံ

၄င္း ျပင္ေတာင္ ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာကလည္း သက္ေသခံေနပါသည္ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵသူရိယမင္းအား ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ႏွင့္ ရုပ္ထုဆင္းတုေတာ္မ်ားကုိ တည္ထားကုိးကြယ္ျခင္းျဖင့္ ရရွိအပ္ေသာ အက်ိဳးတရားမ်ားကုိ သတၴဳဗိမၺပူဇနိယနိ ေသသသုတၲန္ျဖင္႔ ေဟာၾကားခဲ႔ပါသည္။ ဤသုတၲန္မူရင္းေပစာလည္း ရွိပါေသးသည္ဘုရား။

ဂုဏ္ျပဳထားသည့္ရုပ္တု

စႏၵသူရိယမင္းအား ျမတ္စြဘုရား ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကုိ ေဟာၾကားေနဟန္ ထုလုပ္ထားေသာ ေက်ာက္ျပားတစ္ခ်ပ္ကုိ လည္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ေ၀သာလီ မဟာတိုင္း၊ စျႏၵမင္းႀကီးက ရွိရပါသ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးအား ဂုဏ္ျပဳထုလုပ္ထားေသာ ရုပ္ထုျဖစ္ ဟန္ရွိပါသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီသို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔စဥ္က ေသလာဂီရိေတာင္ေပၚ၌ ရပ္တန္႔ခဲ႔ၿပီး ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ႔ ေၾကာင္း သပၺဒါနပကာရက်မ္းတြင္ အေသအခ်ာ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ “ခ်စ္သား အာနႏၵာ၊ ငါသည္ ဘုရားျဖစ္ရန္အတြက္ ဆယ္ပါးေသာ ပါရမီေတာ္ႀကီး ႏွင့္ သံုးဆယ္ေသာ ပါရမီေတာ္ငယ္မ်ားကုိ ျဖည့္ဆည္းခဲ႔ေသာ ကာလ၌ ဤ ဓည၀တီျပည္တြင္ အလီလီ လူအျဖစ္က်င္ လည္ခဲ႔သည္။ ယခု ငါရပ္တန္႔ေနေသာ ေသလာဂီရိေတာင္၏ အနီးပတ္၀န္းက်င္တြင္ ပန္းပြတ္သမားအျဖစ္ႏွင့္ ငါေနထိုင္ခဲ႔သည္။ ငါ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး ေနာက္ကာလ၌ ငါ၏ ေက်ာရိုးေတာ္ဓာတ္ကုိ ႒ာပနာ၍ ေစတီတည္လတၱံ၊” ဟု ဗ်ာဒိတ္ ေပးခဲ႔သည္။ ထိုဓါတ္ ေတာ္ကုိ ေနာက္ကာလတြင္ ေက်ာက္ေတာ္ဓါတ္ေစတီဟု ေခၚတြင္ခဲ႔ပါသည္။ ထုိနာမည္ကုိ အစြဲျပဳ၍ ျမတ္တစ္ဖက္ရွိ ၿမိဳ႕ကိုလည္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ ဟု ေခၚတြင္ခဲ႔ပါသည္။


ရုပ္ရွင္ေတာ္သြန္းေၾကာင္း ယံုၾကည္

ဤကဲ႔သုိ႔ ဘုရားဗ်ာဒိတ္၀င္ ဓါတ္ေတာ္ေစတီ ၂၄၈ ဆူရွိခဲ႔ပါသည္။ ဤဓါတ္ေတာ္ေစတီမ်ားကို ေ၀သာလီျပည္ရွင္ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီးသည္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ႔ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းအရ သိရွိရပါသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိ ေထာက္ရူ၍လသည္း ထိုဓါတ္ေတာ္ ေစတီမ်ားမွာ ေ၀သာလီေခတ္ မတိုင္မီကပင္ ရွိႏွင့္ခဲ႔ၿပီးေၾကာင္း သိရွိနိဳင္ပါသည္။ ရခိုင္းသမိုင္း စာေပႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ရုပ္၀တၳဳ သက္ ေသျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ကိုက္ညီေနပါ၍ စႏၵသူရိယမင္းလက္ထက္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဓည၀တီသုိ႔ ၾကြေရာက္ၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ ေတာ္ျမတ္ ကို သြန္းလုပ္ခဲ႔ေၾကာင္း ယံုၾကည္ပါသည္ ဘုရား။

မႏၲေလးမဟာမုနိဘယ္ကရ

ေနာက္တစ္ခ်က္က ဆရာေတာ္တို႔ မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ရွိေနေသာ မဟာမုနိဘုရားကုိ ဘယ္ကရယူခဲ႔သလဲဘုရား၊ ဤမဟာမုနိ ဘုရားကုိ ဘိုးေတာ္ဘုရား၏ သားေတာ္ႀကီး ဥပရာဇာသည္ ရခိုင္ျပည္က ပင့္ယူခဲ႔ျခင္း မဟုတ္ပါလား ဘုရား။ ဤ ဘုရားႀကီးသမိုင္းမွာ လည္း ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီျပည္ရွင္ စႏၵသူရိယ မင္း သြန္းလုပ္ခဲ႔ေၾကာင္း ေရးထားပါသည္ဘုရား။ သမိုင္းအေစာင္ေစာင္၌လည္း မဟာ မုနိဘုရားကုိ ဓည၀တီျပည္ရွင္ စႏၵသူရိယ မင္းသြန္းလုပ္ခဲပေၾကာင္းသာ တညီတညြတ္တည္း ေဖာ္ျပထားၾကပါသည္ ဘုရား။ ယင္းျမတ္စြာဘုရား ကုိယ္ေတာ္တိုင္ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔၍ ေသလာဂီရိေတာင္ေပၚ၌ တစ္ေထာက္ရပ္တန္႔ခဲ႔ၿပီး စႏၵသူရိယ မင္းေလွ်ာက္ထားသျဖင္႔ နန္းေတာ္သုိ႔ ၾကြေရာက္သီတင္းသံုးၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔သည္မွာ မွန္ကန္ေၾကာင္း ေျဖၾကားလိုပါသည္ ဘုရား။

ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။ ။ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၄) သဂၤါယနာေျခာက္တန္၌ မပါဘဲလွ်က္ ရခိုင္ျပည္ ေ၀သာလီ ေရႊေတာင္ ႀကီး၌ စတုတၳသဂၤါယနာကို တင္ခဲ႔သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္းပါ။

ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။ ။ ဤအေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ တပည့္ေတာ္ အရွည္ေျဖၾကားရမည္ ျဖစ္ ပါသည္ ဘုရား။ ဘုရားသခင္ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး မၾကာျမင္႔မီကာလတြင္ အဇာတသတ္မင္းႀကီးသည္ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ တင္ခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ တင္ရေသာ အေၾကာင္းရင္း၊ တင္ခဲ႔ေသာ ေနရာႏွင္႔ တိုင္းျပည္၊ တင္ရာ၌ အားေပးအားေျမွာက္ေပးေသာဘုရင္၊ တင္ရာ၌ ပါ၀င္ေသာ ရဟႏၲာမ်ား၊ ဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၲာ၊ ရည္ညႊန္းေသာ ဂါထာပုဒ္၊ ပါ႒ိေတာ္ စသည္အားျဖင္႔ အဂၤါဆယ္တန္ႏွင့္ ၿပီးေအာင္တင္ခဲ႔ေၾကာင္း၊ ဖတ္ရူရပါသည္။

ပဥၥမသဂၤါယနာတင္

တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခိုင္ျပည္ဘက္က စာေပတို႔မွာ သဂၤါယနာအေၾကာင္းႏွင္႔ ပတ္သက္၍ သဂၤါယနာႀကီး၊ သဂၤါယနာငယ္ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ေတြ႕ရွိရပါသည္။ သဂၤါယနာႀကီးမ်ားကို နံပါတ္စဥ္အတိုင္း ေရတြက္ၿပီးလွ်င္ သဂၤါယနာငယ္မ်ားကုိေတာ႔ မိမိတို႔၏ တိုင္းျပည္ အတြင္း၌ နံပါတ္စဥ္ တပ္ထားခဲ႔ၾကပါသည္။ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ပဥၥာၿမိဳ႕၌ ဘုရင္ မင္းရင္ျဖဴ သည္ ဧကဒသမေျမာက္ သဂၤါယနာကုိ တင္၏ ဟူ၍ ေရးသားခ်က္ကုိ ေတြ႕ရၿပီးလွ်င္ ယင္းမင္းသည္ ပဥၥမေျမာက္ သဂၤါယနာကုိ လည္း တင္၏ ဟု ေရးသားထားပါသည္။ ဘုရင္တစ္ပါး တည္း သဂၤါယနာ ႏွစ္ႀကိမ္တင္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ဤသို႔ျဖစ္လွ်င္ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ပဥၥာၿမိဳ႕၌ ဘုရင္ မင္းရင္ျဖဴသည္ သဂၤါယနာႀကီးကုိ ပဥၥမအႀကိမ္တင္ၿပီးလွ်င္ သဂၤါယနာငယ္ကုိ တစ္ဆယ္႔တစ္ႀကိမ္ေျမာက္ တင္မည္ဟု မွတ္သားရပါသည္ ဘုရား။


