အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ သမုိင္းမွတ္တုိင္ ထူခဲ့တာ အခုဆုိရင္ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ျပည့္ခဲ့ပါၿပီ။ တန္းတူအခြင့္အေရး ရရွိဖုိ႔ ေဒါက္တာ မာတင္ လူသာကင္း ဦးေဆာင္ၿပီး ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ ခ်ီတက္လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔မွာေတာ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ပထမဆုံး လူမဲ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား (Barack Obama) လည္း တက္ေရာက္ မိန္႔ခြန္းေျပာခဲ့တာပါ။ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ၾကာ တန္းတူအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ ဒီကေန႔အခ်ိန္မွာ ဘယ္အေျခအေနအထိ ေရာက္ေနၿပီလဲ ဆုိတာကုိေတာ့ ကုိသိန္းထုိက္ဦး က တင္ျပထားပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၅၀ က အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈကို ဆန္႔က်င္ၿပီး တန္းတူေရးအတြက္ ၀ါရွင္တန္မွာ ခ်ီတက္ခဲ့ၾကတဲ့ ခ်ီတက္ပြဲက ေပးခဲ့တဲ့ သင္ခန္းစာကေတာ့ အေမရိကန္ ျပည္သူေတြဟာ သမိုင္းအမွားၾကားမွာ ပိတ္မိေနသူေတြ မဟုတ္ဘူး၊ ကိုယ့္ကံၾကမၼာရဲ႕ အရွင္သခင္၊ ကိုယ့္ဘာသာ ဖန္တီးႏုိင္သူေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ ျပသခဲ့တာပါဆုိၿပီး အေမရိကန္ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား (Barack Obama) က  ေျပာဆုိပါတယ္။

၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ သမၼတေဟာင္း လင္ကြန္းရဲ႕ ႐ုပ္ထုႀကီးေရွ႕မွာ က်င္းပတဲ့ အခမ္းအနားကို လူေတြ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ တက္ေရာက္ပါတယ္။ မာတင္ လူသာကင္းရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြအျပင္ အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ကလင္တန္၊ သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီကာတာတို႔လို  ထင္ရွားတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြေရာ၊ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၅၀ က စိတ္ဓာတ္ေတြကို ျပန္လည္ခုိင္မာေအာင္ အသက္သြင္းဖို႔ ေျပာသြားခဲ့တဲ့ ေအာ္ပရာ ၀င္းဖရီး (Opera Winfrey)၊ ဂ်င္မီ ေဖာ့စ္ (Jimy Fox) တုိ႔လို ထင္ရွားတဲ့ သ႐ုပ္ေဆာင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ အခမ္းအနားမွာ တက္ေရာက္ပါတယ္။  သမၼတေဟာင္း ေဘလ္ ကလင္တန္က အခမ္းအနားမွာ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ႏိုင္ငံေရး ယုံၾကည္မႈအတြက္ ႐ုိက္တာႏွက္တာ သတ္တာျဖတ္တာ ပစ္ခတ္တာမ်ဳိး က်ေနာ္တုိ႔ မႀကံဳရေတာ့ပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရးအရ ေဘးက်ပ္နံက်ပ္ ျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ မဟုတ္ဘူးဆုိတာကို က်ေနာ္ ေလးေလးစားစား ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေစာဒက တက္ေနၾကတာေတြကုိ အဆုံးသတ္ၿပီး အေမရိကန္ လူထုအတြက္ ေနာက္ျပန္ဆဲြေနတဲ့ ဂိတ္တံခါးေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ပုခုံးနဲ႔ တုိက္ၿပီး ဖြင့္ၾကရမယ့္ အခ်ိန္တန္ေနပါၿပီ။”

လူတိုင္းဟာ တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရးကို ပိုင္ဆုိင္ဖို႔ ဖန္တီးခံထားရသူေတြ ျဖစ္တယ္။ လြတ္လပ္စြာ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ခြင့္၊ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ရွာေဖြခြင့္ ဒီလို အမွန္တရားနဲ႔ အေျခခံမူေတြကို ဖန္တီးသူေတြ ကိုယ္တိုင္က ေပးဆပ္ထားခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ တခ်ိန္က မာတင္ လူသာကင္း ေျပာခဲ့တဲ့ အသုံးအႏႈန္းတခ်ဳိ႕ကို ျပန္လည္ သုံးႏႈန္းရင္း သမၼတ အိုဘားမားက အဓိက မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ေျပာသြားခဲ့တာပါ။

အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈဟာ ေပးဆပ္မႈေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔ စြန္႔လႊတ္ခဲ့ရတယ္လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။ ခက္ခဲတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြက ရခဲ့တဲ့ သင္ခန္းစာတခုကေတာ့ တခါတုန္းက ဖရဒ္ရစ္ ေဒါက္ဂလပ္စ္ (Frederick Dogulas) ေျပာခဲ့သလိုပါပဲ။ လြတ္လပ္ေရးဆုိတာ သူမ်ားက ေပးတာမဟုတ္ဘူး။ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈ၊ စည္းကမ္းရွိမႈ၊ ခုိင္က်ည္မႈ၊ ယုံၾကည္မႈေတြနဲ႔ ရယူရတာ ျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး သမၼတ အိုဘားမားက ေျပာသြားခဲ့တာပါ။

“သူတို႔ အခုလို ခ်ီတက္ခဲ့လို႔ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရး ဥပေဒေတြကို အတည္ျပဳႏုိင္ခဲ့တာပါ။ သူတုိ႔ အခုလို ခ်ီတက္ခဲ့တဲ့အတြက္ မဲေပးခြင့္ အခြင့္အေရးေတြ လက္မွတ္ေရးထိုးႏုိင္ခဲ့တာပါ။ သူတုိ႔ ဒီလို ခ်ီတက္ခဲ့တဲ့အတြက္လည္း သူတုိ႔ သားသမီးေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းနဲ႔ ပညာေရးဆုိင္ရာ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္တံခါးေတြ ပြင့္လာခဲ့ၿပီး၊ သူမ်ားရဲ႕ အ၀တ္ေလွ်ာ္ေပးရ၊ ဖိနပ္တုိက္ေပးရတဲ့ ဘ၀ကေန ႐ုန္းထြက္ႏုိင္ဖို႔ စိတ္ကူးယဥ္ႏုိင္ခဲ့တာပါ။”

ၿပီးခဲ့တဲ့ ရာစုႏွစ္၀က္အတြင္း လူမဲေတြအတြက္ စိတ္ေတာင္မကူးႏုိင္ခဲ့ဘူးလို႔
ေျပာရမယ့္ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆိုေပမဲ့လည္း လူမဲေတြအၾကား အလုပ္လက္မဲ့ဦးေရ အေရအတြက္ဟာ လူျဖဴ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းနဲ႔စာရင္
ႏွစ္ဆေလာက္ ပိုမ်ားေနၿပီး လက္တင္အေမရိက တုိက္သားေတြရဲ႕ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းက ေနာက္မွာ ကပ္ေနတဲ့အေၾကာင္း၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟမႈကလည္း နည္းမသြားဘဲ ပိုေတာင္မွ ႀကီးလာခဲ့တယ္လို႔ သမၼတ အိုဘားမား က ေထာက္ျပပါတယ္။

အတိတ္က က်ေနာ္တို႔ ရတဲ့ သင္ခန္းစာေတြဟာ မနက္ျဖန္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကို ေမြးဖြားေစခဲ့တယ္လို႔ သမၼတ အိုဘားမားက ေျပာဆုိသြားခဲ့ပါတယ္။

မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႔ ထင္ရတဲ့ အခက္အခဲေတြၾကားမွာ ဒီတုိင္းျပည္ကို ခ်စ္ျမတ္ႏုိးသူေတြက ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲခဲ့ၾကပါတယ္ဆုိၿပီး သမၼတ အိုဘားမား အခုလို ေျပာဆုိသြားခဲ့ပါတယ္။

“ဘယ္ျပည္နယ္ကပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လူမ်ိဳး၊ ဘယ္ဘာသာကိုမဆို ကိုးကြယ္ၾကတဲ့ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ အေမရိကန္ေတြ အတူတကြ ညီရင္းအကို စိတ္ဓာတ္မ်ိဳးနဲ႔ လက္တြဲမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာ္ျဖတ္မယ့္ ေတာင္တန္းေတြလည္း နိမ့္ဆင္းသြားပါလိမ့္မယ္။ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ေျမျပင္ေတြလည္း ညီညာျပန္႔ျပဴးသြားပါလိမ့္မယ္။ ေကြ႔ေကာက္တဲ့ ေနရာေတြကလည္း သာယာလွပစြာနဲ႔ ေျဖာင့္တန္းသြားမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ အရင္ အနစ္နာခံ ေပးဆပ္ခဲ့ၾကသူေတြ ယံုၾကည္လက္ခံခဲ့ၾကတဲ့ ဒီတုိင္းျပည္ဟာ ဘုရားသခင္ရဲ႕ တခုတည္းေသာ တုိင္းျပည္၊ ခြဲျခားမႈေတြ မရွိႏုိင္တဲ့ အားလံုးအတြက္ လြတ္လပ္ျခင္းနဲ႔ တရားမွ်တမႈရွိတဲ့ တုိင္းျပည္၊ ဒီတန္ဖိုးထားမႈေတြရွိတာ ေသခ်ာခဲ့ၿပီဆုိတာကို က်ေနာ္တုိ႔ အခိုင္အမာ ေျပာႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။”