ၿဗိတိသွ်နယ္ခဲ်တို႔သညမလဲႊမေရွာင္သာလြတ္လပ္ေရးေပးရမည့္အခါမွာ၊ ေဒသခံမ်ားအေရးကိုအေလးအနက္ စဥ္းစားျခင္းမရိွဘဲ၊အလြယ္နည္းကိုသံုးကာ၊ နယ္ေျမသတ္မွတ္ေပးခဲ့ၾကသည္။ တခ်ဳိ႔ေနရာမွာဆိုလွ်င္ ကိတ္မုန္႔တံုးကိုလီွးသလို၊လီွးၿပီး၊ ဤအပိုင္းကိုဘယ္သူယူ၊ ဟိုအပိုင္း တေယာက္ယူစသည္ျဖင့္ၿပီးစလြယ္ ခဲြေဝေပးခဲ့သည္။
ယင္းသို႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္၊ လြတ္လပ္ေရးရရိွေသာ နယ္ခဲ်ခံနိုင္ငံမ်ားတြင္၊ လူမို်းေရး၊ ဘာသာေရး၊ တန္းတူအခြင့္အေရးရရိွေရး၊ နိုင္ငံ့အာဏာခဲြေဝေရး၊ စေသာအဓိကအခ်က္မ်ားေပၚမူတည္ၿပီး၊ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ျပႆနာမ်ားရိွလာသည္။ထိုထက္ဆိုးသည္မွာ နယ္ခဲ်႔မ်ားသည္၊ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚလံုးဝေထာက္ထား စာနာစိတ္မရိွဘဲ နိုင္ငံျခားသားမ်ားကို အလံုးအရင္းျဖင့္ေပးဝင္ေစခဲ့သည္။ ဝင္ေရာက္လာေသာ အခ်ဳိ႔နိုင္ငံျခားသားမ်ားသည္၊ စီးပြါးေရးတခုတည္းကိုသာခ်ယ္လွယ္ၾကသည္၊ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရး နိုင္ငံေရးမ်ားတြင္ စြက္ဖက္ရန္ေရွာင္ၾကည္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဘာသာေရးစိတ္ျပင္းထန္ၿပီး၊ မိမိဘာသာေရးကိုသာ တဖက္သတ္သိေသာ၊ ဘာသာေရးအတြက္ စစ္တိုက္ရန္ပင္ ဝန္မေလးေသာ၊ နိုင္ငံျခားသားမ်ားမွာမူ၊ စီပြါးေရးထက္၊ ဘာသာေရးဝါးမ်ဳိလႊမ္းမို္းေရးကိုသာ အဓိကအားထုတ္လာသည္။ ဘာသာေရး ေဟာေျပာစည္းရံုးမႈထက္ လြယ္ကူေသာ၊ေသြးေနွာသာသနာျပဳေရးကိုသာ ဦးစာေပးလုပ္ေဆာင္ၾကသည္။ ေနထိုင္ရာနိုင္ငံ၏ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒထက္၊ ဘာသာေရးစည္းမ်ဥ္းမ်ားကိုသာ အေလးေပးလိုက္နာလိုၾကသည္။
ဤတြင္တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ဘာသာေရးနွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးစဥ္မ်ားကို ထိခိုက္လာသည္။ ထိုမွတဆင့္တက္ၿပီး နိုင္ငံေရးေျခလွမ္းမ်ားျဖင့္ အခြင့္အေရးမ်ဳိးစံုကို ေတာင္းလာသည္။ သီးျခားနိုင္ငံထူေထာင္ရန္အထိ ျဖစ္လာသည္။ဘာသာတူနိုင္ငံမ်ားမွလည္း ဝိုင္းဝန္းေထာက္ခံအားေပးၾကသည္။ နိုင္ငံအစိုးရမွတည္ဆဲဥပေဒနွင့္ အညီေဆာင္ရြက္လာေသာအခါ၊ လူသားစိတ္မရိွဘဲ၊ လူ့အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖါက္ကာ၊ မတရားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကေသာ၊ နယ္ခဲ်႔နိုင္ငံမ်ားက သူေတာ္ေကာင္းစကားေျပာလာသည္။ လူအခြင့္အေရးစကားေျပာၿပီး အမွတ္ယူၾကသည္။ သူတို႔ေမႊေနွာက္ဖန္တီးထားခဲ့ေသာ အရႈပ္ေတာ္ပံုမ်ား၊ျပည္တြင္းစစ္မ်ားေၾကာင့္ လူေထာင္ေသာင္းခီ်၍ ေသဆံုးရမႈမ်ားကိုမူ မသိက်ဳိးကံြ်ေနသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ အနွစ္(၃ဝ)ခန္႔မွစ၍၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ေရာက္ဘဂၤလီမ်ားသည္၊ အျခားေသာတိုင္းနွင့္ ျပည္နယ္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ေနထိုင္ခြင့္ မရေတာ့ေပ။ ဘဂၤလီတုိ႔၏ ေရႊ႔ေျပာင္းသြားလာမႈကို ပိတ္ပင္လိုက္သည္။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္မနၱေလးလမ္းမႀကီးမ်ား ကို ထိေရာက္စြာပိတ္ထားလိုက္သည္။ သေဘာမွာ၊ ၁၉၈၂ ခုလူဝင္မႈဥပေဒခ်ဳိးေဖါက္သူမ်ားကို ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ပိတ္ေလွာင္ထားလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အျခားနိုင္ငံမ်ားတြင္မူ ဤသို႔မဟုတ္၊ သီးသန္႔ေနရာတခုတြင္၊ သီးျခားကန္႔သတ္ထားသည္။ နိုင္ငံသားမ်ားနွင့္ ေရာေနွာေနထိုင္ခြင့္မျပဳေခ်။
ယခုမွာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအေရးကို ထည့္တြက္ပံုမရ။ ယင္းတုန္းက၊ ရခိုင္လူထုသေဘာထားကိုမေမး၊ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ သေဘာထားလိုက္သည္။ ဤသည္ကား၂ဝ၁၂ နွစ္ ရခိုင္နွင့္ဘဂၤလီအေရးျဖစ္ေပၚေစျခင္း၏ မူလအစျဖစ္သည္။ ဘဂၤလီမ်ား၏ မေက် နပ္မႈအစလည္းျဖစ္သည္။ ရခိုင္ဘဂၤလီရန္တိုက္ေပးလိုက္သလိုလည္းျဖစ္သည္။
ထိုအခါက်ဥ္းေျမာင္းေသာရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဘဂၤလီမ်ား၏လူဦးေရမွာ အံံ့မခန္းလိလိတိုးလာကာ၊ အိမ္ရွင္ရခိုင္မ်ားနွင့္ထိေတြ႔နီးကပ္ေနထိိုုင္မႈ၊မ်ားလာသည္။ ထိုအခါဘဂၤလီမ်ားသည္၊ မသိ၍ျဖစ္ျဖစ္၊ တမင္ျဖစ္ျဖစ္၊ အိမ္ရွင္ရခိုင္မ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားကို ေစာ္ကားလာၾကသည္။ ရခိုင့္ယဥ္ေက်းမႈအရ၊ ရခိုင္တို႔တြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ဖိနိွပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မထား၊ တန္းတူအခြင့္အေရးေပးသည္။ ဤသည္ကိုအခြင့္အေရးယူကာ၊ ဘဂၤလီမ်ားသည္၊ ေဈး၊ ေက်ာင္း၊ အလုပ္ခြင္၊ လမ္းမမ်ားတြင္ရခိုင္အမ်ဳိသမီးမ်ားကိုေစာ္ကားၾကသည္။ရခိုင္လူသူျပတ္လွ်င္ အဓမၼက်င့္ၾကသည္။အစိုးရဝန္ထမ္းဆရာမမ်ားပင္ ခဏခဏအဓမၼျပဳက်င့္ခံရသည္။