သမိုင္းမွတ္တမ္းမွာေတြ႕

တပည့္ေတာ္တို႔ သဂၤါယနာတင္ျခင္း ဆိုင္ရာ ရခိုင္ျပည္သုိ႔ စီးဆင္းလာေသာ ေရစီးေၾကာင္းကုိသာ ေလွ်ာက္ထားပါသည္ဘုရား တပည့္ေတာ္ ေရွ႕က ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတိုင္း တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္တြင္ မိမိတို႔၏ သာသနာ ဆိုင္ရာ ဆင္းသက္ပံုသည္လည္း ေကာင္း၊ မိမိလူမ်ိဳး ဆင္းသက္ရာလည္းေကာင္း၊ ၿမိဳ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရွင္ဘုရင္းမင္းဆက္မ်ား၊ စဥ္ဆက္ ဆင္းသက္လာပံုကုိ သီးျခားေတြ႕ ရွိရပါသည္။ ဤအေၾကာင္းမ်ားကို မိမိတို႔၏ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားမွာသာ ေတြ႕ရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၹာန္စံလြန္ၿပီးေနာက္ မၾကာမီကာလတြင္ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ ရာဇျဂိဳလ္၌ က်င္႔ပျပဳလုပ္ခဲ႔ပါသည္။ အဇာတသတ္မင္းႀကီးက အေထာက္အကူျပဳၿပီး အရွင္မဟာကႆပ ဦးေဆာင္ခဲ႔ပါသည္။ အရွင္မဟာကႆပ ေမးသမွ် အရွင္အာနႏၵာ ေျဖၾကားၿပီး ႏုတ္ထြက္ရြက္၍ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္ဆိုေသာ္ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ ေသာအခါ အေလာင္းေတာ္ကုိ နံသာထင္းမ်ားစုပံုၿပီး မီးသျဂိဳလ္ရန္အတြက္ မီးရွိဳ႕ေသာ္လည္း ထင္းမ်ားမွာ မီးမေလာင္ပါ ဘုရား။ အဘယ္႔ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ဘုရားရွင္၏ တပည့္ႀကီးျဖစ္ေသာ အရွင္မဟာကႆပ မေရာက္ေသးေၾကာင္႔ပါ ဘုရား။ တပည့္ငါးရာျဖင္႔ ခရီးလမ္းမွာ ရွိေနပါေသးသည္။ အရွင္မဟာကႆပ ၏ တပည့္ရဟန္းမ်ားမွာ ပုထုဇဥ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္အတြက္ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံ လြန္ၿပီးၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိသာ ျမင္ရလွ်င္ ဘုရား၏ ကုိယ္ကာယမွျဖစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ယံုမွားသံသယ ျဖစ္ဖြယ္ရွိပါသည္ ဘုရား။ မိမိမ်က္ျမင္ကုိယ္ေတြ႕မွသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ကုိယ္ကာယေတာ္မွ ဓါတ္ေတာ္မ်ားၾကြင္းသည္ကုိ ယံုၾကည္ၾကမည္ ျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ျမတ္စြာဘုရားကုိ အသက္ရွင္စဥ္က ဖူးေျမာ္ရေသာ္ လည္း ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေသာအေလာင္းေတာ္ကုိ ဖူးေျမာ္ရလွ်င္လည္း ဘုရားရွင္အေပၚ ပိုမိုၾကည္ညိုသဒၵါပြားမ်ား ေစရန္အတြက္ မီးမေလာင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ အရွင္မဟာကႆပ ႏွင္႔ ရဟန္းမ်ား ကုႆိနာရံုျပည္သို႔ လာရာလမ္းတြင္ တစ္ခုေသာ သစ္ပင္ရင္း၌ နားေနေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။ ထုိအခ်ိန္၌ တကၠတြန္း တစ္ေယာက္သည္ မႏၵာရ၀နတ္ပန္းကုိ ထီးလုပ္၍ ေဆာင္းၿပီးလွ်င္ ကုႆိနာရံုျပည္ဘက္ မွ ပါ၀ါျပည္ဘက္သို႔ လာေနသည္ကို အရွင္မဟာကႆပ ျမင္ခဲ႔ပါသည္။ ထိုတကၠတြန္း၏ ေျပာခ်က္အရ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္ ေၾကာင္းၾကားသိရေသာအခါ အရွင္မဟာကႆပ ႏွင္႔ ပါလာခဲ႔ေသာ သုဘဒၵရဟန္းသည္ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္သျဖင္႔ ငိုေၾကြးေနၾက ေသာ ရဟန္းတို႕အား မငိုၾကရန္ေျပာၿပီး ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ရဟန္းမ်ားကုိ ဤသည္ေသာအရပ္ကုိ မရပ္ရ၊ ဤသည္ေသာ အက်င္႔ကို မက်င္႔ရာ စသည္ျဖင္႔ ငါတို႕အားခ်ဳပ္ခ်ယ္ခဲ႔သည္။ ယခု ငါတို႔ျပဳလိုရာ ျပဳနိဳင္ၿပီဟု ဆိုခဲ႔ပါသည္။

ပထမသဂၤါယနာတင္

ထိုသုဘဒၵရဟန္း၏ စကားကုိ ၾကားမိေသာ အရွင္မဟာကႆပသည္ မ်ားစြာတုန္လွဳပ္မိခဲ႔သည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္သည္မွာ ခုႏွစ္ရက္တစ္ပါတ္သာ ရွိေသးသည္။ ဘုရားေဟာ တရားေတာ္မ်ားႏွင္႔ ၀ိနည္းေတာ္မ်ားကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳမည့္ အရိပ္အေရာင္ ေပၚေနၿပီ၊ သာသနာေတာ္ ဆုတ္ယုတ္ရန္အေၾကာင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာနိဳင္သည္ဟု စိတ္၌မွတ္သားမိခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္ေဟာသမွ်ကုိ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားမွ စုေပါင္း၍ ျပန္လည္ရြက္ဆိုသဂၤါယနာတင္ရန္ အၾကံျဖစ္ခဲ႔ပါသည္ဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ အရွင္မဟာကႆပ အမူးျပဳေသာ ရဟႏၲာငါးရာတို႔သည္ ပထမသဂၤါယနာကို တင္ခဲ႔သည္ မဟုတ္ပါလားဘုရား။

ဒုတိယသဂၤါယနာတင္

ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္ စံလြန္၍ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာၾကေသာအခါ ၀ိဇၨီတိုင္းသား ရဟန္းတို႔သည္ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတာ္မ်ား၌ ျပင္ဆင္ခ်က္ ၁၀ ခ်က္ကုိ ျပဳလုပ္ခဲ႔ပါသည္။ ဘုရားရွင္၏ ၀ိနည္းေတာ္ကုိ ဖီဆန္၍ လာခဲ႔ၾကသည္။ ယင္းေၾကာင္႔ ေ၀သာလီျပည္တြင္ ကာလာေသာကမင္း က တကာျပဳ၍ အရွင္မဟာကႆပအမူးျပဳကာ ရႏၲာခုႏွစ္ရာတို႔သည္ ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ တင္ခဲ႔ ၾကပါ သည္ ဘုရား။

တတိယအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္

တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ ပါဋလိပုတ္ျပည္ရွင္ အေသာကမင္းႀကီးက တကာျပဳ၍ ရဟႏၲာအရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ မေထရ္ႀကီးအမူးျပဳလွ်က္ ရဟန္းတစ္ေထာင္ျဖင္႔ တင္ခဲ႔ပါသည္။ ဤသည္တို႔မွာ မဇၩိမေဒသ၌ တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာ သံုးတန္ျဖစ္ ပါသည္။

စတုတၳသဂၤါယနာတင္

တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ေ၀သာလီတြင္ စတုတၳအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ေၾကာင္း ကို ေလွ်ာက္ထားပါမည္ ဘုရား။ ေ၀သာလီ ေခတ္သည္ ေအဒီေလးရာစုမွကိုးရာစုအထိ ထြန္းကားခ႔ဲေသာ ေခတ္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေ၀သာလီမင္းမ်ားသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မင္းမ်ားျဖစ္သျဖင္႔ သီဟို႒္နိဳင္ငံ ႏွင္႔ လူမူ႕ေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆက္ဆံမူ ရွိခဲ႔ပါသည္။ ယင္းေၾကာင္႔ ေ၀သာလီဘုရင္္ သီရီစျႏၵမင္း ( သီရိဓမၼ၀ိဇယမင္း ) သည္ သီဟို႒္မွ ရဟန္းသံဃာတစ္ေထာင္၊ သံဃာေတာ္ ႏွစ္ေထာင္ တို႔ျဖင္႔ သဂၤါယနာကုိ ေ၀သာလီရွိ ေရႊေတာင္ႀကီးတြင္ က်ုင္႔ပခဲ႔ပါသည္။

ရခိုင္ႏိူင္ငံေတာ္၏စတုတၳေၿမာက္ သဂၤါယနာ
”မဟာမဟိႏၵ၊ ေထရဘုန္းစည္၊
တည္ေနၿဖန္႔စင္၊သီဟိုဠ္ခြင့္၌၊
ေနာင္တြင္ေဆာင္ရြက္၊ လြန္ခဲခက္၍၊
ေမထက္ အကၡရာ၊ သဂၤါယနာ၊
စတုတၳေၿမာက္၊ တင္ၿပီးေနာက္မွ၊
တမ္းေမွာက္ညစ္က်ဴး၊ ဝါဒထူးၿဖင့္၊
ကူးလူးမယွဥ္၊ အစိုင္တည္တံ့၊
အရွည္ခံဟု၊ ကူပံ့ၿဖန္႔ၿဖဴး၊
ၿမတ္ေက်းဇူးဟိ၊ ရဘိရည္ညြတ္၊
လြတ္လပ္ၿပဳထ၊ သီဟဠနန္႔၊
ဝါဒတူညီ၊ တို႔သိဂၤ ီကား၊ ပဥၥမီထပ္၊
ၾကီးနီခ်ပ္လွ်င္၊ ရႊီကြပ္တင့္သား၊
ငါးေထာင္အားၿဖင့္၊ ရႊီးသားသီခ်ာ၊
သံုးႏွစ္ၾကာလွ်င္၊ ေကာင္းစြာသီးသီး၊
ေအာင္ၿမင္ၿပီး၍.......”

(ေမဓပညာေမာ္ကြန္း)

ေမဓပညာေမာ္ကြန္းမွာ အႀကီးအမူးျပဳေသာ ပုဂၢိဳလ္မွာ စူ႒ေရ၀ ရဟႏၲာမေထာရ္ႀကီးျဖစ္ပါသည္။ သံုးႏွစ္ၾကာေအာင္ ေၾကးျပားငါးေထာင္ ေပၚတြင္ ေရးသားၿပီး သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ေၾကာင္း ေမဓေမာ္ကြန္းစာတြင္ ေတြ႕ရပါသည္ဘုရာ။ သံဃာေတာ္မ်ား သီတင္းသံုးေနနိဳင္ရန္အတြက္ ေရႊေတာင္ႀကီး ကို ညီစြာညွိၿပီး ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ငါးေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ႔ေၾကာင္း ထိုေမာ္ကြန္းအရ သိရွိရပါသည္။ ယေန႔တိုင္ ေက်ာင္းေတာ္ရာမ်ားကုိ ေတြ႕နိဳင္ပါသည္ဘုရား။ မဇၩိမေဒသတြင္ အေသာကမင္းႀကီး တင္ခဲ႔ေသာသဂၤါယနာမွာ တတိယအႀကိမ္ျဖစ္ သျဖင္႔ ထိုတတိယအႀကိမ္မွ ဆက္လက္ေရတြက္ခဲ႔ေသာေၾကာင္႔ ေ၀သာလီတြင္တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာမွာ စတုတၱအႀကိမ္ ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။


သဂၤါယနာႀကီး

သဂၤါယနာႀကီးတင္ရာတြင္ ဘုရား၏ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို သိကြၽမ္းနိဳင္ေသာ ရဟႏၲာမ်ားပါ၀င္မွာသာ အထေျမာက္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္ဘုရား။ ယင္းကဲ႔သို႔ ရဟႏၲာမ်ားပါ၀င္၍ တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာမ်ားကုိ ရခိုင္တို႔က သဂၤါယနာႀကီးဟုေခၚပါသည္။ ေ၀သာလီ တြင္တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာႏွင္႔ ရခိုင္ျပည္မွ ၀ိပႆနာဓူရ ရဟန္းငါးရာ ဂႏၶဓူရ ရဟန္းငါးရာ ပါ၀င္ၿပီး သီဟို႒္မွ ရဟန္းသံဃာတစ္ေထာင္၊ သံဃာေတာ္ ႏွစ္ေထာင္ ပါ၀င္ခဲ႔ေၾကာင္း ေမာ္ကြန္းအရ သိရွိရပါသည္ဘုရား။ ဤအေၾကာင္းမ်ားကုိ တပည့္ေတာ္တို႔မွာ ဆင္ရဲမြဲေတေန၍ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ဖို႔ မတတ္ေသးပါဘုရား။ ထုတ္ေ၀ဖို႔ ပုဂၢိဳလ္လည္း မရွိေသးပါဘုရား။ ယင္းကဲ႔သို႔ စာပံုႏွိပ္ၿပီး မထုတ္ေ၀နိဳင္သျဖင္႔ သိရွိသူ နည္းပါးေနပါသည္။ ရွိလွ်က္ႏွင္႔ နည္းေနျခင္းသာျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ထြက္ေပၚလာပါလိမ္႔မည္။

သဂၤါယနာတင္သည့္ကိစၥႏွင္႔ တပည့္ေတာ္တစ္ခုေလွ်ာက္ထားလိုပါသည္ဘုရား။ သဂၤါယနာတင္ျခင္းမွာ ျမတ္စြာဘုရား သဗၺညဳတေရႊဉာဏ္ေတာ္ ရသည္မွစၿပီး ၀ါဆို လကပင္ ပရိနိဗၺာန္စံသည္ကာလအထိ ေလးဆယ္႔ငါး၀ါအတြင္း ေဟာၾကားခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသလား။ သို႔မဟုတ္ သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီးလက္ထက္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကုိ သန္႔စင္ခဲ႔ သည့္အၾကာင္းမ်ားကုိပါ တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္သည္မွာ ထည့္သြင္းပါသလား ဘုရား။ ထိုနည္းတူ သီဟို႒္တြင္ စတုတၳသဂၤါ ယနာတင္ခဲ႔ေသာ ၀႗ဂါမဏိ မင္းႀကီး၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကိုပါ စတုတၳသဂၤါယနာတြင္ ေရးသားမွတ္တမ္း တင္ခဲပပါသလားဘုရား။ တပည့္ေတာ္တို႔ ေ၀သာလီတြင္တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာအေၾကာင္းကုိ စာေပမ်ား၌လည္းေကာင္း၊ သမိုင္းရုပ္ၾကြင္း အေထာက္အထားမ်ား ျဖင္႔လည္းေကာင္း၊ ေတြ႕ရွိရပါ၏၊ တပည့္ေတာ္တို႔ႏွင္႔တကြ နိဳင္ငံျခားသုေတသီတို႔ လက္ခံထားပါသည္ဘုရား။

ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။ ။ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၅) ရခိုင္ျပည္ရွိ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေက်ာက္ရိုးေတာ္ဓါတ္၊ ဦးရာဇ္ေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရိုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးအမည္ေပးထားၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ပါ႒ိေတာ္ အ႒ာကထာတြင္ေတြ႕ရ၍ ေျဖရွင္း ေပးပါ။

ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။ ။ ဘုရားသခင္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္၍ မီးေလာင္ကြၽမ္းေသာအခါ ဓါတ္ေမြေတာ္ နွစ္မ်ိဳးၾကြင္းက်န္ပါသည္။ တစ္မ်ိဳးမွာ အသမၺႏၷဓါတ္ေတာ္ ႏွင္႔ ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာ သမၺႏၷဓါတ္ေတာ္ မ်ားျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ အသမၺႏၷ ဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ နဖူးသင္းက်စ္ေတာ္တစ္ဆူ၊ ညွပ္ရိုးေတာ္ႏွစ္ဆူ၊ စြယ္ေတာ္ေလးဆူ ျဖစ္ပါသည္။ သမၺႏၷ ဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ အေရာင္သံုး မ်ိဳးႏွင္႔ အရြယ္အစားသံုးမ်ိဳးၾကြင္းေၾကာင္း ရခိုင္ဓာတု၀င္က်မ္း၌ ေရးသားထားပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ တစ္ကိုယ္လံုးမွာ ဓါတ္ေတာ္ ေပါင္း ရွစ္စရြက္ၾကြင္းပါသည္။ ကြမ္းစာအားျဖင္႔ တစ္ဆယ္ေျခာက္ကြမ္းစာ ျဖစ္ပါသည္။ အေရာင္အဆင္းအားျဖင္႔ ေရႊေရာင္၊ ပြတ္သစ္စ ခရုသြင္းေရာင္၊ ခ်ရားေစ႔ေရာင္ တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ဘုရားရွင္၏ ၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔အား ေဒါနပုဏၰားက ေ၀ေပး၏။ မိမိတို႔အရပ္ေဒသမ်ားတြင္ ကုိးကြယ္ခဲ႔ၾကပါသည္။ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားကို မၾကာမီအဇာတသတ္မင္းသည္ တိုက္ယူၿပီး ရာဇျဂိဳလ္ျပည္မွာ ေျမထဲေစတီတည္၍ ထားခဲ႔ပါသည္။ ဓါတ္ေတာ္အေၾကာင္း ဤေနရာတြင္ ဆံုးေနပါၿပီ၊ ဤသည္ကား ေပါင္ေတာ္ဓါတ္၊ မ်က္လံုးေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရိုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ အ႒ကထာတြင္ မပါရွိပါ။