ဘဂၤလီမ်ားသည္တဏွာရာဂအတြက္ဆိုလွ်င္၊ ေထာင္ကိုအသာထား၊ အသက္ကိုပင္ေပးဝံ့သူမ်ားျဖစ္သည္။ ေထာင္က်ခံၿပီး မိန္းမအမ်ားအျပားယူၾကသည္။ ေနရာတိုင္းလမ္းတိုင္းလိုလိုပင္ ဘဂၤၤလီမ်ားရိွေနသည္။ ေရွာင္၍မရျဖစ္ေနသည္။ မေက်နပ္ေသာ ဘဂၤလီတို႔သည္ နီးရာရခိုင္မ်ားကို လွမ္းကိုက္ၾကသည္။ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္ေက်းရြာမ်ားတြင္ အမ်ဳိသမီးမ်ားမွာ တေယာက္တည္း ေရမခပ္ဝံ့၊ ဟင္းမခူးဝံ့၊ထင္းမေခြဝံ့၊ လယ္တဲမသြားဝံ့စေသ ာဒုကၥမ်ားနွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။
ရခိုင္လူမို်းမ်ားမွာ ေခာတ္မီစြာလူဦးေရးတိုးပြားမႈကို ကန့့္သတ္လာၾကေသာ္လည္း၊ ဘဂၤလီမ်ားကမႈ လူဦးေရတိုးပြါးမႈကို အားေပးၿမဲအားေပးေနေသာအခါ၊ ေသးငယ္ေသာရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း၊ ရခိုင္နွင့္ ဘဂၤလီမွာလူဦးေရအခ်ဳိးညီ ျဖစ္လာသည္။ ဘဂၤလီတို႔၏ လူဦးေရမွာ ပိရမစ္ပံုျဖစ္ေနသည္ (အသက္အငယ္ဆံုးက အမ်ားဆံုးျဖစ္သည္)။
ရခိုင္လူနည္းစုမ်ားအတြက္စိူးရိမ္ရသည္ဟု နိုင္ငံျခားသားတဦးကဆိုဘူးသည္။ဤသို့ျဖစ္ေနသည္မွာၾကာၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း တျခားတိုင္းနွင့္ျပည္နယ္မ်ားမွ မသိၾကေပ။ ရခိုင္မ်ားမွာျကိတ္၍ခံစားေနၾကရသည္။ ေတြးပူေနၾကသည္။
၁၉၈၂ ခုမတိုင္မီကဆိုလွ်င္ ဝင္ေရာက္တိုးပြါးလာေသာ ဘဂၤလီမ်ားမွာ အျခားေသာ တိုင္းျပည္နယ္မ်ားသို့ ျပန့္နံွ့သြားၾကသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္၊ ရခိုင္၊ ဘဂၤလီ လူးသာလြန့္သာရိွေနသည္။ ယခုအခါမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဘဂၤလီမ်ားကို အနွစ္(၃ဝ) ၾကာပိတ္ေလွာင္ထားလိုက္ေသာအခါ ေပါက္ကဲြလုျဖစ္ေနေသာ ရခိုင္ဘဂၤလီ ပဋိပကၼဗံုးႀကီး မွာ၂ဝ၁၂ခုဇြန္လ(၈)ရက္ ေန့လည္(၁)နာရီတြင္ေပါက္ကဲြသြားသည္။
ဤအေျခအေနကို ေစာစီးစြာေျဖရွင္းေပးရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ရခိုင္နွင့္ဘဂၤလီလူမို်းေရးပဠိပကၼျဖစ္လာမွ အေပၚယံေၾကာေျဖရွင္းသည္။ ေျဖရွင္းပံုမွာလည္း အေၾကာင္းရင္းကိုရွာေဖြေျဖရွင္းျခင္းမျပဳသျဖင့္ အနာတျခား၊ေဆးတျခားျဖစ္ေနသည္။ ဘဂၤလီမ်ားသည္ လူဦးေရမ်ားျပား လာသည္သာ မဟုတ္ဘဲအျခားတစ္ဖက္တြင္ ဘဂၤလီနိုင္ငံေရးအုပ္စုမ်ား၊ ဘာသာေရးအုပ္စုမ်ားသည္လည္း တိုးတက္ခိုင္မာလာသည္။ ျပည္ပနိုင္ငံမ်ားနွင့္လည္းေကာင္း ျပည္ပမီဒီယာမ်ားနွင့္လည္းေကာင္း၊ ေကာင္းစြာခ်ိတ္ဆက္ထားနိုင္ၿပီျဖစ္သည္။
အိုအိုင္စီ၌ပင္ ကိုယ္စားလွယ္တက္ေရာက္ခြင့္ရေနျပီျဖစ္သည္။ ဘဂၤလိီနိုင္ငံေရးအုပ္စုသည္၊ ဤသို့စနစ္တက်စီစဥ္ၿပီး၊ ေတာင္ကုတ္ကိစၥကိုအခြင့္အေရးယူကာ၊ ဇြန္လ(၈)ရက္ေန့တြင္ျပႆနာကိုစလိုက္သည္။ တခိ်န္တည္းမွာပင္ျပည္ပမီဒီယာမ်ားမွဓါတ္ပံုအတု၊ သတင္းမွားမ်ားျဖင့္ထုတ္လႊင့္ျဖန့္ခီ်နိုးေဆာ္ၾကသည္။
ကုလသမဂြနွင့္မူဆလင္နိုင္ငံမ်ားမွကိုယ္စားလွယ္မ်ားေရာက္လာၾကသည္။အခ်ဳိ႔မွာ အျဖစ္မွန္ကိုသိရိွသြားၾကသည္၊ အခ်ဳိ႔မွာ ဘက္လိုက္ၾကသည္၊ ဘဂၤလီ(၉ဝ%)မွမိမိတို႔သည္ ဘဂၤလီမ်ား ျဖစ္ေျကာင္းဝန္ခံၾကေသာ္လည္း၊ ျပည္ပမီဒီယာအခ်ဳိ႔မွာ ရိုဟင္ဂ်ာဟုသာ ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ (၃)လခန္႔ၾကာေသာအခါ အျဖစ္မွန္နားလည္ေသာ ျပည္ပနိုင္ငံမ်ားနွင့္ မီဒီယာမ်ားမွဖိအားေပးမူ၊ ဘက္လိုက္မူေလ်ာ့နည္းသြားသည္၊ ေဒသမွာလည္းယာယီအေပၚယံတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းလာသည္။ ရခိုင္အေရးေလ့လာစံုစမ္း ေရးေကာ္မီရွင္တစ္ခုကို ဖဲြ႔စည္းျပီးေလ့လာစံုစမ္းေစသည္။ ပုဒ္မ(၁၁၄)ကိုပင္အခိ်န္ေလ်ာ့လိုက္နိုင္သည္။ သို႔ပါေသာ္ျငားလည္း ေျဖရွင္းမႈမမွန္သျဖင ့္တည္ၿငိမ္မႈမွာမခိုင္မာေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္္ ဤသို့ေဒသတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းလာမႈကိို၊ ဘဂၤလိီနိုင္ငံေရးသမားမ်ားက မေက်နပ္ၾကေခ်။ အေၾကာင့္းမူ သူတို႔ရည္မွန္းထားခ်က္ကို မေရာက္၍ျဖစ္သည္၊ သူတို့ရည္မွန္းခ်က္မွာကုလသမဂနွင့္ ျပည္ပမႈစလင္နိုင္ငံမ်ား၏ဖီအားျဖင့္(၁၉၈၂)ခု လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒကိုျပင္ဆင္ၿပီး၊ ဘဂၤလီအားလံုးကို နိုင္ငံသားနွင့္နိုင္ငံသားအခြင့္အေရး ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ထိုေျကာင့္ဘဂၤလီနိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ တစ္ေက်ာ့ျပန္ဆူပူၿပီး၊ နိုင္ငံတကာဖိအားနွင့္ ပံ့ပိုးမူကိုရယူရန္ ဗ်ဴဟာဆင္ၾကသည္။
ေဒါသျဖစ္လြယ္ေသာ ရခိုင္တို႔၏ဓေလ့ကို ေကာင္းစြာသိေသာဘဂၤလီတို႔သည ္ရြာနီးခ်ဳပ္စပ္ေနရခိုင္မ်ားကို၊ နည္းမို်းစံုျဖင့္ ရန္စလာၾကသည္။ရခိုင္မ်ားကို အလိုက္ေခ်ာင္းဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ျခင္း၊ နုတ္အားျဖင့္ဆဲဆိုၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ မိန္းကေလးမ်ားကို ယိသဲသဲေစာ္ကားျခင္း၊လမ္းသြားလမ္းလာမ်ားကို္ပိတ္ဆို့ရန္ရွာျခင္း စသည္မ်ားကိုျပဳလုပ္ၾကသည္။ မိမိတို႔ ဗလီကိုပင္ မိမိတို႔ဝင္ေရာက္မီးရိူႈ႔ၿပီး ျပႆနာတက္ေအာင္ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ရခိုင္မ်ားသည္ မခံနိုင္၍ ဝိုင္းဝန္းတိုက္ခိုက္လာလွ်င္၊ မိမိေနအိမ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္မီးရိႈးၿပီး ထြက္ေျပးနိုင္ရန္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မူမ်ား ျပဳလုပ္ထားၾကသည္။ အိမ္ေထာင္ပစၡည္းမ်ားကိုႀကဳိတင္သိမ္းဆည္းထားၿပီး၊ ကေလးနွင့္မိန္းမမ်ားကိုလည္း