ဓါတ္ေတာ္မ်ား ေရာက္ရွိလာပံု

သုိ႔ေသာ္ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ ယေန႔ထိ ရခိုင္ျပည္၌ အမည္နာမ ႏွင္႔တကြ တည္ရွိေနေသးသည္။ ဤဓါတ္ေတာ္မ်ား ရခိုင္ျပည္ သို႔ အဘယ္ပံုေရာက္ရွိလာသည္ကို ရွင္းလင္းေလွ်ာက္ထားပါမည္။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ရွစ္ရာတစ္ဆယ္ရွစ္ႏွစ္ အၾကာတြင္ ပါဋလိပုတ္ျပည္၌ သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီး ထီးနန္းစိုးစံခဲ႔ပါသည္။ ထိုမင္းႀကီးသည္ ဓမၼာခႏၶာေပါင္းရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ကို ရည္စူးၿပီး ေစတီတည္လိုသျဖင္႔ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဓါတ္ေမြေတာ္မ်ားကို ရွာေဖြခဲ႔ပါသည္။ အဇာတသတ္မင္း ျပဳထားခဲ႔ေသာ ဓါတ္ေတာ္ မ်ားကုိ တူးေဖာ္ယူခဲ႔ပါသည္။ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ ေရႊပန္းကန္တြင္ အားလံုးတစ္စုတစ္ေပါင္းတည္း ျဖစ္ေနပါသည္။ ထုိဓါတ္ေတာ္မ်ားကို အသွ်င္ ေမာဂၢလိ ပုတၱတိႆ မေထရ္သည္အသားမွာ ျဖစ္လာေသာဓါတ္၊ အရိုးမွ ျဖစ္လာေသာဓါတ္၊ အေသြးမွျဖစ္လာေသာဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ ခြဲျခားခဲ႔ပါသည္။ အေသးစိတ္အားျဖင္႔ ဦးေခါင္းေတာ္ဓါတ္၊ ဦးေႏွာက္ေတာ္ဓါတ္၊ မ်က္လံုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ ျမတ္စြာဘုရား ၏အဂၤါႀကီးငယ္မွ ျဖစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ တစ္ခုခ်င္းခြဲျခမ္းၿပီး သီရိဓမၼေသာကမင္းအား ေပးခဲ႔ပါသည္။ သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီးသည္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ရရွိေသာအခါ ႒ာမနာသည္။ ဤေစတီ တည္ရမည့္ေနရာေဒသမ်ားကုိ အသွ်င္ ေမာဂၢလိပုတၱတိႆအား ေမးေလွ်ာက္ ခဲ႔ပါသည္။ ထိုအခါ အသွ်င္မာဂၢလိပုတၱတိႆက တကာေတာ္မင္းႀကီး ဤဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ႒ာပနာၿပီးေစတီတည္ရန္ေနရာေဒသမ်ားမွာ ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ကပင္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ ခ်မွတ္ခဲ႔ေသာ ေနရာတိုင္းတြင္ ေစတီတည္ရမည္ဟု ေျပာခဲ႔ပါသည္။ ထို ေနရာမ်ားကို ေစတီတည္ရန္အတြက္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားပို႔ေဆာင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မိန္႔ျမြတ္ခဲ႔ပါသည္။ ထိုအခါ အသွ်င္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ မေထရ္သည္ အသွ်င္ဗာဟုလမေထရ္ ႏွင္ အသွ်င္ တိႆမေထရ္တို႔အား ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ႔သည့္ ရခိုင္ျပည္ရွိေနရာ မ်ားတြင္ ေစတီတည္ထားရန္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ပို႔ေစခဲ႔ပါသည္။

သူရိယစကၠမင္းလက္ထက္မွာ

ထိုအသွ်င္တို႔သည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင္႔ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔ပါသည္။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီတြင္ သူရိယစကၠမင္းႀကီး မင္းျပဳလွ်က္ရွိပါသည္။ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားကို အသွ်င္ရွစ္ပါးသည္ သူရိယစကၠမင္းႀကီးအား ေပးအပ္ၿပီး ေစတီတည္ရ မည့္အရပ္ေဒသမ်ားကိုလည္း ေျပာခဲ႔ပါသည္။ သူရိယစကၠမင္းႀကီးသည္ ဓါတ္ေတာ္မ်ား လက္ခံၿပီး မူးႀကီး မတ္ႀကီး စစ္သူႀကီးမ်ားကို ေစတီတည္ရန္အတြက္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ေပးအပ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ျမြတ္ဆိုခဲ႔သည့္ေနရာတိုင္းသုိ႔ သြားေရာက္၍ ေစတီ ကုိတည္ေစပါသည္ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရား၊ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔ေသာအခါ ရပ္တန္႔ေတာ္မူၿပီး ဗ်ာဒိေတာ္ ေပးခဲ႔ေသာ ေသလာဂီရိ ေတာင္၌ ေက်ာက္ရိုးေတာ္ဓါတ္ကို ႒ာပနာၿပီး ေစတီတည္ခဲ႔ပါသည္။ မဥၥဴပဗၺတေတာင္တြင္ ခ်က္ေတာ္ဓါတ္ကုိ ႒ာပနာ၍ ေစတီတည္ခဲ႔ ပါသည္။ မိဂပဗၺတေတာင္၌ သင္းက်စ္ေတာ္ဓါတ္ကို ႒ာပနာ၍ ေစတီတည္ခဲ႔ပါသည္။

တစ္ျပည္လံုးမွာ

ဤသို႔ျဖင္႔ ရခိုင္ျပည္တစ္ခုလံုးတြင္ ဗ်ာဒိတ္၀င္ေစတီ ၂၄၈ ဆူကုိ တည္ခဲ႔ပါသည္။ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္ၿပီးမွ လာတည္ရျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ဤသည္ကား ဦးေခါင္းေတာ္ဓါတ္၊ ဤသည္ကား ဦးေႏွာက္ေတာ္ဓါတ္၊ ေပါင္ေတာ္ဓါတ္၊ ေျခသလံုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ ခြဲျခမ္းေဟာၾကားျခင္းကုိ မျပဳနိဳင္ေတာ႔ပါဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ ဘုရားေဟာ ပါ႒ိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တို႔မွာ မပါရွိျခင္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

အမွန္တည္ေသာဓါတ္ေတာ္မ်ား

အ႒ာကထာ စသည္တို႔မွာ မပါရွိေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ ေက်ာက္ရိုးေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရိုးေတာ္ဓါတ္၊ ခ်က္ေတာ္ဓါတ္၊ လွ်ာေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ တည္ရွိေနပါသည္။ ဤဓါတ္ေတာ္အမည္မ်ားကုိလည္း ဓည၀တီေခတ္မွစၿပီး ေခတ္အဆက္ဆက္၏ ဘုရင္မ်ား ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ႔သည္ကုိ ကဗၸည္းေက်ာက္စာတို႔ ထားခဲ႔ပါသည္ဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ ဘုရားေဟာပါ႒ိေတာ္ အ႒ာကထာ စသည္တို႔မွာ မပါေသာ္လည္းအမွန္စင္စစ္ တည္ရွိေသာ ဓါတ္ေမြေတာ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားပါသည္ ဘုရား။ ဓါတ္ေမြေတာ္ ေစတီမ်ားမွာ ကစၧပနဒီ ေခၚ ကုလားတန္ျမစ္၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌ လည္းေကာင္း၊ အညွာနဒီေခၚ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္ ၌လည္းေကာင္း၊ သရီရနဒီေခၚ သရီေခ်ာင္း၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌ လည္းေကာင္း၊ ရႏၵနဒီေခၚ ရမ္းေခ်ာင္း၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌ လည္းေကာင္း၊ ရမ္းျဗဲကြၽန္း၊ ဖရံုကာကြၽန္း၊ သံတြဲစေသာ ေနရာေဒသအႏွံ႕ ရခိုင္တစ္ျပည္လံုးတြင္ ျမတ္စြာဘုရား၏ တစ္ကုိယ္လံုးရွိ ဓါတ္ေတာ္မ်ား တည္ရွိခဲ႔ပါ၏။ ဗုဒၶ၏ဓါတ္ေတာ္နိဳင္ငံ ဟုလည္း ေခၚသင္႔ပါသည္။

ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။ ။ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၆) ရခိုင္ျပည္တြင္ အသံုးျပဳေသာ ပါဠိေတာ္မ်ားမွာ ျမန္မာမူျဖစ္သေလာ၊ မည္သည့္မူနည္း၊ သဂၤါယနာေျခာက္တန္တြင္ ပါေသာမူ ျဖစ္သေလာ၊ ေျဖရွင္းေပးပါ။

ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။ ။ တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္တြင္ အသံုးျပဳခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ကို ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္ဟု ေခၚပါသည္။ ျမန္မာနိဳင္ငံ ကို ေရာက္ရွိလာေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မွာ သတံုကတစ္ဆင္႔ အေနာ္ရထာမင္း ယူခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ သထံုပိဋကတ္မွာလည္း သီဟိုဠ္မွတဆင္႔ ေရာက္လာေသာ ပိဋကတ္ျဖစ္၍ သီဟိုဠ္ပိဋကတ္ေခၚေၾကာင္း သိရပါသည္ဘုရား သီဟိုဠ္မွာလည္း သွ်င္မဟာ ဗုဒၶေဃာသပိဋကတ္ ႏွင္႔ သီဟိုဠ္နိဳင္ငံသားတို႔အေခၚ စရိယပိဋကတ္ဟူ၍ ရွိခဲ႔ပါသည္ ဘုရား၊ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအိုတို႔မွာ ရွိေသာ ပိဋကတ္ကုိ ဇင္းမယ္ပဏၰာသ ပိဋကတ္ေတာ္ဟု ေခၚေၾကာင္း သိရိွရပါသည္။


ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္

တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ပိဋကတ္ကို အဘယ္႔ေၾကာင္႔ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ဟု ေခၚရျခင္းကုိ ရွင္းပါမည္ဘုရား၊ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာမူအတိုင္း ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ပါသည္။ ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာမူအတိုင္း တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္တြင္လည္း စတုတၳအႀကိမ္သဂၤါယနာတြင္ တတိယအႀကိမ္မူအတိုင္း သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ ဤကဲ႔သို႔ မူရင္းအတိုင္း အဆင္႔ဆင္႔ စတုတၳအႀကိမ္အထိ ဆင္းသက္လာေသာ္လည္း ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ျဖည့္စြပ္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ႏုတ္ပယ္ျခင္းလံု၀ မျပဳျပင္ဘဲ တစ္သေ၀မတိမ္း ရခိုင္အေခၚ စာမ်ဥ္းအခၽြတ္ ပင္လွ်င္ မွန္ကန္ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္ ျဖစ္ပါသည္။ စာမ်ဥ္းဆိုသည္မွာ မ်ဥ္းေၾကာင္းကုိ ေခၚျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ ေရွးစကားမွာ မ်ဥ္းေၾကာင္းကုိ ႀကိဳးတန္းဟုေခၚပါသည္။ ဥပမာအားျဖင္႔ သစ္တံုးတစ္တံုးကို လႊဆရာက ဗဟိုခြဲလို လွ်င္သစ္တံုးေခါင္းမွေန မီးေသြးသုတ္လိမ္းထားေသာႀကိဳးကုိ အလယ္က်ေအာင္ထားၿပီး အျခားတဖက္မွ လူတစ္ဦးကႀကိဳး ကိုတင္းေနေအာင္ကိုင္၍ ႀကိဳးကိုဆြဲရိုက္ရပါသည္။ ထိုအခါ မီးေသြးသုတ္လိမ္းထားေသာ ႀကိဳး၏ အေၾကာင္းသည္ သစ္တံုး ေပၚ၌ ထင္းရွားစြာေပၚေနပါသည္။ လံုး၀ေကာက္ေကြ႕ျခင္း မရွိပါ။ ထိုးနည္းတူစြာ ရခိုင္ျပည္ရွိ ပိဋကတ္ေတာ္ မ်ား မွာလည္း ႀကိဳးတန္းသည္အေကြ႕အေကာက္မရွိသကဲ႔သို႔ ျပဳျပင္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ႏုတ္ပယ္ျခင္းတည္းဟူေသာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ အေကာက္အေကြ႕ မပါရွိသျဖင္႔ ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ဟု အမည္ေပးထားပါသည္ ဘုရား။

ပိဋကတ္တိုက္ေလးဆယ႔္ရွစ္ခု

ေရွးရခိုင္ဘုရင္အုပ္စိုးေသာေခတ္က ေျမာက္ဦး၏ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ သံဃာေတာ္တစ္ေထာင္ဆံ႔ေသာ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး သံုဆယ့္ေျခာက္ေက်ာင္း ရွိခဲ႔ေၾကာင္း မွတ္သားရပါသည္။ ထိုေက်ာင္းေတာ္ႀကီးမ်ား၌ ဗုဒၶစာေပကုိ သင္ၾကားေနေသာ သံဃာေတာ္ကို သည္ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္ကုိ စံထား၍ေလ႔လာၾကပါသည္။ ထိုပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ထားရွိရန္အတြက္ ပိဋကတ္တိုက္ေခၚ ပုထိုးမ်ားကို ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေနရာအႏွံ႔တြင္ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ သမိုင္းအဆိုအရ ပိဋကတ္တိုက္ေပါင္း ေလးဆယ္႔ရွစ္ခုရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။ ယခုအခါၿပိဳပ်က္သြားသျဖင္႔ အခ်ိဳ႕အ၀က္ကိုသာ ေတြ႕ရပါ သည္။ ယခုထက္တိုင္ အေကာင္းပကတိေတြ႕ရေသာ ပိဋတိုက္မွာ ခ်ိန္ကိုက္ ပိဋကတ္တိုက္၊ ဘက္ေတာ္ ပိဋကတ္တိုက္၊ မယ္ေတာ္ကူ ပိဋကတ္တိုက္ တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေၾကာင္႔ ေရွ႕ေခတ္ေရးသားခဲ႔ေသာ စာေပမ်ား၌ ေ၀သာလီတြင္ သဂၤါယနာ တင္ခဲ႔စဥ္က မူအျဖစ္ထားခဲ႔ေသာ ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္မွ တဆင္႔ေရးကူးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ေပစာ၏အဆံုး ၌ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္အတိုင္း ေရးကူးျခင္းျဖစ္ပါသည္ဟု ေရးထားသည္ကို ယေန႔တိုင္ေပစာမ်ားတြင္ မ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိ နိဳင္ပါေသးသည္ဘုရား။

တပည့္ေတာ္သည္ အရွင္ဘုရား၏ ေမးခြန္းမ်ားကို ရွင္းလင္းေျဖဆိုခဲ႔သည္မွာ ေလးနာရီခန္႔ၾကာျမင္႔ခဲ႔ပါၿပီ၊တပည့္ ေတာ္၏ ရွင္းလင္း ေျဖဆိုခ်က္မ်ားကိုလည္း သေဘာေပါက္လက္ခံလိမ္႔မည္ထင္ပါသည္။ အရွင္ဘုရားတို႔မွာ ဘုရားဖူးရန္လည္း ရွိေနပါေသး၍ တပည့္ေတာ္၏ ရွင္းလင္းေျဖဆိုခ်က္မ်ားကို အဆံုးသတ္ခြင္႔ ျပဳပါဘုရား။

ဆရာႀကီး၏ ဦးဦးသာထြန္း (ရခိုင္ျမန္မာ)ေျဖၾကားေလွ်ာက္ထားခ်က္အေပၚ အရွင္ဉာဏိႆရ ဆရာေတာ္ႀကီးမွ ေနာက္ထပ္ေမးျမန္းျခင္း မျပဳေတာ႔ဘဲ ဘုရားဖူးရန္အတြက္ ညေန ၅ နာရီခန္႔တြင္ ရွစ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီးမွ ၾကြသြားခဲ႔ပါ သည္။

Labels:

1 Response to "ရခုိင္-ျမန္မာ ပ႑ိတ္ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္းအား ေမးခြန္းႀကီး (၆) ခြန္း ေမးခဲ႔ပါသည္။"

.
gravatar
Unknown Says....
June 24, 2015 at 8:57 PM

စာမ်က္ႏွာမ်ား ထပ္ေနပါသည္။ဆက္ဖတ္မရပါ။ျပင္ဆင္ေပးပါ

Leave A Reply

Subscribe to: Post Comments (Atom)