ေဘးလြတ္ရာကိုႀကဳိတင္ပို႔ထားသည္၊ စက္ေလွမ်ားအတြက္ဆီနွင့္ေရမ်ားကိုလည္းအဆင္သင့္စီစဥ္ထားသည္။ေက်ာက္ျဖဴၿမဳိ႔တြင္ ၿမဳိ႔လည္ ဗလီတခုကို ဘဂၤလီတဦးက လ်ဳိ႔ဝွက္လာေရာက္မီးရိွု႔သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံမူဆလင္မ်ားေကာင္စီကလည္း ဘကၠရီအစ္ေန့မက်င္းပရန္ေက်ညာသည္။ အိုအိုင္စီဝင္စြက္ဖက္ရန္သြယ္ဝိုက္ၿပီး ဖိတ္ေခၚလိုက္ျပန္ သည္။ ရမ္းၿဗဲၿမဳိ႔တြင္ဘဂၤလီတစ္ဦးက ရခိုင္အိမ္တစ္လံုးကို လ်ဳိ႔ဝွက္ဝင္ေရာက္မီးရိႈးစဥ္မွာပင္ ဘဂၤလီရပ္ကြက္မွ မီးခိုးလံုးမ်ားထြက္လာသည္ကို ျမင္ရၿပီးတၿပိဳင္တည္းမီးေလာင္သည္။ သာမန္အားျဖင့္ေတြးလွ်င္၊ မိမိေနအိမ္ကိုမိမိမီးရိႈးျခင္းသည္ျဖစ္နိုင္ဖြယ္မရိွဟုျမင္နိုင္သည္။ ေရွးက(၂)ႀကိမ္ ဘဂၤလီမ်ားျမန္မာျပည္မွထြက္ေျပးစဥ္ကလည္း၊ဤနည္းဗု်ဟာကိုသံုးခဲ့သည္။ အစိုးရကနွင္ထုတ္သည္။ အိမ္မ်ားကိုမီးရိႈ႔သည့္အတြက္ မေနနိုင္၍ ထြက္ေျပးလာရသည္ဟု ဆိုေသာအခါ စာနာမႈပိုရၿပီးအလွဳအတမ္းလည္းပိုရသည္။ အစိုးရကိုလည္း ထိခိုက္ေစေအာင္လုပ္လိုက္နိုင္သည္။ ယင္းသို့ဆိုလွ်င္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို မည္သို႔ရနိုင္မည္နည္းဟု ဘီဘီစီမွ၊ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းေရာက္ေနေသာ ဘဂၤလီတဦးကိုေမးေသာအခါ 'ဘဂၤလီမ်ားကို၊ နိုင္ငံသားေပးၿပီးလြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္ျပဳမွ ၿငိမ္းခ်မ္းမည္'ဟု ေျဖဆိုသည္။
ဘူးသီးေတာင္ၿမဳိ႔နယ္ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မွလည္း' လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း၊ ဝင္ေရာက္လာေသာဘဂၤလီမရိွ' ဟုဇြတ္ဆိုျပန္သည္။ ဤသည္မွာဘဂၤလီမ်ား၏ ပထမရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္သည္။'ထိန္းခ်ဳပ္ထားသူက အစိုးရ၊ ရုန္းကန္လွုပ္ရွားသူက ဘဂၤလီ၊အသက္မ်ားစြာဆံုးရံႈးရသူက ရခိုင္'ျဖစ္ေနရသည္။ ျပည္ေထာင္စုမွာ' ကံဆိုးသူရခိုင္၊နင္ခ်ည္းေသေပေတာ့'ဟု ထားလိုက္လွ်င္လည္း တရားမည္မဟုတ္။ ထိုေၾကာင့္ ျပႆနာအျမန္ဆံုးေျပၿငိမ္းေစဘို႔ အျဖစ္နိုင္ဆံုးနည္းလမ္းကိုသာ ရွာရမည္။
ယင္းမွာျပႆနာကိုသေနၡတည္ခဲ့ေသာ'ဘဂၤလီမ်ားကိုပိတ္ဆို့ထားျခင္း'ပင္ ျဖစ္သည္။ သမၼတႀကီး၏ နည္းလမ္းသည္ အလြန္ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္ေသာ္လည္း၊ လက္ေတြ႔မွာျဖစ္နိုင္ဘြယ္မရိွပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္မူ ၁၉၇၉ ခ ုနဂၤါးမင္းစစ္ဆင္ေရးထက္ ပိုဆိုးနိုင္သည္။အတူမေနလိုၾကေသာလူမ်ဳိးစုနွစ္စုကို ယခင္နည္းတူ အတင္းအက်ပ္ေနခိုင္းလွ်င္လည္း၊လူသတ္ပဲြၾကည့္ရတာ အားမရလိုက္လို႔ထပ္မံၾကည့္လိုသည့္သေဘာ ျဖစ္ေနမည္။ ရက္စက္ရာေရာက္မည္။ ဘဂၤလီမ်ားမွာလည္း သူတို႔အခြင့္အေရးအတြက္ ဆက္လက္တိုက္ပဲြဝင္ၾကဦးမည္သာျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေရးသမားမ်ားကလည္း နိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲထိခိုက္မည္ကို စိုးရိမ္ၾကသည္။ နိုင္ငံျခားအရင္းအနီွးကို ေမွ်ာ္ေနၾကေသာ စီးပြါးေရးသမားမ်ားကလည္း စိုးရိမ္ၾကသည္။ နိုင္ငံေတာ္ကလည္း သိကၡာက်မည္ကို စိိုးရိမ္သည္။ ယခုအခါ သမၼတအပါအဝင္နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း၊လူမ်ဳိးေရးစိတ္မထားဘဲ လူသားစိတ္ျဖင့္လုပ္ၾကမည္ဟုေျပာဆိုၾကေသာေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားေတာင္းဆိုေနမႈသည္ပင္လွ်င္ ေျပလည္သြားလိမ့္မည္ဟု ေမ်ာ္လင့္ပါသည္။ ထို့ေျကာင့္အားလံုးကိုၿခံဳ၍ၾကည့္ၿပီး ေအာက္ပါအတိုင္းအႀကံျပဳလိုပါသည္ခင္ဗ်ား။
(၁)ဘဂၤလီမ်ားကို ယခင္နည္းတူ၊ ေရႊ့ေျပာင္းသြားလာေနထိုင္ခြင့္ျပဳလိုက္ပါ။ နိုင္ငံသားေပးေရး၊ မေပးေရးမွာျပႆနာရိွနိုင္၍၊ ေနာက္မွ အေသ အခ်ာစဥ္းစားပါ။ ယာယီဧည့္နိုင္ငံသားအျဖစ္ေပးေနလွ်င္လည္း ျဖစ္နိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ အေရးႀကီးသည္မွာ ဘဂၤလီမ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္၏ တည္ဆဲဥပေဒမ်ား(ေမြးဖြါးမႈကန္႔သတ္ခ်က္အပါအဝင္) ကို အတိအက်လိုကိ္နာရမည္။ ျမန္မာလူမ်ဳိး (တိုင္းရင္းသားအားလံုး) တို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးစဥ္နွင့္ ဘာသာေရးမ်ားကို ထိခိုက္ေစာ္ကားျခင္းမျပဳရ။ အထူးသျဖင့္ျမန္မာတိုင္းရင္းသူမ်ားကိုလက္ထပ္ရန္ အားထုတ္ျခင္း၊လက္ထပ္ျခင္းလံုးဝမလုပ္ရ။ ဥပေဒျဖင့္တားျမစ္ထားရမည္။ (ဤပံုစံျဖင့္ ဘဂၤလီမ်ားအတြက္၊ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယားနိုင္ငံတြင္ ျပဋၭာန္းထားရိွေသာဥပေဒမ်ဳိးျဖစ္သည္။ က်ဴးလြန္သူကို လည္ျဖတ္သတ္သည္) (ဘဂၤလားေဒ့(ခ်္)နိုင္ငံတြင္ သာမန္အားျဖင့္ လူအဝင္လက္မခံေသာ္လည္းဘာသာျခားသူခိုးလာလွ်င္လက္ခံသည္၊ ညိွနိွုင္းရမည္)။ 
(၂) ေမာင္ေတာ၊ ကေလးၿမဳိ႔နယ္မ်ားရိွ နယ္စပ္အားလံုးမွ ခိုးဝင္မႈအားလံုးကို ထိေရာက္စြာတားဆီးမည္။ ေမာင္ေတာနယ္စပ္ကိုၿခံစည္းရိုးကာၿပီး၄င္း၊ ေခာတ္မီၿဂိဳလ္တုစနစ္သံုး၍၄င္း၊ နိုင္ငံအေပၚသစၡာရိွေသာဝန္ထမ္းမ်ားမွ တာဝန္ယူေစမည္။ ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္ဝင္ေရာက္သူမ်ားကို ထိေရာက္စြာ (နွစ္ရွည္ေထာင္ဒါဏ္ျဖင့္) ေနာင္က်ဥ္ေအာင္အေရးယူမည္။  rakhapura